#یک_آیه_یک_تفسير #سوره_حمد 🌺معنای «حمد»: اينكه گفته شده است كه هركس خودش را بشناسد خدا را نيز مى شناسد، مطلب بسيار عظيم و درستى است. شناخت كامل انسان خويش را، راهى است كه به شناخت اللَّه منتهى مى شود. ▫️يكى از راههاى شناختن انسان همان شناختن احساسهاى خاص انسانى است كه يكى از آنها همين احساس #سپاس است كه فرمانده آن وجدان است و به تعليم و تربيتهاى محيط مربوط نيست و از آداب و رسوم محلى به شمار نمى رود... 🔹آداب و رسوم است كه با تغيير زمان و مكان دگرگون شده، حتى گاهى عيناً متضاد مى شود، مثل كلاه از سر برداشتن و گذاشتن كه هر دو علامت احترام است ولى هركدام در جامعه اى مرسوم است. (اما) در هيچ جامعه اى ديده نشده است كه پاداش نيكى را بدى بدهند و به اينكه اين جزء رسوم محلى است توجيه نمايند. ▫️حمد نه مدح خالص است و نه سپاسگزارى خالص؛ پس چيست؟ مى توان گفت اگر هر دو را با هم تركيب كنيم حمد است؛ يعنى مقامى كه هم لايق ستايش است به دليل عظمت و جلال و حسن و كمال و بهاء و زيبايى كه دارد، و هم لايق سپاسگزارى است به دليل احسانها و نيكيها كه از ناحيه او رسيده است، آنجاست كه كلمه «حمد» به كار مى رود. 🔹حمد مخصوص خداوند است: بعيد نيست كه در معنى «حمد» مفهوم ديگرى نيز دخالت داشته باشد و آن مفهوم پرستش است. پس در مفهوم حمد سه عنصر در آنِ واحد دخيل است: ستايش، سپاس، پرستش. به عبارت ديگر: حمد، ستايش سپاسگزارانه پرستشانه است. ▫️شايد اينكه طبق اين آيه حمد مخصوص خداوند است و غير او محمودى نيست، از اين جهت است كه در مفهوم حمد مفهوم پرستش هم هست. 🔹مخلوقاتى كه خدا به وسيله آنها خيرى به انسان مى رساند نيز بايد سپاسگزار و قدردان آنان بود. تا آنجا كه گفته شده است: «مَنْ لَمْ يَشْكُرِ الْمَخْلوقَ لَمْ يَشْكُرِ الْخالِقَ» هركس مخلوق را سپاسگزار نباشد خالق را سپاسگزار نبوده است. پدر، مادر، معلم و تمام آنها كه همواره وجود انسان مشمول خيرها و احسانهاى آنان بوده است همه را بايد شكرگزار بود؛ هيچ گاه نمى توان به عذر اينكه من شكر خدا را مى كنم و به بندگان كارى ندارم، آنان را فراموش كرد و شكر نعمتشان را بجاى نياورد. 🔻ولى بايد توجه داشت كه اين طور نيست كه يك جا بنده را بايد شكر كرد و يك جا خدا را، بلكه در همان حال كه بنده را سپاسگزارى مى كنيد بايد توجه داشته باشيد كه بنده استقلال ندارد؛ در همان چيزى كه از ناحيه بنده به انسان رسيده است خداوند پيش از آن استحقاق شكر دارد. ✍استاد شهيد مرتضی مطهرى @beytonoor