. 📜لقب امیرالمومنین 3⃣ 🏷أمرنا رسول الله أن نسلم على علي بأمير المؤمنين ونحن سبعة وأنا أصغر القوم يومئذ. 📚 تاريخ مدينة دمشق:42، 303. 🏷 امرنا النبي ان نسلّم علي عليّ بن ابي طالب بـ «يا اميرالمؤمنين و رحمة الله و بركاته» 📚 مناقب علي بن أبي طالب:55. 🏷 «ابن مردويه، عن سالم مولى عليّ ، أنّ أبا بكر وعمر دخلا على عليّ وقالا السلام عليك يا أمير المؤمنين ورحمة الله وبركاته» 📚مناقب علي بن أبي طالب: 56. ▫️ در عصر نبوی کاربرد واژه امیرالمومنین گاهی نمود اجتماعی داشت. به عنوان نمونه در قالب دستور رسول خدا صلی الله‌علیه‌وآله به صحابه برای سلام كردن به آن حضرت با عنوان اميرالمؤمنين، بوده است كه نقل بريده اسلمی، حذيفة بن يمان و سالم مولی علی، شاهد اين مدعا است. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs

. 📜انتشار کتاب ▫️کتاب «تطورشناسی روایات مهدوی چهارده معصوم (ع)، در منابع فریقین تا قرن هفتم»، اثر جمعی از بانوان پژوهشگر با نظارت علمی خانم فرزانه حکیم‌زاده ▫️بدون تردید، یکی از بایسته‌های شیعیان دوران غیبت، کسب معرفت نسبت به امام زمان (عج)، و شناخت مسائل مختلف مربوط به ویژگی‌ها و صفات ایشان، غیبت و ظهور آن حضرت است. این مهم جز با غور در احادیث مهدوی ائمه (ع)، ممکن نخواهد بود. ▫️از همان قرن اول هجری تاکنون، جریان‌های فکری-سیاسی و مدعیان دروغین، برای نیل به اهداف خود، جعل و تحریف احادیث مهدوی را در دستور کار قرار داده‌اند. به همین دلیل، با پرداختن به احادیث مهدوی تلاش شده تا احادیث صحیح از جعلیات و تحریفات جدا گردیده و برخی از جریان‌های دخیل در جعل احادیث شناسایی شوند. ▫️این کتاب فتح بابی است تا خوانندگان با موضوعاتی که هر یک از ائمه اطهار (ع)، درباره مهدی موعود (عج)، بیان کرده‌اند و چگونگی انعکاس این روایات در منابع شیعه و اهل سنت آشنا شوند. #معرفی‌کتاب 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs

. 📜لقب امیرالمومنین4⃣ 🏷وأهل بدر من أصحاب رسول الله(ص) مُتوافرون يدعونه بأميرالمؤمنين. ▫️کاربرد واژه امیرالمومنین برای حضرت علی(ع) در میان صحابه رواج داشت چنان که احمد بن حنبل می‌گفت: اهل بدر به فراوانی او را امیرمؤمنان می‌خواندند. 📚 أخبار و حکایات: ۴۱. 🏷من أراد أن يلقى أمير المؤمنين حقاً فليأت عليا. ▫️حذيفة بن یمان نیز در مدائن در زمان جنگ جمل می‌گفت هر کسی می‌خواهد فردی را ببیند که به حق و به حق امیر مؤمنان است نزد علی بن ابی طالب بیاید. 📚 انساب الاشراف: ۲، ۳۶۶ و ۳، ۱۷. ▫️چند نکته به نظر می‌رسد: ✔️ با توجه به اینکه در جنگ جمل، فرد دیگری به عنوان حاکم اسلامی در مقابل امیر مؤمنان نبود و معاویه نیز تنها از سوی عثمان امارت شام را عهده‌دار بود. ✔️از نظر حذیفه بن یمان، افراد دیگری که این لقب را در گذشته برای خود برگزیده بودند، شایسته این عنوان نیستند و لقب یاد شده مختص حضرت علی(ع) است؛ چنان که وی این معنا را با تکرار کلمه «حقا» بیان کرد. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs

. 📜معجزه در تاریخ ▫️اولین مورخی که در یک تاریخ عمومی خود را از توجیه خوارق «معجزات» در تاریخ مستغنی یافت #ابوعلی-مسکویه بود، او در تاریخ خود موسوم به تجارب الامم و تعاقب الهمم در اوایل قرن پنجم نه فقط به قصص انبیاء سلف توجه نکرد بلکه در احوال پیامبر صلی‌الله علیه وآله هم از معجزات صرف نظر کرد. با این عنوان که از آن‌ها تجربه‌ای عملی برای زندگیِ بشری نمی‌توان به دست آورد. ▫️در اروپا فقط از عهد اسپینوزا بود که فکر معجزه به طور جدی مورد بررسیِ انتقادی شد. دیوید هیوم نیز مساله را ضمن «تحقیق در باب فهم انسان» بررسی کرد و به این نتیجه رسید که معجزه از لحاظ دلالت و وضوح از قانون طبیعت که وقوع معجزه در حکم نقض آن است به حکم ضرورت فروتر است. ▫️البته شلایر ماخر حکیم آلمانی می‌گوید معجزه را نه می‌توان از طریق طبیعت توجیه کرد. نه آن را می‌توان از طبیعت به کلی بیگانه تلقی کرد. این طرز فکر به مورخ امروز اجازه می‌دهد که در تاریخ از هر آنچه به قلمرو معجزه تعلق دارد صرف نظر کند؛ اما مسئله‌ی منشا اقوام عالم که از داستان «هبوط آدم» تا خاتمه‌ی «طوفان نوح» صحنه‌ی آن شرق باستانی بود چنان تاثیری در فرهنگ قرون وسطی که هنوز در تاریخ، نژادهای انسان را به اولاد نوح یعنی سام و حسام، منسوب می‌دارند. 📚 تاریخ در ترازو: عبدالحسین زرین کوب 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs

. 📜انتشار کتاب ▫️ کتاب «دو تصویر شیعی از امامت از دیدگاه الهادی الی‌الحق (زیدی) و شیخ مفید (اثنی‌عشری)» به قلم فاطمه رئوفی‌تبار ▫️این اثر در پنج فصل و در 180 صفحه، مسئله بنیادین امامت را در دو مکتب مهم شیعی ـ امامیه و زیدیه ـ با رویکردی تحلیلی و تطبیقی بررسی می‌کند. ▫️یکی از دستاوردهای این پژوهش، برجسته‌سازی نقاط اشتراک و افتراق در فهم امامت است. هر دو مکتب بر ضرورت وجود امام برای هدایت امت و جلوگیری از هرج و مرج دینی و اجتماعی تأکید دارند، اما مبانی استدلالی آنان متفاوت است. امامیه، با تکیه بر مبانی عقلی، امامت را ضرورتی عقلانی می‌دانند، در حالی که زیدیه آن را ضرورتی شرعی معرفی کرده و بر پیوند عمیق میان امامت و کارکردهای حکومتی تأکید می‌کنند. ▫️تفاوت در «راه‌های تعیین امام» نیز از محوری‌ترین مباحث این کتاب است. زیدیه، علاوه بر نص، انتخاب مردم و حتی دعوت فرد به خود را می‌پذیرند، در حالی که امامیه، به تبع نگاه شیخ مفید، تنها نصب الهی و نص صریح را معتبر می‌دانند. این تفاوت، نشان‌دهنده دو رویکرد متمایز در تلقی از «رهبری دینی» است؛ یکی بر اساس اقتدار سیاسی و دیگری بر مبنای مشروعیت الهی. ▫️کتاب «دو تصویر شیعی از امامت» در واقع فراتر از یک بررسی تاریخی یا تطبیقی است؛ این اثر پاسخی علمی به نیاز امروز حوزه‌های علمیه و مراکز پژوهشی برای بازاندیشی در مباحث کلامی و تقویت گفت‌وگوی درون‌مذهبی است؛ ضرورتی که در شرایط کنونی جهان اسلام، بیش از گذشته اهمیت یافته است. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs

. 📜نخستین سکه با شعار شیعی ▫️عبدالله بن معاویه، نواده جعفربن ابی‌طالب، نخستین سکه با شعار شیعی را در دوران امامت امام صادق (ع)، ضرب کرد. ▫️امام صادق (ع)، در نامه‌ای که به عبدالله در دوران حکومت در فارس نوشته‌اند، او را به تقوای الهی و شکرخداوند توصیه کرده‌اند. 📚المحاسن:1، 3. ▫️وی در سال 127 ه.ق. در مناطق فارس، اصفهان و خوزستان قیام کرد. هرچند گرایش زیدی داشت، اما سکه‌های او به دلیل نقر آیه مودت، به نوعی مشروعیت برای قیام خود به دست آورد و بنی‌امیه را از دایره ذوی القربی خارج کرد. 📚 انساب الاشراف:2، 320. ▫️حکومت عبدالله بن معاویه در سال 129 ه.ق. به دست بنی‌امیه از بین رفت، اما تاثیر مهمی در گرایش مردم ایران در فارس و خوزستان، به تشیع و اهل بیت گذاشت. ▫️پ‌ن: تصویر فوق، نمونه‌ای از سکه‌های عبدالله بن معاویه است که در سال 128ه.ق در رامهرمز ضرب شده است. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs

📜 تقدس تربت امام حسین(ع) ▫️بنابر گزارش ثعالبی، یکی از ادیبان قرن پنجم، افرادی به «منفذ الطین» شهرت داشتند. وی در معرفی شعر یکی از شاعران هم‌عصرش «ابودلف الخزرجی الینبوعی» به افرادِ یادشده، اشاره می‌کند. ▫️ثعالبی بر این باور است «منفذ الطین»، ریش خود را با حنا خضاب کرده و ادعای تشیع داشتند و تسبیح و مهرهایی از خاک درست می‌کردند. آنان بر این ادعا بودند آن خاک، خاک مزار امام حسین بوده لذا تسبیح‌ها و مهرها را به شیعیان هدیه می‌دادند. 🏷مُنفِذُ الطّینِ: قَومٌ يَخضِبونَ لِحاهُم بِالحِنّاءِ، وَ يَدَّعونَ أَنَّهُم شيعه و يَحمِلونَ السُّبَحَ وَ الأَلواحَ مِنَ الطّينِ وَ يَزعُمونَ أَنَّها مِن قَبرِ الحُسَينِ بنِ عَليّ رَضيَ اللّهُ عَنهُما فَيُتحِفونَ بِها الشّيعَه. 📚یتیمه الدهر فی محاسن اهل العصر:۳، ۴۲۳. 🔺️از گزارش فوق چند نکته به نظر می‌رسد: ✔️چون ثعالبی در دوران آل بویه می‌زیسته و رویه این حکومت تسامح و تساهل بوده لذا افرادِ یادشده با آزادی عمل، به رواج هدیه دادن تربت و تسبیح، اهتمام داشتند. ✔️معمولاً هدیه دادن یک شیء نشان از ارزش معنوی یا مادی آن دارد لذا اگر در جامعه‌ای، «تربت» به عنوان هدیه رد و بدل می‌شده، یعنی باور به تقدس و ارزش معنوی آن وجود داشته به طوری که عده‌ای به این لقب معروف بودند. ✔️ مهر و تسبیح ساختن و هدیه دادن افرادِ یاد شده، تا بدان حد رواج داشته که افزون بر اطلاق عنوان خاص، در شعر شاعران نیز منعکس شده است. @chsiqs

📜روش سکه‌شناسی ▫️سکه‌شناسی برای تاریخ، حکم علم کمکی را دارد، زیرا یکی از منابع شناخت تاریخ به شمار می آید و حتما گاهی تنها منبع و مأخذی است که وجود یک پادشاه یا یک شهر را بر ما آشکار می‌کند و یا بنایی را از واقعه تاریخی از اعماق قرون بیرون می‌کشد. ▫️پایه و اساس پول، بر مفهوم ثروت یعنی تملک استوار است که مقام اجتماعی یک فرد را تعیین می‌کند. وقتی موضوع طلا و نقره در میان است فلزی گرانبها به شمار می‌آید و زمانی که از برنز صحبت می‌شود، فلزی معمولی و مادی است. ▫️در یونان قدیم، سکه‌ها به نام تصویری که بر آنها منقوش شده بود شهرت داشتند. در جزیره کورنت نقش (مادیان) در اتن تصویر (جغد) بر روی سکه‌ها بود و نیز تصویر (کمان‌داران) پادشاه بزرگ را تداعی می‌کرد. 📚روش‌های پژوهش در تاریخ، شارل ساماران: ۱، ۴۱۵ـ۴۱۶. @chsiqs

. 📜شعارهای شیعی بر آثار تاریخی ▫️در طول‌تاریخ از ‌حکومت‌های‌مختلف، آثاری نظیر سکه‌ها، کتیبه‌ها و نگاره‌ها به‌جای‌مانده است که در برخی موارد شعارهای شیعی هویداست. ▫️مهم‌ترین شعارشیعی در سکه‌ها، شعار" علی ولی الله" است که در قرون مختلف اسلامی نمونه‌های فراوانی از آن موجود است، اما در برخی دوره‌ها حاکمان شیعی، اسامی دوازده امام را در سکه‌ها نقر کرده‌اند. ▫️ از جمله آن‌ها می‌توان به سلطان محمد خدابنده، اولجایتو، اشاره کرد که پس از گرایش به تشیع در سال 709 ه.ق.، دستور داد که اسامی دوازده امام بر روی سکه‌ها نوشته شده و این امر تا پایان حکومت او ادامه داشت. 📚تاریخ اولجایتو: کاشانی، ۹۵. ▫️النباطی نیز بر شیعه بودن سلطان محمد خدابنده تاکید کرده است: 🏷قد تشیع السلطان خدابنده وكان من کمال ایمانه وعقله ان کتب الثلاثة على اسفل نعاله 📚الصراط المستقيم:٣، ١٢٣. ▫️ تصویر فوق نمونه‌ای از سکه‌های اولجایتو که در سال 716ه.ق. در بغداد ضرب شده است. ▫️ سایت سکه‌های تاریخی 🌐https://www.zeno.ru/ @chsiqs

📜كتاب«الاهليلجه» ▫️از نظر لغوی، الاهليلجه نام يک دارو است. 📚لسان العرب:۲، ۳۹۲. ▫️در طول تاریخ شیعه، کتاب‌های کلامی با عنوان «الاَهلیلَجَه» وجود داشته و معروف‌ترین آن، کتابی است منسوب به امام صادق(ع)، که مناظره‌ای بین ایشان و پزشک هندی با موضوع اثبات وجود خدا و یگانگی و بیان اوصاف الهی ست. ▫️ به باور نجاشی ۴۱۰ نفر از شیعیان متقدم و اصحاب ائمه(ع) كتابی با اين عنوان داشته‌اند که داوود بن كثير رقی و اسماعيل بن مهران سكونی و حمدان بن معافی از جمله این افراد بودند. 📚 رجال نجاشی:۲۷و ۱۵۶. ▫️به نظر می‌رسد آثار با عنوان الاهليلجه، كتب کلامی با موضوعات توحیدی هستند كه با استفاده از مباحث فيزيولوژی و پزشکی، به اثبات وجود خدای متعال می‌پردازند. @chsiqs

📜علامه حلی و اولجایتو ▫️سلطان محمد خدابنده، اولجایتو، پس از گرایش به مذهب تشیع، دستور داد تا علما شیعه را از شهرهای مختلف جمع کنند. به دعوت او، فقیه بزرگ شیعه، علامه حلی، به ایران مهاجرت کرد و روابط بسیار خوبی میان آنها برقرار شد و تشیع در ایران رشد یافت. ▫️علامه حلی، دو کتاب «نهج الحق و کشف الصدق» و «کشف الیقین فی معرفة امیرالمؤمنین(ع)» را به درخواست اولجایتو تألیف نمود. 📚کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین:1-2. ▫️علامه حلی رساله‌ای را در پاسخ سؤالات اعتقادی اولجایتو با عنوان «استقصاء النظر فی البحث عن القضاء و القدر» به نگارش در آورد. 📚استقصاء النظر فی البحث عن القضاء و القدر، نسخۀ خطی ش 6342، 2 تا 10 . ▫️ علامه حلی و اولجایتو همواره ملازم یکدیگر بودند؛ تا جایی‌که اولجایتو دستور داد مدارسی به صورت سیار برای علامه ایجاد شود. این مدرسه‌ها در سفرهای ییلاق و قشلاق اولجایتو و در مسیر برقرار بود. برخی از کتاب‌های علامه حلی، از جمله «قواعد الاحکام»، در همین دوره نوشته شده‌اند. 📚تاریخ اولجایتو: 108. @chsiqs

📜 تاریخ‌نویسی اسلامی-ایرانی ▫️در تاریخ‌نگاری ایران امروز، تمرکز برخی مورخان بر احوال فرمانروایان تا حدی بازتابی از شیوه‌های وقایع‌نگاری کهن است؛ هرچند این گرایش، منحصر به ایرانیان نبوده و در دیگر تمدن‌ها نیز دیده می‌شود. ▫️در دوران «گزنفون» و «کتزیاس»، گزارش‌های تاریخی ایران عمدتاً پیرامون فرمانروایان تنظیم می‌شد. این رویکرد برخاسته از نوعی نگاه خاص بود که یونانیان آن را ویژگی اقوام غیریونانی می‌دانستند. سنت‌های دیرینه‌ی شرق نزدیک در شکل‌گیری تاریخ‌نگاری اسلامی نقش داشتند، اما بیشترین تأثیر از شیوه‌ی ایرانیِ ثبت تاریخ حاصل شد. ▫️دستاورد مسلمانان در عرصه‌ی تاریخ‌نویسی، از نظر گستره و تنوع، گاه حتی از میراث یونان و روم نیز فراتر می‌رود. 📚 تاریخ در ترازو: عبدالحسین زرین‌کوب @chsiqs