📜درباره حاکمیت سیاسی پس از امامان، تعدادی از احادیث به ما نرسیده است 🔹️به باور آیت الله بروجردی، حکومت اسلامی، ضروری دین بوده و به اجماع علمای مسلمان، یکی از واجبات اسلامی، برقراری حکومت است. به اعتقاد وی، در فقه روایی شیعه، پس از امامان، که حاکمان نصب شده از طرف خدا هستند، تکلیف مسلمانان روشن شده و نمی توان پذیرفت که در احادیث و گفتار معصومان تکلیف این مسئله بیان نشده و امامان درباره حکومت ومسائل آن که مورد ابتلای مردم بوده چیزی نگفته و مردم را از این جهت یله و رها گذاشته باشند. (کما اینکه برخی از شیعه در نقد مدرسه خلافت که معتقدند پیامبر تکلیف پس از خود را مشخص نکرد، به این نکته اشاره می کنند که ممکن نیست پیامبر مردم را بی رهبر و سرگردان گذاشته باشد.) 🔺️از این رو به عقیده بروجردی، تکلیف حاکمیت سیاسی فقط در مقبوله عمر بن حنظله مشخص نشده، زیرا نمی توان پذیرفت که فقیهان از اصحاب و راویان در این باره از امامان سؤالی نکرده باشند و فقط عمر بن حنظله، متوجه این مسئله شده و از معصوم در این باره پرسش کرده باشد. بلکه به طور قطع، بزرگان اصحاب نیز در این باره اندیشده و پرسش های خود را با امامان مطرح کرده اند. 🏷یکی از امور مقرّره در اسلام حکومت است به اجماع علماء الاسلام بل الضرورة من الدین... و ثبوت این وظایف هم برای حاکم مسلمین و منصوب از قبل سلطان اسلام محل اتفاق فریقین است... نظر به این که امور سیاسیه مورد احتیاج و ابتلای عامه مردم است... و امامیه که بر حسب اصول مذهب برای سلاطین زمان خود سلطنت و حکومتی قائل نبودند البته در این مسائل عام البلوی رجوه به ائمه طاهرین نموده واستفتاء کرده اند که ما در موارد احتیاج به چه نحو عمل کنیم و جواب این مطلب هم البته از آن ها صادر شده و به واسطه عموم بلوی، علمای امامیه از طبقه چهارم وپنجم و من بعد آن ها ضبط این فتوی را نموده اند و ابلاغ به عوام در همان زمان کرده اند ومورد عمل آن ها هم واقع شده و نمی توانیم باور کنیم که این همه فقهاء از اصحاب امامین صادقین و من بعد آن ها که حمله فقه ائمه بوده اند، استعلاج این معنی را از ائمه عصر خود نکرده باشند وفقط عمر بن حنظله که بر حسب استقصای روایات، احادیث زیادی نقل نکرده فقط متفطن این معنی شده باشد و در مقام چاره جویی و علاج بر آمده، البته این معنی را بزرگان فقهای اصحاب نیز سؤال کرده اند. نهایت امر، از آن جایی که جوامع اولیه حدیث، که کتب زیادی بوده، از دست رفته و جوامع متأخره هم استقصای احادیث آن ها را نکرده اند، موجب شده که بر حسب تصادف برای ما این چند روایت باقیمانده و مسندا به مارسیده. 📚استفتائات آیت الله بروجری: 2، 476-479. 🏠 @chsiqs

📜شهیدثانی: اعتقادات باطل لزوما فرد را فاسق یا ظالم نمی کند 🔹️بنابر دیدگاه شهید ثانی، زمانی یک انسان، گناهکار به حساب می آید که او گناه را با علم به این که گناه است، انجام بدهد؛ از این رو چنانچه فردی به گناه بودنِ گناهی یقین نداشته باشد یا آنکه انجامِ آن گناه را بندگی خدا بداند، در این صورت آن فرد گناهکار نیست، اگر چه کارش در واقع گناه است. بنابر این، به باور وی، کسانی که به اعتقادات حقه باور ندارند و اعتقاداتشان باطل و نادرست است؛ چه این اعتقادات باطل را تقلیدی به دست آورده باشند، چه آن را اجتهادی کسب کرده باشند ولی چون اعتقادات باطل خود را باطل نمی دانند، نمی توان آنان را فاسق یا ظالم به خود دانست. 🏷الفسق إنما يتحقّق بفعل المعصية المخصوصة مع العلم بكونها معصية، أما مع عدمه بل مع اعتقاد أنها طاعة بل من أمّهات الطاعات فلا، و الأمر في المخالف للحقّ في الاعتقاد كذلك، لأنه لا يعتقد المعصية، بل يزعم أن اعتقاده من أهمّ الطاعات، سواء كان اعتقاده صادرا عن نظر أم تقليد. و مع ذلك لا يتحقّق الظلم أيضا، و إنما يتّفق ذلك ممّن يعاند الحقّ مع علمه به، و هذا لا يكاد يتّفق و إن توهّمه من لا علم له بالحال. 📚مسالک الأفهام: 14، 160. 🔺️در راستای کلام شهید ثانی، می توان به گزارشی اشاره کرد که مرحوم کلینی از امام باقر نقل کرده دال بر اینکه اگر فردی کسی را برای خدا دوست داشته باشد ولی آن فرد در واقع مغضوب خدا باشد، خداوند به او به خاطر دوستیش پاداش می دهد و چنانچه فردی انسانی را برای خدا دشمن بدارد ولی آن فرد در واقع محبوب خدا باشد، خداوند به او به خاطر دشمنیش پاداش می دهد. 🏷لو أن‏ّ رجلا أحب‏ّ رجلا للّه لأثابه اللَّه على حبّه إياه و إن كان المحبوب في علم اللَّه من أهل النار و لو أنّ رجلا يبغض رجلا لله لأثابة اللَّه على بغضه إياه و إن كان المبغض في علم اللَّه من أهل الجنة. 📚 الکافی: 127. 🏠 @chsiqs

📜 اختلاف شیعه و سنی، کبروی نیست 🔹️بنابر دیدگاه مرحوم شرف الدین، نویسنده کتاب المراجعات، اختلاف شیعه و سنی صغروی بوده و میان این دو مذهب اختلاف کبروی وجود ندارد. از این رو به باور وی، اگر سنی و شیعه در مسئله ای ایمانی و عقیدتی مثلا در عدالت یا عدم عدالت فردی، تفاوت نظر دارند، این تفاوت نظر همچون تفاوت دو دیدگاهی است که دو گروه در استحباب یا عدم استحباب کاری با یکدیگر دارند. 🏷 والنزاع بينهما - في جميع المسائل الخلافيّة - صغرويّ في الحقيقة، ولا نزاع بينهما في الكبرى - عند أهل النظر - أبدا. ألا تراهما إذا تنازعا في وجوب شيء، أو في حرمته، أو في استحبابه، أو كراهته، أو في إباحته، أو تنازعا في صحّته وبطلانه، أو في جزئيّته، أو في شرطيّته أو في مانعيّته، أو في غير ذلك، كما لو تنازعا في عدالة شخص أو فسقه أو إيمانه أو نفاقه أو وجوب موالاته أو وجوب معاداته؛ فإنّما يتنازعان في ثبوت ذلك بالأدلّة الشرعيّة وعدم ثبوته، فيذهب كلّ منهما إلى ما تقتضيه الأدلّة الإسلاميّة. ولو علموا بأجمعهم ثبوت الشيء في دين الإسلام، أو علموا جميعا عدم ثبوته في الدين الإسلامي، أو شكّ الجميع في ذلك، لم يتنازعوا ولم يختلف فيه منهم شخصان. 📚موسوعة الإمام شرف الدین: 4، 1745. 🏠 @chsiqs

📜 دیدگاه نوبختی درباره تعداد دختران پیامبر و چرایی برتری حضرت زهرا 🔹️بنابر گزارش شیخ طوسی، حسین بن روح نوبختی، سومین نائب امام زمان در غیبت صغری، تعداد دختران پیامبر را چهار نفر دانسته است و وقتی از او پرسیده شد که چرا حضرت زهرا برتر از باقی دختران پیامبر می باشد؟ در جواب، به دو دلیل اشاره کرد؛ یکی اینکه حضرت زهرا برتر است، چون وی فقط از پیامبر ارث برده است. دو اینکه خدا نسل پیامبر را فقط در فرزندان حضرت زهرا قرار داده است. بنابر این گزارش، کسی که چراییِ یادشده را از نوبختی پرسیده بود، با شنیدن جواب او قانع شد و اذعان کرد که تا قبل از این جواب، کسی را ندیده بود که در این زمینه پاسخی درست تر و کوتاه تر از آنچه گفته شد ارائه کند. 🏷وسأله بعض المتكلمين وهو المعروف بترك الهروي فقال له: كم بنات رسول الله؟ فقال: أربع، قال: فأيهن أفضل؟ فقال: فاطمة فقال: ولم صارت أفضل، وكانت أصغرهن سنا وأقلهن صحبة لرسول الله قال: لخصلتين خصها الله بهما تطولا عليها وتشريفا وإكراما لها إحداهما أنها ورثت رسول الله ولم يرث غيرها من ولده والأخرى أن الله تعالى أبقى نسل رسول الله منها ولم يبقه من غيرها ولم يخصصها بذلك إلا لفضل إخلاص عرفه من نيتها قال الهروي: فما رأيت أحدا تكلم وأجاب في هذا الباب بأحسن ولا أوجز من جوابه. 📚الغیبة: 388. @chsiqs

📜 گزارشی درباره اینکه چرا امام علی در زمان حضرت زهرا ازدواج مجدد نکرد 🔹️امام علی در زمان زندگانی حضرت زهرا ازدواج مجدد نکرد، با اینکه ظاهرا ازدواج برای ایشان اشکال شرعی نداشت و به همین دلیل حرام نبودن ازدواج مجدد، ایشان پس از رحلت حضرت زهرا چند همسر داشت. در این راستا، گزارشی از شیخ طوسی، از امام صادق، وجود دارد دال براینکه ازدواج مجدد بر امام علی تا زمانیکه حضرت زهرا در این دنیا بود حرام بود، زیرا که حضرت زهرا پاک بود و هیچ وقت مبتلا به دروه ماهیانه نمی شد. 🏷حرم اللَّه النساء على علي ما دامت‏ فاطمة حيّة قلت وكيف؟ قال لأنها طاهر، لا تحيض‏. 📚تهذیب الأحکام: 7، 475. 🔺️علامه مجلسی از پدر خود، در توضیح چرایی حرمت ازدواج مجدد و تبیین کلام منسوب به امام صادق، نقل می کند؛ چون حضرت زهرا مبتلا به عادت ماهیانه نمی شد و در هیچ وقتی مشکلی برای همبستری با ایشان وجود نداشت، امام علی به همسر دیگری نیاز نداشت. از این رو به دلیل رعایت احترام به حضرت زهرا، امام علی ازدواج مجدد نکرد. 🏷قوله عليه السلام: لأنها طاهرة قال الوالد العلامة طاب مضجعه: أي لم يكن من قبلها مانع من الوطء، فلم يكن عليه السلام يحتاج إلى زوجة أخرى مع‏ رعاية حرمتها. انتهى. 📚ملاذ الأخیار: 12، 486. 🏠 @chsiqs

📜 سست شدن دندان امام باقر 🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی، با اسنادی معتبر، دندان های امام باقر ضعیف شده بود و ایشان مجبور شده تا آن ها را با مفتول طلا سفت کند و از این رو، ایشان برای تقویت دندان های خود، سقز( نوعی آدامس طبیعی) می جوید. بنابر این گزارش و گزارش دیگری که مرحوم کلینی نقل کرده که به نظر می رسد، در اصل، هر دو یک گزارش بوده و در مقام نقل تبدیل به دو روایت شده است، امام دلیل لق شدن دندان های خود را استفاده از رنگ و وسمه دانسته است. 🏷عن محمد بن مسلم: رأيت أبا جعفر يمضغ علكا فقال: يا محمّد نقضت‏ الوسمة أضراسي‏ فمضغت هذا العلك لأشدّها قال: و كانت استرخت فشدّها بالذهب. 🏷عن محمّد بن مسلم قال: قال أبو جعفر عليه السّلام: نقضت أضراسي الوسمة. 📚الکافی: 6، 483. 🏠 @chsiqs

📜زنى که به دستور شهید اول، مرجع زنان شد 🔹️بنابر گزارش شیخ حر عاملی، فاطمه دختر شهید اول، که مشهور به ست المشایخ (بزرگ مشایخ) بود، زنی فقیه و دانشمند پرهیزگار بود و پدرش او را می ستود تا آنجا که به دستور وی، زنانِ (منطقه جزین و جبل عامل) در مسائل فقهی به او رجوع می کردند. 🏷أم الحسن فاطمة المدعوة بست‌ المشايخ‌، بنت الشهيد محمد بن مكي العاملي الجزيني‌، كانت عالمة فاضلة فقيهة صالحة عابدة، سمعت من المشايخ مدحها و الثناء عليها، تروي عن أبيها و عن ابن معية شيخه إجازة و كان أبوها يثني عليها و يأمر النساء بالاقتداء بها و الرجوع إليها في أحكام الحيض و الصلاة و نحوها. 📚أمل الآمل: 1، 193. 🔺️بنابر سندی که سید حسن صدر بدان دست یافته، ست المشایخِ مذکور ارث خود از املاک پدری در منطقه جزین را به برادرانش بخشیده تا در مقابل، نسخه کتاب تهذیب الأحکام و کتاب المصباح نوشته شیخ طوسی و کتاب من لایحضره الفقیه و نسخه کتاب الذکری نوشته شهيد اول که از ماترک پدر بوده را مالک شود. صدر پس از اینکه متن سند یادشده را گزارش می کند، خواننده را به تأمل در آن دعوت می کند تا به بزرگی ست المشایخ پی ببرد و بنگرد چگونه او برای رسیدن به چند نسخه کتاب از مال دنیا چشم پوشی کرده است. 🏷أما بعد؛ فقد وهبت الست فاطمة أمّ الحسن أخويها الشيخ أبا طالب محمدا و أبا القاسم عليا سلالة السعيد الأكرم و الفقيه الأعظم... محمد بن أحمد بن حامد بن مكّي .. جميع ما يخصّها من تركة أبيها في جزّين وغيرها هبة شرعيّة ابتغاء لوجه اللّه تعالى، ورجاء لثوابه الجزيل وقد عوّضا عليها كتاب التهذيب للشيخ (رحمه اللّه) وکتاب المصباح له وكتاب من لا يحضره الفقيه وكتاب الذكرى لأبيهم (رحمه اللّه) والقرآن المعروف بهديّة علي بن المؤيد... فتأمّل فيه حتّى تعرف أن الست فاطمة ممّن تؤثر الكتب على العقار و أموال الدنيا. 📚تکملة أمل الآمل: 6، 409-410. 🔺️جالب اینکه بنابر گزارش حرعاملی، همسر شهید اول نیز از فقیهان بوده و مرجع زنان در احکام فقهی به حساب می‌آمده است. @chsiqs

📜تقریر و تأیید امامان بر سنتِ پرسش از فقیهان زن 🔹️مرحوم سید رضا صدر، یکی از فقیهانی است که مرد بودن را شرط مرجع تقلید ندانسته و این فرض که زنی که دارای تحصیلات فقهی بوده و شرایط مرجعیت را دارا است، بتواند فتوا بدهد و افراد از او تقلید بکنند را منتفی نمی داند، زيرا وی بر این باور است که هیچ دلیل شرعی بر اینکه بایستی مرجع تقلید مرد باشد، وجود ندارد بلکه به باور او می توان شواهدی یافت که مشروط بودن مرجعیت به مرد بودن مفتی را نفی می کند. 🔺️در این راستا، صدر از نکته ای تاریخی بهره برده است. آن نکته این که اهل تسنن از مسلمانان، همسران پیامبر از جمله عائشه را به عنوان افرادی که حکم فقهی را بیان می کنند، می دانستند و از آنان مسائل شرعی خود را پرسیده و فتواهای همسران پیامبر را ثبت وضبط می کردند. رجوع مسلمانان به همسران پیامبر و عائشه که به نوعی، سنت و سیره مسلمانان بود در مرأی و مسمع امامان قرار داشت ولی هیچ یک از آنان، نفس مراجعه به یک زن در مسائل شرعی و استفتاء از او را نادرست نشمرده اند، درحالیکه اگر چنین مراجعه ای از نظر امامان نادرست بود، حتما به نادرستی آن اشاره می کردند. از این رو همین که این رفتار مورد اشکال امامان قرار نگرفته، دلیلی است بر اینکه مراجعه به فقیهان زن برای پرسش از احکام فقهی، مورد تایید امامان بوده است. 🏷... ويشهد لعدم اعتبار الرجولة في المفتي اتّفاق أهل السنّة على جواز تقليد المرأة فإنّهم يعدّون عائشة أُمّ المؤمنين من المفتين وهذا الاتّفاق كان بمرأى من الأئمّة الطاهرين جميعاً ولم يصدر عنهم تخطئة له ولو صدر لوصل وذلك يكشف عن إمضائهم له. 📚الاجتهاد والتقلید(بوستان کتاب): 107-108. 🏠 @chsiqs

📜همسر فقیه و محدّث شیخ بهائی 🔹️بنابر گزارش افندی، دختر شیخ علی منشار، یکی از عالمانِ اهل جبل عامل، همسر شیخ بهائی است که فقیه و محدّث بود و تدریس می کرد و زنان در درسش شرکت می کردند و از پدرش چهار هزار کتاب به ارث برده است. گفتنی است، حاصل ازدواج شیخ بهائی با دختر منشار، فقط یک دختر بود و بیش از آن، بچه دار نشده اند. 🏷ولم يخلف ولدا ذكرا و كان له بنت‏... وكانت زوجة البهائي بنت‏ الشيخ علي المنشار و كانت فاضلة عالمة وقد سمعت أنها بقيت بعد البهائي وكانت تقرأ عليها النسوان. 🏷فاضلة عالمة فقيهة محدثة وكانت زوجة شيخنا البهائي وقد قرأت على والدها وقد سمعنا من بعض المعمرين الثقات الذي قد شاهدها في أوان صباه أنها كانت تدرس في الفقه و الحديث و نحوها وکانت النسوان يقرأن عليها وقد ورثت عن أبيها أربعة آلاف مجلد من الكتب وذكر لنا بعض الافاضل أنها وافرة العلم كثيرة الفضل وقد بقيت بعد وفاة الشيخ البهائي أيضا. 📚ریاض العلماء: 5، 94، 407. 🔺️شایسته اشاره است، به دلايل مختلف، از جمله بی توجهی به جنس زن، ظاهرا اسم این زن فقیه و محدث، ثبت و ضبط نشده و فقط با این که دختر منشار بوده یا همسر شیخ بهائی، مشخص شده است. 🏠 @chsiqs

📜عائشه و همسران پیامبر در خصوص یک موضوع معصومند 🔹️بنابر گزارش مرحوم شرف الدین، نویسنده المراجعات، محمد طه نجف، فقیه و استاد شرف الدین، در درس خود به وجوب عصمت عائشه از بی عفتی و تردامنی تصریح کرده است، زیرا عقلا پیامبران بایستی از هر گونه آلودگی در عِرْض و ناموس خود پاک باشند. از این رو شرف الدین به تبع استاد خود، بر این باور است که عائشه پاک تر از آنست که نسبت به گناه ناپاک دامنی متهم شود. 🏷..انّها عند الإماميّة وفي نفس الأمر و الواقع أنقى جيبا وأطهر ثوبا وأعلى نفسا وأغلى عرضا وأمنع صونا وأرفع جنابا وأعزّ خدرا وأسمى مقاما من أن يجوز عليها غير النزاهة أو يمكن في حقّها إلّا العفّة و الصيانة وكتب الإماميّة- قديمها وحديثها- شاهد عدل بما أقول.. ولذا صرّح فقيه الطائفة وثقتها استاذنا المقدّس الشيخ محمّد طه النجفي- أعلى اللّه مقامه و هو على منبر الدرس- بوجوب عصمتها من مضمون الإفك عملا بما يستقلّ بحكمه العقل من وجوب نزاهة الأنبياء عن أقلّ عائبة ولزوم طهارة أعراضهم عن أدنى وصمة. فنحن و اللّه لا نحتاج في براءتها إلى دليل.. 📚موسوعة الامام عبدالحسین شرف الدین: 3، 173. 🏠 @chsiqs

📜شرف الدین: بزرگداشتِ بیشتر اصحاب پیامبر واجب است 🔹️علامه شرف الدین بر این باور بوده که دوست داشتن اکثریت یاران پیامبر لازم و ضروری بوده و دعای خیر برای آنان لازم است. به باور وی، اینکه شیعه نسبت به منافقین از اصحاب پیامبر حساس است، دلیل نمی شود تا نسبت به درستکارانِ از آنان که بیشتر یاران پیامبر می باشند، بی احترامی کند. به باور وی، اشکالی به اصحابی که به خاطر وجود شبهه از امام علی کناره گرفتند یا به دلیل حفظ عظمت امت سالامی با حاکمیت پس از پیامبر مماشات کردند، وارد نیست. 🏷وما ضرّنا لو صدعنا بحقيقة اولئك المنافقين فإنّ الامّة في غنى عنهم بالمؤمنين المستقيمين من الصحابة، وهم أهل السوابق و المناقب، وفيهم الأكثريّة الساحقة، ولا سيّما علماؤهم وعظماؤهم حملة الآثار النبويّة وسدنة الأحكام الإلهيّة.. وهم في غنى عن مدحة المادحين بمدحة اللّه تعالى وثنائه عليهم في الذكر الحكيم، وحسبهم تأييد الدين، ونشر الدعوة إلى الحقّ المبين. على أنّا نتولّى من الصحابة كلّ من اضطرّ إلى الحياد- في ظاهر الحال- عن الوصيّ (كل من سبق في عدم تشيعه بشبهة اضطرته إلى الحياد) أو التجأ إلى مسايرة أهل السلطة بقصد الاحتياط على الدين والاحتفاظ بشوكة المسلمين وهم السواد الأعظم من الصحابة رضي اللّه تعالى عنهم فإنّ مودّة هؤلاء لازمة و الدعاء لهم فريضة. "رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونا بِالْإِيمانِ وَ لا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّكَ رَؤُفٌ رَحِيم‏" 📚موسوعة الإمام شرف الدین: 4، 16، الفصول المهمة في تأليف الأمة: 309. 🔺️شرف الدین، در مسأله یاران پیامبر، به بیان دیدگاه خود پرداخته و قرائن و شواهد مؤید آن را بیان نکرده است. 🏠 @chsiqs

📜 فتوحاتِ پس از پیامبر مورد تأیید امام علی بود 🔹️به باور علامه محمد تقی مجلسی، کشور گشایی هایی که توسط حاکمیتِ پس از پیامبر در خارج از جزیرة العرب صورت گرفت، مورد رضایت امام علی بود. از این رو به باور وی، مناطقی که توسط لشکر مسلمانان با هجوم فتح شد، در حکم زمین های مفتوح عنوة بود و امام علی این حکم را تنفیذ کرد و کار حاکمیت را مورد تأیید قرار داد. 🏷غرض آن كه همه بلاد حكم مفتوح العنوه دارد و ليكن آن چه بنده يافته‏ام آنست كه حضرت امير المؤمنين صلوات اللَّه عليه راضى بوده‏اند به اصل‏ فتحها و اين را بهتر مى‏دانستند كه در دست مسلمانان باشد پس يا رخصت فرموده‏اند يا تنفيذ فرموده‏اند. 📚لوامع صاحبقرآنی: 5، 569. 🏠 @chsiqs