از بین رفتن حکومت عثمانی @bahjatolghalb

پرکاری آیت الله مصباح خود من یادم هست که سال ۱۳۶۱ه.ش بود، که در حدود سیصد تا از اساتید دانشگاهی در رده های بالا، در سالن دانشگاه الزهراء س تهران جمع می‌شدند، حاج آقای مصباح برای آن ها درس می‌گفتند. داخل اتاق ایشان رفتم. حالا یادم نیست که دقیقاً چه سؤالی از ایشان پرسیدم. به من گفتند: «گاهی سرم آنچنان داغ می‌شود، سرم را مدّتی زیر شیر آب سرد می‌گیرم». یعنی این‌گونه کار می‌کردند. خُب، اگر بخواهند سیصد نفر استاد را اداره بکنند، کار کمی نبوده است. این مطلب را خودشان به من گفتند. یعنی سرم به قدری داغ می‌شود که مجبور می‌شوم سرم را زیر آب سرد بگیرم. شیرهای آب کوتاهی بود، کنار این باغچه‌ها، نزدیک اتاقشان بود. آن شیری که در ذهنم هست. https://eitaa.com/bahjatolghalb

چندروز قبل، یکی از حضار سوالی پرسید درباره چگونگی تربیت در این زمانه که رسانه‌‌های جذاب فراوانی در کار است (اینجا) محور پاسخ این بود که والدین باید با فرزندشان رفیق باشند و ... امروز پرسید اگر به هر دلیلی والدین آن رابطه صمیمی را با فرزند نوجوانشان نداشته‌اند چه باید کرد؟

اهتمام شارع به حفظ حرمت انشائات ثبوتی با اجرای حیل امتثالی تازگی به ذهنم آمد؛ بحث حیل در فقه و مدیریت امتثال؛ این حتماً باید به آن ضمیمه شود. خیلی از جاها شارع در مدیریت امتثال از آن امور ثبوتی ولو واضح باشد، کوتاه نمی‌آید. اما در امتثالش تحیّل به کار می‌برد. واضح هم هست. کجا؟ این آیه‌ای که همه می‌دانید: «وَ خُذْ بِيَدِكَ ضِغْثاً فَاضْرِبْ بِهِ وَ لا تَحْنَث». اگر در اینجا به کلاس فقه بیاییم، «تحنث» را طوری معنا می‌کنیم که اصلاً این حنث نیست. می‌گوییم شرائط نذر عوض شده و معلوم می‌شود «ما قصد لم یقع…». اما در مقام کار، خود قَسَم یک احترامی دارد. شارع به او یاد می‌دهد که «لاتحنث»؛ به وادی‌ای نرو که کاری بکنی حنث شود. ولو صورتش محقق شود. خب چه کار کن؟ «خذ بیدک ضغثا»؛ برو صدتا از شاخه‌های باریک به دستت بگیر و به او بزن که صد تا بشود. ببینید این آیه چقدر زیبا و قشنگ است اما ما از کنار آن رد می‌شویم. اما یکی از مهم‌ترین حکمت‌های شارع مقدس در مدیریت امتثال است. برای جایی است که حکمت اقتضاء می‌کند شما محترمات و احترام فضای ثبوتی را فوری نشکنید و بگویید اینجا شاملش نیست یا حرج است یا عسر است. نه، حتی قبل از این‌که سراغ عسر و حرج بروید خیلی وقت‌ها سراغ راه‌هایی می‌روید که حرج را دور زده‌اید بودن این‌که خود حکم را بشکنید. درس فقه

نفی حدوث زمانی در فرض هاوکینگ اولا او در رتبه طولی قواعد ریاضی و ثابتات ریاضی آن را نگه داشته است. همچنین اگرچه این نظریه (ی فرضی) حدوث زمانی را رد می‌کند، اما با مفهوم حدوث ذاتی در فلسفه تعارضی ندارد. به عبارت دیگر، حتی اگر جهان از نظر زمانی آغازی نداشته باشد، حدوث ذاتی کماکان سر جای خودش است. او متوجه نشد که حتی این فرض هم لزوماً با اصل علیت فلسفی در تضاد نیست. @bahjatolghalb

شیره جان عالم، برای حفظ دین حاج آقا جمله‌ای می‌فرمودند که برای امثال من طلبه خیلی قیمتی است. می‌فرمودند وجه این روایت شریف چیست که «مداد العلماء افضل من دماء الشهداء». این روایت معروف است. چه کسی در جلالت قدر دماء شهدا شک دارد؟! از مظلومیتشان و از خود واژه دماء، که سراپا تظلم و مظلومیت خودش را بیان می‌کند. در این مقام می‌گویند «مداد العلماء». مداد مرکب است. آن هم مثل خون است. این چرا خیلی مهم است. به وجوه مختلفی است. افضلیتش چند وجه هم دارد. آن چه که حاج آقا می‌فرمودند این بود: فرمودند دماء شهدا شیره و جوهره بدنشان است. وقتی خون از بدن می‌رود، بدن می‌افتد. عالم حبر را که می‌نویسد از شیره جانش است. دارد جانش زحمت می‌کشد و فکر می‌کند و تحقیق می‌کند. گویا همان‌طوری که وقتی به بدن او زخم می‌زنند و از آن خون می‌ریزد، همان‌طور از جان او مرکب و علم می‌ریزد. همین‌طور ادامه بدهید که شیره جان شهید برای بقاء دین است. خب شیره جان این عالم هم برای دوام دین است. برای اصل اعتقادات دینی و مطالب دینی. نه این‌که پیکره دین به وسیله یک شهید در اجتماع بماند. البته آن اصل کار است ولی عالم معارف دین را باقی می‌دارد. @bahjatolghalb