گزارش روز
🔰نزاع غرب با شرق در قزاقستان
یک هفتهای است که اعتراضهای خیابانی با ماهیت اغتشاش گونه در خیابانهای قزاقستان در جریان است. علت اصلی شروع این اعتراضها، گران شدن 30 درصدی سوخت در این کشور بود که باوجود کاهش مجدد آن، همچنان درگیریها ادامه دارد. در رابطه با تحولات کنونی این کشور و دلایل تشدید این اعتراضها ذکر نکات ذیل قابلتأمل است.
👈گزارههای خبری:
1️⃣قزاقستان جزو پهناورترین کشورهای آسیای میانه ازنظر وسعت جغرافیایی است. این کشور ازنظر منابع معدنی همچون اورانیوم و فسفات، بسیار غنی است و ازنظر ژئوپلیتیکی بهعنوان قلب آسیای میانه شناخته میشود که با توجه به قرار گرفتن آن در کریدور «یک کمربند یک جاده»، اهمیت بسزایی برای چین و همچنین روسیه دارد.
2️⃣- قزاقستان ازنظر میزان ذخایر نفت در رده دوازدهم دنیا قرار دارد. 3- مهمترین پایگاه فضایی دنیا با نام رایگان در ور قزاقستان قرار دارد که این پایگاه در اجاره روسیه است و کشورهایی همچون آمریکا برای پرتاب فضاپیما باید موافقت روسیه را به دست آورند.
3️⃣قزاقستان با توجه به منابع معدنی مختلف بهویژه اورانیوم، سوخت بسیاری از نیروگاههای اتمی کشورهای پیشرفته همچون فرانسه و آمریکا را تأمین میکند؛ بهگونهای که ۲۲ درصد از سوخت نیروگاههای اتمی آمریکا توسط قزاقستان تأمین میشود
4️⃣4️⃣- ازنظر سیاسی این کشور همچنان وابستگیخود را به روسیه حفظ کرده و نظربایف با گرایشهای شرق گرایانه که از سال ۱۹۹۱ تا سال ۲۰۱۹ میلادی رئیسجمهور این کشور بود و بعدازآن نیز با برگزاری انتخابات زودهنگام، توکایوف، رئیس سنای قزاقستان و از وفادارترین افراد نظربایف به سمت رئیسجمهوری این کشور رسید؛ اما خود نظربایف همچنان ریاست شورای امنیت قزاقستان را بر عهده دارد.
👈گزارههای تحلیلی:
1️⃣صرفنظر از اهمیت ژئوپلیتیک قزاقستان، این کشور ازنظر امنیتی برای چین و روسیه بسیار مهم است. همانگونه که طی چند وقت اخیر نیز مشاهده شده حوزههایی که چین و روسیه در آن تأثیرگذاری امنیتی دارند، فعال شدهاند. این روند در افغانستان و اکنون در قزاقستان نیز مشاهده میشود. تکثر حوزههای امنیتی و درگیر شدن در منازعات منطقهای پیرامونی، راهحلی برای ایجاد چالشهای امنیتی در این کشورها است تا از این طریق، چالشهای اقتصادی نیز برای این کشورها ایجاد شود
👈با توجه به گرایشهای سلفی- تکفیری در مناطق شرقی قزاقستان و حمایت برخی کشورها از این گروهها، بسیاری منازعه کنونی را طراحی غرب برای به چالش کشیدن روسیه و کشورهای خارج نزدیک آن میدانند. بسیاری معتقدند که با توجه به تحولات کنونی قزاقستان، غرب مترصد ایجاد بحران در کشورهای پیرامونی روسیه برای ایجاد هزینه برای مسکو و گرفتن امتیاز از آن است. بسیاری پرونده اوکراین و تنشهای اخیر روسیه و آمریکا را در این مسئله دخیل میدانند. درمجموع میتوان گفت یک منازعه گفتمانی بین شرق و غرب با محوریت روسیه و آمریکا در جریان است که غرب با ورود غیرمستقیم در خارج نزدیک روسیه، قصد تعادل در پروندههای مورد منازعه همچون اوکراین را دارد.
✍️#محمدرضا_فرهادی
هدایت شده از کارگروه ثامن برادران
🔰گزارش روز
🔴دوئل روسیه و آمریکا در اوکراین
طی چند وقت اخیر بحث اوکراین و احتمال حمله نظامی روسیه به این کشور، در محافل رسانهای بروز و ظهور زیادی داشته است؛ دو روز پیش نیز خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ به نقل از سرویس امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که روسیه 20 فوریه (یکشنبه هفته آینده) به اوکراین حمله خواهد کرد؛ هرچند این خبر از سوی تحلیلگران سیاسی، قابل وثوق ارزیابی نشد و حتی منجر به تمسخر فعالان فضای مجازی از رئیس جمهور آمریکا نیز شد؛ اما در رابطه با تنشهای اخیر به وجود آمده بر سر اوکراین، توجه به چند گزاره حائز اهمیت است.
⚜گزارههای تحلیلی:
در پس درگیری ظاهری روسیه با اوکراین، تقابل دو قدرت شرق و غرب قرار دارند؛ نکاتی که از دریچه نگاه روسیه به اوکراین اهمیت دارد:
1️⃣ اوکراین دومین کشور پهناور در اروپا بعد از روسیه است که با قرارگیری در همسایگی غربی روسیه و دارا بودن خط ساحلی در امتداد دریای سیاه موجب شده تا دقیقاً در مرکز درگیریهای ژئوپلیتیک میان روسیه و غرب قرار گیرد.
2️⃣ دلیل اصلی تنش روسیه و اوکراین، بحث الحاق اوکراین به ناتو است که این امر با واکنش روسیه روبرو شده است. مسکو معتقد است که در صورت الحاق اوکراین به ناتو، امنیت ملی این کشور به خطر میافتد؛ زیرا اوکراین تنها 500 کیلومتر با مسکو و 850 کیلومتر با سنپترزبورگ فاصله دارد. به همین منظور روسیه در راستای حفظ شعاع امنیت فرامرزی خویش، تمام تلاش خود را به کار گرفته که از الحاق اوکراین به ناتو ممانعت کند.
3️⃣ از نگاه روسیه، اوکراین همیشه بخشی از روسیه بوده و کیِف اولین خاستگاه دولت روس بوده است. 5 خط انرژی روسیه از اوکراین میگذرد که این 5 خط، 80 درصد گاز روسیه به اروپا و 75 درصد نفت روسیه را انتقال میدهند؛ اما در این میان اخیراً روسیه مهمترین خط انتقال انرژیاش یعنی نورد استریم 2 را به بهرهبرداری رسانده است که صادرات گاز روسیه به اروپا را از 55 میلیارد مترمکعب در سال به 110 میلیارد مترمکعب خواهد رساند و بدون عبور از خاک اوکراین، گاز روسیه را به آلمان میرساند.
و اما امریکا، بهعنوان سردمدار بلوک غرب در موضوع اوکراین، از ایجاد تنش خودساخته در اوکراین به دنبال چیست؟
1️⃣ اوکراین دروازه ورود به روسیه و جمهوریهای استقلالیافته است و آمریکا تلاش دارد که این حوزه را همچنان برای خود حفظ کند. حفظ آن نیز از طریق حضور نظامی یا وجود یک دولت کاملاً وابسته امکانپذیر است.
2️⃣ ایجاد تنش در مرزهای نزدیک به روسیه، بهعنوان راهکاری برای اجرای راهبرد بیثباتسازی داخلی روسیه دنبال میشود. تحولات چند وقت اخیر در قزاقستان نیز نشئتگرفته از همین راهبرد بود.
3️⃣ اخلال در صادرات انرژی روسیه به اروپا با نشان دادن روسیه بهعنوان یک کشور تمامیتخواه برای سایر کشورهای اروپایی.
4️⃣ مسائل مربوط به منافع شخصی برخی افراد در دولت آمریکا که نمونه بارز آن پسر بایدن است که سرمایهگذاری عظیمی در اوکراین صورت داده است.
⚜نکته پایانی:
بر اساس مواضع روسمی دولتمردان روسیه، این کشور بعید است به اوکراین حمله نظامی کند، مگر آنکه اوکراین به ناتو ملحق شود و یا امنیت ملی روسیه بهواسطه حضور نظامی کشورهای غربی و یا سامانههای موشکی در اوکراین به خطر بیفتد؛ آنچه در وضعیت کنونی محتمل است، اتخاذ استراتژی ترکیبی نظامی- اقتصادی از سوی روسیه در موضوع اوکراین است؛ بدینصورت که در ابعاد نظامی، حضور نظامی در مرزها را حفظ کند و در ابعاد اقتصادی، از ابزاری همچون انرژی در جهت تحمیل اراده بر طرف مقابل استفاده کند.
✍ #محمدرضا_فرهادی
https://eitaa.com/Samenbr
هدایت شده از کارگروه ثامن برادران
🔰گزارش روز
📌پاکستان؛ درگیر خیانت داخلی و دخالت خارجی
پس از کشوقوسهای فراوان در پارلمان پاکستان، بالاخره عمران خان بعد از یک دوره نزدیک به چهار سال از سمت نخستوزیری برکنار شد.
💠گزارههای خبری:
1️⃣بامداد دیروز اکثریت نمایندگان پارلمان پاکستان به عمران خان رأی عدم اعتماد دادند و او به همراه همه اعضای دولتش از سفر خارجی نیز منع شدند.
2️⃣عمران خان بعد از کنار گذاشته شدن از قدرت، در دیدار با خبرنگاران گفت: «من از سوی نهادهای این کشور در برابر توطئه خارجی تنها ماندهام. اگه میخواهید مرا بکشید، بکشید، من به مردم کشور خیانت نمیکنم. مرگ یک روز فرا میرسد. بله من تنها هستم؛ اما بردگی پذیرفته نیست. من تا آخر میجنگم و حاضرم به زندان بروم».
3️⃣دیشب نیز هزاران پاکستانی بعد از افطار و اقامه نماز به خیابانهای لاهور آمدند و در حمایت از عمران خان شعار سر دادند.
4️⃣یکی از وزیران عمران خان نیز در پی عزل نخستوزیر، عنوان کرد: «یک روز غمانگیز برای دموکراسی؛ زمانی که سیستم آمریکا با کمک و تحریک یک مافیای سیاسی فاسد و جاذبههای داخلی خود و همچنین یک کودتای قضایی که برتری پارلمانی را نابود کرد؛ بنابراین تبعیت عمیق و تزلزلناپذیر ما از ایالاتمتحده ادامه خواهد یافت. ننگ بر تو!».
💠گزارههای تحلیلی: عوامل مختلفی اعم از دخالتهای خارجی و داخلی در برکناری عمران خان نقش داشتند:
1️⃣عدم تأسیس پایگاه نظامی خارجی در پاکستان: آمریکا بارها تلاش کرد که عمران خان را متقاعد سازد که در این کشور پایگاههای نظامی تأسیس کند که هر بار با مخالفت وی مواجه میشد. این اصرار آمریکا بعد از خروج از افغانستان بیشتر شد و آمریکا مترصد این بود که خلأ امنیتی که با خروج از افغانستان برایش ایجاد شده بود را پُر کند؛ زیرا تنها راه حفظ موقعیت واشنگتن در عرصه نظامی در مقابل بازیگرانی همچون ایران، هند و چین، پاکستان بود. مخالفت عمران خان با تأسیس چنین پایگاههایی، یک نوع شکست نظامی- اطلاعاتی برای آمریکا در برابر رقبای خود به شمار میرفت.
2️⃣سفر عمران خان به روسیه: عمران خان اوایل جنگ روسیه و اوکراین به مسکو سفر کرد و این سفر با مخالفتهای داخلی از سمت ارتش و خارجی همچون آمریکا مواجه شد. این مخالفتها بهقدری شدید بود که قمر جاوید فرمانده ارتش حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرد و این امر کاملاً متناقض با راهبردهای عمران خان بود. البته ارتش در پاکستان قدرت زیادی دارد و بر همین مبنا در مقاطع مختلف در امور سیاسی دخالت میکند.
3️⃣ نارضایتیهای داخلی: مسئله اقتصادی همواره یکی از پاشنه آشیلهای مهم برای دولتهای مستقر در پاکستان بوده است. نارضایتیهای اقتصادی در بین مردم در خصوص عملکرد اقتصادی دولت، این زمینه و فرصت را برای بازیگران خارجی و مخالفین داخلی عمران خان فراهم کرد که برای سرنگونی دولت او اقدام کنند.
این موارد در کنار دخالتهای خارجی، بهویژه آمریکا و همراهی برخی احزاب داخلی در سرنگونی عمران خان نقش بسزایی داشت. اکنون این سؤال نیز مطرح میشود که آینده پاکستان در عرصه سیاسی به چه سمت و سویی خواهد رفت؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که اولاً، اگر پاکستان این رویارویی سیاسی طرفداران و مخالفین عمران خان را با آرامش پشت سر نگذارد، احتمالاً آبستن حوادث و درگیریهایی خواهد بود که با توجه به بافت سیاسی و اجتماعی این کشور، احتمالاً رنگ خون به خود میگیرد. در ثانی، با توجه به نقش پررنگ کشورهای خارجی در عرصه سیاسی پاکستان و همراهی برخی جریانهای داخلی همچون ارتش بهعنوان قدرتمندترین جریان موجود، نهایتاً پیشبینی میشود که دولتی با گرایشهای غرب گرایانه و متمایل به ارتش روی کار آید تا شرایط جدیدی در عرصه سیاسی برای این بازیگران فراهم کند.
✍️ #محمدرضا_فرهادی
هدایت شده از کارگروه ثامن برادران
🔰گزارش روز
📌آیا عربستان به سمت عادیسازی گام برمیدارد؟
آمریکا از سال 2017 میلادی تلاشهای زیادی برای برقراری روابط رژیم صهیونیستی با سایر کشورهای عربی در راستای طرحی به نام طرح ابرام یا ابراهیم انجام داده است. مقدمه برقراری این روابط، طرح معامله قرن بود که یک بُعد آن حل مسئله فلسطین بر اساس تقسیمات جغرافیایی بود و بُعد دیگر آن عادیسازی روابط رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی بود. در طول این سالها تلاشهای زیادی صورت گرفته که برخی کشورها همچون عربستان سعودی نیز به این روند بپیوندند؛ اما وجود برخی مسائل مانع از این اقدام شده است.
💠گزارهخبری:
اخیراً وبگاه خبری آمریکایی آکسیوس از تلاش میانجیگرانه و بیسروصدای دولت بایدن میان عربستان سعودی، رژیم صهیونیستی و مصر خبر داد و نوشته در صورت موفقیت تلاشها، اولین قدم در مسیر عادیسازی روابط ریاض- تلآویو برداشته میشود. کاخ سفید میخواهد این توافق تا قبل از سفر آتی بایدن به منطقه در پایان ماه آینده میلادی (ژوئن) به انجام برسد. این مذاکرات شامل نهایی کردن انتقال مالکیت جزایر راهبردی «تیران و صنافیر» مصر به عربستان نیز میشود. رژیم صهیونیستی همچنین از عربستان سعودی خواسته به شرکتهای هواپیمایی صهیونیستی اجازه دهد از حریم هوایی عربستان عبور کنند.
💠گزارههایتحلیلی: در بحث عادیسازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی، دو دیدگاه کلی وجود دارد که هرکدام نیز بر اساس مختصات خاص خودش تعریف میشود: دیدگاه اول معتقد است که دو طرف به سمت عادیسازی روابط پیش خواهند رفت و دلایل آن نیز موارد ذیل است: اول؛ هدف مشترکی به نام مقابله با ایران، دو طرف را به سمت یکدیگر سوق خواهد داد. دوم؛ امتیازهایی که به عربستان در ازای برقراری این روابط داده میشود، ممکن است که بن سلمان را قانع کند و وی به سمت عادیسازی روابط گام بردارد. سوم؛ رقابت عربستان با امارات در بحث هژمون عربی و القای این گزاره که سعودیها از اماراتیها در این زمینه عقب افتادهاند یک اصل مهم است. یکی از الزامات مهم کسب این جایگاه از نظر سعودیها، برقراری رابطه با رژیم صهیونیستی است. دیدگاه دوم به عدم برقراری رابطه بین طرفین اعتقاد دارد و طرفداران این دیدگاه معتقدند که بنا بر دلایل ذیل بعید است که عربستان سعودی به سمت عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی برود: اول؛ ازآنجاییکه عربستان سعودی داعیه رهبری جهان اسلام را دارد و ازآنجاییکه رابطه با رژیم صهیونیستی نزد افکار عمومی جهان اسلام عملی قبیح است، عربستان هیچگاه به سمت این اقدام نخواهد رفت و خود را سیبل افکار عمومی قرار نخواهد داد. دوم؛ در داخل عربستان سعودی دیدگاه یکسانی نسبت به برقراری رابطه با رژیم صهیونیستی وجود ندارد و برخی شاهزادگان سعودی مخالف این اقدام هستند؛ بنابراین در صورت چنین اقدامی، بن سلمان باید خود را برای چالشهای آتی با شاهزادگان داخلی آماده کند و منتظر جرقه بحران داخلی در عربستان باشد.
🔸درمجموع میتوان گفت که بعید است عربستان سعودی به سمت عادیسازی روابط سیاسی با رژیم صهیونیستی گام بردارد، مگر آنکه فعلوانفعالاتی در سطح سیاسی در عربستان سعودی شکل بگیرد که مهمترین آن به پادشاهی رسیدن بن سلمان است؛ اما بنا بر آنچه مشاهده میشود، روابط بین طرفین بهصورت مخفی و همراه با برخی تحرکات در قالبهای سیاسی و اقتصادی صورت میپذیرد و این احتمال وجود دارد که در آینده مختصات عادیسازی آشکار روابط نیز شکل بگیرد.
✍️ #محمدرضا_فرهادی
https://eitaa.com/samenbr