🌀 کسی که دچار ضعف کنترل ذهن است، حتماً گناهان ذهنی زیاد مرتکب شده است!
💎 #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۷) – قسمت اول - ۲
🔹 برخی از معصیتهای نابودکننده، مثل «ریا» و «عُجب»-که موجب حبط عمل میشود- در واقع یک اتفاق ذهنی است. اگر به ذهن کسی خطور کند که «من آدم خوبی هستم» همۀ اعمالش به فنا میرود.
🔹 یکی دیگر از گناهان ذهنی، سوءظنّ به خداست، یعنی انسان در ذهن خودش به خدا شک کند؛ البته نه شکِ اعتقادی، بلکه شکهای اخلاقی! مثلاً اینکه خدا را زیاد به «مهربانبودن» قبول نداشته باشد و با تردید بگوید: «یعنی خدا واقعاً هوای من را دارد؟!»
🔹 کسی که دچار «ضعف کنترل ذهن» است، حتماً گناهانی که در ذهن اتفاق میافتد، زیاد مرتکب شده است. وسوسۀ ابلیس هم که روی ذهن انسان کار میکند؛ لذا کسی که در مقابل ابلیس، قدرت کنترل ذهن ندارد (و عادت به استعاذه هم ندارد) افکار بد و منفی به ذهنش خطور میکند.
🔹 خیلی از نیتها و افکار بد تا وقتی به عمل نرسد، گناه محسوب نمیشود اما در همان مرحلۀ ذهن، تأثیر روحیِ مخرّب دارد و روحیۀ آدم را خراب میکند. لذا باید بهطور خاص برای گناهان ذهنی استغفار کنیم؛ چون امام باقر(ع) میفرماید: بهخدا سوگند، از گناه نجات پیدا نمیکند مگر کسی که به آن اقرار کند (...إِلَّا مَنْ أَقَرَّ بِه؛ کافی/۲/۴۲۶)
🔹 باید بگویی «خدایا من این نقطهضعف را در ذهنم دارم؛ این را ببخش!» البته خدا کریم و بخشنده است، اما ضرورتِ اعتراف در این است که «باید خودت بفهمی، این عیب را داری» لذا باید پیش خدا به این عیب و گناه خودت اقرار کنی.
👤علیرضا پناهیان- ۹۷.۰۶.۲۶
🆔 @control_zehn
🌀 چشمت را به دنیای دیگران ندوز و به آن فکر نکن
🌀 کسی که مدام به نعمتهای دیگران فکر کند، دچار حسادت و ناشکری میشود
💎 #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۷) – قسمت دوم
🔹 برای فاصلهگرفتن از دنیا از کنترل ذهن شروع کن! قرآن میفرماید: «لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ» (طه/۱۳۱) چشمت را به دنیای دیگران ندوز! یعنی به نعمتهایی که به دیگران دادهام، فکر نکن. چرا ذهنت را درگیر میکنی؟! تو چهکار داری من به کی، چی دادهام؟! این واقعاً اخلاق آدم را فاسد میکند.
🔹 اگر آدم مدام دربارۀ نعمتهای دنیایی دیگران فکر کند، دچار حسادت و ناشکری میشود. میدانید ناشکری چقدر بد است! قرآن میفرماید: «هَلْ نُجازي إِلاَّ الْكَفُورَ» (سبأ/۱۷) آیا ما جز افراد ناسپاس(کفرانکننده) کسی را مجازات میکنیم؟!
🔹 امامصادق(ع) میفرماید: وقتی یک چیزِ دنیایی را دوست داری، زیاد در ذهنت، از آن یاد نکن، داغونت میکند! «إِذَا أَحْبَبْتَ شَيْئاً فَلَا تُكْثِرْ مِنْ ذِكْرِهِ فَإِنَّ ذَلِكَ مِمَّا يَهُدُّك» (کافی/۶/۴۵۹) اگر ذهنت، غرق این مسائل بشود، خیلی صدمه میخوری. کنترل ذهن برای این جاها لازم است.
👤علیرضا پناهیان - ۹۷.۰۶.۲۶
🆔 @control_zehn
🌀 یکی از بهترین راههای کنترل ذهن «غفلت» است!
🌀 حواست را از «اموری که نباید به آنها فکر کرد» پرت کن!
💎 #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۸) – قسمت اول
🔹تمرکز پیدا کردن-به چیزهایی که خصوصاً ماورایی و غیبی باشند- دشوار است؛ اما پرتکردنِ حواس یا غافلشدن، آسان است، یعنی آدم میتواند حواس خودش را-از اموری که نباید به آنها فکر کرد- پرت کند. این یکی از مهمترین تمرینها برای کنترل ذهن است. لذا هرکسی باید بداند: «من به چه چیزهایی نباید فکر کنم؟»
🔹آقای بهجت(ره) میفرمود: علاجِ ریا این است که ریا کنی؛ یعنی برای خدا ریا کن! (بهسوی محبوب/۷۰) بگو: خدایا چرا من خودم را به دیگران نشان بدهم؛ خُب به تو نشان میدهم! نفسِ تو میخواهد خودش را پیش یک کسی عزیز کند، خُب برو پیش خدا ریا کن و خودت را عزیز کن.
🔹علاجِ غفلت هم غفلت است! هروقت دنیا به فکرت آمد، کنارش بزن. آقای بهجت(ره) میفرمود: «خواطر سوء را-که غیرِ ارادی به ذهنت میرسد- از ذهنت بیرون کن. اگر دوباره آمد، دوباره بیرون کن!» نمیخواهد خودت را اذیت کنی. هر موقع متوجه شدی که فکرت دارد به یک سمتی میرود، آن فکر را از ذهنت بیرون کن.
🔹یکی از بهترین راههای کنترل ذهن «غفلت» است. عملیات غفلت میتواند ارادی باشد؛ ما که غیرِ ارادی از خدا غافل میشویم؛ خُب سعی کنیم ارادی از دنیا غافل بشویم! این ذهنی که از خدا غافل میشود، وادارش کنیم به اینکه از دنیا غافل بشود و اینطوری انتقام بگیریم!
👤علیرضا پناهیان - ۹۷.۶.۲۷
🆔 @control_zehn
🌀 هنرِ «فکرنکردن» داشته باش!
🌀 افکار منفی را به ذهنت راه نده!
💎 #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۸) – قسمت دوم
🔹بعضیها مجسّمۀ غفلت هستند و ذهن شما را به سمت لجنزاری از افکار منفی میبرند. شما سعی میکنی به برخی امور باطل فکر نکنی، ولی آنها فکر شما را به آن امور مشغول میکنند. اصلاً با این افراد مصاحبت و همنشینی نکن! در روایت هست: با کسی همنشینی کن که تو را به یاد خدا و خوبیها بیندازد. (کافی/۱/۳۹)
🔹هنرِ «فکرنکردن» داشته باش و افکار منفی را به ذهنت راه نده! افکار منفی هم فهرست فراوانی دارد؛ مثلاً امامصادق(ع) میفرماید: دربارۀ فقر، فکر نکن «لَا تُحَدِّثْ نَفْسَكَ بِفَقْر» (تحفالعقول/۲۱۱)
🔹قرآن میفرماید: «الشَّيْطانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْر» (بقره/۲۶۸) شیطان به شما وعدۀ فقر میدهد. البته فقر، فقط فقرِ مالی نیست، شیطان در هر عرصهای ما را میترساند که «یکوقت، کم نیاوری!» نترس و بگو: من خدا را دارم! «وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ» (فاطر/۱۵) خدا غنیّ است و داراییهای خدا هم مال من است!
🔹یک تکنیک برای مقابله با افکار منفی این است که-طبق روایت- اگر چیزی از دنیا را میخواستی و به آن نرسیدی، فکر کن اصلاً به ذهنت نرسیده که آن را بخواهی! (کشفالغمه/۱/۵۷۲) مثلاً اگر میخواستی فلان ماشین یا فلان خانه را بخری و نشد؛ دیگر فکر آن را از ذهنت خارج کن، فقط همینقدر به ذهنت بیاید که «میخواستم، ولی نشد» و الا فکرکردن دربارۀ آن، به تو صدمه میزند.
👤علیرضا پناهیان- ۹۷.۶.۲۷
🆔 @control_zehn
🌀 تربیت ذهن، دو وجه دارد:
📌 منصرفکردنِ ذهن از امور بد
📌 متوجّهکردنِ ذهن به امور خوب
💎 #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۹) – قسمت اول
🔹قدرت ذهنیِ انسان از اینجا آغاز میشود: «به چیزی که نمیخواهی، ذهنت سراغش نرود و به چیزی که میخواهی، ذهنت را روی همان متمرکز کنی» این بزرگترین منشأ قدرت در روح انسان و آغاز قدمهایی است که انسان بهسوی رشد و کمال برمیدارد.
🔹البته قبل از این هم میتوان مقدّماتی برای رسیدن به قدرت ذهنی در نظر گرفت؛ مثل سبکزندگیِ درست و برخی رفتارهایی که انسان باید انجام بدهد یا انجام ندهد؛ مثلاً اینکه انسان نباید هرزهچشمی و هرزهگوشی کند؛ یعنی نباید هر چیزی را گوش بدهد که ذهنش بهسمت هر فکری برود.
🔹اسلام اصلیترین برنامهاش یعنی نماز را برای تمرین کنترل ذهن گذاشته است. اصلِ اصلِ نماز این است که «به چی نیندیشی و به چی بیندیشی؟»
🔹اگر ذهن انسان تربیت نشود، غالباً دربارۀ امور منفی فکر میکند. ذهن را باید تربیت کرد؛ یک وجهِ این تربیت، منصرفکردن ذهن از امور بد است، وجه دیگرش، متوجّهکردن ذهن به امور خوب است.
🔹به چه چیزهایی نباید بیندیشیم؟ هر چیز بدی دربارۀ گذشته و آینده! باید ذهن را از آیندهاندیشیِ بد که موجب نگرانی میشود و از گذشتهاندیشیِ بد که موجب حسرت میشود، بازداشت.
🔹اگر قدرت ذهنی نداشته باشی، در اثر صفات خوبی مثل «کمالطلبی» و«خوف از خطر» ذهنت بهطور خودکار سراغ امور منفی میرود. از یکطرف، چون کمالطلب هستی، نقصهایت تو را اذیت میکند. از طرف دیگر، چون میخواهی خودت را از خطرها نجات بدهی و دنیای اطراف پُر از عوامل خطر است؛ لذا دچار ترس و نگرانی میشوی.
👤علیرضا پناهیان - ۹۷.۰۶.۲۸
🆔 @control_zehn
🌀 چگونه ذهنمان را به امور خوب متوجه کنیم؟
🌀 متمرکزشدن بر یادِ خدا دشوار است اما «مکرّر به یادِ خدا افتادن» آسان!
💎 #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۹) – قسمت دوم
🔹برای تربیت ذهن، دو نوع عملیات باید انجام شود: یکی منصرفکردنِ ذهن از امور بد و دیگری متوجّهکردنِ ذهن به امور خوب؛ که در رأس امور خوب، خود پروردگار است!
🔹خدا با آن عظمت، خودش را وسیلۀ تربیت ما قرار میدهد؛ از بس ما را دوست دارد! وقتی میخواهد به ما قوّت ذهن بدهد، میگوید: به من فکر کن؛ به قدرت من، به علم من، به مهربانی من، به اینکه همهچیز دست من است...
🔹اگر انسان نمیتوانست به امور خوب-خصوصاً به خدا- توجّه پیدا کند، خدا دستور نمیداد که او را زیاد یاد کنیم (اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيراً) حتی نمیفرمود: کسی که از یاد خدا خودداری کند مجازات میشود! (مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنکًا) پس ما حتماً میتوانیم!
🔹توجه به خدا را از کم شروع کن؛ اول سعی کن یکلحظه به یاد خدا بیفتی، وقتی ذهنت منصرف شد، دوباره آن را برگردان و بعد، این کار را ادامه بده و تعدادش را زیاد کن؛ یعنی تعدادِ «بهیاد خدا افتادن» را در زندگیات زیاد کن، تا مقدارِ یاد خدا افزایش پیدا کند.
🔹متمرکزشدن روی یادِ خدا، بسیار دشوار است اما «مکرّر به یاد خدا افتادن» بسیار آسان است. لذا توصیه کردهاند که تسبیح بهدست بگیرید. همانطور که نخ تسبیح نمیگذارد دانهها پراکنده شوند، ذکرگفتن با تسبیح هم نمیگذارد ذهن تو پراکنده شود. مثلاً ده تا را بدون توجه میگردانی، یکدفعهای در یازدهمی یادت میافتد و توجه پیدا میکنی.
👤علیرضا پناهیان - ۹۷.۰۶.۲۸
🆔 @control_zehn
🌀 خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است؟
🌀یکی از خاصیتهای خوف، ایجاد تمرکز ذهنی است
💎 #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۱۰) - ۱
🔹امروزه اسبابِ پراکندگی ذهن و عوامل ضعفِ کنترل ذهن، در دنیا زیاد شده است؛ فضاهای رسانهای با انواع و اقسام سرگرمیها هرلحظه ذهن انسانها را به خود مشغول میکنند؛ لذا کنترل ذهن، یک ضرورت برای زندگی شده است.
🔹روانشناسان سعی میکنند با برخی ابزارها و تکنیکها، قدرتی در انسان ایجاد کنند تا بتواند ذهن خود را کنترل کند، اما ابزار حقیقی کنترل ذهن و چیزی که آنقدر باعظمت و باشکوه باشد که توجه انسان را متمرکز کند، سراغ ندارند!
🔹ولی ما-در قرآن و فرهنگ دینیمان- موضوعاتی داریم که میتوانیم به آنها عمیقاً توجّه کنیم تا قدرت کنترل ذهن ما افزایش پیدا کند؛ موضوعاتی مثل خدا، قیامت، بهشت و جهنم...
🔹دوزخ، این قدرت را دارد که توجّه ما را عمیقاً جلب کند و ارادهای برای کنترل ذهن در انسان پدید آورد. درباره مؤمن، فرمودهاند: «لایُصلِحُهُ الا الخوف»(کافی/۲/۷۱) مؤمن جز با خوف اصلاح نمیشود، چون یکی از خاصیتهای خوف، ایجاد تمرکز است.
🔹یک موضوع دیگر برای توجه، محبتِ شدیدی است که ائمۀ هدی(ع) به ما دارند. امامزمان(ع) خیلی بیشتر از پدر و مادرمان، ما را دوست دارد! چرا حضرت، هر هفته پروندۀ اعمال ما را نگاه میکند و اگر گناهی در پروندۀ ما ببیند، برای ما طلب مغفرت میکند؟ چون واقعاً نگران ماست.
🔹ما موضوعات بسیار باعظمتی برای توجّهِ عمیق، سراغ داریم(خدا، قیامت و...)؛ اما آسانترینش «حسین» است، چون خودش توجّه ما را به خود جلب میکند. البته امامحسین(ع) خیلی هزینه کرده تا برای ما توجّه عمیق ایجاد کند...
👤علیرضا پناهیان - ۹۷.۰۶.۲۹
🆔 @control_zehn
🌀 اگر «قدرت انصراف ذهن» نداشته باشیم، در لحظۀ مرگ، با چه بلایی روبرو میشویم؟
💎 #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۱۰) - ۲
🔹یکی از وجوه کنترل ذهن این است که بتوانیم ذهن خودمان را از اموری که بهطور طبیعی به آنها توجّه میکنیم منصرف کنیم و به آنها توجه نکنیم. البته اینکار خیلی سخت است؛ چون موضوعات زیادی وجود دارد که ذهن انسان را بهشدت درگیر میکند.
🔹انسان موجود خودخواهی است. وقتی پای درد و بلای خودش بهمیان بیاید به چیز دیگری فکر نمیکند! لذا فرمودهاند مواظب باشید موقع مرگ، شیطان ایمانتان را نگیرد؛ چون آن لحظه، اوجِ درد انسان است.
🔹ابلیس در لحظۀ مرگ انسان، وسوسه میکند و میگوید: «ببین خدا دارد جانت را میگیرد؛ این کارِ خداست!» یعنی میخواهد او را در لحظۀ مرگ، بیدین کند، میخواهد در قلب انسان نسبت به خدا ناراحتی و دشمنی ایجاد کند.
🔹علاقههایی که در دنیا به آن توجّه میکنی و گمان میکنی که «زیاد هم مهم نیست!» موقع مرگ به ذهنت میآید و برایت بزرگ و مهم میشود، لذا نمیتوانی از این علاقهها جدا بشوی و دل بکَنی!
🔹سختیِ جانکندن برای این است که توجّهت از دوستداشتنیهای دنیاییات کنده شود. لحظۀ وحشتناک و هولناکی است؛ اما گریهکن امامحسین(ع) در این لحظۀ سخت، یک سرمایۀ بزرگ دارد؛ موضوعی که هروقت به آن فکر میکند، اصلاً خودش را فراموش میکند، آن هم «حسین» است...
👤علیرضا پناهیان - ۹۷.۰۶.۲۹
🆔 @control_zehn