📜جنوب لبنان، سرزمین مقدّس
🔹️مرحوم حرّ عاملی، نویسنده کتاب وسائل الشیعة، کتابی در ارتباط با تبارشناسی عالمان جبل عامل (جنوب لبنان) با عنوان امل الآمل فی تراجم علماء جبل عامل نگاشته است. وی در بخشی از مقدمه کتاب خود به این مسأله می پردازد که چرا در این کتاب به معرفی عالمان منطقه جبل عامل پرداخته و دراین راستا به هشت جهت اشاره می کند که انگیزه شده تا کتاب یاد شده را تألیف کند.
🔺️از جمله این جهات، عبارت است از:
1️⃣به جا آوردن حق وطن؛ زیرا در روایت آمده است که «نشانه ایمان، دوست داشتن هم وطن است»
2️⃣ بنابر روایات، جنوب لبنان سرزمین مقدس است.
3️⃣تشیعِ ساکنان جبل عامل از قدمت بیشتری، نسبت به سایر مناطق اسلامی، برخوردار است. به گونه ای که به باور حر عاملی، تشیع جبل عاملی ها با تبعید شدن ابوذر به آن منطقه در زمان حکومت خلیفه سوم شروع شد و پیش از آن، تعداد محدودی از مردم مدینه شیعه بودند.
4️⃣این منطقه به حدی عالِم خیز بوده که حرعاملی مدعی است که از مناطق شیعه نشین دیگر، عالمانِ همطراز جبل عاملیان در کثرت تألیف و تصنیف یافت نمی شود.
5️⃣فراوانی دفن پیامبران و عالمان و صالحان در این منطقه به آن قدسیت بخشیده است.
🏷 قد عزمنا على تقديم ذكر علماء جبل عامل على باقي علمائنا المتأخرين لوجوه :
أحدها قضاء حق الوطن ، لما روي :حب الوطن من الايمان وروي من إيمان الرجل حبه لقومه
وثانيها أنها داخله في الأرض المقدسة أو متصلة بها ، كما يظهر من الاخبار ومن أقوال أكثر المفسرين في قوله تعالى :ادخلوا الأرض المقدسة…
وثالثها أن تشيعهم أقدم من تشيع غيرهم...في زمن عثمان لما اخرج أبا ذر إلى الشام بقي أياما فتشيع جماعة كثيرة ثم أخرجه معاوية إلى القرى فوقع في جبل عامل فتشيعوا من ذلك اليوم.. فظهر انه لم يسبق أهل جبل عامل إلى التشيع إلا جماعة محصورون من أهل المدينة..
وسادسها كثرة من خرج من جبل عامل من العلماء والفضلاء.. ولا يكاد يوجد من أهل بلاد أخرى من علماء الإمامية أكثر منهم ولا أحسن تأليفا وتصنيفا
وثامنها كثرة من دفن فيها من الأنبياء والأوصياء والعلماء ..
📚أمل الآمل:١، 11-16.
🏠 @chsiqs
📜دعای خیر برای قاتل و مقتول
🔹️علامه مجلسی در تبیین روایتی که درباره وقایعی که پیش از ظهور امام عصر رخ می دهد سخن می گوید، چند مورد از آن وقايع را بر اوضاع پادشادهان صفویه تطبیق می دهد.
🔺️در قسمتی از روایت آمده است: وقتی قوچ، بچه خود را بكشد سپس ديگرى قيام كند و انتقام خون او را بگيرد و كافر بهلاكت رسد، آن مردی كه همه آرزوى آمدن او را دارند قیام خواهد کرد. علامه در اینجا احتمال می دهد که مراد از «قوچ بچه خود را بكشد» شاه عباس اول باشد كه پسر خود صفى ميرزا را بقتل رسانيد. جالب اینکه ایشان برای هر دو پادشاه دعا می کند. برای شاه عباس اول، که قاتل پسر خود است، طیّب الله رمسه می گوید و برای مقتول طلب رحمت الاهی می کند. سپس وی احتمال می دهد مراد روایت از «ديگرى قيام كند و انتقام خون او را بگيرد» شاه صفى پسر صفى ميرزا باشد كه انتقام پدر خود را از فرزندان شاه عباس گرفت؛ برخى را كشت و برخى را نابينا كرد. در اینجا نیز ایشان برای شاه صفی که دست به جنایت زده و افرادی را کور می کند و دیگرانی را می کشد، باعبارت بلیغانه تغمده الله برحمته، طلب رحمت می کند. گفتنی است، ایشان خاطرنشان می سازد آمدن قائم آل محمد لزومى ندارد كه بلافاصله بعد از اين اتفاقات باشد وامکان وجود فاصله میان این اتفاقات و ظهور امام وجود دارد.
🏷ولعل المراد بالكبش السلطان عباس الأول طيب الله رمسه حيث قتل ولده الصفي ميرزا رحمه الله و قيام الآخر بالثأر يحتمل أن يكون إشارة إلى ما فعل السلطان صفي تغمده الله برحمته ابن المقتول بأولاد القاتل من القتل و سمل العيون و غير ذلك و قيام القائم ع بعد ذلك لا يلزم أن يكون بلا واسطة و عسى أن يكون قريبا...
📚بحارالأنوار: 52، 236-237.
🏠 @chsiqs
📜کتابی ساختگی درباره امام صادق
🔹️کتابی در ارتباط با زندگی امام صادق به زبان فارسی با عنوان "امام صادق مغز متفکر جهان شیعه" منتشر شده که مترجم در مقدمه آن مدعی است که این کتاب محصول مطالعات بیست وپنج نفر از دانشمندان اروپا وآمریکا در مرکز اسلامی استراسسبورگ فرانسه بوده که او آن را از زبان فرانسه به فارسی برگردانده است.
📚مغز متفکر جهان اسلام: 7، 10.
🔺️پس از انتشار این ترجمه، کتاب یاد شده در قشر مذهبی ایرانی رواج پیدا کرد و بارها چاپ شد و مورد توجه بسیاری از پژوهشگران نیز قرار گرفت. پس از آن فردی به نام نور الدین آل علی این ترجمه را به زبان عربی با نام "الامام الصادق کما عرفه علماء الغرب" منتشر نمود.
🔺️دکتر محمد عبدالمنعم الخفاجی، یکی از نویسندگان مصری و از اساتید تاریخ الازهر، بر آن مقدمه زده است و از اینکه غربیان بیشتر از مسلمانان به ذخایر اسلامی توجه دارند تعجب خود را ابراز می دارد.
📚الامام الصادق کما عرفه علماء الغرب، مقدمه خفاجی
🔺️فردی پاکستانی با نام علی میرزا ترجمه فارسی این کتاب را به زبان انگلیسی برگردانده و درکانادا و پاکستان منتشر کرده و این ترجمه در سایت آمازون قابل دسترسی است.
📚The Great Muslim Scientist
Philosopher: Imam Jaafar Ibn Mohammad Al-Sadiq Paperback
🔹️به هرصورت، کتاب یادشده اصلی فرانسوی ندارد و ساخته و پرداخته ذبیح الله منصوری بوده که خود را به عنوان مترجم کتاب از فرانسه به فارسی معرفی کرده است.
🔺️یکی از آشنایان وی که آشنا با زبان فرانسه بوده و اصل فرانسوی کتاب امام صادق را از او مطالبه می کند، منصوری در هربار درخواست، طفره می رود و در پی آخرین درخواست ودراثر تهدید به صراحت اعلام می کند که این کتاب را ترجمه نکرده است. علاوه براین بنابر نقل آن ناقل، وقتی منصوری را در زبان فرانسوی امتحان می کند، در می یابد او در این زمینه بسیار ضعیف است.
📚دیدار با ذبیح الله منصوری، ص291 تا 294.
🏠 @chsiqs
📜روایتی ساختگی درباره چشم های امام صادق
🔹️در کتاب اعلام الهدایة، که توسط مجموعه نویسندگان درباره تاریخ زندگانی چهارده معصوم نگاشته شده، روایتی آمده است که وقتی امام صادق به دنیا آمد، قابله ایشان برای دادن خبر ولادت به دنبال امام باقر گشت ولی ایشان را نیافت و خبر ولادت را به پدربزرگ نوزاد یعنی امام سجاد داد وامام را خوشحال کرد و به ایشان گفت که چشمان نوزاد، آبی آسمانی است که امام سجاد گفتند چشمانش شبیه چشمان مادرشان می باشد.
📚أعلام الهداية: 8، 39.
🔺️نویسندگان کتاب یادشده، منبع این روایت را کتاب الامام الصادق کماعرفه علماء الغرب، که ترجمه عربی کتاب امام صادق، مغز متفکر جهان اسلام می باشد، دانسته اند در صورتیکه چنانکه در فرسته گذشته اشاره شد، این کتاب ساختگی و جعلی است.
🔺️با مراجعه به کتاب يادشده، این داستان این گونه آمده است: زن قابله در آن خانه پدر نوزاد را جستجو کرد ولی او را نیافت چون هنگام وضع حمل، محمد باقر در خانه نبود تا اینکه زن قابله از وی مژدگانی دریافت کند وبه او گفتند که زین العابدین جد نوزاد در خانه است و می تواند او را ببیند. زن قابله بعد از کسب اجازه وارد بر زین العابدین شد وگفت خداوند به شما یک نوه ذکور عطا کرده است. زین العابدین گفت امیدوارم که قدمش مبارک باشد.... آنگاه زین العابدین پرسید آیا نوه من زیبا هست؟ قابله جرئت نکرد بگوید که نوزاد ضعیف و نحیف است و گفت چشمهای آبی اش خیلی زیبا می باشد. زین العابدین گفت از این قرار چشم های او شبیه چشم های مادرم می باشد...
📚 مغز متفکر جهان اسلام: 17، 18.
🏠 @chsiqs
📜اعتماد محقق شوشتری به کتابی ساختگی
🔹️محقق شوشتری، نویسنده کتاب قاموس الرجال، معتقد است مطالبی که امام صادق در تبیین چگونگی آسمان و زمین بیان کرده اند به ما نرسیده ولی اروپائیان به این مطالب دست یافته و آن مطالب در کتاب مغز متفکر جهان اسلام منعکس شده است. درحالی که چنان که در فرسته قبل آمد، این کتاب ساختگی است.
🏷و لا بدّ أنّه عليه السلام ألقى إليه ما وعده من شرح السماوات السبع و ما فيها و باقي الأرضين السبع غير أرضنا، و لكنّه من الأسف أنّه لم يصل إلينا، لضياع أغلب كتبنا النفيسة، و قد نقل في الكتاب الذي ألّفه جمع من أساتيذ دار علوم الاروبا و الأمريكا في ما أخبر الصادق عليه السلام من المستكشفات العصريّة باللاتينيّة، و قد ترجم بالفارسيّة (بعنوان مغز متفكر شيعة جعفر صادق عليه السلام) كلاما كثيرا ممّا قاله للمفضّل و جابر بن حيّان و غيرهما، و لم نقف عليها في ما وصل إلينا.
📚قاموس الرجال:10، 218.
🏠 @chsiqs
📜آیا اخته کردن یک انسان جایز است؟
🔹️بنابر گزارش آقابزرگ تهرانی، مرحوم افندی، نویسنده کتاب ریاض العلماء ودستیار علامه مجلسی، رساله ای با عنوان خواجه گردانیدن و تنکیل به رشته تحریر در آورده است تا جنایتی که برخی پادشاهان نسبت به بردگانش مرتکب می شدند و آنان را اخته می کردند، توجیه کند.
🏷خواجه گردانيدن و تنكيل: رسالة فارسية في إثبات أن إخصاء العبد ليس بتنكيل، و إنه لا يشمله حكم تحرير العبد عند التنكيل. تأليف المولى عبد الله أفندي الأصفهاني صاحب رياض العلماء في مقدمه و ثلاثة مقاصد، أوله [بعد از حمد حضرت اله و صلوات رسول حليم أواه ... بعرض اقدس ارفع همايون أعلى مىرساند كمترين صوفىزادگان درگاه خلايق پناه عبد الله، كه در باب مسألة آزادى خواجهسرايان به علت خواجه گرديدن]... و الظاهر أنه ألفه في جواب بعض السلاطين تبريرا لعملهم الشنيع في حق عبيدهم.
📚الذریعة الی تصانیف الشیعة: 7، 268، 269.
🏠 @chsiqs
📜دشمنی کردن به نحو عجیب و خنده دار
🔹️بنابر گزارش شیخ حر عاملی از باخرزی نویسنده کتاب دمیة القصر، یکی از شاعران غالی در شیعه گری، با نام علی بن محمد الجزری، یکسال ملازم قبر معاویه بود و بر آن قبر دستشویی می کرد ولی به مردم طوری وانمود می کرد که برای قبر معاویه احترام قائل است تا اینکه احتمال داد مردم بر داستان او پی ببرند و از این رو برجان خود ترسید و از آن منطقه فرار کرد.
🏷فاضل شاعر أديب، ذكره الباخرزي في دمية القصر و أثنى عليه، و نسبه إلى الغلو في التشيع، و ذكر أنه لازم قبر معاوية سنة كاملة، و كان يتغوط على قبره و يظهر التبرك به للناس، و لما خاف أن يشعروا به هرب.
📚أمل الآمل في علماء جبل عامل: 1، 127.
🔺️با مراجعه به کتاب دمیة القصر می یابیم گویا این که در نقل حرعاملی آمده: الجزری مستمرا تا یکسال بر قبر معاویه دستشویی می کرد، درست نیست بلکه وی در طول این یکسال مترصد فرصتی بوده تا این نحوه دشمنی کردن خود با معاویه را نمایان سازد. وقتی فرصت پیدا کرد نقشه خود را اجرایی کند و مأموریت خود را انجام داد، از آنجا گریخت.
🏷بلغ من الغلوّ في التشيّع مبلغا ... وأقام في مجاورة قبر معاوية بالشام سنة جرداء ، يطوف ببنيانه ويتبرّك باستلام أركانه ووراء تملَّقه ذلك دفین أمر وخلل رماده وميض جمر ولم يزل ينتهز الفرصة حتى خلا وجهه يوما من الأيام ، وانفضّ عنه بعض من أولئك الأقوام فنفض على القبر عيابه ، وأسال فوقه مرزابه وألقى به جنينه وخلط بذي بطنه طينه. وخرج منها خائفا يترقب. قال : ربّ نجّني من القوم الظالمين وفي هذا المعنى يقول: رأيت بني الطَّوامث والزّواني بمقت ينظرون إليّ شزرا شعر/لأنّي بالشآم أقمت حولا على قبر ابن هند.
📚دمیة القصر: 1، 165.
🏠 @chsiqs
📜شیطان طاق
🔹️محمد بن علی بن النعمان، یکی از اصحاب امام صادق و امام کاظم، به مؤمن طاق یا شیطان طاق یا شاه طاق شناخته می شود؛ کسانی که او را قبول داشته اند، از وی با لقب مؤمن طاق اسم برده اند. افرادی که با او مخالف بوده، او را شیطان طاق خوانده و مریدان وی، او را شاه طاق دانسته اند.
🔺️اینگونه نیست که از ابتدا از محمد بن علی بن النعمان، با سه لقب نام برده باشند. بلکه بنابر گزارش ابن ندیم و کشی، وی در محله ای به نام طاق المحامل در کوفه صرافی داشت. یکبار افرادی، دیناری تقلبی برای او آوردند و او تقلبی بودن آن دینار را کشف کرد و به آنان گفت من شیطان طاق هستم به این معنا که من فردی زرنگ و باهوش در محله طاق هستم. البته بنابر نقل کشی، آن افراد به او گفتند که تو شیطان طاق هستی یعنی که زرنگ آن محله هستی نه اینکه وی خودش را شیطان طاق بخواند.
🔺️به هرحال به نظر می رسد، پس از ماجرای یادشده، محمد بن علی بن النعمان با لقب شیطان طاق شناخته شد تا آنجا که بنابر نقل ابن ندیم و ظاهرا به دنبال او نجاشی و طوسی، یکی از کتاب های هشام بن الحکم که در رد محمد بن النعمان نگاشته شده، با عنوان الرد علی شیطان الطاق می باشد. بعدها در اثر درگیری های مذهبی، این لقب رنگ مذهبی به خود گرفت و به این دلیل، مخالفانش او را شیطان طاق دانستند و از شیطان معنای شیطانی بودن و بد ذاتی او را اراده کردند و شیعیان، او را مؤمن طاق و مریدانش، او را شاه طاق خواندند.
🏷أبو جعفر محمد بن النعمان الاحول، نزل طاق المحامل بالكوفة تلقبه العامة بشيطان الطاق والخاصة تعرفه بمؤمن الطاق و شيعته تسميه شاه الطاق أيضا وقيل انما سمى شيطان الطاق لانه كان يتصرف ويشهد الدنانير فلاحاه قوم فى دينار جوبوه وبهرجه هو فأصاب وأخطئوا و ألزمهم الحجة فقال: أنا شيطان الطاق يعنى طاق المحامل بالكوفة موضع دكانه فلزمه هذا اللقب.
📚الفهرست (ابن ندیم): 8.
🏷ولقّبه الناس شيطان الطاق وذلك أنهم شكوا في درهم فعرضوه عليه وكان صيرفيا فقال لهم: ستوق فقالوا: ما هو الا شيطان الطاق.
📚اختیار معرفة الرجال: 185.
🏷وله من المصنفات كتب كثيرة منها.. وكتاب الرد على شيطان الطاق.
📚الفهرست(ابن ندیم): 250، الفهرست(الطوسی): 175.
🏠 @chsiqs
📜عربی ندانیِ فارسی زبانان
🔹️شهید ثانی، پرت ترین راه برای آموزش زبان عربی را آموزشی می داند که پارسی زبانان، خود را مشغول آن می کنند. به تعبیر ایشان، ایرانی ها سال ها وقت خود را برای یادگیری زبان صرف می کنند ولی به آسانی قدرت فهم عربی برای آنان شکل نمی گیرد؛ زیرا شیوه آموزشی آنان نادرست و مبتنی بر مناقشات لفظی و تدقیق بی فایده در عبارات است.
🏷و أبعد الطرق إلى هذا المطلب، طريق العجم فإنّ مناط تعليمهم وتعلّمهم العربية على مناقشات لفظية متعلّقة بالألفاظ و العبارات و التعريفات ولذلك تراهم يصرفون أكثر أعمارهم في تعلّمها ولا تحصل لهم قوّة فهم مدلولات ألفاظ العربية بالسهولة والظاهر أنّ للمعاني والبيان دخل في معرفة لغة العرب، مع أنّ أكثرهم لا يعدّونهما من شرائط الاجتهاد.
📚رسائل الشهید الثانی: 2، 785.
🏠 @chsiqs
📜اگر شهید نشوی، می میری
🔹️بنابر نقل نصر بن مزاحم، یکی از تاریخ نگارانِ شیعه که در اوایل قرن دوم وفات کرده، عمار یاسر در جنگ صفین فرد مشهوری را که درسپاه دشمن بود، نصیحت کرد و درضمن آن به او گوشزد کرد که اگر امروز کشته نشوی به هرحال فردا خواهی مرد.
🔺️انّک ان لم تُقتَل الیوم فستموت غداً
📚وقعة صفین: 320.
🏠 @chsiqs
📜درخواست ابن ادریس از خوانندگان کتابش
🔹️ابن ادریس، فقیه مشهور قرن ششم، خواننده کتاب خود را قسم می دهد بر اینکه هرگاه هر مطلبی از کتابش را مطالعه کرد، آن مطلب را بی چون و چرا و تقلیدوار نپذیرد. به باور ابن ادریس، یکی از اشتباهات طالبان علم، روحیه تقلید از گذشتگان و بزرگان است. همچنانکه مطالبی را که نشنیده و ندیده اند برای آنان وحشت آور بوده و آن مطالب را مردود می شمارند؛ بدون آنکه شواهد دال بر درستی آن مطالب را راستی آزمایی کنند. بنابه نقل وی از خلیل بن احمد فراهیدی، زبان شناس عرب، انسان تا با غیر از معلم خود نشست و برخاست نداشته باشد، بر اشتباهات آن معلم پی نخواهد برد.
🔺️قال محمد بن إدريس مصنّف هذا الكتاب... ونقسم باللّه تعالى على من تأمله أن لا يقلدنا في شيء منه بل ينظر في كل شيء منه نظر المستفتح المبتدئ مطرحا للأهواء المزينة للباطل بزينة الحق وحب المنشأ و التقليد فداؤهما لا يحسن علاجه جالينوس وتعظيم الكبراء وتقليد الأسلاف والأنس بما لا يعرف الإنسان غيره يحتاج إلى علاج شديد وقد قال الخليل بن أحمد العروضي رحمه الله الإنسان لا يعرف خطأ معلمه حتى يجالس غيره.
📚السرائر الحاوي لتحرير الفتاوى:3، 652.
🏠 @chsiqs
📜اگر شهید نشویم، می میریم
🔹️بنابر نقل مرحوم کلینی، وقتی امیرالمؤمنین قرار بر جنگ با غوغاسالاران جمل گذاشت، خطبه ای خواند و ضمن آن، به این اشاره کرد که از مرگ گزیر و گریزی نیست. اگر فرد در صحنه جنگ شهید نشود، به هرحال خواهد مرد؛ چه بهتر که با بهترین مرگ یعنی شهادت از دنیا برود.
🔺️أيها الناس إن الموت لا يفوته المقيم ولا يعجزه الهارب ليس عن الموت محيد ولا محيص. من لم يُقتَل مات؛ إن أفضل الموت القتل والذي نفس علي بيده لألف ضربة بالسيف أهون من موتة واحدة على الفراش.
📚الکافی: 5، 54.
🏠 @chsiqs
📜 مجازی بودن عبارت ارتدّ الناس بعد النبى
🔹️قاضی نورالله شوشتری بر این باور است که مطلب منقول از امام صادق دال بر اینکه جمیع اصحاب بعد از پیامبر مرتد شدند جز سه نفر، مقداد و ابوذر وسلمان، مجازی بوده و امام با این عبارت درصدد بیان این بوده است که پس از پیامبر مخالفان امام علی زیاد و موافقان ایشان کم بوده اند. از طرف دیگر آن سه نفر اخلاصشان به امام به قدری زیاد بوده که دیگران به ایشان نمی رسند.
🏷مؤلف گوید این که جمیع صحابه بعد از حضرت رسالت مرتد شدند الا سه کس، کلامی است شایع و مشهور و بر السنه جمهور شیعه مذکور و از کلام حضرت امام ظاهر می شود که آن کلام محمول بر مبالغه است در کثرت مخالفان و قلّت موافقان و اشارتی است بر شدت اختصاص آن سه یار به اخلاص.
📚 مجالس المؤمنين (چاپ آستان قدس): 2، 375.
🏠 @chsiqs
📜کسی که خواهان شهادت است، با عاتکه ازدواج کند
🔹️بنابر گزارش های تاریخی، در صدر اسلام زنی با نام عاتکه که زمان پیامبر را درک کرده و از مهاجرین محسوب می شد، هرمردی که او با او ازدواج می کرد، به قتل می رسید. تا آنجا که بنابر گزارش ابن سعد، در میان مردم مدینه شایع شده بود، هرکس شهادت می خواهد با عاتکه ازدواج کند.
🏷و كان أهل المدينة يقولون: من أراد الشهادة فليتزوج عاتكة بنت زيد.
📚الطبقات الکبیر، چاپ دارالکتب العلمیة: 3، 83.
🔺️گزارش ها نسبت به همسران عاتکه متفاوت است، نام کسانی که در گزارش ها به عنوان کسانی که با او ازدواج کرده اند، بدین ترتیب است:
1️⃣ بنابر بر گزارش ابن حبیب بغدادی، یکی از مورخان نیمه دومِ قرن سوم، اولین همسر عاتکه عبیده بن حارث، پسر عموی پیامبر، بود که در جنگ بدر به شهادت رسید.
📚المحبّر: 437.
2️⃣ عبدالله پسر خلیفه اول که با پیامبر به طائف رفت و در آنجا تیر خورد و در مدینه به شهادت رسید.
📚 الطبقات الکبیر: 8، 209.
3️⃣ در برخی گزارش ها آمده، همسر دیگر او زید برادر عمر بن خطاب بوده که در جنگ یمامه در سال یازدهم هجری به قتل رسیده است.
📚الاستیعاب فی معرفة الأصحاب:4، 1878.
3️⃣ عمر بن الخطاب که در مسجد پیامبر ترور شد.
📚 الطبقات الکبیر: 8، 209.
4️⃣ زبیر بن العوام که در جنگ جمل، از صحنه جنگ خارج شد و در راهش به مدینه کشته شد. عاتکه در سوگ زبیر اشعاری سروده است.
📚 الأغاني: 18، 302.
5️⃣ محمد بن ابی بکر که در مصر توسط عمرو بن عاص به شهادت رسید.
📚 المحبّر: 437.
6️⃣ بنابر گزارش ابن حبیب بغدادی، عمرو بن عاص با عاتکه ازدواج کرده ولی او در نود وچهار سالگی در اثر سالخوردگی از دنیا رفته و به قتل نرسیده است.
📚المحبّر: 437.
7️⃣ امام حسین که در کربلا به شهادت رسیدند. بنابر گزارش ابوالفرج اصفهانی، عاتکه در کربلا حضور داشت و وقتی امام به شهادت رسید، بالای جنازه ایشان حاضر شد و گونه امام را ازخاک بلند کرد و دشمنانش را لعنت کرد. پس از ایشان هم دیگر ازدواج نکرد و وقتی مروان بن حکم به خواستگاری او رفت، خواستگاری مروان را رد کرد و گفت پس از پیامبر پدر شوهر دیگری انتخاب نخواهم کرد.
🏷فلما انقضت عدّتها تزوّجها الحسين بن عليّ بن أبي طالب، فكانت أوّل من رفع خدّه من التراب و لعن قاتله و الرّاضي به يوم قتل ... و يقال: إن مروان خطبها بعد الحسين فامتنعت عليه، و قالت: ما كنت لأتّخذ حما بعد رسول اللّه.
📚 الأغانی: 18: 302.
🏠 @chsiqs
📜 سیاه پوشی عباسیان در ادامه سیاه پوشی خراسانیان
🔹️ بنابر گزارش ابن حبیب بغدادی، یحیی بن زید در نزدیکی شهر هرات واقع در افغانستان به شهادت رسید و به دار کشیده شد تا اینکه ابو مسلم خراسانی در منطقه خراسان قیام کرد و او را از دار پایین کشید و بر جنازه اش نماز خواند و او را دفن کرد. در این زمان بود که خراسانیان سیاه پوش یحیی شدند و شعارشان سیاه پوشی شد. به نظر می رسد، عباسیان به دنبال خراسانیان سیاه پوش یحیی شدند و در ادامه، شعار آنان نیز سیاه پوشی شد.
🏷 وخرج یحیی بن زید بن علی بن الحسین علی الولید... فقاتله دون هراة ... فما زال مصلوباً حتى خرج أبومسلم فأنزله وواراه وتولى الصلاة عليه ودفنه.. فسوّد أهل خراسان ثيابهم عليه فصار لهم زيّا.
📚 المحبّر: 484.
🏠 @chsiqs
📜دشمنی با تشیع مانع ارتباط و دوستی نشد
🔹️بنابر گزارش مسعودی، هشام بن حکم با عبدالله بن یزید، یکی از بزرگان خوارج که به دشمنی با شیعه مشهورند، در کوفه دوستی و شراکت داشت، هر دو به کار خرازی مشغول بودند و در یک مغازه کار می کردند. ولی هیچ گاه بین آن دو، بددهنی و بی ادبی صورت نگرفت. تنها چیزی که رخ داد: روزی عبدالله از هشام، ضمن اشاره به دوستی وشراکت طولانی بینشان، دختر هشام را خواستگاری کرد ولی هشام خواستگاری او را قبول نکرد و به او گفت دخترم مؤمن است و به همین جمله اکتفا کرد. عبدالله هم پذیرفت اصرار نکرد و تا آخر عمرش هم متعرض موضوع یادشده نشد.
🏷وكان خرازاً شريكا لهشام بن الحكم وكان هشام ... يختلف اليه أصحابه من الرافضة يأخذون عنه وكلاهما في حانوت واحد على ما ذكرنا من التضاد في المذهب من التشري والرفض ولم يجر بينهما مُسابَّة ولا خروج عما يوجبه العلم وقضية العقل وموجب الشرع وأحكام النظر والسير. وذكر أن عبد الله بن يزيد الأباضي قال لهشام بن الحكم في بعض الأيام: تَعْلَم ما بيننا من المودة ودوام الشركة ، وقد أحببت أن تُنكحني ابنتك فاطمة ، فقال له هشام : إنها مؤمنة ، فأمسك عبد الله ، ولم يعاوده في شيء من ذلك ، إلى أن فرق الموت بينهما.
📚مروج الذهب ومعادن الجواهر: 3، 194.
🏠 @chsiqs
📜غزه هاشم
🔹️یکی از مناطقی که مکیان، پیش از بعثت پیامبر، به آنجا برای تجارت می رفتند، شهر غزه بوده است. بنابر گزارش ابن سعد، در یکی از سفرهایی که هاشم، جد دوم پیامبر، به غزه رفته بود، در آنجا وفات کرده و دفن می شود. به این دلیل، شهر غزه، همچنانکه یاقوت حموی اشاره کرده، به "غزه هاشم" معروف می شود.
📚الطبقات الکبیر،چاپ العلمیة: 1، 64. معجم البلدان:4، 202.
🔹️پدر پیامبر هم بنابر نقل ابن سعد، از سفر به غزه بر می گشته که در مدینه بیمار می شود و از دنیا می رود.
📚الطبقات الکبیر:1، 79.
🔸️گفتنی است، هاشم علاوه بر اینکه از طرف پدری، جد دوم امام علی است، پدر بزرگ مادری ایشان نیز می باشد؛ زیرا فاطمه مادر ایشان دختر اسد بوده و اسد پسر هاشم می باشد.
🔺️در این باره، مرحوم کلینی امام علی را اولین فردی از هاشمیان می داند که هم از طرف پدر و هم از طرف مادر، هاشمی نسب است.
🏷وهو اول هاشمی ولده هاشم مرتین.
📚کافی:1، 452.
🔹️در حالیکه به نظر می رسد چنین تعبیری از کلینی اشتباه است؛ زیرا امام علی، سه برادر (طالب، عقیل و جعفر) بزرگتر از خود داشت که هرسه نیز از جانب پدر و مادر، هاشمی نسب بودند. بنابراین، اینکه امام علی اولین فرد از هاشمیان دانسته شود که از جانب والدین، هاشمی نسب باشد، نادرست است. تعبیر درست، آنست که جناب ابوطالب اولین هاشمی است که با دختر عموی خودش، که نوه هاشم می شود ازدواج کرده و از او فرزندانی آورده است که آنها از طرف پدر ومادر هاشمی نسبند.
🏠 @chsiqs
📜قاتلان امام حسین در صحنه حاضرند
🔹️علامه عبدالحسین شرف الدین در پیامی که به مناسبت اشغال فلسطین توسط صهیونیست ها در سال۱۹۴۷ میلادی صادر کرده، قاتلان امام حسین را زنده می داند. از این رو از مسلمانان می خواهد تا برای از بین بردن قاتلان و دشمنان ایشان قیام کنند و امام را اسوه خود برای مبارزه با ستمگرانِ اشغالگر بدانند. وی معتقد است، مسلمانان باید همچون امام حسین باشند و با اشغالگران بجنگند تا همچون او زنده جاوید شوند.
🏷ألا وإنّ قتلة الحسين عليه السلام بكر في القتلات فلتكن قدوتنا به بكرا في القدوات ولنكن نحن من فلسطين مكان الحسين عليه السلام من قضيّته ليكون لنا ولفلسطين ما كان له ولقضيّته من حياة ومجد وخلود.
🔺️ایّها المسلمون لقد حمّ الاجل و موعدنا فلسطین، علی ارضها نحیا و نموت و السلام عليكم يوم تموتون شهداء، ويوم تبعثون أحياء.
📚موسوعة الامام السید عبدالحسین شرف الدین: 9، 452.
🏠 @chsiqs
📜خطبه امام حسن یا حکمت امام علی
🔹️سید رضی، در نهج البلاغة، حکمتی را به امام علی نسبت می دهد که در مصادر موجود و پیش از نهج البلاغة، حکمت یادشده به صورت خطبه به امام حسن نسبت داده شده است؛ البته با این تفاوت که بلاغت خطبه منسوب به امام حسن کمتر از بلاغت حکمت منسوب به امام علی است.
🔺️قسمتی از حکمت مذکور در نهج البلاغة: «کان لي فيما مضى أخ في اللّه و كان يعظّمه في عيني صغر الدّنيا في عينه...و كان ضعيفا مستضعفا فإن جاء الجدّ فهو ليث غاد.» «در گذشته برادری داشتم که کوچکی دنیا در نگاهش، او را در نگاهم بزرگ تر می کرد... در ظاهر افتاده و ناتوان بود ولی در وقت معرکه چون شير بيشه و مار بيابان می شد.»
📚نهج البلاغة، چاپ صبحی صالح: حکمت289، 526.
🔺️قسمتی از آنچه در خطبه امام حسن آمده است: «أيّها الناس أنا اخبركم عن أخ لي كان من أعظم الناس في عيني و كان رأس ما عظم به في عيني، صغر الدّنيا في عينه... كان ضعيفا مستضعفا فإذا جاء الجدّ كان ليثا عاديا.»
🔺️کلینی خطبه یادشده را در کافی به نقل از برقی از اصحاب عراقی او آورده است. همچنین ابن شعبه حرانی در تحف العقول خطبه مذکور را بدون یادکرد اسناد، گزارش کرده. ابن قتیبه دینوری با اسنادی منقطع، خطیب بغدادی با اسنادی متصل و متفاوت از ابن قتیبة، خطبه یادشده امام را گزارش کرده اند.
📚کافی: 2، 237، تحف العقول: 234، عیون الأخبار: 2، 382، تاریخ بغداد: 12، 311.
🔸️به هرحال؛ اینکه مراد از برادر در متن خطبه یا حکمت ذکر شده چه کسی است؟ مشخص نیست و به نظر می رسد کسانی که به طور خاص از فردی نام برده و مقصود از برادر را آن فرد می دانند، شواهد قانع کننده ای بر گمانه خود ندارند.
🔺️برخی گفته اند مراد از برادر، پیامبر است. برخی از ابوذر غفاری سخن گفته اند. پاره ای مقصود از برادر را مقداد بن اسود دانسته اند. پاره ای دیگر از عثمان بن مظعون نام برده اند. نسبت به خطبه امام حسن، علامه مجلسی بر این باور است که ممکن است؛ مراد امام حسن از برادر، امام علی باشد که امام حسن به دلیل مصلحت از ایشان نام نبرده است. پاره ای نیز تعبیر «کان لي فیما مضی اخ فی الله» «درگذشته برادری داشتم» را تعبیری ادبی دانسته که امام از آن تعبیر استفاده کرده تا مخاطبانش را به داراشدن ویژگی هایی که برای برادر فرضی خود شمرده، تشویق کند زیرا امام علی یا امام حسن در آخر خطبه یا حکمت یادشده، مخاطبان خود را به برخورداری ویژگی های آن برادر امر می کنند.
📚شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید: 19، 483، شرح نهج البلاغة، ابن میثم: 5، 390، مرآة العقول: 9، 259.
🏠 @chsiqs
📜کسی که از صحابه پیامبر باشد، استحقاق مدح شدن را دارد
🔹️مرحوم حر عاملی بر این باور است که از صحابه پیامبر، کسانی که درباره آنان نه مدح و نه ذمی از معصوم رسیده باشد، نفس صحابی بودن آنان دلالت بر خوب بودن آنان می کند؛ زیرا در احاديث پیامبر، همین که فردی از صحابی پیامبر باشد، مدح می شود.
🏷واعلم أنّ أكثر الأسماء الآتية خالية من التوثيق والمدح ولكن من لم يرو فيه ذمّ ولم يُطّلع منه على مايوجب القدح ففي ثبوت صحبته نوع مدح لقوله صلی الله علیه وآله طوبی لمن رآني وطوبى لمن رأى من رآني وغير ذلك من الأخبار.
📚 رسالة في معرفة الصحابة(چاپ شده در سه رساله در علم رجال): 232.
🏠 @chsiqs
📜با تفسير بیشتر از فقه می توان به دین خدمت کرد
🔹️آیت الله خوئی در نامه خود به یکی از شاگردانش، فایده ای که مباحث تفسیری برای دین اسلام و تشیع به ارمغان می آورد را بیشتر از مباحث فقهی و اصولی خود می داند و بر این باور است که مباحث تفسیری که در صدد نگاشتن آن بوده، دایرة المعارف علوم اسلامی خواهد شد.
🏷 از ماه گذشته ایام تعطیل بالمعنی الاعم به مباحثه تفسیری و نوشتن آن شروع کرده ام. گمان می کنم فایده آن به عالم دیانت عامه و به عالم تشیع خاصه بیشتر از خدمات دیگر بوده باشد. مخصوصا التماس دارم، دعا فرمایید که موفق به اتمام آن بوده باشم. در حقیقت به فضل الهی دائرة المعارف علوم اسلاميه خواهد شد.
📚نامه های تاریخی: 17.
🏠 @chsiqs
مرکز حوزوی پژوهشهای تاریخ اسلام برگزار میکند
✅ متنخوانی تخصصی مطالعات اسلامی به زبان انگلیسی
همراه با:
🔸 آموزش فن ترجمه
🔸 بررسی سنت ترجمه
🔸 پخش ویدئو به زبان اصلی
🔸 مدرس: سید محمدحسین صالحی
سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴
عصرهای چهارشنبه و پنجشنبه
آقایان و خانمها
تاریخ شروع: ۲ آبان ۱۴۰۳
برای اطلاع از شرایط و ثبتنام:
تلگرام:
@Yu_Ad1
تماس:
09392880536
مرکز حوزوی پژوهشهای تاریخ اسلام
@chsiqs
📜شیعه شدن یک داستان ساختگی
🔹️سید علی بروجردی، رجالی و تراجم نگاری که در اواخر قرن سیزدهم هجری می زیسته، از اساتیدش (معلوم نیست چه کسی موردنظرش هست) نقل می کند که سید رضی، به دلیل زهد و تقوای زیاد، در نماز جماعت برادرش، سید مرتضی، شرکت نمی کرد و به او اقتدا نمی نمود. (ناقل توضیح نداده، چرا زهد و تقوای رضی مانع شرکت کردن وی در نماز جماعت برادر شده است؟) تا اینکه سید مرتضی به مادرشان شکایت برادر را می کند و مادر، رضی را نصیحت می کند. سید رضی پس از نصیحت مادر، به نماز جماعت برادرش رفت و به ایشان اقتدا کرد ولی در اثنای نماز جماعت، نمازش را قطع کرد و از مسجد خارج شد. سید مرتضی، این کار رضی را توهین به خود دانست و خشمگین تر پیش مادر رفت و از برادر بدگویی کرد. وقتی مادر رضی، او را بازخواست کرد؛ وی در پاسخ به این اشاره کرد که برادرم در دریای خون غرق بود و من نتوانستم به کسی اقتدا کنم که در واقع نماز نمی خواند. سید مرتضی که جواب برادر را شنید، او را تصدیق کرد و گفت: من در هنگام قرائت حمد وسوره، مشغول فکر کردن به مسأله اى درباره حيض بودم.
🏷 حتى أنه لكثرة الزهد والورع لا يأتم بأخيه المرتضى... فشكى أخوه منه عند والدته فاطمة، فنصحته وقالت: عليك بتبجيل أخيك وحضور درسه والمواظبة في جماعته. فقبل النصح فذات يوم كان مأموما على أخيه، فانقطع الصلاة في البين وخرج من المسجد واستقر على مكانه، فصار ذلك سببا لمزيد شكاية أخيه عند والدته، فقال لها: انه اليوم فضحني وشنعني، فياليت لم يصل بي فأحضرته وأظهرت ما فعل بأخيه وعاتبته من تلك الوقعة فقال لها: يا أماه ان أخي لم يصل انما جال في بحر الدم واللبيب يأتم بمن هو يصلي لا بمن يكون نظره إلى الاشتغال، فسألت عن المرتضى، فقال: اني في وقت الصلاة وقراءة الحمد والسورة كنت ملتفتا إلى مسألة الحيض وتنقيح مدركه.
📚 طرائف المقال: 2، 476.
🔺️تنکابنی، فقیه و تراجم نگاری که در اواخر قرن سیزدهم زندگی می کرده و از جهت سنی بزرگتر از بروجردی است، بدون ذکر هیچ سندی داستان بالا را مختصر تر و کمی متفاوت نقل کرده است.
🏷و از جمله کرامات سیدرضی آنست که سیدرضی نماز خود را به سید مرتضی اقتدا کرد. چون به رکوع رفتند، سید رضی نماز را فرادا کرد و اقتدا را منقطع ساخت. پس از وی سؤال کردند از سبب انفراد، در جواب فرمود که چون به رکوع رفتم، دیدم که امام که برادر من سیدمرتضی باشد، در مسأله ای از حیض فکر می نماید وخاطرش بدان متوجه است و در دریای خون غوطه ور است؛ پس نماز خود را فرادا کردم.
📚 قصص العلماء، چاپ علمی فرهنگی: 533.
🔸️ابن فضل الله عمری، مورّخ و ادیب اهل شام که حدود پانصد سال پیش از سیدعلی بروجردی وتنکابنی می زیسته و در سال ۷۴۹ هجری از دنیا رفته، در قسمت مشاهیر صوفیه کتابش، شبیه داستان بالا را آورده است ولی بازیگران داستان وی، ابوحامد غزالی، نویسنده احیاء العلوم، و برادرش احمد غزالی هستند. در این داستان، احمد غزالی پس از آنکه به برادر خود اقتدا می کند و نماز جماعت را به اتمام می رساند، نماز خود را اعاده می کند. از او درباره دلیل اعاده نماز می پرسند، جواب می دهد: چگونه به کسی اقتدا کنم که تا لاله گوش در خون حیض غرق است؟ ابوحامد با شنیدن جواب برادر، او را تصدیق می کند.
🏷..فمرّ بخاطر أبي حامد وهو واقف يصلي مسائل في الحيض في كتابٍ كان يصنّفه فلمّا أتمّ الصلاة قام الشيخ أحمد يعيد صلاته فقيل في ذلك فقال كيف أصلي خلف رجل منغمس في دم الحيض الى شحمة أذنيه؟...
📚 مسالك الأبصار في ممالك الأمصار: 8، 177.
🔺️کمال الدین خوارزمی (840ق)، ادیب و صوفی، از یکی از کتاب های یافعی(767ق) کنایه يادشده احمد غزالی به برادرش را نقل كرده است؛ با این تفاوت که احمد بدون اینکه به ابوحامد اقتدا کند، می فهمد که او در خون غرق است.
🏷و در تواریخ یافعی مسطور است که روزی اصحاب امام محمد الغزالی، امام را در مواضع معهود جستند و نیافتند... در این حال از شیخ احمد پرسیدند که این أخوك؟ کجاست برادر تو ؟ گفت: أخي في الدم. قلق و اضطراب اصحاب زیاده گشت و به هر طرف می دویدند؛ ناگاه به مسجدی در آمدند؛ دیدند که امام در محراب متوجه قبله نشسته است... با همدیگر می گفتند که ماهرگز از برادر امام سخن دروغ نشنیده بودیم مگر که امروز.. امام گفت:برادر من راست گفته است؛ من در مسجد از برای حل مسئله ای از مسائل حیض نشسته بودم وخلاصه وجود من مستغرق خون بود.
📚جواهر الأسرار وزواهر الأنوار: 1، 84.
▫️به نظر می رسد، کرامت یادشده از احمد غزالی ساخته و پرداخته مریدان وی باشد؛ به ویژه که این کرامت در حدود سیصد سال پس از وفات او نقل شده است و سپس پس از چندی، کرامت منسوب به احمد غزالی توسط برخی از شیعیان به کرامت یکی از بزرگان شیعه، که همچون احمد غزالی برادری عالم داشته، تبدیل شده است.
🏠 @chsiqs
📜 هشتم یا دهم ربیع الآخر
🔹️شیخ مفید و به تبع وی شیخ طوسی، روز ولادت امام عسکری را دهم ماه ربیع الآخر می دانند.
🏷شهر ربیع الآخرالیوم العاشر منه سنة اثنتين وثلاثين ومئتين من الهجرة كان مولد سيدنا أبي محمد الحسن بن علي بن محمد بن علي الرضا صلوات الله عليهم أجمعين وهو يوم شريف، عظيم البركة.
📚مسارالشيعة: 52، مصباح المتهجّد: 792.
🔺️ولی حدود صدسال پس از شیخ مفید، فتال نیشابوری و به دنبالش مرحوم طبرسی، هشتم ربیع الآخر را روز ولادت امام عسکری معرفی می کنند.
🏷وکان مولده بالمدینة يوم الجمعة لثمان خلون من شهر ربيع الآخر و قيل .. من شهر ربيع الأول.
📚 روضة الواعظين: 1، 251، اعلام الوری بأعلام الهدى: 2، 231.
🏠 @chsiqs
📜چه کسانی پست تر از قاتلان امام حسین هستند؟
🔹️در تفسیر منسوب به امام عسکری و به دنبال آن در کتاب حدیثی احتجاج، روایتی آمده که عالمان را به دو دسته هواستیزان و هواپرستان تقسیم می کند. هواستیزان، کسانی هستند که نه فقط هوا و هوس بر آنان چیره نمی شود بلکه با هواهای نفسانی خود مخالفت می کنند. هواپرستان، عالمانی هستند که در پی یادگیری برخی از آموزه های امامان نزد شیعیان آبرودار و موجّه می شوند ولی مایه کوچکی امامان در برابر دشمنان هستند و به نام امامان، دروغ های خود را به عوام شیعیان می خورانند. بنابر نقل یادشده، امام عسکری ضرر این افراد را بیشتر از جنایت یزدیان بر امام حسین می داند.
🔺️گفتنی است؛ قسمت اول روایت در کتاب های فقهی، مورد توجه فقیهان قرار گرفته و از آن درباره تبیین شرایط مرجع تقلید استفاده می کنند.
🏷 فأمّا من كان من الفقهاء صائنا لنفسه حافظا لدينه مخالفا على هواه مطيعا لأمر مولاه فللعوام أن يقلدوه و ذلك لا يكون إلا بعض فقهاء الشيعة لا جميعهم... و منهم قوم نصّاب لا يقدرون على القدح فينا فيتعلّمون بعض علومنا الصحيحة فيتوجهون به عند شيعتنا و ينتقصون بنا عند نصابنا ثم يضيفون إليه أضعافه و أضعاف أضعافه من الأكاذيب علينا التي نحن برآء منها فيقبله المستسلمون من شيعتنا على أنه من علومنا فضلوا و أضلوا و هم أضرّ على ضعفاء شيعتنا من جيش يزيد عليه اللعنة على الحسين بن علي (عليه السلام) و أصحابه.
📚 تفسير منسوب به امام عسكرى: 300، الإحتجاج: 2، 458.
🔸️شهید مطهری، یکی از مصادیق عالمانی که از یزیدیان پست ترند را کسانی می داند که این باور را ترویج می دهند که هیچ فرقی نمی کند فلسطینی ها اسرائیلی ها را بکشند یا اسرائیلی ها فلسطینی ها را بکشند.
🏷 چندی پیش دیدم یک آقای محترمی اظهار ناراحتی می کرد که فلان شخص گفته است: هیچ فرق نمی کند که فلسطینی ها اسرائیلی ها را بکشند یا اسرائیلی ها فلسطینی ها را بکشند! از یک طرف قرآن می گوید: "وَ الَّذینَ کفَروا بَعْضُهُمْ اوْلِیاءُ بَعْضٍ الّا تَفْعَلوهُ تَکنْ فِتْنَةٌ فِی الْارْضِ وَ فَسادٌ کبیرٌ" از طرف دیگر ما می گوییم: اسرائیل، که الَدُّالْخِصام مسلمین است؛ یعنی مسلمین دشمنی عَنودتر و خطرناکتر از اسرائیلی ها ندارند، هیچ فرق نمی کند که آن ها فلسطینی ها را بکشند یا فلسطینی ها آنها را. بعد هم می خواهیم یک ملت سعادتمند باشیم. من با شنیدن این حرف یاد آن حدیث افتادم. حدیث معروفی است در تفسیر امام عسکری علیه السلام. امام راجع به بعضی از آن هایی که نامشان علماست، می فرماید: ... ضرر اینها بر امت اسلام از لشکر یزید بر حسین بن علی علیه السلام بیشتر است. واقعاً هم همینطور است. آدمی که این فکر را در میان مردم تبلیغ بکند، ضررش بر اسلام از لشکر یزید بر امام حسین کمتر نیست.
📚مجموعه آثار شهید مطهری: 26، 340.
🏠 @chsiqs