* 📝 #یادداشت_شفاهی | مروری بر جشن تکلیف و مفاهیم پیرامون آن: 🔰 به بیان: دکتر رقیه فاضل | پژوهشگر تعلیم و تربیت اسلامی 1⃣ #قسمت_اول * * ✅ الف) سن تکلیف: یکی از نقاط عطف حرکت * 🔵 در حرکت و زندگی ما نقاط عطفی وجود دارد که قبل و بعد از آن نقاط، زندگی برای ما متفاوت است. یکی از نقاط عطف حرکت ما انسان‌ها نقطه‌ای است که مکلف می‌شویم و به معنی واقعی کلمه قبل و بعد از آن با هم متفاوت است. در روایت آمده است؛ زمانی که انسان به بلوغ می‌رسد، پرده‌ای که روی عقل او بود برداشته می‌شود. پرده البته استعاره است. به این معنی که هنوز قدرت درک و فهم برای انسان وجود ندارد و نمی‌تواند موقعیت خودش را بشناسد، نمی‌تواند خوب و بدش را تشخیص بدهد. 🔵 در سن تکلیف این پرده برداشته می‌شود. او خوب و بد را می‌شناسد، موقعیت خودش را در هستی کامل می‌شناسد و چون نسبت به موقعیتش شناخت پیدا می‌کند، دوست دارد به سمت بقای حقیقی و خوبی‌ها حرکت کند. 🌀🌀🌀 * ✅ ب) قبل و بعد از تکلیف چه تفاوتی دارند؟ * 🔵 با برداشته شدن پرده و مکلف‌شدن، اراده و اختیار انسان در آگاهی ضرب شده و حرکت انسان معنای دقیقی گرفته است. قبلا آزاد بود و نمیدانست، درک نمی‌کرد و برای همین مسئولیتی نداشت؛ الان آزاد است و می‌تواند تشخیص دهد؛ پس از این به بعد آزادی انسان یک آزادی مسئولانه خواهد شد. 🔵 حالا من می‌دانم؛ پس، مکلف هستم و مسئولیت دارم که آزادی‌ام را سر جای درستش خرج کنم. مثلاً قبلاً آزاد بودم هر چیزی را بخورم. حالا فهمیدم این چیزها خوب است و آن چیزها بد، این‌ها حلال و آن‌ها حرام است؛ پس حالا نسبت به خوردن خودم مسئولیت دارم. کسی که آگاه است و آزادی هایی دارد، مسئولیت نیز به عهده می‌گیرد. * اختیار بدون مسئولیت و مسئولیت بدون آزادی و اختیارات معنا ندارد. سن تکلیف یک نقطه عطف واقعی است؛ یعنی قرارداد نیست. * 🔵 در سن تکلیف، آدم‌ها به خاطر درک عقلانی که از شرایط، خوب و بد، ارزش‌ها و مصلحتِ خودشان برایشان ایجاد می‌شود، زندگی‌شان به دو فصل تقسیم می‌شود: ١) فصلی که آزادی دارد. ٢) فصلی که به خاطر همراه شدن "آزادی" با "آگاهی" مسئولیت به عهده می‌گیرد. * 📮 #ادامه_دارد * 🌾 همراه ما باشید: 📚 @hambazi_tv

* 📝 #یادداشت_شفاهی | مروری بر جشن تکلیف و مفاهیم پیرامون آن: 🔰 به بیان: دکتر رقیه فاضل | پژوهشگر تعلیم و تربیت اسلامی 1⃣ #قسمت_دوم * * ✅ ج) چرا جشن تکلیف؟ * 🟣 چرا باید جشن تکلیف بگیریم؟ آیا باید برایش مناسک بسازیم؟ #بله. چون "تکلیف"، دو فصل متفاوت زندگی انسان را روایت می‌کند، جشن تکلیف وسیله‌ای است برای اینکه بتوانیم از لحاظ عاطفی و شناختی، مکلف را هوشیار کنیم که وارد دنیای دیگری شده، نه اینکه صرفاً یک جشن شادی بگیریم. * جشن تکلیف اگر هوشیارکننده باشد، آگاهی‌دهنده باشد و شوق آفرین باشد، خیلی خوب است. * 🌀🌀🌀 * ✅ د) جشن تکلیف‌های موجود: * 🟣 درجشن تکلیف‌های مرسوم ما برای مکلف خیلی مشخص نیست که چرا مکلف شد؟ فقط بر مسئولیت مکلف تأکید می‌کنیم و از لحاظ رفتاری می‌گوییم که باید روزه بگیرد، نماز بخواند، حجاب داشته باشد؛ در حالی که او نمی‌داند چرا تا قبل از این جشن، این تکلیف‌ها را نداشته است! 🟣 مسأله دیگر این است که در جشن تکلیف فقط از برخی تکالیف و مسئولیت‌ها می‌گوییم. تکالیف و عبادات فردی گفته می‌شود و از تکالیف اجتماعی غافل شده‌ایم؛ در حالی که تکالیف اجتماعی عینی‌تر هستند و به پیچیدگی راز و رمزهای عبادات فردی نیستند. 🟣 همچنین از لحاظ عاطفی می‌خواهیم بگوییم تو خیلی وضعیت خوبی داری، گویی فقط می‌خواهیم حس‌اش را نسبت به وضعیت مسئولیت‌آوری که در آن است خوب کنیم. شاید برداشتمان این بوده که تکلیف‌ها احساس مشقت دارند و با این حس خوب می‌خواهیم حس سختی را تعدیل کنیم. 🌀🌀🌀 * ✅ س) جشن تکلیف خوب چطور است؟! * 🟣 تعریفی که اسلام ناب از مناسک دینی دارد را می‌توان به درختی تشبیه کرد. این درخت ریشه‌هایی دارد که جهان‌بینی و معرفت و آگاهی است. میوه هایی هم دارد که از جنس اجتماعی و فردی است. میوه‌های اجتماعی مناسک، وحدت و عزت و عدالت و موفقیت اجتماعی ایجاد می‌کند و میوه‌های فردی آن، معنویتی عمیق و پررمز و راز هستند و مایه نشاط است. 🟣 با این وصف چیزی که در جشن تکلیف اهمیت دارد این است که: #یک ) از لحاظ عاطفی، مکلف حس مسئولیت داشته باشد. ما باید به مکلف نشان دهیم که آگاهی های او باعث مسئولیت او شده است. شوق آگاه شدن و رسیدن به قدرت فهم و همچنین مؤثر بودن در عالَم و مشارکتش در کارهای جدی و مهم، می تواند سختی تکلیف را ببلعد. #دو ) مکلف درک کند ماموریتی دارد. یعنی اگر قبل از این آدم بی‌تفاوتی بوده، از این پس بداند که رها نیستم و باید به سمت هدفم حرکت کنم. بداند دستورات دین آمده تا به ما کمک کند به جای اینکه با آزمون و خطا پیش برویم و بعد بگوییم کاش کسی این‌ها را به من گفته بود، بتوانیم سریع‌تر و بدون ازدست‌دادن فرصت‌ها، از وقت استفاده کنیم و به هدفی که می‌خواهیم برسیم. بایدها و نبایدها خطوط راهنمای جدی هستند كه من با شوق می‌خواهم از آنها استفاده کنم تا ماموریتم را انجام دهم. این بایدها و نبایدها سختی نمی‌آورد بلکه حس عاطفی‌اش را جهت می‌دهد و کمک کننده او خواهند بود. #سه ) تکالیف اجتماعی و فردی را کنار هم روایت کنیم، چون هم ادراک تکالیف اجتماعی مثل بی‌تفاوت‌نبودن، مبارزه با زورگوها، کمک به مظلوم‌ها راحت‌تر است و می‌تواند پایه خوبی برای درک فلسفه تکالیف باشد و دیگر اینکه نمی‌خواهیم همان ابتدای راه، یک دین کاریکاتوری به مکلف نشان بدهیم! #چهار ) گوشه‌ای از راز و رمز معنوی نماز یا حجاب یا روزه را برای مکلف نشان دهیم. قصه گویی، نمایش یا گفت‌وگو فرصت خوبی برای این کار هستند. * 📮 #ادامه_دارد * 🌾 همراه ما باشید: 📚 @hambazi_tv