📜همسر فقیه و محدّث شیخ بهائی
🔹️بنابر گزارش افندی، دختر شیخ علی منشار، یکی از عالمانِ اهل جبل عامل، همسر شیخ بهائی است که فقیه و محدّث بود و تدریس می کرد و زنان در درسش شرکت می کردند و از پدرش چهار هزار کتاب به ارث برده است. گفتنی است، حاصل ازدواج شیخ بهائی با دختر منشار، فقط یک دختر بود و بیش از آن، بچه دار نشده اند.
🏷ولم يخلف ولدا ذكرا و كان له بنت... وكانت زوجة البهائي بنت الشيخ علي المنشار و كانت فاضلة عالمة وقد سمعت أنها بقيت بعد البهائي وكانت تقرأ عليها النسوان.
🏷فاضلة عالمة فقيهة محدثة وكانت زوجة شيخنا البهائي وقد قرأت على والدها وقد سمعنا من بعض المعمرين الثقات الذي قد شاهدها في أوان صباه أنها كانت تدرس في الفقه و الحديث و نحوها وکانت النسوان يقرأن عليها وقد ورثت عن أبيها أربعة آلاف مجلد من الكتب وذكر لنا بعض الافاضل أنها وافرة العلم كثيرة الفضل وقد بقيت بعد وفاة الشيخ البهائي أيضا.
📚ریاض العلماء: 5، 94، 407.
🔺️شایسته اشاره است، به دلايل مختلف، از جمله بی توجهی به جنس زن، ظاهرا اسم این زن فقیه و محدث، ثبت و ضبط نشده و فقط با این که دختر منشار بوده یا همسر شیخ بهائی، مشخص شده است.
🏠 @chsiqs
📜عائشه و همسران پیامبر در خصوص یک موضوع معصومند
🔹️بنابر گزارش مرحوم شرف الدین، نویسنده المراجعات، محمد طه نجف، فقیه و استاد شرف الدین، در درس خود به وجوب عصمت عائشه از بی عفتی و تردامنی تصریح کرده است، زیرا عقلا پیامبران بایستی از هر گونه آلودگی در عِرْض و ناموس خود پاک باشند. از این رو شرف الدین به تبع استاد خود، بر این باور است که عائشه پاک تر از آنست که نسبت به گناه ناپاک دامنی متهم شود.
🏷..انّها عند الإماميّة وفي نفس الأمر و الواقع أنقى جيبا وأطهر ثوبا وأعلى نفسا وأغلى عرضا وأمنع صونا وأرفع جنابا وأعزّ خدرا وأسمى مقاما من أن يجوز عليها غير النزاهة أو يمكن في حقّها إلّا العفّة و الصيانة وكتب الإماميّة- قديمها وحديثها- شاهد عدل بما أقول.. ولذا صرّح فقيه الطائفة وثقتها استاذنا المقدّس الشيخ محمّد طه النجفي- أعلى اللّه مقامه و هو على منبر الدرس- بوجوب عصمتها من مضمون الإفك عملا بما يستقلّ بحكمه العقل من وجوب نزاهة الأنبياء عن أقلّ عائبة ولزوم طهارة أعراضهم عن أدنى وصمة. فنحن و اللّه لا نحتاج في براءتها إلى دليل..
📚موسوعة الامام عبدالحسین شرف الدین: 3، 173.
🏠 @chsiqs
📜شرف الدین: بزرگداشتِ بیشتر اصحاب پیامبر واجب است
🔹️علامه شرف الدین بر این باور بوده که دوست داشتن اکثریت یاران پیامبر لازم و ضروری بوده و دعای خیر برای آنان لازم است. به باور وی، اینکه شیعه نسبت به منافقین از اصحاب پیامبر حساس است، دلیل نمی شود تا نسبت به درستکارانِ از آنان که بیشتر یاران پیامبر می باشند، بی احترامی کند. به باور وی، اشکالی به اصحابی که به خاطر وجود شبهه از امام علی کناره گرفتند یا به دلیل حفظ عظمت امت سالامی با حاکمیت پس از پیامبر مماشات کردند، وارد نیست.
🏷وما ضرّنا لو صدعنا بحقيقة اولئك المنافقين فإنّ الامّة في غنى عنهم بالمؤمنين المستقيمين من الصحابة، وهم أهل السوابق و المناقب، وفيهم الأكثريّة الساحقة، ولا سيّما علماؤهم وعظماؤهم حملة الآثار النبويّة وسدنة الأحكام الإلهيّة.. وهم في غنى عن مدحة المادحين بمدحة اللّه تعالى وثنائه عليهم في الذكر الحكيم، وحسبهم تأييد الدين، ونشر الدعوة إلى الحقّ المبين. على أنّا نتولّى من الصحابة كلّ من اضطرّ إلى الحياد- في ظاهر الحال- عن الوصيّ (كل من سبق في عدم تشيعه بشبهة اضطرته إلى الحياد) أو التجأ إلى مسايرة أهل السلطة بقصد الاحتياط على الدين والاحتفاظ بشوكة المسلمين وهم السواد الأعظم من الصحابة رضي اللّه تعالى عنهم فإنّ مودّة هؤلاء لازمة و الدعاء لهم فريضة. "رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونا بِالْإِيمانِ وَ لا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّكَ رَؤُفٌ رَحِيم"
📚موسوعة الإمام شرف الدین: 4، 16، الفصول المهمة في تأليف الأمة: 309.
🔺️شرف الدین، در مسأله یاران پیامبر، به بیان دیدگاه خود پرداخته و قرائن و شواهد مؤید آن را بیان نکرده است.
🏠 @chsiqs
📜 فتوحاتِ پس از پیامبر مورد تأیید امام علی بود
🔹️به باور علامه محمد تقی مجلسی، کشور گشایی هایی که توسط حاکمیتِ پس از پیامبر در خارج از جزیرة العرب صورت گرفت، مورد رضایت امام علی بود. از این رو به باور وی، مناطقی که توسط لشکر مسلمانان با هجوم فتح شد، در حکم زمین های مفتوح عنوة بود و امام علی این حکم را تنفیذ کرد و کار حاکمیت را مورد تأیید قرار داد.
🏷غرض آن كه همه بلاد حكم مفتوح العنوه دارد و ليكن آن چه بنده يافتهام آنست كه حضرت امير المؤمنين صلوات اللَّه عليه راضى بودهاند به اصل فتحها و اين را بهتر مىدانستند كه در دست مسلمانان باشد پس يا رخصت فرمودهاند يا تنفيذ فرمودهاند.
📚لوامع صاحبقرآنی: 5، 569.
🏠 @chsiqs
📜 استفاده نجاشی از داده های تاریخی زنان کهنسال فامیلش
🔹️نجاشی درباره اینکه عبدالرحمن بن حجاج، مشهور به بیاع سابُری، که یکی از اصحاب امام صادق و امام کاظم و امام رضا بوده، اهل عبادت فراوان و بندگی بوده، گزارشی را از دختر دختر پسرعبدالرحمن یعنی نتیجه وی که با برخی از زنان فرتوت ِ خانواده نجاشی دوست بوده نقل کرده است. این، تا اندازه ای نشان می دهد که برخی از زنان فامیل نجاشی با پاره ای از موضوعات تاریخی آشنایی داشته اند و وی ضمن گفتگو با آنان، ازاطلاعات تاریخیشان بهره برده است.
🏷وكان ثقة ثقة ، ثبتا ، وجها وكانت بنت بنت ابنه مختلطة مع عجائزنا تذكرعن سلفها ما كان عليه من العبادة.
📚رجال النجاشی: 238.
@chsiqs
📜دو گزارش درباره التفات امام علی به ماه رجب
🔹️بنابر گزارش عبدالله بن جعفر حمیری، که در قرن سوم هجری می زیسته، امام علی دوست داشت تا کارهای متفرقه خود را در شب اول رجب و شب نیمه شعبان و شب اول شوال و شب عید قربان کنار بگذارد و این شب ها را اختصاص به عبادت بدهد.
🏷كان يعجبه ان يفرّغ نفسه أربع ليال في السنة وهي أوّل ليلة من رجب وليلة النّصف من شعبان وليلة الفطر وليلة الأضحى.
📚قرب الإسناد: 54.
🔸️بنابر نقل شیخ مفید، امام علی ماه رجب را روزه می گرفت و می گفت ماه رجب ماه من می باشد و ماه شعبان، ماه پیامبر و ماه رمضان، ماه خدا است. به نظر می رسد، اینکه در این گزارش آمده امام علی روزهای ماه رجب را روزه می گرفت و آن ماه را ماه خود می دانست و در برابر آن، به اختصاص شعبان به پیامبر اشاره می کرد، نشان از این دارد که امام، ابراز بندگی و عبادت خود را در روزه گرفتن ماه رجب قرار داده بود، همچنانکه پیامبر روزهای شعبان را خاص روزه گرفتنِ خود گذاشته بود.
🏷فقد روي عن أمير المؤمنين کان يصومه و يقول رجب شهري وشعبان شهر رسول اللَّه وشهر رمضان شهر اللَّه.
📚مسار الشیعة: 56، المقنعة: 374.
🏠 @chsiqs
📜دیدگاه شهید صدر درباره لزوم اصلاح مفاتیح الجنان
🔹️شهید آیت الله صدر، در نامه ای، یکی از برنامه های اصلاحی که بایستی انجام شود را نوشتن کتاب دعائی مستقل از مفاتیح الجنان می داند و بر این باور است که چنانچه امکان نوشتن کتاب دعایی مستقل فراهم نشد، بایستی در مفاتیح الجنان اصلاحاتی صورت پذیرد. در دیدگاه آیت الله صدر، کتاب دعای مطلوب، کتابی است که در آن، دعاها و زیارت های دارای سند معتبر آورده شود و علاوه بر این، دعاها و زیارت های مشهوری که دارای متن معتبر است، افزوده شود و اگر در قسمتی از این دعاها یا زیارت های مشهور، پاره ای از مطالب غیر قابل قبول بود، بایستی آن مطالب حذف یا ویرایش شود.
🏷ولكن كان لدينا مشروعٌ كلّفنا به بعض تلامذتنا وهو كتابة كتاب تأسيسي في الأدعية، فإن تهيّأ ذلك فهو وإلّا فلا بدّ في نظري من إدخال تعديلات على المفاتيح الموجودة، وكانت الفكرة في الكتاب التأسيسي تقوم على أساس جمع ما صحّ سنده من الأدعية والزيارات ويضاف إليه المشهور الصحيح المتن وإن لم يكن صحيح السند مع إجراء التهذيب بحذف بعض الجمل إذا اقتضى الأمر التهذيب والحذف.
📚السیرة والمسيرة:5، نامه 446.
🏠 @chsiqs
📜تعابیر عجیب یکی از دعاهای روزانه ماه رجب و راوی آن
🔹️بنابر نقل شیخ طوسی از فردی به نام ابن عیاش، از محمد بن عثمان، نائب دوم امام زمان، گزارش شده که امام زمان در توقیعی توصیه کرده که در هر روز ماه رجب، دعائی خوانده شود. مشروح این دعا که با اللهم انی اسئلک بمعانی جمیع مایدعوک به ولاة امرک شروع می شود، در نقل شیخ طوسی آمده و در مفاتیح الجنان هم گزارش شده است. دعای یادشده با دعائی که شیخ طوسی در جائی دیگر از امام صادق نقل کرده شباهت زیادی دارد (ر.ک: التهذیب:3، 72) ولی مهمترین تفاوت آن در این است که در نقلی که از امام زمان آمده، صاحبان امر به عنوان سرچشمه کلمات الهی و پایه های توحید و نشانه های خدا معرفی شده و سپس گفته شده که آن کلمات الاهی، با خدا تفاوتی ندارند جز اینکه آنها بندگان خدا هستند.
🏷اللهمّ إنّي أسئلك بمعاني جميع ما يدعوك به ولاة أمرك المأمونون على سرّك المستبشرون بأمرك الواصفون لقدرتك المعلنون لعظمتك وأسألك بما نطق فيهم من مشيّتك فجعلتهم معادن لكلماتك وأركانا لتوحيدك و آياتك و مقاماتك الّتي لا تعطيل لها في كلّ مكان يعرفك بها من عرفك لا فرق بينك و بينها إلّا أنّهم عبادك و خلقك ... أعضاد وأشهاد..
📚مصباح المتهجد: 803.
🔺️بنابر گزارش نجاشی، ابن عیاش که از نائب دوم امام زمان در غیبت صغری، دعای مورد نظر را نقل کرده، معاصر نجاشی بوده و نجاشی از او روایت های زیادی شنیده است ولی چون مشاهده کرده که مشایخش او را تضعیف می کنند، از او روایتی نقل نکرده و از او دوری کرده است.
🏷وكان صديقا لي و لوالدي وسمعت منه شيئا كثيرا و رأيت شيوخنا يضعفونه فلم أرو عنه شيئا وتجنبته.
📚رجال النجاشی: 86.
🔺️در وسط این دعا آمده «لافرق بینک و بینها الا انّهم عبادک وخلقک» مرجع ضمیر مؤنث و غائب در این جمله، یکی از واژه های مؤنث مانند معادن لکلماتک یا مقاماتک می باشد ولی مرجع ضمیر مذکر غائب، ولاة امرک است. درحالیکه، ظاهرا از جهت دستور زبان عربی، استثنای موجود در عبارت، اقتضای این را دارد که همچنانکه در قسمت مستثنی منه، ضمیر مؤنث آمده، در مسثتنی هم ضمیر غائب بیاید. از طرف دیگر، به نظر می رسد، این استثنا، معنای روشنی ندارد، زیرا چنین عبارت و استثنائی مانند این جمله است که کسی بگوید میان مالک و مملوک، تفاوتی نیست الا اینکه اختیار آن مملوک، به دست مالک است. اینجاست که مخاطب، گوینده را تخطئه کرده و این استثناء را مستهجن دانسته و به او گوشزد می کند که همین که اختیار مملوک در دست مالک است، بالاترین تفاوت مملوک و مالک است و چنانچه گوینده معنای دیگری را از استثنای خود، در نظر گرفته، بایستی آن را با عبارتی روشن تر و رسا تر و بدون آوردن استثنای نازیبا بیان کند، به ویژه اگر او سخنوری بلیغ باشد.
🔺️در ادامه دعا، اوصافی نسبت به کسانی که با خدا تفاوتی ندارند ولی بنده خدا و مخلوق او هستند، آمده که یکی از آن ها، کلمه «اعضاد» است. این کلمه، جمع عضد به معنای بازو می باشد. گویا در این دعا، گوینده می خواهد به این اشاره کند که صاحبان امر، بازوهای خدا هستند که به نظر می رسد چنین تعبیر و بیانی برگرفته از ادبیات مفوضه شیعه باشد.
🔸️آیت الله خوئی نسبت به دعای یادشده، بر این باور است که محتوای آن برای متشرعه نا آشنا بوده و نمی توان آن را به معصوم نسبت داد. مرحوم شوشتری نیز آن را از جهت معنایی و واژگانی نادرست دانسته و نجاشی را تحسین می کند که از ابن عیاش که این دعا را نقل کرده، روایتی نقل نکرده است.
🏷ومضمون التوقيع الذي أوله (اللهم إني أسألك بمعاني جميع ما يدعوك به ولاة أمرك) غريب عن أذهان المتشرعة وغير قابل للإذعان بصدوره عن المعصوم.
📚معجم رجال الحدیث: 8، 87.
🏷و أحسن النجاشي في تجنّبه عن الرواية عنه... وهو دعاء مختلّ الألفاظ و المعاني، و فيه فقرة منكرة «لا فرق بينك و بينها إلّا أنّهم عبادك»
📚قاموس الرجال: 1، 624.
🏠 @chsiqs
📜نکته ای تاریخی در یکی از دعاهای ماه رجب
🔹️بنابر گزارش شیخ طوسی، از فردی با نام ابن عیاش، حسین بن روح نوبختی، نائب سوم امام زمان، وقتی در منزل خانواده ابن عیاش ساکن بود، دعائی از طرف امام زمان برای خانواده وی صادر شد تا آنان در ماه رجب آن را بخوانند. در قسمتی از این دعا به نکته ای تاریخی اشاره شده و آن اینکه امام جواد و امام هادی در ماه رجب به دنیا آمده اند.
🏷قال ابن عیاش وخرج الی أهلي على يد الشيخ الكبير ابي القاسم رضي الله عنه في مقامه عندهم هذا الدعاء في أيام رجب اللهم إني أسألك بالمولودين في رجب محمد بن علي الثاني و ابنه علي بن محمد المنتخب
📚مصباح المتهجد: 805.
🔺️ابن عیاش، گزارشگر این دعا، روایتگر دعائی که در فرسته قبلی آمده نیز می باشد. نجاشی، با اینکه ابن عیاش از دوستان پدرش و خودش بوده و از وی روایت های زیادی شنیده ولی به دلیل اینکه استادانش او را تضعیف کرده اند، از او روایتی نقل نکرده است. علاوه بر این، بنابر گزارش نجاشی و طوسی، گویا ابن عیاش در اواخر عمرخود به اختلال ذهنی یا اختلال در گزارشگری دچار شده است.
🏷كان سمع الحديث فأكثر و اضطرب في آخر عمره.
📚رجال النجاشی: 85
🏷كثير الرواية، إلا أنه اختل في آخر عمره
📚الفهرست:33.
🔺️بنابر گزارش شیخ طوسی از ابن عیاش، او ولادت امام جواد را دهم رجب دانسته و ولادت امام هادی را در دو روز دوم و پنجم رجب گزارش کرده است. مشخص نیست، آیا وی در این که امام هادی در چه روزی به دنیا آمده، مردد بوده و از دو روز به عنوان زاد روز امام یادکرده یا اینکه مبتلا به تناقض گویی شده است.
🏷وذکر ابن عیاش أنه کان مولد ابی الحسن الثالث یوم الثانی من رجب وذکر ایضا أنه کان یوم الخامس وذکرأنه کان یوم العاشر مولد ابی جعفر الثانی.
📚مصباح المتهجد: 805.
🔺️اینکه ولادت امام جواد در ماه رجب بوده، ظاهرا اختصاص به ابن عیاش دارد و در گزارش دیگری چنین چیزی نقل نشده؛ در حالیکه بنابر گزارش مرحوم کلینی و به دنبال ایشان، شیخ مفید و شیخ طوسی، امام جواد در ماه رمضان به دنیا آمده است. از طرف دیگر، ولادت امام هادی در دوم یا سوم رجب نیز از منفردات ابن عیاش می باشد.
🏷ولد فی شهر رمضان من سنة خمس وتسعین ومئة.
📚الکافی:1، 492.
🔺️ گزارش یادشده از ابن عیاش به نوعی برای او مایه بزرگی و فخر محسوب می شود، زیرا از طرف امام زمان این دعا برای خانواده وی فرستاده شده است. البته چنین بزرگ شدنی توسط خود وی صورت گرفته و او آن را گزارش کرده است.
🔸️گفتنی است، زیارتی که در ماه رجب خوانده می شود و ابتدای «آن الحمدلله الذی اشهدنا مشهد أولیائه» می باشد را نیز ابن عیاش نقل کرده است. احتمالا وی همه این دعاها و زیارت ها و گزارش های تاریخی درباره ولادت و شهادت امامان در رجب را در کتابی که درباره اعمال ماه رجب با عنوان عمل رجب نگاشته و عنوان آن را نجاشی گزارش کرده، آورده باشد.
🏠 @chsiqs
📜رفتار پیامبرانه یا عائشه منشانه
🔹️بنابر گزارش کلینی از امام باقر، با اسنادی معتبر، روزی یکی از یهودیان جزیرة العرب به خانه پیامبر رفت و همان ابتدا به ایشان گفت: «السام علیکم» «مرگ بر شما». پیامبر در جواب یهودی، به کلمه «وعلیکم» «وبر شما». دو یهودی دیگر نیز به همین نحو وارد بر پیامبر شدند و پیامبر نیز همینگونه پاسخ داد. عائشه که شاهد صحنه مرگ خواهی آن سه یهودی برای پیامبر بود، خشمگین شد و به آنان گفت: بر شما مرگ و لعنت باد، ای میمون ها و ای خوک ها. پیامبر به عائشه تذکر داد و به او گوشرد کرد که اگر بنا باشد، برای فحش و ناسزا مجسمه ای بسازند، قطعا آن مجسمه زشت و کریه خواهد بود. نرمش و مدارا مایه قشنگی کردار انسان است و رفتاری که در آن نرمش و مدارا نیست، زشت و ناپسند می باشد.
🏷دخل یهودي على رسول الله و عائشة عنده فقال: السام عليكم فقال رسول الله: عليكم، ثمَّ دخل آخر فقال: مثل ذلك فرد عليه على ما رد على صاحبه ثمَّ دخل آخر فقال مثل ذلك فرد رسول الله سلم كما رد على صاحبه فغضبت عائشة فقالت عليكم السام و الغضب و اللعنة يا معشر اليهود، يا إخوة القردة و الخنازير فقال لها رسول الله: يا عائشة: إن الفحش لو كان ممثلا لكان مثال سوء، إن الرفق لم يوضع على شيء قط إلا زانه و لم يرفع عنه قط إلا شانه. قالت: يا رسول الله أ ما سمعت إلى قولهم: السام عليكم؟ فقال: بلى أ ما سمعت ما رددت عليهم.
📚الکافی: 2، 648.
🔺️گفتنی است، احمد بن حنبل گزارش بالا را از انس بن مالک، با اسنادی معتبر و با الفاظ یکسان و تفاوتی ناچیز، نقل کرده است.
📚مسند احمد(الرسالة): 21، 167.
🏠 @chsiqs
📜 برادریِ اسلامی مشروط به تشیع نیست
🔹️علامه امینی بر این باور است که به نص قرآن، مسلمانان برادران یکدیگرند و این نص قرآنی به شیعه بودن افراد قید نخورده است. به باور وی، شیعیان، چنانچه مشکلی برای یکی از مسلمانان غیر شیعه و شیعه پیش بیاید، نا آرام و اندوهگین می شوند.
🏷والشيعة جمعاء تحترم نفوس المسلمين ودمائهم وأعراضهم وأموالهم مطلقا من غير فرق بين السني والشيعي فهي تستاء إذا ما انتابت أي أحد منهم نائبة، ولم تقيد الأخوة الإسلامية المنصوصة عليها في الكتاب الكريم بالتشيع.
📚الغدیر: 3، 268.
🏠 @chsiqs
📜فردی که ناصبی باشد، کمیاب یا نایاب است
🔹️شهید ثانی بر این باور است که شخصی که نسبت به اهل بیت کینه بورزد و با آنان دشمن باشد، به ندرت پیدا می شود.
🏷متى عرف منه البغض لأهل البيت عليهم السلام فهو ناصبيّ و إن لم يعلن به...فهذا أمر عزيز في المسلمين الآن لا يكاد يتّفق إلّا نادرا فلا تغترّ بمن يتوهّم غير ذلك.
📚مسالک الأفهام: 7، 404.
🔺️شیخ محمد حسن نجفی، نویسنده جواهر الکلام با دیدگاه شهیدثانی همصدا بوده و معتقد است، حدیثی که در آن، امام معصوم گفته در این زمانه کسی را نمی یابی بگوید من کینه آل محمد را به دل دارم، مؤید باور شهید ثانی است.
🏷الظاهر ندرة ذلك في هذا الزمان أو عدمه، كما اعترف به في المسالك و أومأ اليه عليه السلام في خبر .. بقوله: «إنك لا تجد أحدا يقول: إنى أبغض آل محمد» فلا يلتفت الى دعوى كون الناصب مطلق المخالف.
📚جواهر الکلام: 30، 103.
🏠 @chsiqs