#گفتگو 💢نقد تجربه گرایی در یک مناظره 🔳مهدی مومن به خدا بود و حیران یک پوزیتیویست. ✳️ روزی مهدی رو به حیران کرد و گفت: ببینم! حیران! حرف حساب شما چیست؟ ◼️حیران: ما معتقدیم که حرف اول و آخر را تجربه و آزمایش می زند. برای اثبات و نفی هر باوری باید دست به تجربه و آزمایش زد؛ اگر از بوته ی آزمایش سر بلند، بیرون آمد، می پذیریم و گرنه خیر روش تجربه و آزمایش جلوی خرافات را می گیرد. مچ همه را باز می کند. ✳️مهدی: من هم با خرافات و آنچه به دروغ به نام خدا و دین، عرضه می شود، مخالفم؛ اما پرسشم این است که آیا با آزمایش تجربی می شود همه چیز را رد یا اثبات کرد؟ ◼️حیران: بله. ✳️مهدی: اما من فکر می کنم که شما خودت هم پایبند به این منطق نیستی. ◼️حیران: چطور؟ ✳️مهدی: این [با اشاره به میله ی آهنی بارفیکس] آهن، رسانا یا عایق جریان الکتریسیته است؟ ◼️حیران: معلومه. رسانا. ✳️مهدی: این میله ی بارفیکس را به آزمایشگاه بردی و با تجربه، رسانا بودنش را دریافتی؟ ◼️حیران: این میله را نه؛ اما آهن دیگری را آزمایش کردیم. ✳️مهدی: آهان؛ پس این را تجربه نکردی؟ ◼️حیران: بله. منظور؟ ✳️مهدی: شما چطور استقراء ناقص را تعمیم داده و با آزمایش چند مورد آهن، همه ی آهن‌ها را رسانا می خوانید؟ می بینی که خود شما هم تنها به تجربه ها اکتفا نمی کنی. راستی خود این مدعا که «هر چیزی که با تجربه و آزمایش تایید شد، اثبات می شود» آیا تجربی است؟ این حکم کلی چگونه تجربه و اثبات شده؟ ✳️مهدی: یه سوال دیگه، آیا قبول داری آب، فردا هم در 100 درجه به جوش میاد؟ ◼️حیران: بله درسته. ✳️مهدی: شما که آب فردا را تجربه نکرده اید، چطور چنین حکمی می‌کنی؟ به همین خاطر میگم که شما خودتون نیز به مبنای خودتون پایبند نیستید و گاهی از حکم عقلی هم کمک می‌گیرید. ◼️حیران: ها! ✳️مهدی: ببین دوست عزیز، تجربه گرایی حتی نمی‌تونه قوانین فیزیک و شیمی و ریاضیات رو اثبات کنه. این سخنان، هیچ ارزش علمی نداره، اگر حکم کلی عقل نباشه هرگز شما نمی‌تونید هیچ مساله علمی رو اثبات کنید. شما تنها با عقل است که حکم می‌کنید تمام آب‌های روی زمین در 100 درجه به جوش میاد و آب فردا نیز آب است پس باید در 100 درجه به جوش بیاد. پس تجربه گرایی جواب نمیده. #معرفت_شناسی #حسگرایی 🆔 @kalamema