🌹حدیث روز5️⃣
قائل: > امام باقر (علیه السلام) > امام صادق (علیه السلام)
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَدِيدٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ يُونُسَ عَنِ اَلْحَارِثِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ أَوْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لَهُ مَا كَانَ فِي وَصِيَّةِ لُقْمَانَ قَالَ كَانَ فِيهَا اَلْأَعَاجِيبُ وَ كَانَ أَعْجَبَ مَا كَانَ فِيهَا أَنْ قَالَ لاِبْنِهِ خَفِ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خِيفَةً لَوْ جِئْتَهُ بِبِرِّ اَلثَّقَلَيْنِ لَعَذَّبَكَ وَ اُرْجُ اَللَّهَ رَجَاءً لَوْ جِئْتَهُ بِذُنُوبِ اَلثَّقَلَيْنِ لَرَحِمَكَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ كَانَ أَبِي يَقُولُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ عَبْدٍ مُؤْمِنٍ إِلاَّ [وَ] فِي قَلْبِهِ نُورَانِ نُورُ خِيفَةٍ وَ نُورُ رَجَاءٍ لَوْ وُزِنَ هَذَا لَمْ يَزِدْ عَلَى هَذَا وَ لَوْ وُزِنَ هَذَا لَمْ يَزِدْ عَلَى هَذَا .
🟠 ترجمه
حارث يا پدرش مغيره بامام صادق عليه السّلام عرض كرد: وصيت لقمان بپسرش چه بود؟ فرمود در آن وصيت مطالب شگفتى بود و شگفتتر از همه اين بود كه بپسرش گفت: از خداى عز و جل چنان بترس كه اگر نيكى جن و انس را بياورى ترا عذاب كند، و بخدا چنان اميدوار باش كه اگر گناه جن و انس را بياورى بتو ترحم كند. سپس امام صادق عليه السّلام فرمود: پدرم ميفرمود: هيچ بنده مؤمنى نيست، جز آنكه در دلش دو نور است: نور خوف و نور رجاء كه اگر اين وزن شود از آن بيش نباشد و اگر آن وزن شود، از اين بيش نباشد.
#حدیث
#خوف_رجا
https://eitaa.com/bahreynii1397
🔶حدیث روز 9️⃣
🔶دست نوشته آیت الله علی بحرینی یزدی 🔼🔼🔼🔼🔼
📚نشانی: الکافي ج ۲، ص ۶۷
🤎عنوان باب: الجزء الثاني > كتاب الإيمان و الكفر > بَابُ اَلْخَوْفِ وَ اَلرَّجَاءِ
قائل: امام صادق (علیه السلام)
☀️مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ اَلْمُبَارَكِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : يَا إِسْحَاقُ خَفِ اَللَّهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ وَ إِنْ كُنْتَ لاَ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاكَ فَإِنْ كُنْتَ تَرَى أَنَّهُ لاَ يَرَاكَ فَقَدْ كَفَرْتَ وَ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهُ يَرَاكَ ثُمَّ بَرَزْتَ لَهُ بِالْمَعْصِيَةِ فَقَدْ جَعَلْتَهُ مِنْ أَهْوَنِ اَلنَّاظِرِينَ عَلَيْكَ .
🟠ترجمه
📙جلد ۳، صفحه ۱۱۰
💛 اسحاق بن عمار گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: اى اسحاق! چنان از خدا بترس كه گويا ترا ميبيند، و اگر تو او را نبينى، او ترا ميبيند، و اگر معتقد باشى او ترا نمىبيند، كافر شوى و اگر بدانى او ترا ميبيند و سپس نافرمانى او آشكار كنى [با گناهكارى بمبارزه او روى] او را پست ترين بينندگان خود دانستهئى (زيرا هيچ بندئى در برابر چشم آقاى خويش چنين نافرمانى نكند).
#حدیث
#خوف_رجا
#امام_صادق
#آیت_الله_علی_بحرینی_یزدی
https://eitaa.com/bahreynii1397
🟣تبیین روایت بالا و توضیحات «خف الله کأنک تراه و إن کنت لا تراه فإنه یراک»
🔷طبقه بندی موضوعی حدیث امام صادق ع
اصطلاحات خوف(ترس، وحشت، رعب)یقین (قطع)چشم ، دیدن ، بینایی ، عین ، بَصَر ، رؤیت ، نَظَربصیر (از صفات پروردگار)
🔶خلاصه پرسش
«خف الله کأنک تراه و إن کنت لا تراه فإنه یراک»؛ (از خدا بترس گویا او را میبینی و اگر او را نمیبینی، او تو را میبیند). ملا صالح مازندرانی چه تفسیری از این روایت امام صادق(ع) ارائه داده است؟
💛پرسش
با عرض سلام؛ در کتاب شرح اصول کافی ملاصالح مازندرانی ذیل یکی از احادیث شرحی آمده است، اگر امکان دارد راجع به آن توضیح بفرمایید: «الشرح قوله (یا إسحاق خف الله کأنک تراه و ان کنت لا تراه فإنه یراک) وشبه الرؤیة القلبیة بالرؤیة العینیة قصدا للظهور والإیضاح ...».
💙پاسخ اجمالی
در منابع حدیثی، روایتی اخلاقی و بسیار جذاب در مورد توجه به خداوند در همهی احوال وارد شده است که امام صادق(ع) در آن میفرماید: «آنگونه از خداوند، خوف داشته باش که گویا او را میبینی؛ و اگر تو او را نمیبینی بدان که خداوند تو را میبیند. و اگر فکر کنی که خدا تو را نمیبیند، به او کافر شدی و اگر میدانی که خدا تو را میبیند و در عین حال، گناه و معصیت انجام میدهی، پس خدا را پایینترین بینندگان قرار دادی».[1]
📚برخی منابع رجالی و سندشناسی این حدیث را روایتی صحیح میدانند؛[2] اما برخی دیگر آنرا ضعیف به شمار آوردهاند.[3]
🔸به هر حال محتوای روایت با آیات قرآن کریم و معارف اسلامی منطبق است. مرحوم ملاصالح مازندرانی در تبیین محتوای این روایت میگوید: این روایت به دو مرتبه از شهود و یقین اشاره دارد. در قسمت اول روایت (گویا خدا را میبینی) به عین الیقین یا حق الیقین که بالاترین مراتب سیر و سلوک است، اشاره دارد؛ در این مرتبه، طالب و سالک، اتصال معنوی با مطلوب(ذات متعالی خداوند) دارد، بهگونهای که فقط جمال و کمال خدا را مشاهده میکند.
🔸اما در قسمت دوم روایت(اگر تو خدا را نمیبینی، خدا تو را میبیند)، اشاره به مقام مراقبه و ثمرهی ایمان دارد. این مقام هر چند نسبت به مقام اوّل پایینتر است؛ اما خود مرتبهی عظیمی از مراتب سیر و سلوک است.
🔸وی در توضیح چگونگی تحصیل این دو مرتبه میگوید: این دو مرتبه، میوه و ثمرهی مراقبت است؛ مراقبت به معنای مراعات قلب نسبت به مراقب و نگهبان(خداوند)و اشتغال قلب به او است.
🔸ثمره و میوهی مراقبت، علم به این است که خداوند به همهی ظاهر و باطن همهی اشیا و افراد مطلع است؛ این علم هنگامی که در قلب استقرار یافت و نهادینه شد و شبههای در آن نماند، قلب را به سمت مراعات خداوند جذب میکند.
💙دو گروه هستند که این صفات در آنها وجود دارد:
💜گروه صدیقین: صدیقین مراقبتشان عبارت است از اینکه قلب آنان غرق در تماشای جلال و عظمت خداوند است و در برابر هیبت و شکوه خداوند شکسته و خاشع هستند، و تمام اعضا و جوارح آنان در طاعت و انجام وظایف مشغول است، به گونهای که قلب آنان اصلا توجهی به غیر ندارد؛ یعنی اعضا و جوارح آنها حتی به مباحات توجه ندارند، تا چه رسد به محرمات.
💚اهل ورع: گروه دیگر از آنان(اهل مراقبه) اهل ورع هستند؛ اینان مانند گروه قبل نیستند که قلب آنان از جلال و عظمت خداوند در شگفتی و دهشت باشد، بلکه در حد اعتدال هستند؛ و به همهی اقوال، اعمال، حرکات و سکنات توجه دارند، و هر چه به ذهن آنان خطور کند مراقباند، اگر الهی بود به آن عمل میکنند و اگر شیطانی بود آنرا رها میکنند، و اگر مبهم بود توقف میکنند تا حکم آن معلوم شود.[4]
🤍ظاهرا مقصود ملاصالح از این توضیحات تطبیق قسمت اول روایت(گویا خدا را میبینی) بر گروه صدیقین و تطبیق قسمت دوم روایت(خدا تو را میبیند) بر اهل ورع است.
👈 ادامه در قسمت پایین 🔽🔽🔽
#توضیحات
#تبیین
#خوف_رجا
#امام_صادق
#صدیقین_ورع
#آیت_الله_علی_بحرینی_یزدی
https://eitaa.com/bahreynii1397
📚 منابع
1]. «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَا إِسْحَاقُ خَفِ اللَّهَ کَأَنَّکَ تَرَاهُ وَ إِنْ کُنْتَ لَا تَرَاهُ فَإِنَّهُ یَرَاکَ فَإِنْ کُنْتَ تَرَى أَنَّهُ لَا یَرَاکَ فَقَدْ کَفَرْتَ وَ إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهُ یَرَاکَ ثُمَّ بَرَزْتَ لَهُ بِالْمَعْصِیَةِ فَقَدْ جَعَلْتَهُ مِنْ أَهْوَنِ النَّاظِرِینَ عَلَیْکَ».کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 67 - 68، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، موسوی کرمانی، سید حسین، اشتهاردی، علیپناه، طباطبائی، سید فضل الله، ج 12، ص 70، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق.
[3]. مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج 8، ص 32، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1404ق.
[4]. ر. ک: مازندرانى، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی-الأصول و الروضة، ج 8، ص 207 - 208، تهران، المکتبة الإسلامیة، چاپ اول، 1382ق.
#توضیحات
#تبیین
#خوف_رجا
#امام_صادق
#صدیقین_ورع
#آیت_الله_علی_بحرینی_یزدی
https://eitaa.com/bahreynii1397