#تفسیرزیارت‌عاشورا #شب‌جمعه 📍اولین و آخرین ظالم به اهلبیت(ع) که مورد لعن قرار گرفتند چه کسانی هستند؟ 🔹در این فراز از زیارت عاشورا میخوانیم: اَللّهُمَّ الْعَنْ اَوَّلَ ظالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ آخِرَ تابِعٍ لَهُ عَلى ذلِک خداوندا اولین ظالم در حق محمّد و آل محمّد و آخرین تبعیت کننده از او در این ظلم را لعنت کن. 🔻درباره ی این که اولین ظالم و آخرین تابع او چه کسانی هستند باید به روایات آل اللّه مراجعه کرد: 🔹اولین ظالم بر اهلبیت معرفی شده و معلوم است که او کسی جز غاصب خلافت و مانع ارث حضرت صدیقه طاهره علیها السلام و آن که او را در این امر یار و مددکار بود، نمی باشد. 🔸 امام سجاد(ع)فرمودند: آن دو اولین ظالم در حق ما اهل بیت بودند و ارث ما را گرفتند و بر جائی که ما بر آن سزاوار تر بودیم تکیه زدند، خدا ایشان را نیامرزد.(بحار الانوار، ج ۳۰، باب ۲۰، ص ۲۱۸) 🔹اما منظور از آخر تابع، آن آخرین تبعیت‌کننده ای است که در ظلم به اهل بیت علیهم السلام از آن دو اولین ظالم تبعیت کرده و احتمال دارد که آن شخص مورد نظر، کشنده آخرین امام باشد.(لعنت الله علی القوم الظالمین) 📚شرح زیارت عاشورا،احمدرضا مرتضوی، ص۱۶۵ https://eitaa.com/Boshra_ir