#جسمانیت_خدا_در_اندیشه_وهابیت 1
💢وهابیت واعتقاد به جسمانیت خدای متعال
◼️یکی از رایجترین افکاری که در اعتقادات گروههای تکفیری وهابی دیده میشود، اعتقاد به جسمانیت خدای متعال است. هر چند نباید این مورد را خاص گروه وهابیان به حساب آورد، چرا که این موضوع در کتب اصلی اهل تسنن اشاره شده است، ولی از آنجایی که افکار وهابیت برگفته از منابع اهل سنت است میتوان آن را از جمله اعتقادات وهابیان برشمرد.
👈در این خصوص ابن اثیر در «الکامل» در مورد حوادث سال 492 مینویسد:«در آن سال علما بر «ابییعلی فراء حنبلی» به جهت آنچه در کتاب خود از صفات خداوند سبحان آورده، که منجر به اعتقاد به جسمیت خداوند متعال است، اشکال گرفتند.[1] همچنین ابن اثیر اشاره میکند: «در آن سال ابویعلی فراء حنبلی وفات کرد. او مصنف کتاب صفات است که در آن هر مطلب عجیبی را نقل کرده است و ترتیب ابواب آن کتاب دلالت بر تجسیم محض دارد که خداوند متعال از آن بری است.»[2]
◼️ابن تیمیه و اعتقاد به جسمانیت خدای متعال
👈اهل تحقیق به خوبی به موقعیت ابنتیمیه نزد اهل تکفیر و وهابیت واقف هستند، به روشنی میتوان ادعا نمود فرقه وهابیت نشأت گرفته از تفکرات ابنتیمیه است؛ از این رو اعتقادات و باور این شخص در نوع عملکرد پیروانش نقش مستقیم دارد. نویسندگان اهل سنت در کتب خود به صراحت به باور ابنتیمیه به تجسم خدای متعال اذعان داشتهاند؛ برای نمونه «ابن الوردی» در این خصوص این چنین مینویسد: «ابن تیمیه به جهت قول به تجسیم زندانی شد».[3]
👈 محمد ناصر الدین آلبانی(۱۹۹۹-۱۹۱۴) یکی از عالمان مسلمان سلفی موثر در قرن بیستم در خصوص لزوم باور و اعتقاد به جسمیت خدای متعال، در نوشتههای خود این چنین بیان میدارد: «معتزله و دیگران، منکر نعمت روئیت خداوند هستند، و هر کس که معتقد به آن باشد را گمراه دانسته و او را به تجسیم و تشبیه نسبت میدهند... ولی ما اهل سنت ایمان داریم که از منتهای خداوند بر بندگانش آن است که در روز قیامت بر آنان تجلی کرده و او را مانند ماه شب چهاره میبینند».[4]
👈این مطالب دور از ذهن، زمانی تعجب انسان را بر میانگیزد که در عالمان طراز اول اهل سنت نیز از آن یاد کرده باشند، و مطالبی که بیشتر مختص اجسام محدود و مادی است را به خدای متعال نسبت دهند. کما اینکه «عبد الله احمد بن حنبل» به سند خودش از عمربن خطاب نقل میکند: «هرگاه خداوند به کرسی خود مینشیند، صدایی همانند صدای زین شتر هنگام سوار شدن شخص سنگین بر آن شنید میشود».[5]
◼️عوامل پیدایش نظریه تجسیم
👈بعد از بیان و نقل بعضی از افکار اهل سنت و عالمان وهابی این سوال مطرح میشود که منشأ و علت پیدایش این تفکر چه چیزی میتواند باشد، در این خصوص نظریههای مطرح است از جمله اینکه این مطالب میتواند نشأت گرفته است فرهنگ قوم یهود باشد، چرا که در عهد قدیم از جسم بودن خدای بسیار سخن به میان آمده است؛ خصوصاً با در نظر گرفتن این نکته که بسیای از اهل کتاب که اسلام آورده بودند، به دستگاه خلافت نزدیک شده و از این طریق در جامعه اسلامی اعتقاد خود را منتشر میکردند. در این خصوص شهرستانی مینویسد: «بسیاری از یهود که مسلمان شده بودند، احادیث فراوانی در خصوص تجسیم و تشبیه در عقاید اسلامی وارد کرده بودند در حالی که تمام آن اعتقادات بر گرفته از تورات بود».[6]
✳️نفی جسمانیت خدای متعال در قرآن
👈با توجه به مطالبی که در خصوص تجسیم در منابع اهل سنت بیان شد، با اندک توجهی در آیات نورانی قرآن مجید به روشنی میتوان جسمانیت و صفات مادی را از خدای متعال بری دانست، آیات فراوانی در قرآن مجید وجود دارد که تفکر تجسیم را مردود اعلام میکند و خط بلانی بر روی این باور غلط غیر قرآنی میکشد؛ از جمله اینکه خدای متعال میفرماید: «لا تُدْرِکُهُ اْلأَبْصارُ [انعام/ 103] دیدهها او را درک نمىکنند». بر اساس این آیه شریف، اگر خداوند جسم بود چرا دیدهها او را ادراک نکنند؟ از این رو این آیه با جسمانیت خدای متعال در تضاد است. همچنین خدای متعال میفرماید: «لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ [شورى/11] هیچ موجودى همانند او نیست و او شنواىِ بیناست». پر واضح است که اگر خداوند جسم بود، باید همانند سایر اجسام و شبیه آنها مىبود.
📚پینوشت
[1]. الکامل فی التاریخ، حوادث سال 429.
[2]. همان،سال458.
[3]. تتمه المختصر،ج2،ص363.
[4]. سلفی گری (وهابیت) و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد جمکران، قم، چاپ پنجم، 1387ش،ص241.
[5]. الکتاب السنه،ص 79.
[6]. الملل و نحل،ج1,ص117.
برای مطالعه بیشتر در این زمینه میتوانید به این نوشتار مراجعه کنید:
🌐 https://www.welayatnet.com/fa/news/66558
میتوانید مطالب مرتبط با این موضوع را با این هشتک در کانال جستجو کنید.
#وهابیت #خداشناسی #اهل_تسنن #صفات_خدا #جسمانیت_خدا #جسمانیت
@kalamema