📜انسان نادان چگونه است؟ 🔹️ابن حمدون (562ق)، نويسنده وشاعر بغدادی، از امام صادق روایت می کند که ایشان سه ویژگی برای فرد نادان شمرده اند: یکی اینکه انسان نفهم، قبل از اینکه درست بشنود؛ جوابش آماده است و به پاسخگویی رو می آورد؛ دو اینکه او پیش از درک مطلب، آماده دشمنی کردن است؛ سه اینکه در آنچه سر رشته ندارد و به آن دانا نیست، وارد می شود و به آن حکم می کند. 🏷وقال جعفر بن محمد: من أخلاق الجاهل، الإجابة قبل أن يسمع والمعارضة قبل أن يفهم والحكم بما لا يعلم. 📚التذکرة الحمدونیة: 1: 273-274. 🏠 @chsiqs

📜قُلدُری به جای دلیل آوری 🔹️برخی از افراد به جای آنکه به کمک دلیل و استدلال، دیدگاه خود را موجه بنمایانند؛ از زورگویی زبانی یا رفتاری بهره می گیرند تا به خیالشان، نظر طرف مقابل را به چالش بکشند و خود را حق جلوه بدهند. در همین راستا بنابر گزارش ابن عبدربه آندلسی، وقتی حفص بن غیاث کوفی که حدود ۱۹۴ هجری از دنیا رفته از استادش سلیمان بن مهران، معروف به اعمش، حدیثی شنید و از او مطالبه سند کرد، اعمش گردن او را گرفت و به دیوار چسباند و گفت این، سند حدیث است. 🏷سأل حفص بن غياث الأعمش عن إسناد حديث فأخذ بحلقه و أسنده إلى حائط وقال: هذا إسناده! 📚 العقد الفرید: 1، 6. 🏠 @chsiqs

📜 با دشمن بجنگید همانگونه که پیامبر جنگید 🔹️ بنابر نقل طبری از ابن اسحاق، در جنگ اُحد، وقتی شایعه شهادت پیامبر جدی شد و بسیاری از اصحاب این شایعه را باور کردند، انس بن نضر عموی انس بن مالک به ناامیدشدگان و نشستگان از معرکه، نهیب زد که چرا نشسته اید؟ با زنده ماندن پس از پیامبر چه می خواهید بکنید؟ اگر پیامبر از دنیا رفته، شما هم مانند او بجنگید تا بمیرید. أنس بن نضر هم جنگید تا به شهادت رسید. 🏷انتهى أنس بن النضر عم أنس بن مالك إلى عمر بن الخطاب وطلحة بن عبيد الله في رجال من المهاجرين والانصار وقد ألقوا بأيديهم فقال ما يجلسكم قالوا قتل محمد رسول الله قال فما تصنعون بالحياة بعده قوموا فموتوا على ما مات عليه رسول الله. 📚تاریخ الأمم والملوك: 2، 199. 🏠 @chsiqs

📜 شهادت فرماندهان پیامبر وقتی سپاه مسلمانان را برای جنگ موته روانه کردند، دستور دادند فرمانده سپاه، زید بن حارثه باشد، اگر او شهید شد، جعفر بن بی ابی طالب و اگر جعفر هم شهید شد، عبدالله بن رواحه و اگر عبدالله شهید شد، مسلمانان یکی از خود را به عنوان فرمانده انتخاب کنند. بنا به نقل طبرسی از ابان بن عثمان احمر کوفی، از امام صادق: در ترتیب فرماندهانی که پیامبر مشخص کرده، جعفر بر زید و عبدالله مقدم است. جالب اینکه در جنگ موته هر سه فرمانده ای که پیامبر از آنها اسم آورده بودند، به شهادت رسیدند. 🏷بعث جيشا عظيما و أمّر عليه السلام على الجيش زيد بن حارثة ثمّ قال: «فإن اصيب زيد فجعفر فإن اصيب جعفر فعبد اللّه بن رواحة فإن اصيب فليرتض المسلمون رجلا فليجعلوه عليهم» وفي رواية أبان بن عثمان عن الصادق عليه السلام: أنّه استعمل عليهم جعفرا فإن قتل فزيد، فإن قتل فابن رواحة. 📚إعلام الهدى بأعلام الورى: 1، 212. 🏠 @chsiqs

📜اختلاط زن و مرد در طواف 🔹️بنابر گزارش ازرقی، که در قرن سوم هجری می زیسته و در نیمه دوم آن قرن از دنیا رفته، زنان و مردان نامحرم در مسجدالحرام بدون هرگونه جداسازی طواف می کردند، به صورتی که هنگام طواف، اختلاط نامحرمان رخ می داد، تا اینکه خالد بن عبدالله قسری از جانب عبدالملک بن مروان حاکم مدینه شد. قسری، بر چهار رکن کعبه سربازانی نهاد تا میان طواف کنندگان زن و مرد جدایی بیافکنند. ازرقی در این گزارش اشاره می کند که جداسازی زنان و مردان تا زمان او نیز ادامه داشته است. به هرحال، عامل جداسازی زنان و مردان توسط خالد این بود که وی روزی شنید شاعری ابراز خوشحالی کرده که در ایام حج و طواف واستلام حجراسود می تواند خود را به زنان نزدیک کند. او پس از شنیدن شعر آن شاعر تصمیم گرفت کاری کند تا شاعریادشده، به آرزویش نرسد. 🏷كان الرجال و النساء يطوفون معا مختلطين حتى ولي مكة خالد بن عبد اللّه القسري لعبد الملك بن مروان‌ ففرق بين الرجال و النساء في الطواف‌ و أجلس عند كل ركن حرسا معهم السياط يفرقون بين الرجال و النساء، فاستمر ذلك الى اليوم‌ قال جدي: سمعت سفيان بن عيينة يقول: خالد القسري أول من فرق بين الرجال و النساء في الطواف. بلغ خالد بن عبد اللّه القسري قول الشاعر: يا حبذا الموسم من موفد / و حبذا الكعبة من مشهد/و حبذا اللاتي يزاحمننا/ عند استلام‌ الحجر الأسود فقال‌ خالد: اما إنهن لا يزاحمنك بعد هذا فأمر بالتفريق بين النساء و الرجال في الطواف. 📚اخبار مکة وماجاء فيها من الآثار: ٢، ٢٠. 🏠 @chsiqs

📜علم بدون فایده و عمل بدون علم 🔹️شیخ محمدجواد مغنیه، یکی از فقیهان معاصر لبنانی، نقل می کند که استادش در نجف در درس مرتبط با طهارت اهل کتاب به این مطلب اشاره کرد که اهل کتاب از جهت نظری و علمی پاک هستند ولی از جهت عملی و فتوایی از نجاسات محسوب می شوند. مغنیه به استادش می گوید چنین حرفی، به این معناست که حکم به نجاست اهل کتاب، عملی است بدون پشتوانه علمی. وی گزارش می کند که سه تن از مراجع بزرگی، که او زمان آنان را درک کرده است، اهل کتاب را از جهت فقهی پاک می دانستند و اطرافیان مورد اطمینان خدا را از فتوای یادشده آگاه می کردند ولی از ترس جاهلان و غوغاسالاران، آن را علنی نکردند. او می گوید من یقین دارم بسیاری از فقیهان دیروز و امروز فتوا به طهارت اهل کتاب می دهند ولی ترس از نادانان اجازه ابراز این فتوا را به آنان نمی دهد در حالیکه به باور مغنیه آنان باید از خدا بترسند و نه از جاهلان. 🏷وما زلت أذكر أن الأستاذ قال في الدرس مانصه بالحرف: أنّ أهل الكتاب طاهرون علميا -أي نظريا- نجسون عمليّا. وإنّي أجبته، بالحرف أيضا، هذا إعتراف صريح بأنّ الحكم بالنجاسة عمل بلاعلم. فضحك الأستاذ ورفاق الصف. وقد عاصرت ثلاثة مراجع كبار من أهل فتيا والتقليد، الأول كان في النجف الأشرف وهو الشيخ محمدرضا آل يس والثاني في قم وهو السيد صدرالدين الصدر والثالث في لبنان وهو السيد محسن الأمين وقد أفتوا جميعا بالطهارة وأسروا بذلك الى من يثقون به ولم يعلنوا خوفاً من المهوّشين على أن يس كان أجرأ الجميع وأنا على يقين بأنّ كثيرا من فقهاء اليوم والأمس يقولون بالطهارة ولكنّهم يخشون أهل الجهل والله أحق أن يخشوه. 📚فقه الإمام الصادق، چاپ بیروت: 1، 19. 🏠 @chsiqs

📜برادران مسلمان فلسطینی 🔹️آیة الله بروجردی (1340ش) در بیانیه ای از گرفتاری برادرهای مسلمان فلسطینی شکایت می کند و بدترین افراد نسبت به مسلمانان را یهودیان می داند. وی در این بیانیه، از خداوند برای سپاهیان مسلمان نصر و غلبه و نابودی دشمنان را مسئلت می کند و از شیعیان ایران می خواهد تا برای پیروزی برادران مسلمان خود جمع شوند و برای آنان دعا کنند. 🏷نحمد الله تعالی فی السراء والضراء وعلی کل حال ونشکو الیه مالقیه اخواننا المسلمون فی زماننا هذا ... من الیهود بفلسطین و لقد صدق عملهم بالمسلمین ما أخبرنا الله تعالی به فی کتابه الکریم ... فنسأل الله تعالی أن ینصر المسلمین نصرا عزیزا ویجعل لهم من لدنه سلطانا نصیرا و أن یخذل هذا القوم الذین لم یراعوا حق المسلمین ویضرب علیهم الذلة والمسکنة ویجعلهم اذل المؤمنین ونرجو من اخواننا المؤمنین ببلاد ایران وغیرها أن یجتمعوا فی الدعاء علیهم بالخذلان ولإخوانهم المسلمین بالنصر والغلبة. اللهم انصر جیوش المسلمین وسرایاهم ومرابطیهم فی مشارق الأرض ومغاربها... . 📚تذکرة الأعیان، سبحانی:2، 386-387. 🏠 @chsiqs

📜 مفاهیم دینی با خواب اثبات شدنی نیست 🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی با اسنادی معتبر، وقتی امام صادق می شنود که پاره ای معتقدند کیفیت اذان نماز را یکی از اصحاب پیامبر در خواب دید و پس از آن اذان گفتن تشریع شد، می فرمايد: دین خدا با عظمت تر است از آنکه در خواب دیده شود. 🏷إنّ دين الله عزّ وجلّ أعز من أن يرى في النوم. 📚الكافي: ٣، ۴۸۲. 🏠 @chsiqs

📜 نبرد با مشرکان به فرماندهی معاویه 🔹️ابو ایوب انصاری، یکی از اصحاب مشهور پیامبر و امام علی است و در سه جنگِ جمل، صفین و نهروان در سپاه امام علی بوده و با دشمنان ایشان، ازجمله معاویه، جنگ کرده و نسبت به آنان دشمنی خود را در گفتار و رفتار نشان داده است. با این همه بنابر گزارش پاره ای از تاریخ نگاران، وی پس از به حکومت رسیدن معاویه، در حمله مسلمانان به قسطنطنیه (استانبول)، که پایگاه مشرکین غربی بود، شرکت کرد. ابوایوب انصاری، در این حمله که به دستور معاویه طراحی شده بود و یزید لشکر مسلمانان را فرماندهی کرد، مریض شد و پیش از پیروزی مسلمانان از دنیا رفت و در همانجا دفن شد. 🏷وكان أبو أيوب الأنصاري مع علي بن أبي طالب في حروبه كلها ثم مات بالقسطنطينية من بلاد الروم في زمن معاوية وكانت غزاته تلك تحت راية يزيد، هو كان أميرهم يومئذ، وذلك سنة خمسين أو إحدى وخمسين من التاريخ. 📚الطبقات الکبیر(العلمیة) : 3، 370، الاستیعاب: 2، 424. 🔺️بنابر گزارش کشی، فضل بن شاذان، متکلم و فقیه امامی که در قرن سوم هجری زندگی می کرده، بر این باور بوده که ابوایوب انصاری، با این کار به دنبال تضعیف مشرکین بوده است ولی اینکه وی در جنگی شرکت کرده که معاویه و یزید فرماندهان آن بوده اند، مبتنی بر اجتهاد نادرست او بوده و از کمی دانش و غفلت آن یار پیامبر و امام علی حکایت می کند. 🏷وسئل الفضل بن شاذان، عن أبي أيوب، خالد بن زيد الأنصاري و قتاله مع معاوية المشركين، فقال: كان ذلك منه قلة فقه و غفلة، ظنّ أنه إنما يعمل عملا لنفسه يقوي به الإسلام و يوهي به الشرك، و ليس عليه من معاوية شيء كان معه أو لم يكن. 📚اختیار معرفة الرجال: 38. 🔺️در این میان، آیت الله خوئی با دیدگاه فضل موافق نبوده و آن را نادرست دانسته و اجتهاد ابو ایوب انصاری را صحیح می داند و معتقد است: جنگ با مشرکین به فرماندهی حاکمان جور، اگر با اذن خاص امام یا اذن عام وی همراه باشد، نه اینکه فقط اشکالی ندارد بلکه عملی دارای ثواب و اجر خواهد بود. علاوه بر این، افرادی بهتر و والاتر از ابوایوب انصاری به فرماندهی افراد بدتر از معاویه با مشرکان جنگیده اند. 🏷اقول: اعتراض الفضل على أبي أيوب في غير محله فإن قتال المشركين مع خلفاء الجور، إذا كان بإذن خاص أو عام من الإمام لا بأس به، بل هو موجب للأجر و الثواب فقد قاتل الكفار مع من هو شر من معاوية، من هو خير من أبي أيوب و أجل و أرفع مقاما. 📚معجم رجال الحدیث: 8، 26. 🏠 @chsiqs

📜 از هوو بدتر! 🔹️بنابر گزارش خطیب بغدادی(463ق) دختر خواهر یکی از مورخان مشهور، از دایی خود تجلیل می کرد که دایی من از بهترین مردان به حساب می آید؛ زیرا نه ازدواج مجدد می کند و نه کنیزی می خرد. وقتی زن آن تاریخ نگار، گفته آن دختر را می شنود، به کتاب های همسرش اشاره می کند و می گوید: این کتاب ها از چند هوو برای من بدتر است. 🏷عن الزُّبير ابن أبي بكر بكَّارٍ قال: قالت ابنة أُختي لأهلنا: خالي خيرُ رجل لأهله؛ لا يتخذ ضرَّةً ولا يشتري جارية. قال: تقولُ المرأةُ : والله لَهَذه الكتب أشدُّ عليَّ من ثلاث ضرائر. 📚الجامع لأخلاق الراوي(مؤسسة الرسالة): 1، 149، 150. 🏠 @chsiqs

📜 امام علی پس از تهاجم دشمن: با دشمن بجنگيد پيش از اينكه با شما بجنگند 🔹️بنابر گزارش ثقفی(285ق) پس از یک سری از تعرض هایی که لشکر معاویه به سرزمین تحت تصرف امام علی انجام داد، امام که از شنیدن تهاجم های دشمن اندوهگین بود، پیامی خطاب به مسلمانان نوشت و به مسجد کوفه رفت و از سعید بن قیس، یکی از فرماندهان سپاه امام علی، خواست پیامش را برای مردم بخواند؛ زیرا در آن روزها امام بیمار بود و نمی توانست بایستد و آنگونه که می خواهد خطبه بخواند. 🔸️پیام امام با این شروع می شود: از بنده خدا، علی، به مسلمانانی که این پیام برایشان خوانده می شود. در ابتدای یادداشت یادشده، امام علی به مخاطبانش گوشزد می کند که وقتی محتوای پیام به گوششان رسید، آن را عملی کنند البته خود ایشان ابراز می کند که بعید است مردم با محتوای پیام همدلی کنند و آن را نشنیده خواهند گرفت. 🔺️به هرترتیب، امام على پیام خود را با بیان فضیلت جهاد شروع می کند و از این می گوید که جهاد دروازه ای ویژه است برای اولیای الاهی که خداوند آن را برای بهشت رفتن آنان گشوده است. کسی که از جهاد رویگردان باشد، لباس ذلت بر او پوشانده می شود و محکوم به سرگردانی می شود. 🔺️در بخشی از پیام ایشان آمده است: به شما گفتم كه با دشمن بجنگيد پيش از اينكه با شما بجنگند. به خدا قسم هيچ ملّتى در خانه‏اش مورد حمله قرار نگرفت مگر اينكه ذليل شد. اما شما مسئوليت جهاد را به يكديگر حواله كرديد و به يارى يكديگر بر نخاستيد تا دشمن از هر سو بر شما تاخت‏. 🔺️ در ادامه ایشان، از همراهی نکردن مسلمانان برای جنگیدن با دشمن گلایه می کند و آنان را پیش از پیش به جهاد تشویق می کند و در آخر از آنان انتقاد می کند و می گوید: اى نامردان مرد نما، دارندگان رؤياهاى كودكانه، اى كاش شما را نديده بودم و نمى‏شناختم. به خدا قسم حاصل شناختن شما پشيمانى و غم و غصه است. خدا شما را بكشد، كه دلم را پر از خون كرديد و سينه‏ام را مالامال خشم نموديد و پى در پى جرعه اندوه به كامم ريختيد تا جايى كه قريش گفت: پسر ابو طالب شجاع است ولى دانش جنگيدن ندارد. خدا پدرانشان را جزا دهد، آيا هيچ كدام آنان كوشش و تجربه مرا در جنگ داشته؟ و پيش قدميش از من بيشتر بوده؟ هنوز به سن بيست سالگى نرسيده بودم كه آماده جنگ شدم، اكنون عمرم از شصت گذشته، ولى کسی که فرمانش را اطاعت نکنند، نمی تواند فرمان دهد. 🏷فلبث عليّ ترى فيه الكآبة و الحزن حتّى قدم عليه سعيد بن قيس فكتب كتابا و كان‏ في‏ تلك‏ الأيّام‏ عليلا فلم يُطق على القيام‏ في النّاس بكلّ ما أراد من القول.. من عبد اللَّه عليّ الى من قرئ عليه كتابي من المسلمين‏.. انّ الجهاد باب من أبواب الجنّة فتحه اللَّه لخاصّة اوليائه..فمن‏ ترك الجهاد في اللَّه ألبسه اللَّه ثوب‏ ذلة..وقلت لكم: اغزوهم قبل أن يغزوكم، فو اللَّه ما غزي قوم قطّ في عقر دارهم الّا ذلّوا فتواكلتم و تخاذلتم‏.. 📚الغارات (دارالکتاب): 2، 325-326. 🔺️گفتنی است؛ این گزارش، بدون بیان شأن نزول، توسط مرحوم کلینی نیز نقل شده است. 📚الکافی: 5، 5-7. 🏠 @chsiqs

📜هوش اجتماعی 🔹️عبدالسلام بن صالح معروف به اباصلت هروی یکی از اصحاب مشهور امام رضا می باشد. اینکه وی امامی بوده یا غیر امامی، مورد اختلاف پژوهشگران قرار گرفته است. بنا به تصریح شیخ طوسی، وی فردی غیر امامی و از اهل تسنن به حساب می آید. پاره ای از رجالیان اهل تسنن او را شیعه دانسته اند. باید توجه داشت شیعه دانستن فردی در رجال لزوما به معنای امامی بودن آن فرد نیست؛ زیرا گاهی فردی غیر امامی شیعه معرفی می شود، به این معنا که او از جهت سیاسی و اجتماعی، طرفدار امام علی فرزندان ایشان بوده و آنان را دوست داشته، نه اینکه از جهت عقیدتی امامی بوده است. 📚رجال الطوسی: 369. 🔺️شوکانی (1250ق)، یکی از عالمان اهل تسنن، از این بابت که اباصلت هروی مورد احترام همه قرار گرفته؛ او را زرنگ و باهوش در امور اجتماعی می داند. اباصلت از جهتی خادم امام رضا بوده و گرایش های شیعی خود را ابراز می کرد و از جهت دیگر مورد احترام حکومت بنی العباس بود و از جهت سوم با یحیی بن معین، یکی از عالمان رجالی اهل تسنن، خوب تعامل کرد تا جاییکه اعتماد یحیی را کسب کرد و یحیی او را توثیق کرد. 🏷وابوالصلت فیما یظهر لي كان داهية، من جهة خدم علي الرضا بن موسى بن جعفر بن محمد بن علي بن الحسين بن علي بن ابي طالب وتظاهر بالتشيع ورواية الأخبار التي تدخل في التشيع ومن جهة كان وجيهاً عند بني العباس ومن جهة تقرّب الى أهل السنة بردّه على الجهمية واستطاع أن يتجمّل لابن معين حتى أحسن الظن به ووثّقه... 📚الفوائد المجموعة في الأحاديث الموضوعة: 293. 🏠 @chsiqs