✳️ ماجرای اعزام دانشجو برای آموزش صنعت گلسازی
علاقه زنان حرمسرای دربار #محمدشاه_قاجار به گل های مصنوعی
در سال 1811 دو تن از جوانان ایرانی به فرمان عباس میرزا به عـنوان نخستین دانشجویان ایرانی در خارج از کشور به انگلیس رفتند.دومین گروه از دانشجویان ایرانی نیز در سال 1813 م به سرپرستی میرزا صـالح شـیرازی بـرای تحصیل روانه انگلیس شدند.علاوه بر دانشجویان یاد شده در زمان ولایـت عـهدی عباس میرزا چهار تن دیگر نیز برای تحصیل و یا کارورزی به روسیه و فرانسه اعزام شدند. در ایـن مـیان حـاج عباس شیرازی در سال 1235 ق برای فراگرفتن فن گلسازی(ساخت گلهای مصنوعی از پارچه و کـاغذ)بـه فـرانسه اعزام شد.از این روی وی را میتوان نخستین دانشجو و کارآموز اعزامی از ایران به فرانسه دانست. اعزام حـاج عـباس شـیرازی به پاریس حکایت جالبی دارد که مطلب آن از کتاب پنجاه سال تاریخ نانصری نقل میشود: «در زمـانی که محمد شاه قاجار هنوز جوان بود و پیش پدرش عباس میرزا در تبریز زندگی مـیکرد یـکی از تـجار فرنگی مقداری گل مصنوعی به ایران آورد و چند دسته از همان گلها از تهران به تبریز رسـید.زنـان اندرونی محمد میرزا عاشق و فریفتهء آنها شدند و خواستار تزئین اتاقهای خود با گـلهای مـصنوعی خـارجی شدند.از آنجا که تهیهء آن مقدار گل مصنوعی در تبریز امکان نداشت و کسی هم یافت نـمیشد کـه بتواند نظیرشان را بسازد، محمد میرزا یکی از نقاشان خود(حاج عباس شیرازی)را روانـهء فـرنگستان کـرد تا صنعت گلسازی را فرا گیرد و با این هنر به ایران بازگردد.
اقبال آشتیانی،عـباس.«مـادام حاجی عباس گلساز»،یادگار،سال سوّم،شمارهء 6 و 7،ص 6،1-109.
cafetarikh.com
@cafetarikh
📙رابطه آیتالله خامنهای با دکتر شریعتی چگونه بود؟
▪️آیت الله خامنه ای همیشه دیدگاه معتدل و میانه ای نسبت به شریعتی داشته اند. در حالی که وی را نسبت به معارف اسلامی کمتر مسلط می دانستند، اما با او به عنوان یک معلم جوانان در ارتباط بودند و تلاش می کردند تا وی را نسبت به کاستی هایش آگاه کنند.
▪️جواد منصوری در خاطراتش مینویسد: در سال ۱۳۵۰ در مشهد به منزل آیت الله خامنه ای رفتم. ایشان به من گفت: «قبل از اینکه شما به اینجا بیایی شریعتی اینجا بود و بحثی در مورد مسئله ولایت داشتیم. من چند تذکر به او دادم و چند منبع و مرجع را به او معرفی کردم تا در زمینه مسئله ولایت مطالعه کند. شریعتی خیلی تشکر کرد و گفت اگر این مطالبی را که شما به من گفتید، می دانستم، آن حرف هایی را که قبلا زده ام، نمی گفتم، و طور دیگری بیان می کردم.» این عین مطالبی است که آیت الله خامنه ای از دکتر شریعتی به من گفت.
🆔 @cafetarikh
📙اولین دیدار وزیر مختار آمریکا با رضاشاه
◼️ در اواخر سال ۱۹۲۹، «چارلز کامرهارت» وزیرمختار سابق آمریکا در آلبانی، به سمت وزیرمختار جدید آمریکا در ایران منصوب شد. توصیف او از رضاشاه و ایران چنین است:
◼️ از نزد رضاشاه که برگشتم، ایمان داشتم مردی که ملاقات کرده بودم چند قدم بیشتر با توحش فاصله ندارد؛ و اینکه با نوعی تیزهوشی حیوانی و نبوغ بدوی بر ارتش تسلط یافته و از همین طریق به مقام سلطنت رسیده است. او همه اینها را برای اهداف شخصیاش به کار گرفته است، که باید بگویم چندان هم به نفع ایران و یا مردمش نیست؛ بلکه فقط برای تقدس و عظمت بخشیدن به شخص خودش بوده است.
◼️باید اعتراف کنم که زوگ پادشاه آلبانی بیشتر از یک قرن از شاه ایران جلوتر است، و روستاییان آلبانی را در مقایسه با روستاییان بدبخت ایران باید اشرافزاده به حساب آورد. در آلبانی، روستاییها لااقل در خانههای واقعی زندگی میکنند؛ در حالی که روستاییان ایران عملاً ژندهپوش هستند و در یک آلونکهای کاهگلی خالی از اسباب و اثاثیه زندگی میکنند.
🆔 @cafetarikh
📙دستور است که شکست بخورید
◼️رضاشاه روز دوم شهریور ۱۳۲۰ وقتی به لشکر باغشاه می رود می بیند یک نفر آنجا نیست و سربازان و افسران همه رفته اند . جریان را که می پرسد می گویند به دستور سرلشکر احمد نخجوان وزیر جنگ و شورای امرای افسران ارتش به تمام افراد ارتش مرخصی داده شده و آنان به روستاها و شهرهای خود رفته اند .
◼️همان روز رضاشاه همه افسران ارشد را به کاخ سعد آباد احضار می کند . او به قدری عصبانی بود که با شمشیر به شانه ی سرلشکر نخجوان و معاون او سرتیپ علی ریاضی می زند و آنان را خلع درجه می کند و در همان کاخ دستور می دهد آنان را زندانی کنند.
◼️ از عجایب این که همین سرلشکر احمد نخجوان در کابینه ی دوم فروغی مجددا به سمت وزیر جنگ معرفی شد و خیال می کنم زمانی بود که رضاشاه هنوز کشور را ترک نگفته بود و اعتراضی هم نکرد . بنابراین بخوبی پیداست مرخص کردن افراد ارتش به دستور نیروی بیگانه بوده است .
🆔 @cafetarikh
📙فعالیت سفارت اسرائیل در ایران
▪️فعالیت رسمی اسرائیل در ایران ابتدا در زمینههای اطلاعاتی و امنیتی آغاز شد؛ اما بتدریج در سایر امور اقتصادی، نفتی، مالی و کشاورزی نیز گسترش یافت.
▪️حسین فردوست در کتاب ظهور و سقوط سلطنت پهلوی مینویسد: سفارت اسرائیل در ایران فقط در زمینه اطلاعاتی فعال نبود، بلکه در سایر زمینهها نیز فعالیت چشمگیر داشت. گاه به گاه سفارت، یهودیان ایران را در سالنی جمع مینمود و در این جلسات ضمن سخنرانی و تحریک روحیه قومی آنها، برای کمک به اسرائیل اعانه جمع آوری میشد و هر بار مبالغ کلانی پول ارسال میگردید. در این جلسات، که تصور میکنم ماهیانه بود، مأمورین اداره کل هشتم ساواک شرکت داشتند.
▪️به نوشته فردوست، در سفارت نیز میهمانیهای نیمهخصوصی داده میشد و سفرای برخی کشورها و کارمندان سفارتخانهها و یهودیان سرشناس و گامی مقامات ایران در این میهمانیها شرکت میکردند. از اداره کل هشتم ساواک نیز دعوت به عمل میآمد. بعلاوه، سفارت اسرائیل هرازگاهی از مقامات ایرانی برای بازدید از اسرائیل دعوت میکرد و هدف بیشتر تبلیغ پیشرفت کشاورزی و صنعت اسرائیل بود.
🆔 @cafetarikh
📙ثروتی که خوشبختی نیاورد
▪️افزایش قیمت نفت در دهه ۴۰ و ۵۰، قدرت مانور شاه در اجرای پروژههای بزرگ اقتصادی را بالا برد؛ چنانچه تصمیمات و اهداف بزرگی در این زمینه اتخاذ و محقق شد و شاه به تعبیر خودش قدم در مسیر حرکت به تمدن بزرگ گذاشت؛ اما هیچکدام از این اقدامات به تحقق واقعی پیشرفت و توسعه منجر نشد.
▪️آنتونی پارسونز در کتاب غرور و سقوط در این باره مینویسد: «مدت زیادی از آغاز مأموریت من در ایران نگذشته بود که دریافتم سیاستهای شاه هر چه برای مردم ایران در جهت پیشرفت و رفاه مادی به بار آورده باشد راحتی و خوشبختی ببار نیاورده است. تهران پایتخت ایران که در پای رشته کوههای سربهفلک کشیده البرز گسترده شده و با قلههای پوشیده از برف خود منظره جالب و بدیعی به این شهر میبخشد در سال ۱۹۷۴ زشتترین مظاهر پیشرفت تمدن جدید را با خود داشت، شهری کثیف و بیقرار، گسترده و غیرقابل شناسائی، پر از جمعیت و اتومبیل که در زیر ابری از دود سیاه مدفون شده و آنرا بصورت یکی از زشتترین پایتختهای جهان درآورده است.
شرح و منبع در:
http://www.cafetarikh.com/s/40920
🆔@cafetarikh
📙شاه میترسید زاهدی شاه شود!
◼️بسیاری از مخالفان سیاسی شاه بعد از کودتای ۲۸ مرداد طی تصفیههای سیاسی از قدرت برکنار شدند. این موضوع تنها مختص مخالفان نبود؛ بلکه هر فردی اعم از دوستان و حامیان شاه که شائبه قدرتیابی در او وجود داشت نیز از این مسئله مصون نماند و مجبور به واگذاری قدرت گردید.
◼️شاه از محبوبیت سرتیپ زاهدی میترسید که مبادا یک روز، همانگونه که ناصر با ملک فاروق کرد، سعی کند او را از سلطنت ایران خلع کند و خودش شاه بشود.
◼️محمدرضا وسط غذا، ناگهان به زاهدی گفت: سرتیپ، من از تو بخاطر همه زحماتی که برای من و برای ایران کشیدهای تشکر می کنم، ولی فکر میکنم که وظایف نخستوزیری برای شما خیلی سنگین شده است. شما باید بروید مدتی در سویس استراحت کنید.
بدین ترتیب بود که سرتیپ فضلالله زاهدی برای همیشه مقیم سویس شد.
متن کامل در:
http://www.cafetarikh.com/s/38777
🆔@cafetarikh
📙روایت «روحانی و شاه» از آخرین روزهای حکومت پهلوی
▪️مهمترین تغییر در مبارزات سیاسی مردم در سال ۵۷ که قطعیت وقوع انقلاب را آشکار میکرد، موضوع عدم وجود راهحلهای سیاسی بود که هر گونه سازش میان مخالفان و موافقان را منتفی میکرد. نتیجه این وضعیت، تشدید حملات پی در پی مردم به مراکز و نهادهای حاکمیت همچون ساواک بود.
▪️«دزموند هارنی» تاریخنگار در کتاب «روحانی و شاه» آورده است: این فرضیه که وفاداری خود ارتش به شاه سست شده و نظامیان اکنون بدون توجه به شاه تصمیم گیری میکنند، هوادارانی برای خود یافته است. ظاهراً راهحلهای سیاسی در این لحظه راه به جایی نخواهند برد: رویارویی نیروها زیادی جدی است.
▪️به نوشته هارنی، در استانها به دفترهای ساواک، که هنوز مقاومت میکنند، باز هم حمله میشود. بعد نبرد واقعی سر میگیرد. امشب گزارش وحشت آوری رسید که سه سرباز مسلح به مسلسل به یک تالار پر از افسران در پادگان گارد شاهنشاهی در لویزان حمله کردهاند، هشت نفر را کشته و بیست و سه نفر را زخمی کردهاند؛ دو نفر از سه سرباز مهاجم در درگیری کشته شدهاند.
شرح و منبع در:
http://www.cafetarikh.com/s/46051
🆔 @cafetarikh
📙آخرین روزهای شاه از نگاه هارنی
▪️«دزموند هارنی» در «روحانی و شاه» آخرین روزهای پادشاهی محمدرضا پهلوی را اینگونه توصیف میکند: کاملاً به نقطه اوج نزدیک شدهایم. یک چیز قطعی به نظر میرسد: ارتش دارد نرم میشود. از همه نقاط شهر آوای برادری واحدهای نظامی و تظاهرکنندگان به گوش میرسد؛ میخکهایی که مردم بر سر سربازان میریزند یا در لوله تفنگشان فرو میکنند. تانکهایی که پوستر آیتالله خمینی روی بدنه آنها چسبیده و حتی سربازانی که عکس آیتالله خمینی را نشان میدهند و میگویند او رهبر آنهاست. برای آنکه این وضع را با یک سیاست تندروانه به جای اول برگرداند، خیلی دیر است.
🆔 @cafetarikh
📙شیطنت های تاج الملوک برای جلب رضایت رضا شاه
▪️تاج الملوک همسر دوم رضا شاه، زنی حسود و بد اخلاق بود. همیشه به دنبال این بود که زنان رضا شاه را از چشم او بیاندازد و جایگاه خود را نزد شاه حفظ کند. وی در خاطرات خود به کارهایی که انجام می داد اشاره کرده است:
▪️«من به جادو عقیده دارم؛ سر خودم آمده، خوب میدانم...من برای شکستن طلسم عصمت الملوک خیلی کارها کردم. رفته بودم پیش جنگیری در سر قبر آقا، اصلا نگفتم که کی هستم و چه کار دارم، فقط از پیرمرد پرسیدم آیا شاهان هم مثل مردم عادی جادو می شوند؟ جادوگر خندید و در جوابم گفت: همشیره همه بشر جادو می شوند. جادو شاهان با جادوی مردمان عادی فرق دارد...»
▪️در بخشی دیگر از خاطرات خود می گوید: «گاهی اوقات ندیمه های خودم را مامور می کردم که به عصمت و یا توران حمله کرده و آنها را کتک بزند! رضا از این عمل من لذت می برد و می فهمید که من خیلی او را دوست دارم که به زنهای دیگرش حسادت می کنم.»
🆔 @cafetarikh
📙گوبینو و میهندوستی ایرانیها
▪️به اعتقاد اکثر جهانگردانان خارجی یکی از صـفات تـحسین برانگیز ایرانیان اصیل علاقه صمیمانهای است که نسبت به وطن خود دارند.
▪️ژوزف آرتور گوبینو جهانگرد فرانسوی می نویسد: ایرانیان از نوعی میهنپرستی برخوردارند که جاودانی است. یکدیگر را در داخل کشورشان دوست دارند و کشورشان را در وجود خودشان مـجسم مـیبینند اما با بیتفاوتی شاهد گذار حکومتهای گوناگون از فراز سرشان میباشند بیآنکه فریفته هیچکدام از آنان بشوند و از این نظر میتوان گفت به کلی عاری از میهنپرستی سیاسی هستند. سلطنتها، فتوحات، تسخیر سـرزمینها بـه تدریج قدرتشان را از دست میدهند و از بین میروند بیآنکه به شخصیت فردی ایرانی لطمه زده باشد.
▪️گوبینو میگوید: ایرانیان کشورشان را به شدت دوست دارند و آن را دلپذیرترین، حاصلخیزترین و سالمترین کشور روی زمین مـیدانند. «ایـران خـوب مملکتی است» این شعاری اسـت کـه هـر روز بر زبانشان جاری می شود و بیاختیار شنونده را تحت تاثیر قرار میدهد.
🆔 @cafetarikh