💠 آشنایی با هنر نگارگری
#قسمت_اول
نگارگری ایرانی (به انگلیسی: Persian Miniature) به نوعی نقاشی ظریف و ریزنقش ایران گفته میشود که در گذشته بیشتر برای کتابآرایی ادبی، علمی و پزشکی و یا به گونه جداگانه (مرقع) ساخته میشده است. و امروزه از محدودهی کتابآرایی فراتر رفته است. نام کاملی که همه بخشها را در بر بگیرد "نقاشی ایرانی" (به انگلیسی: Persian Painting) است. پس از آشنایی غرب با هنر نگارگری شرقی از روی همانندی در اندازه، غربیان واژه مینیاتور را برای نگارگریهای ایرانی نیز به کار بردند. نگارگری ایرانی در بنیاد فلسفی و زیباشناختی با مینیاتورهای چین و ژاپن و از نگاه فنی با مینیاتورهای اروپا تفاوت دارد و تنها از دید اندازه و کوچکی با آنها یکی است. هنر نگارگری ایرانی اسلامی از ( سده چهاردهم میلادی، هشتم هجری)تا (سده هفدهم میلادی، یازدهم هجری) شکوفایی نمایان داشت؛ ولی نقش و نگارهای به جای مانده از دوران پیش از اسلام تا زمان حمله مغولان، و همچنین کارهای دیوارنگاری، پردهنگاری، قلمداننگاری و مانند آن در سدههای نزدیکتر نیز نمودهایی دیگر اما کمتر شناختهشده از نقاشی ایرانی بهشمار میآیند.
منابع
#نگارگری
#مطالعه_هنری
@Bano_Nourian_art | ...با ما باشید
💠 واژه شناسی نگارگری
#قسمت_دوم
واژه نگارگری، برابر با نگاریدن، کشیدن نقش، نقاشی و صورتگری آمدهاست. واژه نگارگری ایرانی به چند شیوه نقاشی ایران در دورههای مختلف تاریخی گفته میشود که میتواند وابسته به یک کار هنری بزرگتر مانند کتاب، چیزهای کاربردی و آرایشی و با چندین شیوه مانند گل و مرغ، تذهیب، تشعیر انجام شود و یا اینکه همچون کاری جداگانه مانند یک پرده، بوم، مرقع و یا نقاشی دیواری انجام گیرد. از دید واژگانی، مینیاتور واژهای فرانسوی است که به هنرهای دستی ظریف و کوچک اندازه در قرون وسطی گفته میشد. در اصل کلمه مینیاتور از کلمه لاتین miniare که نوعی رنگدانه است گرفته شده است و بدین ترتیب مینیاتور به معنای "نوشتن در مینیوم" است بر این اساس در قرون وسطی خطاطی که از این اکسید استفاده می کرد به لاتین مینیاتور نامیده می شد. (مینیوم یک اکسید سرب است که بهعنوان رنگدانه قرمز سرخرنگ برای ردیابی حروف روی نسخه ها استفاده میشده است. )
گفتن واژه مینیاتور به نگارگریهای کهن ایرانی نارسا و گمراه کننده است. واژه مینیاتور کوتاه شده واژه فرانسوی مینیموم ناتورال و برابر با جهان کوچک است و در واژه برابر با کوچکتر نشان دادن است. این واژه در آغاز سده گذشته در فرهنگ مطالعاتی هنر ایران راه یافت و سپس به گونه همگانی کاربرد پیدا کرد. واژه مینیاتور تنها به نگارگری ایرانی گفته نمیشود بلکه هر اثر ریز نقش و ظریف هنری که این ویژگیها را داراست به همین نام خواندهمیشود. نگارگریهای ایرانی را، چه کهن چه نو، که از شیوه و روش اروپایی پیروی نکرده و دارای ویژگیهای نقاشی کهن و جداگانه ای هست، مینیاتور نامیدهاند درواقع این واژه یک لغزش فراگیر پرکاربرد شدهاست که واژه شایسته این زمینه را باید نگارگری نام گذاشت و گفت:هرچند که نگارگریهای ایرانی از لحاظ اندازه و ریزنقشی با مینیاتورهای قرون وسطی شباهت دارد اما این دو از لحاظ معنا و حتی کیفیت بصری قرابتی با یکدیگر ندارند.
منابع
#نگارگری
#مطالعه_هنری
@Bano_Nourian_art | ...با ما باشید
💠 مکاتب نگارگری
#قسمت_پنجم
شیوههای نامگذاری مکاتب نگارگری ایرانی بر اساس مرکزیت امپراتوری حاکم بر کشور انجام شدهاست، یعنی هر جا که محل تمرکز قدرت و تجمع ثروت بوده و مقر حکومت کشور محسوب میگردیدهاست، هنرمندان از گوشه و کنار، به میل و رغبت یا به اکراه و اجبار، به آن جا میآمدند. این شیوه نامگذاری و تقسیمبندی مکاتب نگارگری ایرانی را محققان غربی رایج کردهاند که در پژوهشهای ایرانی هم کم و بیش معمول شدهاست.
نکته: باید توجه داشت که همپوشانیها در تاریخهایی که در پس این بخش خواهد آمد، با توجه به پراکندگی حکومتها و پایتختهای ایشان در قلمروی فرهنگ و هنر ایرانی و نه قلمروی سیاسی آن٫ قابل توجیهاست.
از جمله مکتبهای نگارگری ایرانی میتوان این موارد را نام برد (به ترتیب تاریخی):
مکتب بغداد یا (عباسی)
مکتب سلجوقی
مکتب تبریز اول (یا ایلخانی (مغول))
مکتب شیراز اول
مکتب جلایری
مکتب شیراز دوم
مکتب هرات
مکتب بخارا
مکتب تبریز دوم
مکتب قزوین
مکتب اصفهان
مکتب قاجار
تصویر:
نگاره گریز یوسف از زلیخا، بوستان سعدی، اثر کمال الدین بهزاد
منابع
#نگارگری
#مکاتب_نگارگری
#مطالعه_هنری
@Bano_Nourian_art | ...با ما باشید
💠 مضامین نگارههای ایرانی:
اسطورهای
تاریخی
حماسی(رزمی)
بزمی
عرفانی
مذهبی
تزئینی
*نکته: این مضامین میتوانند به صورت تلفیقی در کنار هم قرار بگیرند و یک نگاره همیشه تک مضمونی نیست.
#نگارگری
#مطالعه_هنری
@Bano_Nourian_art | ...با ما باشید