📜تقیه از شیعه
🔹️بنابر گزارش شهید آیت الله مطهری، روزی آیت الله بروجردی در درسش، به مناسبت روایتی که در آن، امام صادق از تقیه کردن خود در برابر اصحاب و راویان پدرش گفته است، درباره پدیده تقیه از شیعه سخن می گوید و به طور ضمنی، این باور که تصور می شود تقیه فقط از غیر شیعیان صورت پذیرست را به چالش می کشد و آن را مردود می شمارد. شهید مطهری در ادامه گزارشش، نمونه ای از تقیه از شیعه را در رفتار حاج شیخ عبدالکریم حائری بیان می کند.
🏷... يك روز در درس فقه، حديثى به ميان آمد به اين مضمون كه از حضرت صادق سؤالى كردهاند و ايشان جوابى دادهاند. شخصى به آن حضرت مىگويد: قبلًا همين مسئله از پدر شما امام باقرسؤال شده، ايشان طور ديگر جواب دادهاند، كدام يك درست است؟ حضرت صادق در جواب فرمود: آنچه پدرم گفته درست است. بعد اضافه كردند: "انَّ الشّيعَةَ اتَوْا ابى مُسْتَرْشِدينَ فَافْتاهُمْ بِمُرِّ الْحَقِّ وَ اتَوْنى شُكّاكاً فَافْتَيْتُهُمْ بِالتَّقِيَّةِ" ... چون اين حديث متضمن تقيّه از خود شيعه بود نه از مخالفين شيعه، فرصتى به دست آن مرحوم داد كه درد دل خودشان را بگويند. گفتند: تعجب ندارد، تقيّه از خودمانى مهمتر و بالاتر است. من خودم در اول مرجعيت عامّه گمان مىكردم از من استنباط است و از مردم عمل، هرچه من فتوا بدهم مردم عمل مىكنند. ولى در جريان بعضى فتواها كه برخلاف ذوق و سليقه عوام بود، ديدم مطلب اين طور نيست.»... مرحوم آيتاللَّه حاج شيخ عبد الكريم حائرى يزدى مؤسس حوزه علميه قم، به فكر افتادند يك عده از طلاب را به زبان خارجى و بعضى علوم مقدماتى مجهز كنند تا بتوانند اسلام را در محيطهاى تحصيلكرده جديد بلكه در كشورهاى خارج تبليغ نمايند. وقتى كه اين خبر منتشر شد، گروهى از عوام و شبه عوام تهران رفتند به قم و اولتيماتوم دادند كه اين پولى كه مردم به عنوان سهم امام مىدهند براى اين نيست كه طلاب زبان كفّار را ياد بگيرند، اگر اين وضع ادامه پيدا كند ما چنين و چنان خواهيم كرد. آن مرحوم هم ديد كه ادامه اين كار موجب انحلال حوزه علميه و خراب شدن اساس كار است، موقتاً از منظور عالى خود صرفنظر كرد.
📚مجموعه آثار استاد شهید مطهری: ۲۴، ۴۹۹.
🏠 @chsiqs
📜تقیه از شیعه (2)
🔹️بنابر نقل علامه محمد تقی مجلسی، استادش، عبدالله شوشتری، در یکی از درس های خود این مطلب را تقویت می کند که شهادت ثالثه جزو اذان نیست و ترک کردن آن در اذان و اقامه بهتر است. علامه مجلسی از استاد می خواهد، به علمش عمل کند و در اذان شهادت ثالثه را نگوید. پس از اصرار مجلسی، شوشتری به پیشنهاد شاگرد عمل می کند و در اذان واقامه خود، این شهادت را در اذان و اقامه خود نمی گوید. پس از چند روز برخی از مردم زبان به شکایت باز کرده و او را متهم به سنی گری می کنند تا اینکه مجلسی مجبور می شود از پیشنهاد خود عقب نشینی کند و از استادش بخواهد که تقیه کند و شهادت ثالثه را در اذان بگوید. از این رو، به باور مجلسی نگفتن شهادت ثالثه در اذان بهتر است ولی در جاهایی که تقیه از شیعیان لازم است، گفتن آن لازم خواهد بود.
🏷 و اگر نگويند بهتر است مگر از روى تقيه؛ چون در اكثر بلاد شايع است و بسيار شنيدهايم كه جمعى ترك كردهاند و متهم به تسنّن شدهاند. تا آن كه در وقتى كه خدمت استاد مولانا عبد اللَّه طاب ثراه درس قواعد مىخوانديم در مبحث اذان سخنان صدوق را ذكر فرمودند. بنده عرض نمودم كه شما چرا در اذان و اقامه اشهد انّ عليّا ولىّ اللَّه را دو مرتبه مىگوييد؟ فرمودند كه تيمّنا و تبرّكا مىگوييم و بحثها شد تا آن كه فرمودند كه ديگر نگوييم چند روز ترك كردند. خود از جمعى شنيدم كه فلانى سنّى است. باز عرض نمودم كه ظاهر شد كه واجبست گفتن آن تقية. فرمودند كه در اول نيز همين منظور من بود نخواستم كه بلفظ تقيه بگويم. مجملا ديگر مىگفتند در مدّت حيات.
📚لوامع صاحبقرانی: 3، 566-567.
🏠 @chsiqs
📜 بخشندگی و مسامحه گری معاویه
🔹️بنابر گزارش های بلاذری، معاویه با پول پاشی، بسیاری از افراد را به خود جذب می کرد. اگر یکی از اشراف و بزرگان عرب، در برابرش اظهار نداری می کرد، به داد او می رسید و با بخشیدن اموال، او را به خود متمایل می کرد. البته اگر کسی اظهار بی نیازی می نمود و نیازی به جذب کردن او نبود، به او هیچ کمکی نمی کرد و به قول خودش او را با بی نیازی اش تنها می گذاشت. از طرف دیگر، وی به راحتی خشمگین نمی شد و نسبت به منتقدانش ساکت می شد و گاهی هم اظهار ملاطفت می کرد؛ به طوری که عقیل بن ابی طالب در یکی از گفتگوهای انتقادیش با او به ملایمت و تسامح مکارانه او اشاره می کند.
🔺️با این چند جمله ای که خود معاویه گفته می توان با شیوه مزورانه او و معاویه صفتان بیشتر آشنا شد: تا وقتی بودجه مالی کمکیارم باشد، زبانم را خسته نمی کنم و تا زمانیکه با زبان بتوانم دیگران را با خود همراه کنم از تازیانه استفاده نمی کنم و تا وقتی تازیانه مرا از شمشیر بی نیاز سازد، از شمشیر استفاده نمی کنم ولی وقتی هیچ یک از مال و زبان وتازیانه، به کار نیاید، نوبت شمشیر فرا می رسد و با آن به جنگ دیگران می روم.
🏷 واما اعطائي ایاکم قبل المسألة فمن سألناه اعطیناه ومن استغني عنّا وكلّناه الى غناه وأحبّكم الينا السائل.
🏷وأما أنتم فإنّ فِي لينكم غدرًا.
🏷لا أضع لساني حيث يكفيني مالي ولا أضع سَوْطي حيث يكفيني لساني ولا أضع سيفي حيث يكفيني سوطي فإذا لم أجد من السيف بدًا ركبته.
📚 أنساب الأشراف: 5، 91، 114، 21.
🏠 @chsiqs
📜پاسبانی از ممالک اسلامی تکلیف عامه مردم است
🔹️آخوند خراسانی، محافظت از ممالک اسلامی را تکلیف یکایک مسلمانان می داند و از این رو، وی فراگیری آموزش های نظامی را بر هر فرد مسلمانی واجب اعلام می کند و از نمایندگان مجلس شورای ملی زمان خود می خواهد، قوانین مرتبط با آن را در اسرع وقت تصویب کنند.
🏷حفظ اسلام وپاسبانی ممالک اسلامیه، تکلیف عامه مردم است و بر هرفردی از افراد مسلمین واجب است که بر حسب قوه و استعداد خود، در مقام تحصیل مقدمات آن بر آید و چون اعظم مقدمات آن، تعلیم وتعلم آداب حربیه است که به مقتضای هر زمانی معمول می باشد، پس بر عموم جوانان مسلمین و ابناء ملت اسلامیه واجب است که در مشق نظامی و تعلم قواعد حربیه جدید که معمول این است، هیچگونه مسامحه و مساهله ننمایند و کمال اقدام و اهتمام در این باب داشته باشند... تأکیدا مجلس محترم شورای را عرض می شود هیچ عذری برای تعیین قانون مشق نظامی در نظر نمی آید. البته تعجیل در این امر هم خواهند نمود.
📚مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه (نشر نی): 4، 370.
🏠 @chsiqs
📜 تبانی شیعه و سنی!
🔹️بنابر گزارش مرحوم سید احمد زنجانی، آیت الله شیخ عبدالکریم حائری افراد را به احترام گذاردن به قرآن تشویق می کرد و از این که در مجالس ختم، قرآن خوانده می شود و افراد توجهی به قرآن ندارند و در زمان قرائت آن پذیرایی صورت می پذیرد، انتقاد می کرد. بنابر این گزارش، حائری معتقد بود که شیعه و سنی با یکدیگر تبانی کرده تا هریک، به یکی از ثقلین بی توجهی کنند؛ سنی ها به عترت بی التفاتند و شیعه به کتاب الله.
🏷مرحوم آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری زیاد اصرار داشت که احترام ظاهری قرآن کاملا محفوظ شود؛ همان طوری که اهل تسنن هنگام قرائت قرآن برای رعایت احترام آن چای و قلیان در مجالس نمی دهند. می فرمود در مجالس ترحیم شیعه نیز اگر این رسم و رویه جاری بشود، بسیار خوب و به موقع است ولی در مجالس شیعه چون عادت برخلاف جاری بود، ترک آن در نهایت دشواری بوده و فرامایش آن مرحوم عملی نمی شد، آنگاه می فرمود پیغمبر دو سنگین درمیان ما گذاشت: کتاب الله و عترت طاهره ولی ما با سنّی ها دست به دست داده هر دوی آن ها را از بین بردیم. ما کتاب الله را از بین بردیم، آنها نیز عترت طاهره را.
📚الکلام یجرّ الكلام(حق مبین): 423.
🏠 @chsiqs
نشست پنجم حاکم نیشابوری، رویکردی تاریخی به روایات کتاب «فضائل فاطمة الزهراء» سلام الله علیها.mp3
78.76M
پوشۀ شنیداری پنجمین جلسه از سلسله نشستهای تاریخ و روایت
حاکم نیشابوری، رویکردی تاریخی به روایات کتاب «فضائل فاطمة الزهراء» سلام الله علیها
🎙با حضور:
🔹حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید محمد طباطبایی یزدی (ارائه)
🔸حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید ناصر موسوی (دبیر)
🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهشهای تاریخ اسلام دعوت کنید:
🏠 @chsiqs
📜 امام علی به كمك مصيبت پیامبر، فقدان حضرت زهرا را تاب آورد
🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی و به تبع وی، سید رضی، امام علی هنگام دفن حضرت زهرا با پیامبر مناجات گونه سخن می گوید و پس از اینکه به ایشان از جانب خود و حضرت زهرا سلام می دهد، از بی طاقتیش نسبت به فقدان حضرت زهرا می گوید ولی در ادامه ابراز می کند، پس ازاینکه سختی جدایی از پیامبر را احساس کرده و سنگینی مصیبت ایشان را تاب آورده، می تواند مصیبت حضرت زهرا را (که کوچکتر از مصیبت پیامبر است) تحمل کند.
🏷السلام عليك يا رسول الله عني و السلام عليك عن ابنتك و زائرتك و البائتة في الثرى ببقعتك و المختار الله لها سرعة اللحاق بك قل يا رسول الله عن صفيتك صبري و عفا عن سيدة نساء العالمين تجلدي إلا أنّ لي في التأسي بسنتك في فرقتك و فادح مصیبتک موضع تعز...
📚الکافی: 1، 459، نهج البلاغة: 320.
🏠 @chsiqs
📜شهیدِ مخالفت با امام
🔹️بنابر گزارش نجاشی، فردی با نام علی بن محمد کلینی که مشهور به علّان بوده و دایی مرحوم کلینی می شود و از افراد راستگو بوده و در عصر غیبت صغری می زیسته، از امام عصر اجازه حج رفتن می گیرد ولی امام به او اجازه رفتن به حج نمی دهد. با این حال، وی با دیدگاه امام مخالفت می کند و به حج می رود و پیش از رسیدن به مکه، کشته می شود. (شایسته توجه است، در این گزارش نیامده دلیل کشته شدن وی چه بوده است)
🏷علي بن محمد بن إبراهيم بن أبان الرازي الكليني المعروف بعلان يكنى أبا الحسن. ثقة، عين. لهكتاب أخبار القائم [عليه السلام]، أخبرنا محمد قال: حدثنا جعفر بن محمد قال: حدثنا علي بن محمد. و قتل علان بطريق مكة و كان استأذن الصاحب عليه السلام في الحج فخرج: توقف عنه في هذه السنة فخالف.
📚رجال النجاشی: 260-261.
🔸️در این میان، علامه امینی، از فرد یادشده، در کتابی که قرار بوده در آن سرگذشت شهیدان فضیلت خواهی بیان شود، به عنوان دومین فرد از این افراد نام می برد و او را جزو شهیدانی می داند که در راه فضیلت و درستکاری جان خود را از دست داده اند. مرحوم امینی نسبت به مخالفت وی با دستور امام، این مخالفت را مخالفتِ غیر عمدی می داند.
🏷وثاقته کشهادته من المتسالم علیها بین علماء الرجال وأمّا حجّه فلم يكن عن مخالفة عمدية لأمر الامام عليه السلام.
📚شهداء الفضیلة: 9.
🔺️به نظر می رسد، اینکه مخالفت علّان کلینی با امام را غیر عمدی بدانیم، درست نمی نماید زیرا وقتی امام معصوم به او امری کرده و آن امر به او رسیده و وی مخالفت کرده، دیگر مخالفت غیر عمدی معنایی نخواهد داشت و از طرف دیگر، شاید نتوان چنین فردی راکه با امر صریح امام مخالفت کرده، از شهیدانی دانست که در مسیر فضیلت خواهی از دنیا رفته اند.
🔺️گفتنی است، راستگویی یک فرد لزوما به معنای اینکه از آن فرد هیچ معصیتی صادر نمی شود، نیست. از این رو اینکه علّان کلینی از افراد ثقه شمرده شده، منافاتی با اینکه او با امر امام مخالفت کرده ندارد. علاوه بر این، مخالفت کردن فرد مذکور با امام معصوم در آخر عمر وی بوده و نه پیش از آن، از این رو ممکن است؛ او تا پیش از مخالفت با امام، دارای وثاقت بوده ولی پس از مخالفت کردن با امام در آخر عمر و پیش از کشته شدن، از مرتبه وثاقت دور شده باشد.
🔸️آیت الله خوئی، در این زمینه، بر این باور است که مخالفت علّان کلینی با امام معصوم منافاتی با وثاقت او ندارد و از طرف دیگر، ممکن است، علّان امر امام را امری مولوی نپنداشته و آن را ارشادی دانسته و از این رو با امام مخالفت کرده است. جالب اینکه آیت الله خوئی، احتمال می دهد اغلب اوامر شخصیه امامان به اصحابشان ارشادی بوده و نه مولوی.
🏷إنّ مخالفة علي بن محمد علان لأمر الحجة بتوقفه عن الخروج لا ينافي وثاقته مع أنه يمكن أن علي بن محمد لم يفهم من أمره ع أنه أمر مولوي، فلعله حمله على الإرشاد كما لعله الغالب في أوامرهم الشخصية إلى أصحابهم.
📚معجم رجال الحديث: 13، 138.
🔺️ظاهراً اینکه علّان از امام، اجازه حج رفتن می خواهد، اجازه خواستن وی از امام، به خودی خود، احتمال اینکه او امر امام را ارشادی پنداشته، تضعیف می کند و به وی این اشکال را متوجه می کند که چرا از امام اجازه سفر به حج خواسته در حالیکه تصمیم گرفته، در هرصورت، به حج برود؟
🏠 @chsiqs
📜 یا در سنایی رو کند یا بو دهد عطار را
🔹️بنابر باور علامه محمدتقی مجلسی، موعظه گران و سخنوران بایستی از گفتارهای حکمت آمیز ابتکاری و بدیع استفاده کنند تا تأثیر بهتری بر مخاطبان بگذراند. وی برای نشان دادن نمونه هایی از گفتار خردمندانه و نغز، از اشعار حکیم سنائی، عطار نیشابوری و جلال الدین محمد بلخی معروف به مولوی نام برده است.
🏷و اگر مناسب داند سخنان حكيمانه تازه كه تأثيرش بيشتر باشد، ذكر كند چنانكه در حسن كالصحيح از حضرت امير المؤمنين صلوات اللّٰه عليه منقول است كه فرمودند كه ترويح كنيد نفوس خود را به حكمت هاى تازه؛ به درستى كه نفوس را كلال و ماندگى دست مىدهد چنانكه بدن را دست مىدهد و از اين جمله است اشعار محققان مثل حكيم غزنوى و حكيم رومى و عطار.
📚لوامع صاحبقرانی: 4، 566.
🏷و روي أن من الشعر لحكما و هو ما يكون في التوحيد و المدح و المنقبة و الزهد و المواعظ كأشعار الحكيم الغزنوي و الحكيم الرومي و الحكيم العطار.
📚 روضة المتقین: 13، 4.
🏠 @chsiqs
📜 یزدی: حفظ تمامیت ارضی امپراتوری عثمانی و ایران واجب است
🔹️بنابر گزارش مجله "نجف" که در سال 1329قمری منتشر شده، آیت الله سید محمد کاظم یزدی، مؤلف کتاب فقهی العروة الوثقی، همزمان با اشغال ایران توسط روس ها و انگلیسی ها و همچنین با حمله ایتالیایی ها و غربیان به دولت پهناور عثمانی که نتیجه این لشکرکشی ها توافق نامه استعماری سایکس- پیکو بود، در پی پیامی، دفاع از کشورهای اسلامی را واجب شمرده و اخراج غاصبان را از مهم ترین تکالیف مسلمانان دانسته است.
🏷امروز که دول اروپا از هرطرف حمله به ممالک اسلامی آورده؛ از یک طرف ایتالیا به طرابلس هجوم کرده و از طرف دیگر، روس به شمال ایران را اشغال کرده و انگلیس به جنوب ایران قشون وارد کرده... فلهذا بر عموم مسلمین عرب و عجم واجب است که خود را مهیای دفاع کفر از ممالک اسلام نموده و از بذل مال و جان در فراهم آوردن اسباب اخراج قشون ایتالیا از طرابلس غرب و اخراج قشون روس و انگلیس از شمال و جنوب ایران که از اهم فرایض اسلامیه است، به هیچ نحو دریغ و مضایقه ننمایند تا بعون الله مملکتین اسلامیتین، عثمانی و ایران از تهاجم صلیبیان مصون و محفوظ بماند.
📚 مجله نجف، شماره 29، سال دوم، 15ذی الحجة.
🔺️نویسنده تاریخ جراید و مجلات ایران، درباره مجله جریده نجف چنین گزارش می کند: روزنامه نجف در شهر نجف، به مدیری سید مسلم راون زاده و حاجی محمد بن حاجی حسینی و شیخ حسین طهرانی تأسیس و در سال 1328ق به طور هفتگی منتشر شده است. وجه اشتراک آن در نجف 25 روپیه، در ترکستان 30 روپیه، در ایران 15 قران و در سایر ممالک 8 فرانک.
📚تاریخ جراید ومجلات ایران: 4، 280.
🏠 @chsiqs
📜 تاریخ سازی برای فرار از مشکل
🔹️در روایتی از شیخ طوسی، با اسناد معتبر، درباره اختلاف دیدگاه میان امام باقر و امام صادق، مطلبی در ارتباط با یکی از احکام زکات گزارش شده است.
🏷كنت قاعدا عند أبي جعفر و ليس عنده غير ابنه جعفر فقال: يا زرارة، إنّ أبا ذرّ و عثمان تنازعا على عهد رسول اللّه فقال عثمان: كلّ مال من ذهب أو فضّة يدار و يعمل به و يتّجر به ففيه زكاة إذا حال عليه الحول، فقال أبو ذرّ: أمّا ما اتّجر به أو دير أو عمل به فليس فيه زكاة، إنّما الزكاة فيها إذا كان ركازا أو كنزا موضوعا، فإذا حال عليه الحول ففيه الزكاة، فاختصما في ذلك إلى رسول اللّه فقال القول ما قال أبو ذرّ فقال أبو عبد اللّه لأبيه: ما تريد إلّا أن يخرج مثل هذا فيكفّ الناس أن يعطوا فقراءهم و مساكينهم فقال أبوه: إليك عنّي لا أجد منها بدّا.
📚تهذیب الأحکام: 4، 70-71.
🔺️برخی بر این باورند که اختلاف میان دو امام به هیچ وجه قابل پذیرش نیست. براساس این دیدگاه، می توانیم این روایت را از اساس باطل اعلام کنیم؛ هرچند روایت یادشده، از سند معتبری برخوردار است. در طرف مقابل، گاهی پاره دیگری از عالمان اختلاف میان دو امام را در احکام ثانویه یا شبیه به آن معقول می دانند و از این رو صدور این روایت را تکذیب نمی کنند. (ر.ک: معجم الأحادیث المعتبرة: 5، 318). برای توضیح بیشتر در این زمینه، مناسب است به کتاب «تاریخ یار» بخش ارزش گذاری گزارش ها، قسمت سنجش با باورهای ایمانی مراجعه شود.
🔸️در این میان، میرزا محمد حسن آشتیانی، شاگرد مشهور شیخ انصاری، نه راه اول را انتخاب کرده و نه راه دوم را. ایشان چون معتقد است، میان دو امام هیچ اختلافی پدید نمی آید، اختلاف موجود در روایت را پذیرا نیست و از طرف دیگر چون نمی خواهد این روایت را تکذیب کند، تاریخ سازی کرده و این احتمال را داده که امام باقر دو فرزند به نام جعفر داشته که آن جعفری که امام نیست، با امام باقر اختلاف دیدگاه پیدا کرده است.
🔺️وهذا السؤال والجواب ربما يشعر بأنّ له عليه السّلام ابنا غير أبي عبد اللّه عليه السّلام و أنّه المراد بجعفر فتأمّل.
📚الزکاة: 1، 176.
🏠 @chsiqs
📜چرا در رثای مشرکی شعر گفته ای؟
🔹️سید رضی، به مناسبت در گذشت ابراهیم بن هلال، یکی از شاعران و ادیبان هم عصر خود که نه شیعه بوده و نه مسلمان بلکه مشرک بوده و از صابئیان به حساب می آمده، قصیده ای با بیش ازهشتاد بیت در بزرگداشت او سروده است. در فهرستِ ابن ندیم آمده، سید رضی با او مراسلاتی داشته است.
📚دیوان الشریف الرضي: 1، 355-359، الفهرست: 194.
🔺️بنابر گزارش ابن خلّكان، برخی بر سید رضی اعتراض کرده و این مطلب را مطرح کردند که چه لزومی دارد سید و فرزند پیامبر، فردی که مشرک بوده را تجلیل کند. سید رضی، در جواب این اعتراض گفته بود: من فضیلت او را ستوده ام و نه دینش را. در حالیکه بنابر گزارش صفدی، مورخ قرن هفتمی، برخی از حاضران در مجلسی که سید رضی قصیده خود را برای آنان خوانده، نسبت به آن شاعر بددهنی کرده و او را سگ پسر سگ خوانده اند.
🏷و عاتبه الناس في ذلك لكونه شريفا يرثي صابئا فقال: إنما رثيت فضله.
📚وفیات الأعیان: 1، 54.
🏷 وقد عتب على الشريف الرضي كونه رثاه بمثل ذلك فقال: إنّما رثيت فضله لا دينه ويقال إنّه أنشدها يوما فقال أولها «أ رأيت من حملوا على الأعواد» فقال بعض الحاضرين: كلب بن كلب ويقال إنّه لمّا زار قبره نزل عن مركوبه أول ما وقع عليه.
📚الوافي بالوفيات: 6، 161.
🏠 @chsiqs
📜 یک دهم زمین های مسکونی ایران وقفی است
🔹️مولی نظرعلی طالقانی، یکی از شاگردان صاحب جواهر و شیخ انصاری، بر این باور است که در دفتری نام تمام مناطقی که در کشور ایران، تا آن زمان، به صورت وقف در آمده، نوشته شده که مساحت زمین های یادشده در حدود یک دهم مساحت ایران بوده است. به گزارش طالقانی، در این دفتر، مهر و خط علامه مجلسی و برخی از عالمانی که بعد از ایشان بوده اند، در تصدیق مضمون اوقاف مذکور وجود داشته و صاحب دفتر یادشده بر این اعتقاد بوده که در آن زمان با هیچ یک از زمین های مذکور معامله زمین وقفی نمی شده است.
🏷ولقد رأیت بعیني طومارا كبيرا ذكر فيه من الأملاك ما قد كاد أن يكون عشر أملاك ايران قد وقف كلّها مالكها وفيه خط المجلسي وخاتمه وتصديق كثير من الذين جاؤوا بعده من العلماء الأبرار وقال الذي جاء به: اليوم لم يبق منها شبر وقفا.
📚 مناط الأحكام: 264.
🏠 @chsiqs
📜 داعشیگری از نوع شیعی
🔹️بنابر گزارش عبدالنبی قزوینی، از معاصران مرحوم بحرالعلوم، حیدر علی شیروانی، که نوه دختری علامه محمد تقی مجلسی مجلسی است و پدرخانمش، علامه محمدباقر مجلسی می باشد، باورهای نامألوف و نامأنوسی داشته و مریدانی پیدا کرده بود که به آنان «حیدریه» می گفتند. از باورهای او، اینکه اغلب عالمان شیعه را لعن می کرده یا علاوه بر اینکه غیر از امامیه را کافر می دانسته، کسی را که در این موضوع تشکیک می کرده را نیز کافر و نجس می پنداشته است.
🔺️بنابر این گزارش، او گاهی سنیان را به خانه خود می کشانده و پس از آنکه فرصت مناسب برای کشتن آنان پیدا می کرد، با چاقو آنان را به قتل می رسانده است. یا اینکه گفته شده؛ مریدان او روزه می گرفتند و برای اینکه با مال حلال افطار کنند، به مغازه های سنیان دست برد می زدند و با اموال سرقتی روزه خود را باز می کردند.
🏷سمعت أستادنا و استنادنا الفاضل الأعز و العالم الأكبر مولانا علي أصغر يحكي أنه كان يلعن جميع العلماء الا السيد المرتضى و والده العلامة، و قد تحقق منه أنه كان يضيف أهل السنة إلى بيته و يصبر عليهم إلى أن يحصل له الفرصة و يتمكن مما يريد، فيأخذ المدية بيده المرتعشة لكونه ناهزا التسعين فيضعها في حلق أحدهم فيقتله بنهاية الزجر و" الحيدرية "المنسوبون اليه كانوا يصومون فيريدون أن يفطروا بالحلال، فيمشون إلى دكاكين أهل السنة أو بيوتهم فيسرقون شيئا فيفطرون به ومن آرائهم عدم رجحان صوم يوم الإثنين أو حرمته، و ان وافى ومنها حكمهم بخروج غير الامامية من دين الإسلام و الحكم بنجاستهم، و كذا من شك في ذلك. إلى غيرها من الآراء ورأيت منه رسالة حكم فيها بوجوب الاجتهاد على الأعيان كماهو رأي علماء الحلب و أشبع الكلام في ذلك لكنه مزيف.
📚 تتمیم أمل الآمل: 138.
🏠 @chsiqs
📜روایتی با قدمتِ حدودا چهل و شش سال
🔹️جدای از درستى يا نادرستی مضمون متن متداول "نحن حجج الله وفاطمة حجة الله علينا"، این متن در منابع حدیثی و تاریخی موجود نیامده است، جز آنکه سید عبدالحسین طیّب، که در سال 1370 شمسی از دنیا رفته، در کتاب تفسیری خود، شبیه متن عربی یادشده را به عنوان حدیثی منسوب به امام عسکری معرفی کرده است.
🏷وشاهد بر این معنی، حدیث شریف منسوب به حضرت عسکری است که فرمود: نحن حجج الله علی خلقه وجدّتنا فاطمة حجة الله علينا.
📚 أطيب البيان في تفسيرالقرآن: 13، 226.
🔺️مرحوم طیّب در مصاحبه اش با مجله حوزه، شروع نگارش تفسیرش را سال ۱۳۴۱ شمسی گفته که سال به سال، این تفسیر چاپ می شده و در سال ۱۳۵۹ آخرین جلد آن به اتمام رسیده و چاپ شده است. بنابر این، می توان احتمال داد، جلد سیزدهم این کتاب حدودا در سال ۱۳۵۷ به اتمام رسیده و از این رو، نتیجه گرفت که متن عربی فوق، قدمتی حدودا چهل و شش ساله دارد.
🏷نگارش تفسیر را تقریبا از سال 1341 به صورت مداوم شروع کردم. علت نگارش هم سفارش حضرت حجت بود که در عالم رویا به حقیر داشتند و به بنده امر فرمودند که این تفسیر را بنگارم. که آن زمان من بدون وقفه به نگارش آن مشغول شدم با پایان گرفتن هر یک از جلدها همان را منتشر مى ساختم. به این ترتیب کار تالیف وانتشار تقریبا همزمان به پیش مى رفت. آخرین جلد کتاب یعنى جلد چهاردهم آن در سال 1359 منتشر گردید که به این ترتیب تالیف این دوره تفسیر 18 سال به طول انجامید.
📚 مجله حوزه، شماره ۳۳.
🏠 @chsiqs
📜دیدگاه نراقی درباره برخی از سؤال های بی حاصل
🔹️از ملا احمد نراقی، نویسنده کتاب فقهی مستند الشیعة، درباره برتری حضرت زهرا بر امامانی که نوه های ایشان محسوب می شوند، پرسش شده است. او در پاسخ، دانستن جواب این قبیل پرسش ها را نه واجب و نه مستحب می داند بلکه به باور ایشان، حکم قطعی دادن در این زمینه، خطر ساز است خصوصا که روایت صریحی در این زمینه وجود ندارد.
🔺️به هرحال، مرحوم نراقی، از جهت اینکه حضرت زهرا مادربزرگ امامان محسوب می شود، مادر بزرگی را معیاری برای افضلیت ایشان بر امامان می داند ولی از سه جهت دیگر امامان را از حضرت زهرا بالاتر می داند؛ یکی اینکه به باور وی، امامان دارای مرتبه خلافت کبری هستند، در حالیکه حضرت زهرا صاحب این مرتبه نیست. دو اینکه امامت امامان، به خودی خود، موجب برتری آنان بر حضرت زهرا خواهد شد. سه اینکه، فضایلی که برای امامان در احادیث ذکر شده، بيشتر و برتر از فضایلی است که درباره فضیلت حضرت زهرا بیان شده است.
🏷 آيا حضرت فاطمۀ زهرا بعد از حسنين بر ساير ائمّۀ اطهار افضليّت دارند يا نه ايشان افضلند؟ امثال اين مسائل نه از اصول دينند و نه از فروع، نه دانستن او از واجبات است و نه از مستحبّات، در ندانستن آن تصوّر ضررى نه، و در حكم به آن احتمال خطر، و نه از اخبار ائمّۀ اطهار در اين خصوص حديثى در نظر، و نه عقول امثال ما را در اين مراحل راه... و قطع نظر از فضايل غير محصوره كه هر يك دارند و ما را احاطۀ به عشرى از اعشار آنها نيست از براى حضرت سيّدة النساء مرتبۀ جدودت از براى ائمّه تسعه حاصل بوده و جدّه من حيث هى جدّة فضيلتى دارد كه از براى نبيرگان فضيلت نيست و از براى ائمّۀ طاهرين مرتبۀ امامت و خلافت كبرى حاصل بود كه از براى سيّدة النساء نبود، و مرتبۀ امامت نيز من حيث هى فضيلتى دارد كه از براى غير امام نيست و ظاهر آن است كه فضيلت مرتبۀ امامت بسيار افزونتر از مرتبۀ جدودت است. ديگر آن كه اگر چه در احاديث و اخبار و زيارات و تسليمات فضايل غير عديده از براى همۀ ايشان مذكور، و در كتب احاديث و زيارات و ادعيه مسطور است، و ليكن آن قدر از اوصاف عظيمه و فضايل جسيمه كه از براى ائمّه مذكور است به آن قدر از براى سيّدة النساء مذكور نيست، و به حقيقت حال، خدا و رسول و خزنۀ علم ايشان داناترند.
📚 رسائل و مسائل: 2، 709.
🏠 @chsiqs
📜تحقیق درباره مسأله غیر ضروری
🔹️بنابر گزارش آقابزرگ طهرانی، آقا محمد علی بهبهانی، پسر وحید بهبهانی و فقیه متنفذ در کرمانشاه که به لقب صوفی کش مشهور بوده، کتابی درباره برتری امام حسن و امام حسین بر مادرشان حضرت زهرا با عنوان «تفضیل الحسنین علی امّهما الصدیقة» نگاشته است.
📚الذریعة: 4، 359.
🔺️نسخه ای از این کتاب در کتابخانه مجلس شورای اسلامی وجود دارد. بنابرآنچه در این نسخه آمده، بهبهانی ماجرای نوشتن این نسخه را این گونه بیان کرده که یکی از بزرگان آن زمان به برتری حضرت زهرا بر حسنین باور داشته و به این باور تصریح کرده است. پس از آن، برخی از اطرافیان بهبهانی، از او درباره این مسأله استفسار می کنند. وی اگرچه تصریح می کند که بررسی این مسأله ضروری نیست ولی معتقد است؛ از آن جهت که سکوت از حق گویی موجب ملعون بودن می شود، سکوت در این زمینه درست نیست. از این رو به تألیف چنین رساله ای دست می زند و درباره این مسأله که ظاهرا تحقیق درباره آن بیهوده بوده و در دنیا و آخرت سود بخشی خاصی ندارد و نه از اصول دین به حساب می آید و نه فروع دین، حدود هشتاد صفحه می نگارد.
🏷مسموع شد که بعضی از فضلای اعیان، قائلست به افضلیت سیده زنان عالمیان از دو سید جوانان اهل جنان ... وبعضی از اعاظم اصحاب از قاصر در این باب سؤال نمودند و خواهش تحقیق در این مسأله فرمودند... وهرچند که تحقیق این مسئله چندان ضرور نبود لکن برای رفع توهم و رفع تشکیک لازم نمود و از جناب رسالت مئآب مرویست که هرکس ساکت شود از گفتن حق، پس او ملعون خواهد بود. لهذا عنان بیان به سمت تحقیق آن در ضمن مقدمه و دو فصل معطوف گردید. ومن الله الإعانة والتأیید والتسدید.
🔸️تصویر دو صفحه اول نسخه کتاب یادشده، پس از این فرسته آمده است.
🏠 @chsiqs
📜بحث های تاریخیِ بی فایده
🔹️شهید آیت الله مطهری، بر این باور است که در تاریخ خوانی، جنبه درس آموزی آن است که باید مورد هدف قرار گرفته و از آن استفاده شود. تحقیق درباره مسائلی که از آن نمی توان عبرت گرفت، بی فایده است؛ مثلا بحث وجدل درباره بهشتی بودن و نبودن شخصیت های تاریخی که کاری خدایی است به پژوهشگر تاریخ ارتباطی نداشته و به رشد و تعالی او هیچ کمکی نمی تواند بکند. به باور مرحوم مطهری، بسیاری از افراد در این زمینه لغزیده اند و به جای آن که در مسائل مهم و سودبخش تحقیق کنند، به بررسی مسائل بیهوده رو آورده و خود را به آن مشغول ساخته اند.
🏷شايد عنايت بيشتر در مِثل آيه «تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَها ما كَسَبَتْ وَ لَكُمْ ما كَسَبْتُمْ وَ لا تُسْئَلُونَ عَمَّا كانُوا يَعْمَلُونَ» به اين است كه شما فقط بايد از تاريخ گذشته درس بياموزيد، شما مسئول اعمال آنها از جنبه الهى نيستيد، امر آخرت آنها و مرحوم يا ملعون بودن آنها مربوط به كار خداست نه كار شما، هيچ وقت در اين جهت فكر نكنيد و جدل نكنيد كه آيا آنها ملعوناند يا مرحوم و وقت را صرف اين فكر نكنيد، اگر خدا صريحاً بيان كرده كه كرده و اگر نكرده كشف و تحقيق آن و استدلال و اقامه برهان بر آن مربوط به شما نيست. شما درباره آنچه مربوط به خود شماست فكر و تدبر كنيد كه فكر صحيح اين است. متأسفانه جامعه اسلامى از جمله مواردى كه لغزيد همان فكر كردن در مسائل بيهوده بود؛ از آن جمله راجع به وظايف الهى در عالم آخرت. اين سنخ مجهولات را موضوع تفكر خود قرار دادند.
📚یادداشت های استاد مطهری: 13، 249.
🏷ملّا را ديدند كه چوب بزرگى به دو دست گرفته و كلاهش را روى آن چوب گذاشته و به سرعت مىچرخاند و در اين حال ديدند كه شلوارش پايين افتاده و آنچه بنا نيست پيدا باشد، پيدا شده. گفتند: ملّا شلوارت را بالا بكش. گفت: ببينيد آخر فرصت دارم؟! از اين قبيل است، عمل بسيارى از مردم كه دائماً در تلاش هاى بيهوده هستند و بىجهت كارهايى براى خود درست كردهاند و وقتى و فراغتى براى خود باقى نگذاشتهاند؛ مانند حوزههاى روحانى و مشاغل درسى آنها در برابر وظايف اصلاحى آن ها.
📚 یادداشت های استاد مطهری: 15، 160.
🏠 @chsiqs
📜 آیا کتاب فقهی جواهرالکلام یک نویسنده دارد؟
🔹️بنابر گزارشی که محمد حرزالدین نجفی، فقیه و تاریخنگار، نقل می کند، مباحث عقلی موجود در کتاب جواهر کلام، مطالب ملاباقر ترکی، یکی از افراد نزدیک به مرحوم صاحب جواهر بوده که وی آن مطالب را در کتاب استاد خود جای داده است. چنانچه این گزارش درست باشد؛ می توان گفت، جواهر الکلام، کتابی است که یک نویسنده ندارد. البته حرزالدین بدون آنکه گزارشی را که نقل کرده تکذیب یا تضعیف کند، چنین کاری را از طرف ترکی امری متداول و شایع در موسوعه نویسی می داند. از طرف دیگر، بنابر گزارش حرزالدین، شاگردان صاحب جواهر او را در تصحیح و استنساخ کتاب یادشده کمک کرده، زیرا خط صاحب جواهر خوانا نبوده و برخی از شاگردان ایشان نسخه های کتاب او را تصحیح کرده و پس از آن، کار استنساخ از جواهر برای ناسخان راحت شده است. بدین ترتیب، از این جهت نیز این کتاب، محصول تلاش های یک فرد نبوده است.
🏷وکان معاصرا للشیخ محمدحسن صاحب الجواهر ومن أخصائه، قیل وکل مایتعلق بالعلوم العقلیة فی کتاب جواهرالکلام کان منه وحدث ایضا بذلک الأستاذ الحسین وأخوه الشیخ ملاعلی الخلیلیان أما الأستاذ سمعته منه بلاواسطة والثانی عن بعض تلامذته وهوالشیخ علی الخاقانی العالم الثقة وحدثنا ایضا بذلک بعد ولده الفاضل الشیخ حسن الخاقانی عن والده المقدس، انتهی. اقول والحق إن الشیخ محمدحسن کامل الإجتهاد محیط واسع وان کتابه غیرقابل للطعن فی شیء بل هو ممايمدح به لموافقة نظره نظرغيره من المحققين الأخصائيين بالعلوم العقلية ولوسلمنا ان المترجم له أشرف علي تصحيح كتاب الجواهر وتبويبه ووضع شيئا زائدا على التأليف من الفوائد العلمية فهو غيرضائر بل هو متعارف في اغلب الموسوعات العلمية...
📚معارف الرجال:1، 125-126.
🏷...فتناولها بعض تلاميذه وصححوها في المسودة وكان خط المترجم له ضعيفا جدا وممن صححها تلميذه الشيخ حسن قفطان السعدي... وكان مدار استنساخ الجواهر على يدالشيخ محمد الخمايسي وصحح نسخة منها بدقة الشيخ حسين القمشي بخطه ثم سهل على النساخ.
📚 معارف الرجال: 2، 226.
🏠 @chsiqs
📜 گفتگوی انتقادیِ مکتوب
🔹️ بنابر گزارش نجاشی، فردی با نام ابوالحسین بن مهلوس که اطلاعات خاصی درباره او نداریم و فقط اینکه نجاشی برای او دعا کرده، در مجلسی که سید رضی برگزار کرده و در آن مجلس، شیخ مفید هم حضور داشته، از فردی با نام ابوالحسین سوسنجردی که نجاشی او را از صالحان و متکلمان امامیه معرفی می کند، نقل کرده که بین ابوالقاسم بلخی که یکی از متکلمان مشهور معتزله بوده با محمد بن عبدالرحمن بن قبة که به تعبیر نجاشی، متکلم عظیم القدر و دارای عقیده درست بوده، گفتگوی مکتوب شکل گرفته است.
🔺️این مناظره بدین نحو صورت پذیرفته است که سوسنجردی بعد از اینکه به زیارت مرقد امام رضا در مشهد می رود، به منطقه بلخ رفته تا با ابوالقاسم بلخی دیدار کند. در اثنای دیدار، بلخی کتاب ابن قبة در موضوع امامت که به همراه سوسنجردی بوده را می بیند و پس از مطالعه آن، بر کتاب یادشده نقدی می نویسد و اسم کتابش را المسترشد فی الإمامة می گذارد. بنابر این گزارش، سوسنجردی، کتاب مسترشد را به شهر ری می برد و آن را در اختیار ابن قبة می گذارد و او نیز جواب کتاب بلخی را در کتاب جدیدی با عنوان المستثبت فی الإمامة می دهد. سوسنجردی نیز کتاب جدید را برای بلخی برده و او نقدهای خود را بر دفاعیه های ابن قبه با عنوان نقض المستثبت می نگارد ولی وقتی این نقدها را سوسنجردی به ری می برد تا ابن قبة بر آن مطلع شود، می بیند که ابن قبة از دنیا رفته است.
🔺️جالب اینکه ظاهرا سوسنجردی که بنابر گزارش نجاشی، متکلم و دارای اعتقاد درست بوده، جوابی نوشتاری بر باورهای بلخی نداده و به همین اکتفا کرده که نقدهای او را در اختیار ابن قبة بگذارد تا او جواب بدهد و حتا بعد از وفات ابن قبة نیز نگفته است که من به جای ابن قبة ، پاسخ نقدهای بلخی را به صورت مکتوب می دهم. گفتنی است، بنابر گزارش نجاشی، سوسنجردی همچون معتزلة باور به وعید داشته و مغفرت بدون توبه را محال می دانسته است.
🏷سمعت أبا الحسين بن المهلوس العلوي الموسوي رضي الله عنه يقول في مجلس الرضي أبي الحسن محمد بن الحسين بن موسى، و هناك شيخنا أبو عبد الله محمد بن محمد بن النعمان رحمهم الله أجمعين: سمعت أبا الحسين السوسنجردي رحمه الله و كان من عيون أصحابنا و صالحيهم المتكلمين، و له كتاب في الإمامة معروف به، و كان قد حج على قدميه (قدمه) خمسين حجة- يقول: مضيت إلى أبي القاسم البلخي إلى بلخ، بعد زيارتي الرضا عليه السلام بطوس، فسلمت عليه، و كان عارفا بي، و معي كتاب أبي جعفر بن قبة في الإمامة، المعروف بالإنصاف، فوقف عليه و نقضه ب المسترشد في الإمامة، فعدت إلى الري فدفعت الكتاب إلى ابن قبة فنقضه ب المستثبت في الإمامة، فحملته إلى أبي القاسم فنقضه ب نقض المستثبت، فعدت إلى الري فوجدت أبا جعفر قد مات رحمه الله.
📚رجال النجاشی: 376.
🏷متكلم، جيد الكلام، صحيح الاعتقاد، كان يقول بالوعيد، له كتب، منها: كتاب المقنع في الإمامة، كتاب المنقذ في الإمامة.
📚رجال النجاشی: 381.
🏠 @chsiqs
📜 جواب رد به خواستگاری پیامبر
🔹️ بنابر نقل مرحوم کلینی، با اسنادی قابل قبول، پیامبر از دختر عموی خود، ام هانی، فرزند جناب ابوطالب، خواستگاری می کند ولی او به این دلیل که صاحب فرزند بوده و به تربیت فرزندان مشغول است و مناسب برای همسر پیامبر آنست که سر شلوغی نداشته باشد، خواستگاری پیامبر را قبول نمی کند و به ایشان جواب منفی می دهد. پیامبر که دلیل ام هانی را می شنود، از زنان قریشی که همچون ام هانی هستند، تمجید می کند و آنان را همسرانی می داند که به فکر فرزندان خویشند و اموال شوهرانشان را هدر نمی دهند.
🏷 عن أبي بصير عن أحدهما قال خطب النبي أم هاني بنت أبي طالب فقالت يا رسول اللَّه إني مصابة، في حجري أيتام و لا يصلح لك إلا امرأة فارغة فقال رسول اللَّه ما ركب الإبل مثل نساء قريش أحنى على ولد و لا أرعى على زوج في ذات يديه.
📚 کافی: 5، 327.
🔺️ابن سعد بغدادی، همانندِ این گزارش را در چند روایت و با تفصیل بیشتر و کمی متفاوت نقل کرده است. در یکی از گزارش های ابن سعد در این زمینه آمده که ام هانی پس از خواستگاری پیامبر از ایشان، به پیامبر گفته است که من شما را در زمان جاهلیت دوست داشتم، چه برسد به این زمان که زمان اسلام است ولی می ترسم فرزندانم شما را اذیت کنند. پس از آن پیامبر از زنان قریش ستایش می کنند.
🏷 فخطبها رسول الله إلى نفسها فقالت: و الله إن كنت لأحبك في الجاهلية فكيف في الإسلام؟ و لكني امرأة مصيبة و أكره أن يؤذوك. فقال رسول الله:، خير نساء ركبن المطايا نساء قريش. أحناه على ولد في صغره و أرعاه على زوج في ذات يده.
📚الطبقات الکبیر(الخانجي): 11، 146-147.
🏠 @chsiqs
📜 وصیت مالی حضرت زهرا
🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی، با دو اسناد معتبر، حضرت زهرا در وصیتی مسئولیت هفت نخلستان را به امام علی واگذار کرد و افزود چنانچه امام علی از دنیا رفت، مسئوليت آن هفت نخلستان با امام حسن و سپس با امام حسین و پس از آن با بزرگترین نوه حضرت زهرا، نه بزرگترین نوه امام علی،خواهد بود. بنابر گزارش یادشده، این وصیت را امام علی مکتوب کرد و مقداد و زبیر، شاهد این وصیت مالی قرار گرفتند.
🏷قال أبو جعفر عليه السّلام ألا أقرئك وصيّة فاطمة عليها السّلام؟ قال: قلت: بلى. قال فأخرج حقّا أو سفطا فأخرج منه كتابا فقرأه بسم اللّه الرّحمن الرحيم. هذا ما أوصت به فاطمة بنت محمّد رسول اللّه صلى الله عليه و اله أوصت بحوائطها السبعة: العواف، و الدّلال، و البرقة، و الميثب، و الحسنى، و الصافية، و مال أمّ إبراهيم إلى عليّ بن أبي طالب عليه السّلام. فإن مضى عليّ فإلى الحسن. فإن مضى الحسن فإلى الحسين. فإن مضى الحسين فإلى الأكبر من ولدي دون ولدک. شهد اللّه على ذلك و المقداد بن الأسود و الزبير بن العوّام و كتب عليّ بن أبي طالب.
📚الکافی: 7، 48.
🔺️بنابر روایت دیگری که کلینی، با اسنادِ نسبتا معتبری، نقل می کند، این هفت نخلستان، اموال وقفی بوده که پیامبر، آن اموال را برای حضرت زهرا وقف کرده است. بنابر این گزارش، وقتی عباس، عموی پیامبر، مدعی این اموال می شود، امام علی شهادت می دهد که این اموال وقفی بوده و برای حضرت زهراست و عباس نمی تواند ادعای ارث بری از این هفت نخلستان داشته باشد و گویا او نیز قانع می شود. آنچه گفته شد، مبتنی است بر الفاظی که در روایت آمده و گرنه ممکن است، کسی ادعا کند مراد از وقف، نحلة و هدیه است.
🏷سألته عن الحيطان السبعة التي كانت ميراث رسول اللَّه لفاطمة فقال لا إنما كانت وقفا- و كان رسول اللَّه يأخذ إليه منها ما ينفق على أضيافه- و التابعة تلزمه فيها فلما قبض جاء العباس يخاصم فاطمة ع فيها- فشهد علي و غيره أنها وقف على فاطمة.
📚الکافی: 7، 47.
🏷جالب اینکه، در نقلی که حضرت زهرا مسئولیت این هفت نخلستان وقفی را به امام علی واگذار کرده، مقداد و زبیر در میان افراد متعددی که ممکن بود شاهد قرار بگیرند، به عنوان شاهد بر این وصیت مالی انتخاب شده اند. از یک طرف، مقدادی که جزو قریش و بنی هاشم نبوده و از جهت قبیلگی شخصیت خاصی نداشته، قرار داشت و از طرف دیگر، زبیر بن عوام که از بنی هاشم محسوب می شد و پسر عمه امام علی بود و در آینده در مقابل امام علی می ایستد، انتخاب شده بود.
🔺️گفتنی است، بنابر آنچه از سه گزارش گذشته فهمیده می شود، جریان حاکم پس از پیامبر، این هفت نخلستان وقفی یا هدیه ای را غصب نکرده و اختیارِ این هفت نخلستان در دستان حضرت زهرا بوده است.
🏠 @chsiqs
📜 آیا حضرت زهرا وصیت کرد تا کسی ایشان را پس از رحلت غسل ندهد؟
🔹️بنابر گزارشی که احمد بن حنبل نقل کرده، حضرت زهرا ساعتی پیش از آنکه از دنیا برود، غسل کرد و لباس های جدید پوشید و رو به قبله دراز کشید و به خدمتکارش خبر رحلت خود را داد و وصیت کرد که پس از رحلت، کسی ایشان را غسل ندهد، زیرا ایشان خود غسل کرده است.
🏷عن أم سلمى قالت: اشتكت فاطمة شكواها التي قبضت فيها فكنت أمرضها فأصبحت يوما كأمثل ما رأيتها في شكواها تلك قالت وخرج علي لبعض حاجته فقالت: يا أمه، اسكبي لي غسلا فسكبت لها غسلا فاغتسلت كأحسن ما رأيتها تغتسل ثم قالت يا أمة، أعطيني ثيابي الجدد فأعطيتها فلبستها ثم قالت لي: يا أمه، اجعلي لي فراشي في وسط البيت ففعلت فاضطجعت واستقبلت القبلة وجعلت يدها تحت خدها ثم قالت: يا أمه، إني مقبوضة الآن، قد تطهرت الآن، فلا يكشفني أحد فقبضت مكانها قالت: فجاء علي فأخبرته.
📚مسند احمد(الرسالة): 45، 587.
🔺️على بن عيسى اربلی، تاریخ نگار شیعه قرن هفتمی، این گزارش را مخالف احکام فقهی موجود می داند، زیرا نبایستی جسد مرده را بدون غسل دادن دفن کرد مگر در موارد خاصی که این مورد از آن موارد محسوب نمی شود. اربلی از اینکه شیعه و سنی، این گزارش را نقل کرده بدون آنکه درباره اش توضیحی بدهند و منافات آن با فقه را گوشزد کنند، تعجب می کند.
🔺️واتفاقهما من طرق الشيعة و السنة على نقله مع كون الحكم على خلافه عجيب فإن الفقهاء من الطريقين لا يجيزون الدفن إلا بعد الغسل إلا في مواضع ليس هذا منه فكيف رويا هذا الحديث و لم يعللاه و لا ذكرا فقهه و لا نبها على الجواز و لا المنع و لعل هذا أمر يخصها و إنما استدل الفقهاء على أنه يجوز للرجل أن يغسل زوجته بأن عليا غسل فاطمة و هو المشهور.
📚کشف الغمة(بنی هاشمی): 1، 502.
🔺️گفتنی است، گزارش مذکور با روایتی که مرحوم کلینی، با اسنادی نامعتبر، نقل کرده دال براینکه امام علی حضرت زهرا را غسل داده، زيرا حضرت زهرا صدیقه بوده اند و صدیقه را بایستی فردی که جزو صدیقان است، غسل دهد، در تنافی می باشد.
🏷عن مفضّل بن عمر قال: قلت لأبي عبد اللَّه جعلت فداك من غسّل فاطمة عليها السلام؟ قال ذاك أمير المؤمنين عليه السلام قال: فكأنّي استعظمت ذلك من قوله قال فكأنّك ضقت ممّا أخبرتك به؟ قلت فقد كان ذلك جعلت فداك قال لا تضيقنّ فإنّها صدّيقة لم يكن يغسّلها إلّا صدّيق أما علمت أنّ مريم لم يغسّلها إلّا عيسى.
📚الکافی: 1، 459.
🔺️به نظر می رسد، اینکه راوی روایت یادشده یعنی مفضل بن عمر تعجب کرده و برایش سخت آمده که چگونه امام علی همسر خود را غسل داده است، به این بر می گردد که او عراقی بوده و فقیهان عراقی در این باره، برخلاف فقیهان اهل مدینه همچون مالک، بر این باور بودند که مرد نبایستی همسر خود را غسل دهد.
🏷 تغسّل المرأة زوجها ولايغسّل الرجل امرأته.
📚الآثار (ابويوسف قاضي): 1، 78.
🔺️با توجه به اینکه در چند روایات دیگری که کلینی با اسناد معتبر از امام صادق نقل کرده و غسل دادن همسر توسط شوهر را بی اشکال دانسته، روایت پیشین نیز از جهت متنی مورد سؤال قرار می گیرد، زیرا مفضل بن عمر که ظاهرا حکم شرعی جواز غسل همسر توسط شوهر را نمی دانسته، چرا در جواب او به این مطلب اشاره نشده بلکه جواب به گونه ای بیان شده که گویی غسل همسر توسط شوهر اختصاص به غسل صدیقه توسط صدیق دارد. البته ممکن است، کسی احتمال بدهد که مفضل بن عمر به دلیل تحت تأثیر فضای فقهی عراق بودن، جواب امام یعنی جواز غسل زن توسط شوهر را به گونه ای گزارش کرده که این کار فقط به حضرت زهرا و امام علی اختصاص داشته باشد تا به دیگران اجازه ندهد که مرتکب چنین کاری شوند.
🏷سألته عن الرجل يغسّل إمرأته؟ قال نعم إنما يمنعها أهلها تعصبا.
📚الكافي: ۳، ۱۵۹.
🏠@chsiqs
🔰تاریخ هجوم به خانه امیرالمومنین و حضرت زهرا علیهما السلام
🔸سخنران:
آیت الله محمدهادی یوسفی غروی
زمان: جمعه، ۱۶ آذر ماه ۱۴۰۳ (۶ دسامبر ۲۰۲۴)
ساعت ۲۱ به وقت تهران( ۱۷:۳۰ به وقت لندن)
خانه «گفتارها»، کلابهاوس
🔗لینک ورود: https://www.clubhouse.com/invite/eX9cVV2B967bAeG4X10n8wvEJNw1irBE3Xo:Ou33ILmGYm5HeRs8vOfNYs31SbLrwQL1oDNnUUb3X8o
064_نصوص_تاريخية_في_علة_الزهراء_وشهادتها.pdf
1.36M
🔰كراس الكتروني جديد رقم (64)
عنوان الكراس: «نصوص تاريخية في علة فاطمة الزهراء وشهادتها»
تأليف: العلامة المحقق الشيخ محمد هادي اليوسفي الغروي.
عدد الصفحات: 51
مما جاء في المقدمة: اختارنا بين يدي القرّاء الكرام النصوص التاريخية المتعقلة بِعلة وشهادة سيدة نساء العالمين (ع) التي أوردها العلامة المحقق اليوسفي في كتابه «موسوعة التاريخ الإسلامي».
وقد أثبتناها مع الاهتمام بتشكيل بعض النصوص وإبراز الآيات لاسيما كلمات الصِّدِّيقة الكُبرى(عليها السلام). استوعبت هذه النصوص جميع الأحداث المهمَّة المتعلقة بالموضوع، من بدء علتها إلى تأبين أمير المؤمنين علي بن ابي طالب(ع) لها.
المحتويات
🔸الميلاد الميمون
🔹بدء علة فاطمة (عليها السلام)
🔸ولما اشتد علتها
🔹فعادها الشيخان
🔸وجاءها العباس عائدًا
🔹وصايا الزهراء (عليها السلام)
🔸ساعة الوفاة
🔹غسل الزهراء (عليها السلام)
🔸تاريخ الوفاة
🔹وأين دفنت؟
🔸تأْبين أمير المؤمنين للزهراء (عليهما السلام)
🔹عواقب دفن الليل
🔸مؤامرة
#كراس_الكتروني
#فاطمة_الزهراء
#العلامة_اليوسفي_الغروي
تحميل من الموقع الرسمي:
https://fajrashura.com/abb/8545/
@chsiqs
📜گزارش سیّاری درباره غصب فدک
🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی و همچنین شیخ طوسی به نقل از کتاب احمد بن محمد السیاری که متهم به دروغگویی و فاسد العقیده بودن بوده و از مهمترین راویان منتسب به شیعه امامی است که درباره تحریف قرآن روایات زیادی نقل کرده، امام کاظم برای مهدی، یکی از خلفای عباسی، ماجرای غصب فدک و مخالفت حضرت زهرا با حاکمیت را به این نحو نقل می کند که حضرت زهرا، پس از غصب فدک و پس از اینکه ابوبکر از ایشان مطالبه شاهد می کند، امام علی و امایمن را بهعنوان شاهد بر اینکه حضرت زهرا مالک فدک است، به ابوبکر معرفی کرد. (در نقل طوسی علاوه بر نام این دو، نام حسنین نیز آمده است.) پس از اینکه این دو بر مالکیت فدک برای حضرت زهرا شهادت دادند، ابوبکر مدعای حضرت زهرا را پذیرفت و سندی را دال بر اینکه حضرت زهرا مالک فدک است، نگاشت و آن سند را به ایشان اعطا کرد ولی پس از آنکه حضرت زهرا از مجلس ابوبکر بیرون رفت، عمر ایشان را دید و درباره ورق و سندی که در دستشان بود، پرسوجو کرد. وقتی حضرت زهرا ماجرا را شرح داد، عمر آن سند را از ایشان گرفت و در آن آب دهان انداخت و سند را پاره کرد.
🏷 السياري عن ابن أسباط قال لما ورد أبو الحسن موسى على المهدي رآه يرد المظالم فقال يا أمير المؤمنين ما بال مظلمتنا لا ترد فقال له و ما ذاك يا أبا الحسن ... فلما ولي أبو بكر أخرج عنها وكلاءها فأتته فسألته أن يردها عليها فقال لها ائتيني بأسود أو أحمر يشهد لك بذلك- فجاءت بأمير المؤمنين و أم أيمن فشهدوا لها فكتب لها بترك التعرض فخرجت و الكتاب معها فلقيها عمر فقال ما هذا معك يا بنت محمد قالت كتاب كتبه لي ابن أبي قحافة قال لها أرينيه فأبت فانتزعه من يدها و نظر فيه ثم تفل فيه و محاه و خرقه فقال لها هذا لم يوجف عليه أبوك بخيل و لا ركاب فضعي الحبال في رقابنا- فقال له المهدي يا أبا الحسن حدها لي فقال حد منها جبل أحد و حد منها عريش مصر و حد منها سيف البحر و حد منها دومة الجندل فقال كل هذا قال نعم يا أمير المؤمنين هذا كله إن هذا كله مما لم يوجف أهله على رسول اللَّه بخيل و لا ركاب فقال كثير و أنظر فيه.
📚الکافي، 1: 543، تهذیب الأحکام، 4: 149.
🔺️آنچه از این گزارش فهمیده می شود، آنست که راوی متهم به کذب گزارش، در صدد بوده تا نزاع ابوبکر با حضرت زهرا بر سر فدک را نفی کند و او را در این ماجرا آلت دست عمر اعلام کند و به نوعی گزارش هایی که دال بر اختلاف ابوبکر و حضرت زهرا بوده را انکار کند.
🔺️افزودنی است، در ادامه گزارش سیاری، مهدی عباسی در صدد بر می آید تا منطقه غصب شده توسط حاکمیت پس از پیامبر را به امام کاظم برگرداند و از این رو از ایشان می خواهد تا حدود جغرافیایی منطقه فدک را توصیف کند، امام در جوابْ منطقۀ وسیعی از جمله کوه احد را بهعنوان فدک معرفی میکند. در کتاب تاریخ یار، آمده که این قسمت از گزارش هم می تواند شاهدی بر تضعیف آن قرار بگیرد و بیان شده است که این منطقۀ وسیع با حدود منطقۀ فدک انطباق جغرافیایی ندارد و در مقابل این گزارش، از گزارش زمشخری از گفتگوی میان امام کاظم و هارون عباسی در باره حدود منطقه فدک یادشده و گزارش زمخشری خالی از اشکالات موجود در روایت سیاری دانسته شده است. برای توضیح بیشتر به کتاب یادشده رجوع شود.
📚تاریخ یار: 133-136.
🏠 @chsiqs
🔸🔹
پنجمین جلسه از سلسلهنشستهای تاریخ و ماوراء
🔸تاریخنگاری و معجزات🔸
🎙با ارائه:
🔹حجت الاسلام و المسلمین قاسم خانجانی، عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
📁و نقد:
🔸 استاد محترم جناب آقای دکتر صفری، پژوهشگر تاریخ اهل بیت علیهم السلام.
محورهای مورد بحث:
*قلمرو معجزه نگاری
*بررسی تطور معجزه نگاری در تاریخ امامیه
* گواهی تاریخی بر وقوع معجزه
*مهمترین دلیل اثبات معجزات
⏰ زمان:
پنج شنبه ۲۲ آذرماه ۱۴۰۳
ساعت ۱۵ الی ۱۷
🏢مکان:
خیابان دورشهر، مقابل کوچه ۲۱، مرکز پژوهش های تاریخ اسلام.
🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهشهای تاریخ اسلام دعوت کنید:
🏠 @chsiqs
📜 رنگ پریدگی چهره حضرت زهرا
🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی، جابر بن عبدالله انصاری با پیامبر به خانه حضرت زهرا می رود. پیامبر پیش از ورود به خانه، اجازه ورود برای خود و جابر می خواهد ولی حضرت زهرا با اشاره به حجاب سر نداشتن خود در خانه، اجازه ورود به جابر نمی دهد. پیامبر برای اینکه این مشکل را حل کند، به ایشان می گوید، با قسمتی از رو اندازت سرت را بپوشان، حضرت زهرا همین کار را می کند و اجازه ورود به جابر می دهد. بنابر این گزارش، جابر وقتی وارد خانه حضرت زهرا می شود، در صورت ایشان رنگ پریدگی می بیند و پیامبر از سبب آن می پرسد که حضرت زهرا دلیلش را گرسنگی خود می داند. در اینجا پیامبر برای رفع گرسنگی حضرت زهرا دعا می کند و بلافاصله دعای ایشان مستجاب می شود؛ به نحوی که جابر می بیند خون از رستنگاه موی حضرت زهرا تا پایین جریان پیدا کرده و رنگ پریدگی صورت ایشان از بین می رود.
🏷عن جابر بن عبد الله الأنصاري قال: خرج رسول الله و سلم يريد فاطمة و إنا معه فلما انتهينا إلى الباب وضع يده عليه فرفعه ثمَّ قال: السلام عليكم فقالت فاطمة عليك السلام يا رسول الله و سلم قال: أدخل؟ قالت ادخل يا رسول الله قال: أدخل و من معي؟
فقالت يا رسول الله ليس علي قناع فقال: يا فاطمة خذي فضل ملحفتك فقنعي به رأسك ففعلت ثمَّ قال: السلام عليكم فقالت: و عليك السلام يا رسول الله قال: أدخل: قالت نعم يا رسول الله قال: أنا و من معي؟ قالت و من معك، قال جابر: فدخل رسول الله و دخلت، و إذا وجه فاطمة أصفر كأنه بطن جرادة فقال رسول الله ما لي أرى وجهك أصفر؟ قالت يا رسول الله الجوع فقال اللهم مشبع الجوعة و دافع الضيعة أشبع فاطمة بنت محمد فقال جابر: فو الله لنظرت إلى الدم ينحدر من قصاصها حتى عاد وجهها أحمر فما جاعت بعد ذلك اليوم.
📚الکافی: 5، 528.
🔺️چنانچه گزارش کلینی درست باشد، حضرت زهرا چهره خود را در برابر نامحرم نپوشانده و جابر بن عبدالله هم چهره ایشان را مشاهده کرده به گونه ای که تفاوت رنگ پریدگی با سرخ شدن صورت یک زن نامحرم را فهمیده و گزارش کرده و پیامبر هم مانع مشاهده کردن او نشده است.
🏠 @chsiqs
📜 نوه پیامبر که همسر امام علی شد
🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی و شیخ صدوق، پیامبر از همسرشان، خدیجه، فرزندی با نام زینب داشت.
📚الکافی: 1، 439، الخصال: 2، 204.
🔺️بنابر گزارش شیخ طوسی، با اسنادی معتبر، زینب دختر پیامبر، پیش از بعثت، با فردی با نامِ ابی العاص بن ربیع ازدواج کرده و از او دختری داشت با نام امامة. بنابر این گزارش، امام علی با امامه که نوه پیامبر می شد، ازدواج کرد.
🏷عن الحلبي عن أبي عبد الله أن أباه حدثه أن إمامة بنت أبي العاص بن الربيع و أمها زينب بنت رسول الله فتزوجها بعد علي المغيرة بن نوفل...
📚التهذیب:8، 258.
🔺️در گزارش دیگری که کلینی آن را با اسنادی معتبر نقل کرده، حضرت زهرا وصیت کرد تا امام علی پس از ایشان، با دختر خواهر حضرت زهرا که نوه پیامبر می شود، ازدواج کند که امام وصیت ایشان را عملی کرد و با او ازدواج کرد. به نظر می رسد، مراد از دختر خواهر حضرت زهرا در این گزارش همان امامة باشد. البته ابن عبدالبر نقل کرده که پدر امامة یعنی ابوالعاص به امام علی اشاره کرد تا با دخترش ازدواج کند.
🏷عن أبي جعفر قال: أوصت فاطمة الى علي أن يتزوّج ابنة أختها من بعدها ففعل.
📚الکافی: 5، 555. الإستیعاب: 4، 1789.
🔺️بنابر گزارش سومی از کلینی، امام علی از امامه، دختری با نام فاطمه داشت. در برخی گزارش ها نیز همچون نقل ابن سعد بغدادی آمده که امام علی از امامه فرزندی با نام محمد، مشهور به محمد الأوسط، داشت.
🏷عن أبي بصير عن فاطمة بنت علي عن أمامة بنت أبي العاص بن الربيع و أمها زينب بنت رسول اللَّه قالت أتاني أمير المؤمنين في شهر رمضان فأتي بعشاء و تمر و كمأة فأكل و كان يحب الكمأة
📚الکافی: 6، 370.
🔺️ومحمد الأوسط بن علي و أمه أمامة بنت أبي العاص بن الربيع بن عبد العزى بن عبد شمس بن عبد مناف وأمها زينب بنت رسول الله.
📚الطبقات الکبیر(الخانجی): 3، 18.
🔺️گفتنی است، اینکه در نقل های مرحوم کلینی و شیخ طوسی و دیگران آمده که پیامبر نوه ای با نام اسامه از طرف زینب داشته است با آنچه ابن اثیر نقل می کند که برخی قائلند پیامبر از غیر حضرت زهرا نوه ای نداشت، منافات دارد.
🏷إنها لم تلد لعلى ولا للمغيرة وليس لزينب بنت رسول اللَّه ولا لرقيّة ولا لأم كلثوم عقب وإنما العقب لفاطمة حسب.
📚اسدالغابة فی معرفة الصحابة: 6، 22.
🏠 @chsiqs