هدایت شده از کانال بریز کهن
💠بریز کهن💠
#برگی_از_تاریخومیراث_گرانبهای_بریز
📝به قلم توانای کارشناس ارشد تاریخ
جناب آقای #رسول_احمدلو
#حمام_تاریخی_بریز
📜حمام یا گرمابه در تاریخ تحولات اجتماعی ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است و یکی از جلوه گاه های هنری ایران به حساب می آمد و از عناصر مهم در شکل دهی و گسترش محلات و نمادی از آبادانی و وجود تمدن در شهر و روستا بوده است.
حمام تاریخی بریز یکی از چند حمام تاریخی منطقه ی لارستان می باشد که کارکرد ویژه ای در حیات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی اهالی بریز داشته است که در این نوشتار اشاره کوتاهی به آن می نماییم.
📖حمام تاریخی بریز پس از حرم مطهر امامزاده میراحمد(ع)،کاروانسرای شاه عباسی،قلعه ساسانی و آب انبار دلاور از آثار باستانی این منطقه می باشد.
ساختمان این حمام به لحاظ معماری منحصربه فرد و از بناهای عصر قاجار می باشد که در مساحتی حدود 250متر و در وسط ده بنا شده است.
مصالح مورد استفاده آن نیز
♦️سنگ
♦️آهک و
♦️ساروج می باشد. این حمام دارای چندین بخش خزینه آب گرم،آب سرد و خشک کن بوده و آب ان نیز به وسیله چاهی که در نزدیکی حمام حفر شده تامین می شده است.
در طراحی ساختمان این حمام در حدفاصل دهلیز و ورودی حمام با تعدیل تفاوت دمای سرد بیرون و دمای گرم داخل مانع از سرماخوردن مراجعان می شده اند. فضای داخل گرماخانه نیز جهت کیسه کشیدن تمیز کردن و خزانه تقسیم گردیده است.
به احتمال فراوان این مکان محل اجتماع اهالی بوده و مراسماتی همچون
✅حنابندان
✅حمام
✅عروسی و
✅زایمان در آن انجام می شده است.
طبق گفته اهالی از دوره پهلوی حمام بریز اهمیت خود را از دست داده و ابتدا محلی برای درست نمودن سموم و آفت کش ها برای مبارزه با ملخ های مهاجر،انباری برای نگهداری کاه و سپس محل انباشت اشغال اهالی می شود.
✳️ متاسفانه با تمام زیبایی و اهمیتی که این بنا در حیات اجتماعی و فرهنگی منطقه داشته هنوز به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت نرسیده است.
✳️امید است این اثر مهم و ارزشمند مورد عنایت مسولین محترم محلی قرار گرفته و جانی به تنِ خفته ی چندین ساله ی این فرزندِ گرانبهای بریز دمیده بشود.
🌐 @berizir
💠بریز کهن💠
#بخش_تاریخی
📜نگاهی گذرا به کارکرد میل گروه و #چاه_دولاب در قلعه های باستانی منطقه ی لارستان.
♦️یکی از ویژگی های قلعه های تاریخی منطقه ی لارستان که آن را از قلعه های تاریخی سایر نقاط ایران متمایز می سازد گروه و چاه دولاب می باشد تا کنون هیچگونه پژوهشی درباره آنها صورت نگرفته است.
لذا در این نوشتار سعی شده اشاره کوتاهی به این دو ویژگی قلعه های منطقه شود.
🔷🔶الف-میل گروه:در بالاترین نقطه قلعه های منطقه ی لارستان
(( قلعه های بنارویه.... بریز... دهکویه.... کوه نم سال لار.... قلعه قدمگاه.... قلعه دیسه بائن... قلعه آسال خور.... و قلعه کرمستج ....واحتمال زیاد گردنه پاسخند))
برجستگی نمایان است که در زبان لارستانی میل گروه نامیده می شود.
هدف از ایجاد میل گروه در این قلعه ها اطلاع دادن به نگهبانان قلعه های همجوار از طریق ایجاد دود در طول روز و آتش در شب هنگام بروز خطر و یا جنگ بوده است و از این طریق اهالی محل و ارتش را آماده هرگونه پیش آمدی می نموده اند.
🔷🔶ب-چاه دولاب....
یکی دیگر از ویژگی های منحصر بفرد قلعه های منطقه لارستان چاه دول آو بوده که معمولا در بالای قلعه های منطقه ی لارستان به وسیله اسرایی که در جنگ ها به غنیمت گرفته می شد یا کارگران روز مزد چاهی در بالای قلعه احداث می شد.
در زبان لارستانی دول وسیله ای چرمی مانند است و آو هم به معنی آب.
چاه دولاب دو کاربرد داشت
✅1-به دلیل گرم و خشک بودن منطقه ی لار و کم بود آب مورد نیاز قلعه داران معمولا چاه آبی بالای قلعه حفر می شد هر قلعه برای تامین آب ابتدا باید به ارتفاع کوه تا سطح زمین حفاری وسپس به همین میزان و یا بیشتر به عمق زمین بروند یعنی هر دولابی حداقل دوبرابر چاه معمولی عمق دارد...
✅2-معمولا در اکثر قلعه های ایران یک راه مخفی برای فرار هنگام محاصره قلعه در درون قلعه حفر می شد.
درقلعه اژدها پیکر سه حلقه
دول آو وجود دارد که هرکدام کاربری مخصوص بخود داشته است....
در قلعه بریز هم چاهی در وسط قلعه می باشد که در نزد اهالی به چاه #دول_او مشهور می باشد.
🖋 #نگارنده
🔷کارشناس ارشد تاریخ
🔷جناب آقای #رسول_احمدلو
🔶بریز کهن منتظر مطالب
✳️تاریخی
✳️فرهنگی
✳️ادبی
✳️طنز
✳️اجتماعی و....
شما مخاطبان گرامی میباشد جهت ارتباط با ما به آی دی زیر مراجعه نمایید
👇👇👇
@persian_king70
💠بریز کهن💠
💥 #زیرخاکی
💣جنگ جهانی دوم و نقش اقوام ترک در منطقه لارستان
📜 #نقش_دولخانیها_در_برقراریامنیت
#وتامین_غله_جنوب_در_جنگ_جهانی_دوم
📆جنگ جهانی دوم در اول سپتامبر1939 آغاز و ایران در شهریور 1320به اشغال متفقین درآمد.
استفاده از تمام منابع ایران به نفع متفقین و بروز آشوب و قحطی در سراسر ایران از پیامدهای جنگ جهانی دوم در کشور ما بود.
🔴در جنوب ایران آشوب و قحطی از جنگ جهانی اول تا جنگ جهانی دوم ادامه دار بود.
با ورود مبارزین #دولخانی
✅سرداربیگ و
✅راهداربیگ و 24مبارز دیگر
به منطقه طارم آشوب های منطقه به پایان رسید و بخشی از غله مورد نیاز اهالی لار نیز تامین گردید که اشاره ای به آن می کنیم
🔻مبارزین دولخانی با بازگشت طایفه ی دولخانی از تبعید در سال 1319 به منطقه ی بوشهر رفتند و دو سال بعد با آگاهی از شرایط کشوری بار دیگر به سمت منطقه لارستان آمدند و پس از استراحت کوتاهی در منطقه دنگز به سمت طارم رهسپار شدند.
با تلاش های #زبیده_خاتون_صولتپور و همکاری حاکم نظامی استان هفتم مقدمات اخذ تامین فراهم گردید و تیمسار سیاه پوش از طرف حکومت مامور مذاکره و دادن تامین به مبارزین دولخانی شد.
📜یکی از مفاد تامین نامه تلاش برای برقراری امنیت در منطقه آشوب زده محال سبعه و دریافت ده درصد عایدات این منطقه بود. با استقرار دولخانی ها در منطقه سبعه ناامنی ها از این منطقه رخت بست و بانزول باران مناسب در این منطقه و همچنین تلاش های صورت گرفته مبارزین دولخانی محصول فراوانی در سال 1322بدست آمد.
🔸با درخواست حضرت آیت الله العظمی #سیدعلیاصغر_موسویلاری (ره ) و حاکم نظامی لارستان از مبارزین و ایجاد چند شرکت خرید خواربار و اسکورت غله محله سبعه به لارستان به رهبری راهداربیگ دولخانی؛ غلات به لارستان حمل و بخشی از مایحتاج اهالی لارستان تامین گردید.
📚منبع
آرشیو سازمان اسناد کتابخانه ملی
🔶با تشکر از نویسنده و پژوهشگر ارزشمند جناب آقای #رسول_احمدلو
جهت ارسال مطالب ناب و خواندنی
@berizir
🔶بریز کهن🔶
📜درویشعالی:
زیارتگاه؛محل عبادت یا.....
درویشعالی زیارتگاه یا محل عبادتی که ساخته های دست بشر می باشد و مصالح آن از سنگ و ساروج است.
درباره کارکرد آن حرف و حدیث بسیار می باشد. بنا به عقیده برخی از آنجایی که اسم این مکان
🔶درویشعالی یا
🔶درویش علی
است پس می بایست محل عبادت درویشان باشد.این فرضیه کلا #منتفی است چون محل عبادت دوریشان در زاویه و خانقا بوده و معمولا صوفیان و درویشان برای عبادت به غار و کوه نمی رفتند و همچنین در منابع هیچ گونه اشاره ای به فعالیت #فرقه ها و #طریقت های #صوفی در این منطقه نشده است.
🔶باتوجه به نزدیکی این مکان به قلعه تاریخی به احتمال فراوان عبادگاه قلعه داران بوده است که قدمت این اثر به عصر ساسانیان می رسد با فتح این منطقه به دست شاه عباس صفوی در سال ۱۰۱۰ه.ق و تثبیت مذهب تشیع به احتمال زیاد این مکان تغییر کاربری داده و به درویشعالی مشهور شده است.
👌ذکر این نکته ضروری است در منطقه لارستان چندین اثر به درویش عالی مشهور است.
تا چند سال قبل در عصر روز پنج شنبه اهالی با مراجعه به این مکان و روشن کردن شمع و چراغ به نذر و نیاز می پرداختند.
#نویسنده_و_پژوهشگر_تاریخی
#رسول_احمدلو
@berizir
🔷✨بریز کهن✨🔷
🏺تاریخ نگار🏺
📜منشأء قصه بخواب که بلوچ و افغان¬ها آمدند در بریز
🔶قصه از برجسته ترین و رایج ترین گونه های ادبیات عامه است که با طبیعت و زندگی مردم پیوند نزدیک دارد . در گذشته قصه برای اقوامی که خط و نوشته نداشتند، نوعی تاریخنگاری بود، امروز نیز در نگارش تاریخ اجتماعی جامعه ها قصه به منزله¬ی سندی معتبر و سودمند به کار می¬رود.
🔶سال گذشته به همراه یکی از دوستانم جهت شرکت در مصاحبه دکتری، عازم تهران شدم. در طول مسیر در موضوعات مختلف تاریخی و اجتماعی و گذشته های دور به گفتگو پرداختیم. در میان گفتگوهایمان، ایشان به مطلبی اشاره نمودند که برای اینجانب فوق العاده جالب و قابل تأمل بود. مطلب از این قرار است که مادربزرگان #روستای_بریز برای خواباندن بچه ها قصه های مختلف تعریف می کرده اند و اگر بچه نمی¬خوابید آنها را ترسانده و با بیان این جمله
👈بخواب که افغان و بلوچ ها آمدند و مجبور می کردند بخوابد.
🔶مدت ها در فکر نوشتن مطلبی درباره این موضوع بودم اما به دلیل مشغله های تحصیلی موفق به این کار نمی شدم تا اینکه امروز به واکاوی این قصه عامیانه پرداخته ام.
📜اصل ماجرا به سقوط صفویه و حمله بلوچ و افغان¬ها به منطقه لارستان و قتل عام و غارت روستاهای این منطقه باز می گردد.
✅سقوط اصفهان- پایتخت صفویان- در سال 1135ه.ق.، نقطۀ اوج از هم پاشیدگی سیاسی ایران محسوب می¬شود.
سال¬ها پیش از ورود افغانان به اصفهان، نواحی جنوبی ایران، در معرض تاخت و تاز طوایف و قبایل مختلفی بود که به دلیل خلای قدرت صفوی توانستند بساط قدرت طلبی خود را در کرانه¬های جنوبی و شمالی خلیج¬فارس بگسترانند.
👌پس از سقوط کرمان در سال 1134ه.ق. هشت هزار افغان و بلوچ به سه بخش تقسیم شدند.
🔴گروه اول، نیریز را تاراج نمودند.
🔴گروه دوم با هشت هزار نفر عازم فتح شیراز و
🔴گروه سوم نیز روانه فتح لارستان شدند.
🔶در چهاردهم دسامبر 1721م. با رسیدن بلوچان به ( مومن¬آباد ) جهرم، وحشت و حراس بر مردم نواحی لارستان چیره و برای در امان ماندن از قتل و غارت بلوچان به درون شهر لار پناهنده شدند.
نورالله¬خان فراهانی #حاکم_لار پس از اطلاع از اینکه علی¬مردان¬خان با سپاهیان خود برای سرکوبی افغانان و بلوچان به یزدخواست رسیده و همچنین شخص دیگری با لشکری عظیم از اصفهان برای گوشمالی بلوچان را افتاده است، همه چارپایان باری را برای عملیات جنگی بر علیه افغانان مصادره کرد و نایب خود را با دویست نفر برای جلوگیری از یورش افغانان به لار، به جویم فرستاد.
🔶اهالی آبادی بریز به تحکیم #کاروانسرای خود پرداخته و با همه دارائی خود به این کاروانسرا پناهنده شدند. نورالله¬خان در 21 دسامبر 1721م./ 1134ه.ق. نایب خود را برای مقابله با پیشروی بلوچان به سمت بریز فرستاد. با ورود دو هزار بلوچ به بریز، نایب نورالله خان از این روستا گریخت. بلوچان پس از غارت بریز به دهکویه حمله برده و به غارت روستا پرداختند. کلانتر دهکویه با جمعی کثیر از مردم زخمی به لار آمد و نورالله خان را از حوادث رخ داده مطلع نمود.
پس از غارت روستاهای اطراف و تنگ شدن حلقۀ محاصره لار، مردم شهر را خالی از سکنه نموده و به درون قلعه هجوم بردند. نورالله¬خان که فاقد تصمیم گیری لازم برای جلوگیری از هجوم بلوچان به درون شهر لار بود، با اقدامی عجولانه کلانتر دهکویه را با تهدید به مرگ به دهکویه اعزام کرد. پس از بازگشت کلانتر، بلوچان بار دیگر به این روستا حمله برده و پس از غارت دوباره روستا،کلانتر و مردم را قتل عام نمودند.
❌قتل عام و غارت روستاهای منطقه لارستان نسل به نسل و با گذشت سیصد سال از آن واقعه تاریخی وارد ادبیات #فولکلور اهالی شده و به طوری که بازگویی آن پس از گذشت سه قرن هنوز وحشت آور می باشد.
💡 #نویسنده_و_پژوهشگرتاریخ
💡 #رسول_احمدلو
@berizir