🔹«شعر» و «هنرهای تجسمی» (بهخصوص گرافیک) از قالبهای پیشروی هنر در موضوعات مرتبط با دین و انقلاب اسلامی است. یعنی وقتی در عمدۀ موضوعات دینی که به ذهن میرسد، به سراغ این قالبها میرویم، با دست خالی برنمیگردیم. اینبار به مناسبت وفات حضرت فاطمۀ معصومه (سلاماللّهعلیها) به سراغ خوشنویسی و شاخۀ تایپوگرافی(حروفنگاری) و شعر رفتهایم.
🔹بیشترِ اشعار سرودهشده برای حضرت معصومه (س) به «زیارت» حرم مطهر ایشان منحصر شده و کمتر شعری را مییابیم که به ابعاد شخصیتی آن حضرت، سیره و زندگی ایشان پرداخته باشد. سایهانداختن اشعار زیارتمحور بر سرودههای شخصیتمحور، آنچنان است که حتی شعر چندانی هم برای ولادت یا وفات ایشان نداریم و باید از اشعار مربوط به صحنوسرایشان برای روز وفات استفاده کنیم. این درحالی است که توجه به ابعاد مختلف شخصیت حضرت معصومه (س) میتواند مسیرهای خوبی را برای پیوند با مسائل روز جامعه نیز برقرار کند؛ مانند توجه به حجاب، حضور اجتماعی زن در موقعیت تاریخی، وظیفهمداری، ولایتپذیری، الگوی زن مسلمان و ... .
در کنار توجه به زیارت، توجه به خود شهر قم و عنایتی که حضرت معصومه (س) نسبت به علما و هنرمندان آیینی داشته، از جمله موضوعاتی است که گاهی مورد توجه شاعران واقع شده است:
«ملاحسین مولویِ مداح، همراه سازگار و عاصی و خورشیدی
ازبسکه بودهاند نمکگیرت، در هر مقام شور به پا کردند
صحن عتیق و جلوۀ دیرینش، با چلچراغِ خوشۀ پروینش
اینها به اتفاق مضامینش، پروانه را مدیحهسرا کردند
ما قاصریم وصف تو را وقتی، امثال مرعشی و بروجردی
یک عُمر روزههای معطر را، با بوسه بر ضریح تو وا کردند»
(سیدحمیدرضا برقعی، قصیدۀ «پنجره»، مجموعۀ شعر «یحیی»)
🔹در هنر خوشنویسی و شاخۀ تایپوگرافی (حروفنگاری) نیز بیشتر به طراحی نام مقدس حضرت معصومه (س) و فراز معروف زیارتنامه ایشان (یا فاطمة اشفعی لی فیالجنة) پرداخته شده و آثار زیادی مرتبط با معارفشان همچون احادیث، فرازهای مختلف زیارتنامه و اشعار مرتبط با ایشان نمیبینیم.
البته در هردو بخش شعر و تجسمی، آثار متعدد و خوب، به دلیل انس و الفت بیشتر با حضرت، عمدتا از سوی هنرمندان اهل قم صورت گرفته که تعدد نامشان در این فرسته نیز شاهدی بر این مدعاست.
پینوشت: منبع آثار تجسمی، سایت «کانون هنر شیعی» است.
مردی که فلسطین را به دوش میکشد
۹ اثر از سلیمان منصور؛ نقاش فلسطینی
🔺رسانه بافتار
🆔https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35
🔹سلیمان منصور را نهتنها در فلسطین بلکه در دنیا با نقاشی معروف «جمل المحامل» میشناسند. پیرمردی که فلسطین را به دوش میکشد و آوارگی طولانیمدت مردم فلسطین را در درون خود به استعاره دارد. سلیمان منصور هنوز ۲۶ سال بیشتر نداشت که آن اثر را خلق کرده بود اما آن نقاشی چنان معروف شده بود که به گفته خودش، گاهی مردم بدون اینکه تصویری از او داشته باشند، نقاشی او را در دیوار خانههای خود نصب میکردند. این نقاشی و شخصیت اصلی آن، گویی خود نقاش است؛ سلیمان منصوری که وقتی در سال ۱۹۴۷ در فلسطین به دنیا آمد، هنوز وطنش به غارت نرفته بود.
سالهای جوانی او همزمان بود با شروع انتفاضه و انتفاضه، شروع مبارزه او و دوستانش با رژیم اسرائیل بود. آنها نقاشی را به عنوان سلاح خود برگزیدند تا آن رسالت تاریخی خود را انجام دهند و مردم دنیا و نسلهای آینده را از این ظلم و غارتگری مطلع کنند: «وقتی وجودت را انکار میکنند. پس هنر یعنی ما وجود داریم. ما ریشههای دیرینهای در اینجا داریم. هنر به آوارگان، وطن میبخشد».
🔹 وقتی نقاشیهای او را نگاه میکنیم، سادگی خانهها و حالت سنتی شهر بدون برجها و خانههای بلند را میبینیم. باغهای زیتون و پرتقال و زنانی با لباسهای محلی و کبوترهای آزادِ در حال پرواز میبینیم که همه این تصویرها به نوعی یادآور فلسطین آزاد و دوران کودکی نقاش است.
🔹اگر تمام آثار سلیمان را مرور کنیم، میفهمیم که او عمر خود را وقف فلسطین کرده است، با اینکه مادرش برای او اقامت آمریکا را گرفته بود ولی او وطن خویش را با همه سختیهایش رها نکرد و هنوز هم که هنوز است در فلسطین زندگی میکند و مگر آدم میتواند از مادر خویش دل بکند؟
🔹در این فرسته، تعدادی از آثار سلیمان منصور را به نظاره مینشینیم.
بسیجی در شهر
بررسی شخصیتهای بسیجی
در هشت فیلم از سینمای ایران
🔺رسانه بافتار
🆔https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35