✨❧🔆✧﷽✧🔆❧✨ 🔎 #ترنم_وحی 1⃣ #قسمت_اول 📖 سوره مبارکه حمد آیه ۷ 📖 «صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیهِمْ غَیرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیهِمْ وَ لَا الضَّالِّینَ» 📖 راه آنان كه بر ایشان نعمت بخشیدی نه آنان كه مورد غضب‌اند و نه ره‌ گم‌ كردگان ◽️پس از آنكه انسان هدایت به راه راست را از خداوند طلب می‌کند، پروردگار در این آیه تعریفی اجمالی از صراط مستقیم ارائه می‌دهد و ویژگی‌های راه‌یافتگان به این راه و بازماندگان از آن راه را برمی‌شمارد. این معرفی و شناخت، به انسان تصوری روشن و مشخص از این مسیر می‌بخشد تا گمان نكند كه این راه، راهی غریب و ناشناخته‌ است كه پیش از این كسی در آن گام ننهاده است. در این آیه خداوند بیان می‌کند كه در طول تاریخ رهسپاران بسیاری از این مسیر به مقصد و مقصود رسیده‌اند و گروهی نیز با پشت‌كردن و انحراف از آن، خویش را از رحمت و نجات بی‌بهره ساخته‌اند. 🔖مفهوم نعمت و اقسام آن ◽️در ابتدای آیه، خداوند صراط مستقیم را از آنِ كسانی می‌داند كه مشمول نعمت الهی شده‌اند : ➖«صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیهِمْ». واژۀ نعمت هم‌ریشه با «نُعومت» و به‌معنای نرم‌بودن و نرمش است که ضدّ آن، خشونت و درشتی است. در كلام عرب به‌نوعی شِكَر بسیار مرغوب که نرم و ملایم و سازگار با طبع است، «اَلسُّكَّرُ النَّاعِم» و نیز به لباس نرم و راحت «ثَوبٌ نَاعِمٌ» می‌گویند. ◽️در تقسیم‌بندی حیوانات نیز دسته‌ای را «بَهیمَۀُ السِّباع» و دسته‌ای را «بَهیمَۀُ الأَنعام» می‌نامند. ۱ - گروه اول حیواناتی هستند كه خوی سبُعیت و درندگی دارند و با خشونت و درشتی رفتار كرده و با انسان سازگار نیستند؛ ۲ - اما گروه دوم حیواناتی هستند كه با آدمیان نرمش داشته و همزیستی مسالمت‌آمیز دارند. این دسته كه در رأس آن‌ها «شتر و گاو و گوسفند» است و به‌اصطلاح فقهی در مبحث زكات به آنان «اَنعام ثلاثه» گفته می‌شود، «اَنعام» نامیده می‌شوند؛ زیرا دارای نرمش و سازگاری هستند. 🔺بنابراین، نعمت به چیزی اطلاق می‌شود كه با انسان نرمش و سازگاری دارد. براین‌اساس، آنچه خداوند به آدمی اعطا فرموده و با وجودش سازگاری دارد، مصداق نعمت الهی است؛ برای مثال، نسیم خنک و ملایم در تابستان و گرمای مطبوع در زمستان، برای انسان نعمت به‌شمار می‌آید. 📖 قرآن كریم نعمت‌ها را به دو دستۀ ظاهری و باطنی تقسیم کرده است : 1⃣ «وَ أَسْبَغَ عَلَیْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَۀً وَ بَاطِنَۀً» و نعمت‌هاى ظاهر و باطن خود را بر شما فراوان نموده است. نعمت‌های ظاهری آن نعمت‌هایی هستند كه در ظاهر هستی دیده می‌شوند؛ از‌جمله هوای پاك و قطره‌های حیات‌بخش باران، قرار زمین، تابش خورشید، ثروت و عافیت و...؛ 2⃣اما نعمت‌های باطنی آن نعمت‌هایی هستند که با چشم ظاهر دیده نمی‌شوند؛ مثل عقل که از برجسته‌ترین مصادیق آن است. عقل با وجود انسان سازگار است و بدون آن انسان از انسانیت خارج شده و مانند حیوانات رفتار می‌كند. عمیق‌تر از آن، نعمت ایمان است؛ به‌طوری‌كه می‌توان گفت والاترین نعمت، ایمان به خداوند سبحان و معرفت و شناخت اوست. ایمان با وجود انسان سازگاری دارد و حقیقت وجودی اوست؛ برخلاف كفر که با ذات او ناسازگار است. از این قبیل نعمت‌ها می‌توان نعمت ‌نبوت و ولایت و هدایت را نام برد كه همه را خداوند بر انسان ارزانی کرده و سازگار با وجود اوست؛ بدین معنا كه در راهِ تعالی و تكامل شخصیت انسان‌اند. #تفسیر_سوره_حمد #مفاهیم #تدبر