📜 نبرد با مشرکان به فرماندهی معاویه
🔹️ابو ایوب انصاری، یکی از اصحاب مشهور پیامبر و امام علی است و در سه جنگِ جمل، صفین و نهروان در سپاه امام علی بوده و با دشمنان ایشان، ازجمله معاویه، جنگ کرده و نسبت به آنان دشمنی خود را در گفتار و رفتار نشان داده است. با این همه بنابر گزارش پاره ای از تاریخ نگاران، وی پس از به حکومت رسیدن معاویه، در حمله مسلمانان به قسطنطنیه (استانبول)، که پایگاه مشرکین غربی بود، شرکت کرد. ابوایوب انصاری، در این حمله که به دستور معاویه طراحی شده بود و یزید لشکر مسلمانان را فرماندهی کرد، مریض شد و پیش از پیروزی مسلمانان از دنیا رفت و در همانجا دفن شد.
🏷وكان أبو أيوب الأنصاري مع علي بن أبي طالب في حروبه كلها ثم مات بالقسطنطينية من بلاد الروم في زمن معاوية وكانت غزاته تلك تحت راية يزيد، هو كان أميرهم يومئذ، وذلك سنة خمسين أو إحدى وخمسين من التاريخ.
📚الطبقات الکبیر(العلمیة) : 3، 370، الاستیعاب: 2، 424.
🔺️بنابر گزارش کشی، فضل بن شاذان، متکلم و فقیه امامی که در قرن سوم هجری زندگی می کرده، بر این باور بوده که ابوایوب انصاری، با این کار به دنبال تضعیف مشرکین بوده است ولی اینکه وی در جنگی شرکت کرده که معاویه و یزید فرماندهان آن بوده اند، مبتنی بر اجتهاد نادرست او بوده و از کمی دانش و غفلت آن یار پیامبر و امام علی حکایت می کند.
🏷وسئل الفضل بن شاذان، عن أبي أيوب، خالد بن زيد الأنصاري و قتاله مع معاوية المشركين، فقال: كان ذلك منه قلة فقه و غفلة، ظنّ أنه إنما يعمل عملا لنفسه يقوي به الإسلام و يوهي به الشرك، و ليس عليه من معاوية شيء كان معه أو لم يكن.
📚اختیار معرفة الرجال: 38.
🔺️در این میان، آیت الله خوئی با دیدگاه فضل موافق نبوده و آن را نادرست دانسته و اجتهاد ابو ایوب انصاری را صحیح می داند و معتقد است: جنگ با مشرکین به فرماندهی حاکمان جور، اگر با اذن خاص امام یا اذن عام وی همراه باشد، نه اینکه فقط اشکالی ندارد بلکه عملی دارای ثواب و اجر خواهد بود. علاوه بر این، افرادی بهتر و والاتر از ابوایوب انصاری به فرماندهی افراد بدتر از معاویه با مشرکان جنگیده اند.
🏷اقول: اعتراض الفضل على أبي أيوب في غير محله فإن قتال المشركين مع خلفاء الجور، إذا كان بإذن خاص أو عام من الإمام لا بأس به، بل هو موجب للأجر و الثواب فقد قاتل الكفار مع من هو شر من معاوية، من هو خير من أبي أيوب و أجل و أرفع مقاما.
📚معجم رجال الحدیث: 8، 26.
🏠 @chsiqs
📜 از هوو بدتر!
🔹️بنابر گزارش خطیب بغدادی(463ق) دختر خواهر یکی از مورخان مشهور، از دایی خود تجلیل می کرد که دایی من از بهترین مردان به حساب می آید؛ زیرا نه ازدواج مجدد می کند و نه کنیزی می خرد. وقتی زن آن تاریخ نگار، گفته آن دختر را می شنود، به کتاب های همسرش اشاره می کند و می گوید: این کتاب ها از چند هوو برای من بدتر است.
🏷عن الزُّبير ابن أبي بكر بكَّارٍ قال: قالت ابنة أُختي لأهلنا: خالي خيرُ رجل لأهله؛ لا يتخذ ضرَّةً ولا يشتري جارية. قال: تقولُ المرأةُ : والله لَهَذه الكتب أشدُّ عليَّ من ثلاث ضرائر.
📚الجامع لأخلاق الراوي(مؤسسة الرسالة): 1، 149، 150.
🏠 @chsiqs
📜 امام علی پس از تهاجم دشمن: با دشمن بجنگيد پيش از اينكه با شما بجنگند
🔹️بنابر گزارش ثقفی(285ق) پس از یک سری از تعرض هایی که لشکر معاویه به سرزمین تحت تصرف امام علی انجام داد، امام که از شنیدن تهاجم های دشمن اندوهگین بود، پیامی خطاب به مسلمانان نوشت و به مسجد کوفه رفت و از سعید بن قیس، یکی از فرماندهان سپاه امام علی، خواست پیامش را برای مردم بخواند؛ زیرا در آن روزها امام بیمار بود و نمی توانست بایستد و آنگونه که می خواهد خطبه بخواند.
🔸️پیام امام با این شروع می شود: از بنده خدا، علی، به مسلمانانی که این پیام برایشان خوانده می شود. در ابتدای یادداشت یادشده، امام علی به مخاطبانش گوشزد می کند که وقتی محتوای پیام به گوششان رسید، آن را عملی کنند البته خود ایشان ابراز می کند که بعید است مردم با محتوای پیام همدلی کنند و آن را نشنیده خواهند گرفت.
🔺️به هرترتیب، امام على پیام خود را با بیان فضیلت جهاد شروع می کند و از این می گوید که جهاد دروازه ای ویژه است برای اولیای الاهی که خداوند آن را برای بهشت رفتن آنان گشوده است. کسی که از جهاد رویگردان باشد، لباس ذلت بر او پوشانده می شود و محکوم به سرگردانی می شود.
🔺️در بخشی از پیام ایشان آمده است: به شما گفتم كه با دشمن بجنگيد پيش از اينكه با شما بجنگند. به خدا قسم هيچ ملّتى در خانهاش مورد حمله قرار نگرفت مگر اينكه ذليل شد. اما شما مسئوليت جهاد را به يكديگر حواله كرديد و به يارى يكديگر بر نخاستيد تا دشمن از هر سو بر شما تاخت.
🔺️ در ادامه ایشان، از همراهی نکردن مسلمانان برای جنگیدن با دشمن گلایه می کند و آنان را پیش از پیش به جهاد تشویق می کند و در آخر از آنان انتقاد می کند و می گوید: اى نامردان مرد نما، دارندگان رؤياهاى كودكانه، اى كاش شما را نديده بودم و نمىشناختم. به خدا قسم حاصل شناختن شما پشيمانى و غم و غصه است. خدا شما را بكشد، كه دلم را پر از خون كرديد و سينهام را مالامال خشم نموديد و پى در پى جرعه اندوه به كامم ريختيد تا جايى كه قريش گفت: پسر ابو طالب شجاع است ولى دانش جنگيدن ندارد. خدا پدرانشان را جزا دهد، آيا هيچ كدام آنان كوشش و تجربه مرا در جنگ داشته؟ و پيش قدميش از من بيشتر بوده؟ هنوز به سن بيست سالگى نرسيده بودم كه آماده جنگ شدم، اكنون عمرم از شصت گذشته، ولى کسی که فرمانش را اطاعت نکنند، نمی تواند فرمان دهد.
🏷فلبث عليّ ترى فيه الكآبة و الحزن حتّى قدم عليه سعيد بن قيس فكتب كتابا و كان في تلك الأيّام عليلا فلم يُطق على القيام في النّاس بكلّ ما أراد من القول.. من عبد اللَّه عليّ الى من قرئ عليه كتابي من المسلمين.. انّ الجهاد باب من أبواب الجنّة فتحه اللَّه لخاصّة اوليائه..فمن ترك الجهاد في اللَّه ألبسه اللَّه ثوب ذلة..وقلت لكم: اغزوهم قبل أن يغزوكم، فو اللَّه ما غزي قوم قطّ في عقر دارهم الّا ذلّوا فتواكلتم و تخاذلتم..
📚الغارات (دارالکتاب): 2، 325-326.
🔺️گفتنی است؛ این گزارش، بدون بیان شأن نزول، توسط مرحوم کلینی نیز نقل شده است.
📚الکافی: 5، 5-7.
🏠 @chsiqs
📜هوش اجتماعی
🔹️عبدالسلام بن صالح معروف به اباصلت هروی یکی از اصحاب مشهور امام رضا می باشد. اینکه وی امامی بوده یا غیر امامی، مورد اختلاف پژوهشگران قرار گرفته است. بنا به تصریح شیخ طوسی، وی فردی غیر امامی و از اهل تسنن به حساب می آید. پاره ای از رجالیان اهل تسنن او را شیعه دانسته اند. باید توجه داشت شیعه دانستن فردی در رجال لزوما به معنای امامی بودن آن فرد نیست؛ زیرا گاهی فردی غیر امامی شیعه معرفی می شود، به این معنا که او از جهت سیاسی و اجتماعی، طرفدار امام علی فرزندان ایشان بوده و آنان را دوست داشته، نه اینکه از جهت عقیدتی امامی بوده است.
📚رجال الطوسی: 369.
🔺️شوکانی (1250ق)، یکی از عالمان اهل تسنن، از این بابت که اباصلت هروی مورد احترام همه قرار گرفته؛ او را زرنگ و باهوش در امور اجتماعی می داند. اباصلت از جهتی خادم امام رضا بوده و گرایش های شیعی خود را ابراز می کرد و از جهت دیگر مورد احترام حکومت بنی العباس بود و از جهت سوم با یحیی بن معین، یکی از عالمان رجالی اهل تسنن، خوب تعامل کرد تا جاییکه اعتماد یحیی را کسب کرد و یحیی او را توثیق کرد.
🏷وابوالصلت فیما یظهر لي كان داهية، من جهة خدم علي الرضا بن موسى بن جعفر بن محمد بن علي بن الحسين بن علي بن ابي طالب وتظاهر بالتشيع ورواية الأخبار التي تدخل في التشيع ومن جهة كان وجيهاً عند بني العباس ومن جهة تقرّب الى أهل السنة بردّه على الجهمية واستطاع أن يتجمّل لابن معين حتى أحسن الظن به ووثّقه...
📚الفوائد المجموعة في الأحاديث الموضوعة: 293.
🏠 @chsiqs
📜 دور شو از برم ای واعظ و بیهوده مگوی
🔹️بنابر گزارش ابوطالب مکی (۳۶۰ق)، یکی از مؤلفان صوفيه، یکی از تابعيان با هیئت اشرافی و لباسی شاهانه خدمت ابوذر رفت و از زهدورزی سخن گفت و در اين باره از او سؤالى پرسید. ابوذر بدون آنکه با او هم کلام شود، دستش را بر دهانش گذاشت و صدای بادی که از معده خارج می شود را در آورد. آن تابعى ناراحت شد و پیش عبدالله بن عمر رفت و گلایه ابوذر را کرد و گفت من از زهد می گفتم ولی ابوذر مرا تمسخر کرد. عبدالله به او پاسخ داد: این بلایی است که خودت بر سر خودت آورده ای، با این شکل و شمایل پیش ابوذر رفته ای و از زهد گفته ای.
🏷و جاء عامر بن عبد الله بن ربيعة إلى أبي ذر رضي الله عنه في بزتّه فجعل يتكلم في الزهد فوضع أبو ذر راحته على فيه و جعل يضرط به فغضب عامر فأتى ابن عمر رضي الله عنهما فقال: ألم تر ما لقيت من أخيك أبي ذر قال و ما ذاك؟ قال: جعلت أقول في الزهد فأخذ يهزأ بي فقال ابن عمر: أنت صنعت بنفسك تأتي أبا ذر في هذه البزة و تتكلم في الزهد.
📚قوت القلوب: 1، 451، 303.
📜 باب توجیه برای همه باز است
🔹️بنابر گزارش ابن حجر عسقلانی از مالک بن دینار، یکی از محدثان عصر اموی، روزی حجاج ثقفی، جنایتکاری که کعبه را به منجنیق بست و بسیاری از مردم را کشت، سخنرانی کرد و آن چنان با دلیل تراشی و فرافکنی، رفتارهای ظالمانه خود را توجیه کرد که مالک برای لحظاتی گمان می کند که حجاج مورد ظلم قرار گرفته است و ظالم نیست.
🏷سمعت الحجاج يخطب فلم يزل ببيانه وتخلصه بالحجج حتى ظننت أنه مظلوم.
📚تهذیب التهذیب: 1، 449.
🏠 @chsiqs
📜اختلاف آری، تکفیر و تفسیق نه
🔹️شیخ طوسی بر این باور است که در شیعه اختلافات فقهی شدیدی وجود دارد تا جاییکه این اختلافات از اختلاف میان ابوحنیفة و شافعی و مالک بیشتر بوده و در هیچ باب فقهی نیست که اختلاف به آن راه نیافته باشد. با وجود این، کسی از فقیهان به دشمنی کردن با مخالفان خود و تفسیق و تکفیر آنان روی نیاورده است.
🏷ما ظهر بين الفرقة المحقة من الاختلاف الصادر عن العمل بها فإنّي وجدتها مختلفة المذاهب في الأحكام يفتي أحدهم بما لايفتى به صاحبه في جميع أبواب الفقه من الطهارة إلى أبواب الدّيات من العبادات والأحكام والمعاملات والفرائض وغير ذلك مثل اختلافهم في العدد والرؤية في الصوم واختلافهم في أن التلفظ بثلاث تطليقات هل يقع واحدة أم لا؟ ومثل اختلافهم في باب الطهارة وفي مقدار الماء الّذي لا ينجسه شيء ونحو اختلافهم في حد الكرونحو اختلافهم في استئناف الماء الجديد لمسح الرّأس و الرجلين واختلافهم في عدة فصول الأذان و الإقامة و غير ذلك في سائر أبواب الفقه حتى أن بابا منه لا يسلم إلا و قد وجدت العلماء من الطائفة مختلفة في مسائل منه أو مسألة متفاوتة الفتاوى و قد ذكرت ما ورد عنهم عليهم السلام من الأحاديث المختلفة التي تختص الفقه في كتابي المعروف بالاستبصار و في كتاب تهذيب الأحكام ما يزيدعلى خمسة آلاف حديث وذكرت في أكثرها اختلاف الطائفة في العمل بها و ذلك أشهر من أن يخفى حتى أنك لو تأملت اختلافهم في هذه الأحكام وجدته يزيد على اختلاف أبي حنيفة والشافعي ومالك ووجدتهم مع هذا الاختلاف العظيم لم يقطع أحد منهم موالاة صاحبه و لم ينته إلى تضليله و تفسيقه..
📚العدة فی اصول الفقه: 1، 136-138.
🏠 @chsiqs
📜اقتباس یا انتحال شهید ثانی
🔹️ابوالبركات، محمد الغزي (984ق) که از نویسندگان شافعی مذهبِ قرن دهم هجری بوده و گرایش های صوفیانه دارد، در سال 932ق کتابی با عنوان «الدرالنضید فی آداب المرید و المستفید» درباره آداب تعلیم وتعلم نگاشته است. او به تصریح خود، این کتاب را با استفاده از مقدمه شرح مهذب نوشته نووی(676ق) و کتاب های دیگر تألیف کرده است. حدود 22 سال بعد یعنی درسال 954ق، شهید ثانی (966ق) کتابی با عنوان «منیة المرید فی آداب المرید والمستفید» درهمین موضوع تدوین کرده است. گفتنی است، تاریخ تألیف هر دو کتاب در انتهای هر دو ذکر شده است.
🏷وکان الفراغ من تألیفه عشیة الجمعة ختام شهر رجب الفرد الحرام سنة اثنتين وثلاثين وتسعمئة من الهجرة النبوية.
📚الدرالنضید فی أدب المرید والمستفید: 497.
🏷فرغ منها مؤلفها الفقیر الی عفوالله تعالی ورحمته زین الدین بن علی بن أحمد الشامي العاملي ضحى يوم الخميس يوم العشرين من شهر ربيع الأول سنة اربع وخمسين وتسعمئة.
📚منیة المرید فی أدب المرید والمستفید: 393.
🔸️اگر میان منیة المرید و الدرالنضید مقایسه ای بکنیم، خواهیم دید در موارد بسیاری، عبارت ها و همچنین موضوعات هردو کتاب، یکی بوده و هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. مشابهت های چشمگیر این دو کتاب، آنچنان نمایان است که می توان به این ادعا میل پیدا کرد که منیة المرید که پس از 22سال از نگاشته شدن الدرالنضید، نوشته شده، تحریری جدید و شیعی از کتاب الدرالنضید بوده که توسط شهید ثانی ارائه شده است؛ بدون آنکه ایشان منبع اصلی را ذکر کند. از این رو در مواردی که شهید ثانی با مطالب کتاب مخالفتی نداشته، آن مطالب را بعینه و بدون هیچ حذف و اضافه ای نقل کرده است. جالب اینکه شهیدثانی در مواردی، افرادی که از آن ها نقل قول شده و توسط نویسنده الدرالنضید نام آن ها ذکر شده را حذف کرده و با ذکر القاب کنایی از آنان یادکرده است.
🔺️مثلا در الدرالنضید از ابن حجر عسقلانی نام برده شده به عنوان کسی که مجلس درسش را با خواندن سوره الأعلی شروع می کرده ولی شهید ثانی با حذف نام ابن حجر، این شیوه شروع درس را کار برخی از علما می داند.
📚الدرالنضید فی أدب المرید والمستفید: 200، منیة المرید فی أدب المرید والمستفید: 210.
🔺️یا اینکه در الدرالنضید آمده، مالک بن انس وقتی می خواست حدیثی را برای مردم بخواند، غسل می کرد و لباس نو می پوشید و به خود عطر می زد و عمامه بر سر می نهاد و می گفت: دوست دارم با اين كار از حدیث پیامبر تجليل کنم ولی شهید ثانی به جای مالک، بعض السلف ( برخی از گذشتگان) می گذارد و همان عبارات کتاب الدرالنضید را می آورد.
🏷کان مالک بن أنس/بعض السلف، اذا جاءه الناس لطلب الحديث يغتسل و يتطيب و يلبس ثيابا جددا و يضع رداءه على رأسه ثم يجلس على منصة و لا يزال يبخر بالعود حتى يفرغ و يقول أحب أن أعظم حديث رسول الله.
📚الدرالنضید فی أدب المرید والمستفید: 193، منیة المرید فی أدب المرید والمستفید: 204.
🏠 @chsiqs
📜مظفر: امامان شیعه، بیشترین توجه را به حفظ حکومت اسلامی داشتند
🔹️علامه محمدرضا مظفر براین باور است که تلاش های براندازانه ای که توسط برخی از علویان و غیرآنان ضد حکومت های زمان امامان که به عنوان حکومت اسلامی شناخته می شد، انجام شده، مورد تایید آنان نبوده بلکه مخالف اوامر صریح ایشان بوده است؛ زیرا به باور وی امامان شییعه بر حفظ حکومت اسلامی اصرار داشتند تا جاییکه آنان در مقایسه با خلفای عباسی نسبت به فروپاشی نظام اسلامی دلسوزتر بودند.
🏷عرف آل البيت بحرصهم على بقاء مظاهر الاسلام والدعوة إلى عزّته ووحدة كلمة أهله وحفظ التآخي بينهم ورفع السخيمة من القلوب والاَحقاد من النفوس...وكلّ الثورات التي حدثت في عصرهم من العلويين وغيرهم لم تكن عن إشارتهم ورغبتهم بل كانت كلّها مخالفة صريحة لاَوامرهم وتشديداتهم؛ فانّهم كانوا أحرص على كيان الدولة الاسلامية من كل أحد حتى من خلفاء بني العباس أنفسهم وكفى أن نقرأ وصية الامام موسى بن جعفر لشيعته: «لا تذلُّوا رقابكم بترك طاعة سلطانكم، فإن كان عادلاً فاسألوا الله بقاءه، وإن كان جائراً فاسألوا الله اصلاحه؛ فإنّ صلاحكم في صلاح سلطانكم، وإنّ السلطان العادل بمنزلة الوالد الرحيم، فأحبّوا له ما تحبون لاَنفسكم، واكرهوا له ما تكرهون لاَنفسكم».
📚عقائد الإمامية: 225.
🏠 @chsiqs
📜هوچی گری با اتهام سنی گری
🔹️بنابر گزارش عبدالله جزائری، نوه محدث جزائری، دراجازه نامه خود، محمد رفیع گیلانی، که از دامادهای خانواده علامه مجلسی بوده و جزائری همچون او کسی را در قدرت علمی و ایمانی در عالمان فارس و عرب زبان ندیده است، به دلیل اینکه در مسأله تخصیص قرآن به خبر واحد، قائل به عدم تخصیص بوده و با اهل تسنن رابطه خوبی داشته و برخی از آنان به او هدیه می دادند و اینکه نماز عصر را جدای ازنماز ظهر و در وقت استحبابی آن می خوانده، به سنی بودن و سنی گری از طرف عوام و خواص متهم شده است.
🏷كان علامة محققا متكلما متقنا لم أر في قوة فضله و إيمانه فيمن رأيت من فضلاء العرب و العجم ... و كان مجتهدا صرفا ينكر طريقة الأخباريين و يرجح ظواهر الكتاب على السنة و لا يجيز تخصيصها بأخبار الآحاد و كان حسن العشرة مع طوائف الإسلام جدا و له أصحاب من تجار خوارزم يأتونه كل سنة بالهدايا و النذور و اتهم عند عوام المشهد بالتسنن لذلك و لأنه كان يؤخر العصر اشتغالا بالنوافل إلى دخول وقتها و لأمور أخر لا حاجة إلى ذكرها هنا و سرت هذه التهمة من العوام إلى الخواص و كوشف بذلك في المسجد يوم الجمعة و هو على المنبر يخطب و حصلت في الناس ضجة لم تسكن إلا بعد جهد طويل... .
📚الاجازة الکبیرة: 138.
🏠 @chsiqs
📜حضرت زینب در چه روز و ماهی به دنیا آمده است؟
🔹️درباره روز و ماه ولادت حضرت زینب در اسناد تاریخی دست اول و دوم مطلبی نیامده است. از این رو، مرحوم ذبیح الله محلاتی، یکی از نویسندگان معاصر، به درستی بر این باور است که هیچ یک از مواردی که به عنوان روز تاریخ ولادت ایشان مطرح می شود، اساس تاریخی ندارد.
🔺️البته محلاتی احتمال می دهد، اگر امام حسین در روز سوم شعبان به دنیا آمده باشد و حضرت زهرا بلافاصله پس از ولادت امام حسین به حضرت زینب حامله شده باشد، در این صورت می توان این دیدگاه که ایشان در یکی از روزهای دهه آخر ربیع الثانی به دنیا آمده را تقویت کرد.
🔺️در حالیکه اگر قرار باشد، خود را محصور دیدگاه های بدون شاهد تاریخی بدانیم و دست به انتخاب یکی از این دیدگاه ها بزنیم، نمی توان انتخاب محلاتی را پذیرفت؛ زیرا با توجه به فرض یادشده در روز ولادت امام حسین و این نکته که معمولا بارداری بین ۳۹ تا ۴۱ هفته طول می کشد، بایستی احتمال ولادت حضرت زینب در ماه جمادی الاولی را بیشتر از ربیع الثانی دانست و این دیدگاه بدون شاهد تاریخی که حضرت زینب در روز پنجم جمادی الاولی به دنیا آمده را انتخاب کرد.
🏷ولادت او را باختلاف نوشتهاند؛ بعضى پنجم شهر جمادى الاولى سال ششم هجرت در مدينه دانستهاند و بعض ديگر در اوايل شعبان سنه ششم هجرت دانستهاند و بعضى ديگر در شهر رمضان و بعضى ديگر در عشر اخير ربيع الثانى در پنجم يا ششم يا هفتم سال هجرت دانستهاند و بعضى ديگر در ماه محرم سنه پنجم از هجرت دانستهاند ولى بايد دانست كه كه براى هيچيك از اين اقوال يك دليل تاريخى در دست نيست. و اگر ولادت حضرت حسين در سوم شعبان بوده باشد و فاطمه زهرا بلافاصله بزينب حامله شده باشد مىتوان قول كسى كه مىگويد در دهه اخير ربيع الثانى متولد شده است، اقرب بصحت گرفت.
📚ریاحین الشريعة: ۳، ۳۳.
🏠 @chsiqs
📜آیا علوم امام سجاد به نام حضرت زینب پخش می شد؟
🔹️بنابر گزارش خصیبی و شیخ صدوق، فردی ناشناخته با نام احمد بن ابراهیم،که اطلاعات خاصی درباره او وجود ندارد، نقل کرده که نزد حکیمه دختر امام جواد رفته و با ایشان درباره امام زمان صحبت کرده است. ضمن صحبت هایی که میان آن دو رد و بدل شده، حکیمه به او گفته است که امام حسین برای حفظ جان امام سجاد، به حضرت زینب وصیت کرده و از این رو امامت ایشان مخفی نگاه داشته شده و پس از شهادت ایشان نیز هر علمی که از امام سجاد صادر می شد، به خاطر حفاظت از امام سجاد، به حضرت زینب نسبت داده می شد.
🔺️روایت یادشده توسط شیخ طوسی نیز گزارش شده؛ با این تفاوت که ایشان این گزارش را از کلینی نقل کرده و نام دختر امام جواد را خدیجه ذکر می کند در حالیکه این گزارش در کافی کلینی نیامده است.
🏷... أوصى إلى أخته زينب بنت عليّ بن أبي طالب في الظاهر فكان ما يخرج عن عليّ بن الحسين من علم ينسب إلى زينب بنت عليّ تسترا على عليّ بن الحسين...
📚الهدایة الکبری: 366، کمال الدین وتمام النعمة: 502، الغیبة: 230.
🔺️شایسته توجه است؛ اینکه علوم امام سجاد به نام حضرت زینب پخش شده، مطلبی است که حدود دویست سال پس از امامت امام سجاد بيان شده و فقط در این گزارش آمده است. از طرف دیگر، در این روایت مشخص نشده تا چه زمانی امامت امام سجاد مخفی نگاه داشته و علوم ایشان به حضرت زینب نسبت داده می شد؟ اگر دوره کوتاه اسارت منظور باشد، این پرسش مطرح می شود که مگر در این دوره، مجال این بود که امام سجاد به نشر علم بپردازد و علم ایشان به حضرت زینب منسوب شود؟ اگر مراد، دوره امامت امام سجاد باشد یا دست کم مراد، دوره زندگانی حضرت زینب در دوره امامت امام سجاد باشد و به نظر می رسد؛ ظاهر روایت مؤيد این دو احتمال است، دراین صورت، باید صحیفه سجادیه یا روایات دیگر امام سجاد که به نوعی علوم آن امام محسوب می شد به حضرت زینب نسبت داده می شد؛ درحالیکه بنابر شواهد تاریخی چنین اتفاقی رخ نداده علاوه بر اینکه روایات علمی حضرت زینب که در واقع برای امام سجاد بوده و به نام ایشان منتشر شده نیز در گزارش های تاریخی نیامده است.
🏠 @chsiqs