.
🌺❤️🌺
📌قاعده زرین یا قاعدهٔ طلایی
قاعدهای اخلاقی است که میگوید:
«آنچه را برای خود میپسندی برای دیگران بپسند و آنچه را برای خود نمیپسندی برای دیگران مپسند».
🔷این قاعده در ادیان و مکاتب گوناگون اخلاقی آمده است. به دلیل بنیادین بودن این قاعده و ارزش آن، آن را «زرین» خواندهاند.
✅این قاعده دو شکل منفی و مثبت دارد.
قاعده طلایی قاعدهای عام است و منحصر به همکیشان نیست.
در برخی روایات اسلامی، قاعده زرین، به انصاف تعبیر شده است. از این قاعده نمیتوان مقابله به مثل و بدی در برابر بدی را برداشت کرد.
✅ مضمون قاعدهٔ زرین گاه به صورت صریح و گاه به صورت ضمنی و غیرمستقیم در آیات قرآن بیان شده است:
📌آیات
1️⃣ هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ (مگر پاداش احسان جز احسان است؟)
برخی این آیه را اشاره به قاعده زرین میدانند و برخی آن را صرفاً به معنای مقابله به مثل در برابر احسان و خوبی میشمرند.
2️⃣وَ لْيَعْفُوا وَ لْيَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ (و باید عفو کنند و گذشت نمایند. مگر دوست ندارید که خدا بر شما ببخشاید؟)
برخی این را اشاره به قاعدهٔ زرین دانستهاند. در مقابل گفته شده مضمون این آیه با قاعده زرین تفاوت دارد چرا که مضمون آیه، این است که در پیِ گذشت از خطای دیگران، خداوند از خطایتان میگذرد؛ نه این که در پیِ گذشت از خطای دیگران، دیگران از خطایتان میگذرند.
3️⃣وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفينَ الَّذينَ إِذَا اكْتالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ وَ إِذا كالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ. (وای بر کمفروشان، که چون از مردم پیمانه ستانند، تمام ستانند؛ و چون برای آنان پیمانه یا وزن کنند، به ایشان کم دهند.)
علامه طباطبایی در تفسیر این آیات میگوید:
«معنای آیه این است که وقتی از مردم، کالایی میگیرند حق خود را به تمام و کمال دریافت میکنند، ولی وقتی میخواهند کالایی به مردم بدهند به کیل یا وزن ناقص میدهند، و مردم را به خسران و ضرر میاندازند. پس مضمون مجموع دو آیه یک مذمت است، و آن این است که مطففین حق را برای خود رعایت میکنند، ولی برای دیگران رعایت نمیکنند. و به عبارتی دیگر حق را برای دیگران آنطور که برای خود رعایت میکنند رعایت نمینمایند، و این خود باعث تباهی اجتماع انسانی است که اساس آن بر تعادل حقوق متقابل است، و اگر این تعادل از بین برود و فاسد شود همه چیز فاسد میشود.»
4️⃣وَ لا تَيَمَّمُوا الْخَبيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَ لَسْتُمْ بِآخِذيهِ إِلاَّ أَنْ تُغْمِضُوا فيهِ (و در پی ناپاک آن نروید که [از آن] انفاق نمایید، در حالی که آن را [اگر به خودتان میدادند] جز با چشمپوشی [و بیمیلی] نسبت به آن، نمیگرفتید)
مضمون آیه این است که همانگونه که خود مال ناپاک دیگران را نمیگیرید پس در هنگام انفاق مال ناپاک انفاق نکنید. این آیه بخش سلبی قانون زرین را بیان میکند. بر اساس آیه انسان نباید از چیزهای ناپاک و ناپسند انفاق کند؛ زیرا اگر خود او به جای شخص نیازمند باشد، حاضر نمیشود چنان چیزی را بپذیرد. آیات دیگری که بر انفاق آنچه دوست داشته میشود امر میکند مانند «لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون» (آل عمران، ۹۲) میتواند اشاره به بخش مثبت قانون زرین باشد.
5️⃣لا يَنْهاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذينَ لَمْ يُقاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ ... ( خدا شما را از نيكى كردن و رعايت عدالت نسبت به كسانى كه در راه دين با شما پيكار نكردند و از خانه و ديارتان بيرون نراندند نهى نمیكند؛ چرا كه خداوند عدالتپيشگان را دوست دارد ...) از این آیات میتوان برداشت کرد که نیکی به دیگران مختص به مؤمنان نیست و دلیلی ندارد که قاعدهٔ زرین را به مؤمنان محدود کرد.
#قاعده_طلایی
🌹♥️🌹