#زیرآبم_را_زداند💦💧
در خانه های قديمی تا کمتر از 100 سال پيش، #زيرآب در انتهای مخزن آب خانهها بوده که برای خالی کردن آب، آن را باز میکردند.
اين زيرآب به چاهی راه داشت که کسی درون حوض میرفت و زيرآب را باز میکرد تا لجن ته حوض از زيرآب به چاه برود و آب پاکيزه شود.
در همان زمان وقتی با کسی دشمنی داشتند ، برای اين که به او ضربه بزنند زيرآب حوض خانهاش را باز میکردند تا همه آب تميزی را که در حوض دارد از دست بدهد !
#صاحبخانه وقتی خبردار میشد خيلی ناراحت میشد چون بیآب میماند. اين فرد آزرده به دوستانش میگفت:
《 #زيرآبم_را_زده اند.》
@channelsangak
✅جشن #كوسا_چوخارتماق کوسه گردی (ناقیلی) در #روستای_سنگک و روستاهای بخش #نوبران و #خرقان
#مراسم_چوپانان
این مراسم از ۵ نفر تشکیل و برگزار می شد:
۱-كوسا ۲- گلين ( كه به او صنم و عروش نيز می گفتند ) ۳- دؤل چالان ۴- تورباچی ۵- قاراكوسا قاراكوسا كه نماد سياهی و تيرگی بود و در برخی مناطق مثل خرمدره در برابر شخصيت ديگری بنام #آق_كوسا كه نماد روشنايی و پويايی بود ايفای نقش مينمود.
پنجاه روز پيش از جشن نوروز در روستاها اين مراسم را برگزار مى شد. مراسم جشن سده از شب روز دهم بهمن يعنى اول چله کوچک شروع مىشود. اين جشن در مقابل جشن مهرگان که جشن دهقانان زراعتگر است برگزار مىشود و به #شبانان تعلق دارد که بعد از گذراندن سرماى زمستان و جان به در بردن و گذراندن چارچار برپا مىشود. در روستاهاى استان مرکزى مراسم جشن سده تحت عنوان «کوسا» يا «کوسه ناقلدی» اجرا مىشود. چهل روز بعد از زمستان و پنجاه روز مانده به نوروز (بهمن ماه)، در روستاهاى اراک و ساوه جشن کوسا برگزار مىشود. مردم اين مناطق بر اين باورند که چهل روز که از زمستان بگذرد و سختى و سرما تمام شود هوا رو به گرمى مىرود و بهار در پيش است و همچنين معتقدند که «کوسه ناقلدی» شگون دارد و قدم راويان آن خير و برکت مىآرود. کودکان و نوجوانان پيش از ديگران خوشحال هستند و از چند روز قبل خود را براى اين جشن آماده مىکنند. اين جشن در روزگاران قديم مخصوص #چوپانان و گلهرانان بوده است. بازيگران جشن بين ۵ نفر بودند. يک نفر بالاپوش نمدى بلندى که پوشاک چوپانان است، مىپوشد و زنگهايى به زانوها و دستان خود مىآويزد، صورت را سفيد مىکند و پوست بزغاله بر سر مىکشد، به طورى که فقط چشمان او نمايان باشد. کمربندى که روى آن زنگولههاى زيادى آويزان شده است بر روى جبه مىبندد و تعدادى بوتههاى بيابانى به کمر مىآويزد و چند تايى را هم به شکلى بر سر مىبندد که گويى دو شاخ دارد.به پاى خود مچبند بسته و چوب دستى به دست مىگيرد. نفر ديگر پسرى ۱۵ يا ۱۶ ساله است که نقش #عروس_کوسا را بازى مىکند.
روی لباس نمدی کوسا تعدادی منگوله دوخته شده بود که به اطراف آویزان بود و چوب بلندی در دست داشت که یک سر آن برجسته بود و به آن #قورچنگ میگفتند.
زن کوسه نیز روی لباس نمدی خود یک دامن کوتاه از چیت رنگارنگ میپوشید که به این دامن پرچین، #تنبانقری یا به گویش محلی «تومن قری» میگفتند. اين شخص پيراهن زنانه مىپوشد و چادرى بر سر مىکشد و صورت خود را صورتى و قرمز رنگآميزى مىکند و به لب و گونههاى خود سرخاب مىمالد، چشمان خود را سرمه مىکشد و کفش زنانهاى به پا مىکند و زنگولههايى نيز به خود مىبندد. دو نفر ديگر هم دو شاخ بر سرشان مىبندند و چند زنگ به لباس محلى خود مىدوزند، خورجين بزرگى بر دوش مىاندازند و سطلى به دست مىگيرند تا انعامها را جمعآورى کنند. اين دو نفر را #تکه مىگويند. در اين ميان دو يا سه نفر هم ساز و دهل دارند که نوازنده گروهند. «کوسه» در پيشاپيش گروه حرکت مىکند، با حرکت دستان و باز و بسته کردن آنها صداى زنگها را در مىآورد. بچهها با ذوق و شادى دنبال او راه مىافتند. کوسه وارد حياط خانهها (همه خانهها در را باز مىگذارند) مىشود و با پاشنه کفش يا چوب دستى خود ضربهاى به در مىزند، با اين اعتقاد که اين کار شگون دارد و خير و برکت براى صاحب خانه مىآورد. «کوسا» همچنان که زنگها را به صدا در مىآورد، و #آواز نيز مىخواند.
کوسا گلیر هاوادان
دونی وار یئل قاوادان
کوسا نین پایون گتور
خانیم ائوین آبادان
آی جانیم قره باش قویون
قارلی داغلاری آچ قویون
اؤچ گون اؤچ گئجه گئچر
کؤسیه یولداش قویون
داغلاردان اندی قویون
دولاشدی بندی قویون
سودقیماغی بول ائله
سؤیوندر کندی قویون
آی جانیم اوقاطار گئچی
قییده یاتار گئچی
قیش ساووقی گلنده
بالانی آتار گئچی
قویون باخار داغلارا
سئل کیمی آخار داغلارا
آراندا یاییلان سوری
یایدا چیخار داغلارا
کوسا یاخچی کؤسا دی
یئری یوردی قییه دی
اونون گؤزه ل سؤزلری
یاتاناری اویادی
بعد از آوازخوانى کوسا، تکهها با يکديگر چوب بازى مىکنند و عروس و کوسا با هم مىرقصند. گاهى کوسا با يکى از تکهها کشتى مىگيرد که نشانه رقابت بر سر عروس است. اين کشتى به ضرر کوسا تمام مىشود.بعد عروس بالاى سر کوسا مىآيد و مىگويد : (بختم، بختم، سوزن به اين بزنم به رفتم)
#صاحبخانه سوزنى به عروس مىدهد زيرا اعتقاد دارند که اگر ندهند بدبختى و تيرهبختى در آن خانه روى مىدهد اوج جشن و هنرنمايى کوسا و همراهان در منزل ريش سفيدان يا بزرگان ده صورت مىگيرد. در اين خانه، کوسا هنرنمايى را به حد کمال مىرساند و صاحبخانه مبلغى پول و يا خوراکى به کوسا و همراهان او مىدهد به اعتقاد مردم خوردن خوراکى اهدائى به کوسه شگون دارد
✅بنده خیلی خلاصه بار جمع آوری کرده و نوشتم امیدوارم که لذت ببرید
✍:علیرضادنیایی
@channelsangak