🚩به استقبال روز عرفه
روز عرفه آخرین سنگر برای توبه کنندگان
روز عرفه در میان ایام سال، همانند شبهای قدر در میان شبهای آن است. لذا اگر اولیای الهی یک سال انتظار شبهای قدر را می کشیدند و از ماه رجب تهیه استعداد برای درک شب قدر مینمودند، از ابتدای اربعین موسوی نیز همه اهتمامشان برای درک لقای الهی و معرفت به توحید در روز عرفه بود.
در روایات شب قدر نقل شده که همه اهتمام سالک میباید درخواست مغفرت الهی باشد و در عین حال، اگر کسی به هر دلیل در شبهای قدر مشمول مغفرت الهی واقع نشد، امید به روز عرفه داشته باشد.
بنابراین، اگر عدم مغفرت الهی به معنای نابودی و هلاکت ابدی عبد است، روز عرفه آخرین سنگر برای توبه بندگان محسوب میشود و به همین دلیل است که مرحوم سید بن طاووس(ره) دعای سوزناکی را برای آخرین لحظات عصر عرفه نقل میکنند؛ به این مضمون که: «بار الها، اگر در این آخرین مرحله از فرصت قبولی توبه، به دلیل شقاوت و افسردگیام از قافله سالکان عقب افتادهام و توفیق مغفرت برایم حاصل نشده، پس مصیبت زدهای هستم که از تو مسألت دارم مرا از اجر مصیبت دیدگان محروم نگردانی.»
لذا هر مقدار که عصر عرفه نزدیکتر میشد، اهل معنا ابتهال بیشتری به درگاه الهی میکردند که مبادا نام آنان در طومار مغفورین در روز عرفه ثبت نشود.
حرکت امام حسین علیه السلام :
امام صادق عليه السّلام فرمود :
امام حسین علیه السلام در ماه ذی الحجه #عمره انجام داد و سپس در روز ترویه (هشتم) به سوی عراق حرکت کرد و کسی که نمی خواهد حج انجام دهد می تواند عمره انجام دهد
حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام در شهر مكه مكرمه در سال60 هجری قمری در روز ترویه بر فراز بام کعبه این خطبه را بیان فرمودند : (روز ترویه روز هشتم ذی الحجه است روزی كه به حاجیان آب داده می شود همان روزی كه امام حسین علیه السلام از مكه بیرون رفتند.)
این خروج اجباری آنچنان غریبانه، مظلومانه وجانکاه است که عاشقان حضرتش بعد از گذشت قرنها هنوز هم با عزاداری و زدن بر سر و سینه، یاد آن را گرامی میدارند.
اینکه امام حسین(ع) وسط حاجیها از صف حج بیرون آمد و به سمت کربلا رفت، و حاجیان در آن سال خونبار، عافیتطلبانه حسین(ع) را تنها گذاشتند، خیلی معانی دربردارد! مردمی که به فرزند پیامبر(ص) تأسی نکردند، اولاً در واقع مقدمات قتل اباعبدالله الحسین(ع) را فراهم آوردند، و ثانیاً مقدمات نابودی خودشان را در عرصههای مختلف فراهم کردند.
یاد این روز باید احیا شود؛ غریبی امام حسین(ع) فقط مال روز عاشورا نیست، امام حسین(ع) در یومالترویه غریب شدند. چرا که وقتی حرکت خود را آغاز کردند، فقط تعداد اندکی همراه ایشان آمدند و بقیه مشغول کار خودشان بودند.
روضههای ما از یومالترویه شروع میشود. امام حسین(ع) اگر آنجا میماند، میخواستند ایشان را مخفیانه- بهصورت ترور- به قتل برسانند
از کعبه تا کربلا
بادهای بسیار گرمِ حجاز گویای خبری است. خبری که همهٔ عالم از شنیدنش به تکاپو خواهد افتاد. زمین به لرزه درمیآید. کوهها به حرکت درمیآیند. مولا پا در رکابِ اسب گذاشته است و به آرامی به سمت کوفه حرکت میکند.
انگار تمامِ هستی، نرفتنِ حضرت را التماس میکند… که ای عزیز فاطمه! اگر میآیی بیا، اما علیاصغرت را نیاور! آخر حرمله دارد تیرهایش را زهرآلود میکند...
مولای من! به جوانیِ علیاکبرت رحم کن! حیف او که مثل دانههای تسبیح پخشِ صحرا شود. اما فایدهای ندارد. حسین میآید. عجب لحظهٔ دردناکی…
دردناکتر از آن اما، منتظران حضرت بودند. تاریخ همیشه عبرت است. آنهایی که یک به یک، «العجلگویان» پای نامهها را امضا کردند و در پیِ خلخال و گوشواره خود را به کربلا رساندند...
اما دردناکتر از همه ، یارانی بودند که بودند، اما شبِ آخر آقای خود را تنها گذاشتند. هرکس به بهانهای... یکی خانه و کاشانه، یکی تجارت و کسب و کار، یکی هم...
امروز اما منتظرانی را میبینیم که هستند، ولی به بهانههای مختلف، یکی معیشت، یکی زن و فرزند، و یکی هم…، آقای خود را تنها گذاشتهاند…
«ﻭ [برخی ﺍﺯ ﻣﺮﺩم] ﭼﻮﻥ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻳﺎ ﻣﺎیهٔ ﺳﺮﮔﺮﻣﻰ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺑﻪﺳﻮی ﺁﻥ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎلی ﻛﻪ اﻳﺴﺘﺎدهای، ﺭﻫﺎ ﻛﻨﻨﺪ.» (سورهٔ جمعه، آیهٔ ۱۱) آری! تو ایستادهای و این ما هستیم که تو را تنها میگذاریم… در سپاهِ مهدی ماندن، نتیجهٔ حسینی بودن است... یارانِ مهدی! اندکی صبر، سحر نزدیک است…
...ای برگردانندهٔ یوسف به نزد یعقوب پس از آنکه دو چشمش از اندوه نابینا شد و دلش آکنده از غم بود... (فرازی از دعای عرفه)
❓روز ترویه چه روزی است و وجه نامگذاری این روز به ترویه چیست؟
✍ هشتم ذی الحجه روز ترویه است. ترویه به معنای ذخیره کردن آب است و این روزی است که حجاج نیت حج تمتع می نمایند و محرم شده، از مکه به سمت منی حرکت و شب را در آنجا بیتوته می کنند و صبح عرفه به جانب عرفات رهسپار می گردند.
✅ طبق روایات گوناگون، منزلت روز ترویه تا جایی است که درک آن مساوی با درک تمام حج شمرده شده است، چرا که روز ترویه در اصل آماده شدن برای ورود به عرفات و عید قربان است.
✅ وجه تسمیه یوم الترویه یا روز ترویه در کلام امامان معصوم(علیهم السلام) برداشتن و ذخیره نمودن آب در روز هشتم ذی حجه و حرکت به سوی عرفات می باشد.
✅ روز ترویه یکی از ارزشمندترین روزهای زمان برشمرده شده است که آداب و اعمال مخصوصی دارد. از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: روزه ی روز ترویه، کفاره ی گناهان یک سال و روزه ی روز عرفه، کفاره ی گناهان دو سال است.(۱)
✅محدث قمی در مفاتیح الجنان روزه این روز را برابر با کفاره شصت سال برشمرده است.
✅ مورخین خروج حضرت امام حسین علیه السلام از مکه به سمت کوفه را هشتم ذی الحجه یعنی روز ترویه نگاشته اند.
(۱) ثواب الاعمال