هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
8 خرداد 1294
&&&&&
بارش برف سنگین بهاری در سده
یکی از وقایع نادر آب و هوایی سده، بارش برف در فصل رسیدن زردآلوها میباشد. طی این واقعه که قبل از قحطی سال 1297 اتفاق افتاده، بارش برف به حدی بوده که زردآلوهای افتاده پای درخت را از زیر برف بیرون میآوردند. همان زمان مردم این واقعه را به زبان شعر درآوردند:
به وقت هفتاد / یه برفی افتاد
داستانی با استفاده از این واقعه در کتاب جهل پسینه نگارش یافته است.
نقل از کتاب رخدادهای ماربین، محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
جنیران
پیشینه و موقعیت جغرافیایی
جنیران یکی از آبادیهای ماربین و در غرب اصفهان بوده است که موقعیت جغرافیایی آن در حال حاضر، بین خیابان آتشگاه و آیت الله اشرفی (کهندژ ) با مساحت 281 جریب می باشد. از چهارسو به محلات سودان، کلیچه و گلستان و لادان منتهی می شود. خیابان بهشت(متصل به خیابان آتشگاه و آیت الله اشرفی ) از بین این محل که گنیران هم می نامند عبور کرده و آن را به دو قسمت تقسیم نموده است.
حد فاصل بین خیابان آیت الله اشرفی اصفهانی (کهندژ) و خیابان بهشت غلبه با بافت مسکونی می باشد، خیابان بهشت به سمت غرب بیشتر زمین های کشاورزی است.
کلمه گنیران واژه ای پهلوی است و به احتمال بسیار و با توجه به همجواری این منطقه با کوه آتشگاه احتمالا در گذشته های دور محل سکونت بوده است. بنا به گفته های شفاهی سال های دور طوفان شنی در این منطقه آمده است که باعث مدفون شدن این منطقه در زیر شن گردیده است و ظاهرا فردی از محل که در آن زمان در کربلای معلی سکونت داشته است پس از بازگشت و مشاهده وضع موجود در حوالی محل قبلی، به زندگی پرداخته است که به مرور زمان باعث شکل گیری و گسترش محل شده است.
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
نکونامان
ءءءءءءء
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز / مرده آن است که نامش به نکویی نبرند
به جاست تحت عنوان فوق به تدریج نکونامانی از گوشه و کنار استان و منطقه ماربین معرفی شود:
امیرقلی امینی
وی در سال ۱۲۷۶ خورشیدی در اصفهان متولد شد در نوجوانی از هر دو پا فلج شد اما به تحصیل ادامه داد و زبانهای فرانسه، عربی و اسپرانتو را فراگرفت. وی به تالیف و ترجمه کتاب پرداخت و همزمان درکارهای عام المنفعه و اجتماعی و فرهنگی و عمرانی وارد شد و به تدریج به عنوان یک فرد نویسنده، روزنامهنگار، سیاستمدار، مترجم و پژوهشگر شناخته شد. امینی در فعالیتهای اجتماعی و عمرانی، بینهایت فعال بود و علاوه بر این در انجام امور توسعه شهری، برنامههای بسیار سازنده و پیشرویی داشت. از جمله فعالیتهای ایشان در امور خیریه تأسیس جمعیت شیر و خورشید سرخ اصفهان در سال ۱۳۱۱ و پرورشگاه کودکان اصفهان در سال 1313 است. وی از سالهای ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۸ در چند دوره به عضویت انجمن بلدیه و شهر اصفهان برگزیده شد.
در فاصله سالهای ۱۳۰۷ تا ۱۳۲۱، روزنامه اخگر و از سال ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۴ روزنامه اصفهان را منتشر کرد.
امیرقلی امینی پس از ۲۸ مرداد، بهدلیل حمایت از دکتر مصدق از فعالیتها به ناگزیر کناره گرفت، او در سال ۱۳۵۷ درگذشت و در خانه خودش به خاک سپرده شد. منزل مذکور را امیرقلی جهت امور فرهنگی وقف نموده و کنار بیمارستان کاشانی قرار دارد.
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
دوهفته نامه فرصت وارد شانزده سالگی شد
<<<<<<<<
اولین شماره: 20 خرداد 1388
بررسی اجمالی تاریخ نشریات در منطقه بیانگر این موضوع است که در دهه 1330 دو تلاش جداگانه یکی از سوی شهرداری و دیگری اداره فرهنگ همایونشهر منجر به انتشار « نشریه شهرداری همایونشهر» و نشریه وزین"فرهنگ همایونشهر" گردید.
در دیماه 1357 پس از پیروزی انقلاب اسلامی اخبار منطقه در نشریات نهادهای انقلاب شهر مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جهاد و بنیاد شهید منتشر میشد. با تشکیل اولین شورای اسلامی شهر با وجود اعضای فرهنگی مانند مرحوم دکتر الهیاری شورا مبادرت به انتشار ارمغان شورا به شکل ضمیمه روزنامه استانی نمود. از سال 1380 نشریه داخلی شهرداری خمینی شهر با عنوان« شهر و شهروند» منتشر و 5 سال ادامه یافت
در چنین شرایطی فعالان فرهنگی و اجتماعی شهر جای خالی یک نشریه فراگیر را حس می کردند و به همین دلیل دست به کار شده و تلاشهایی برای انتشار نشریه انجام دادند که منجر به انتشار نشریات دانشجویی و مراکز فرهنگی در حد محدود شد. چاچب، طلوع و سدژ از جمله آنها بود. تا اینکه در سال 1387 شهرداری و شورای اسلامی شهر تصمیم گرفت این خواسته دیرینه را عملیاتی کند. در این راستا از تعدادی از فعالان و اصحاب فرهنگی دعوت به عمل آمد و پس از هفت ماه پیگیری، اولین شماره دو هفته نامه در مهرماه 1387 با عنوان حضور انتشار یافت همزمان اقدامات و مکاتبات برای کسب مجوزهای لازم پیگیری شد. اولین مانع نام نشریه بود که به دلیل وجود نشریه دیگری با همان عنوان در کشور بایستی تغییر می کرد و لذا نام فرصت پیشنهاد داده شد. این روند 9 ماه طول کشید و نهایتا اولین رسانه جامع محلی شهر در 20 خرداد ماه 1388 با عنوان فرصت تولد یافت و 15 سال است منتشر می شود.
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
فرصت شماره 293
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
فرهنگ لغات نیاکان(6)
اشاره:اسامی و کلماتی در پیشینه شهر به کار برده می شد که ممکن است عده ای با آن آشنا نباشند. این گونه لغات با عنوان (فرهنگ لغات نیاکان) از طریق دانشنام به تدریج نشر می شود. امید است همراهان عزیز هم با فرستادن لغات محل خود همراهی بفرمایند.
////
صبا: فردا، صبا صبح: فردا صبح
صندوقخانه: بخش دوم اطاقهای قدیمی
طاس تاس فارسی بی مو، کچل ، تشت، طشت، کعب، نرد، پیاله، پیمانه، ساغر، قدح، تاس، کاسه، لگن
عاشق دلاله: پرستو یا پرنده ای شبیه به آن
قاطی: مخلوط
قاشوه: وسیله ای دندانه دار که با آن پوست مثلا گاو را تیمار می دادند
کالاجوش: نوعی غذا با ترکیب پیاز، کشک، گردو و کشمش
کَش: مرتبه، دفعه، چندکش: چندبار
کَل: غلافهای گندم که پس از خرمن کردن هنوز حاوی دانههای گندم بودند و به خانهها منتقل و با کوبیدن آنها دانهها را جدا میکردند
کَهریز: کاریز، قنات.
کُت کِنه: جوجه تیغی
کُتِکچوق: چوبی دستهدار با سر پهن و بیضی شکل که هنگام شستشوی لباس روی لباسهای کثیف میکوبیدند تا چرکهای آن خارج شود.
کاغذ دهشاهی: کاغذ خطدار به انداز کاغذ آ3 که از وسط تا خورده بود و چهار صفحه میشد. برای امتحانات، دانشآموز آنرا میخرید. بقالها هم آنرا با آویزان کردن از بند جلوی مغازه عرضه میکردند چون در ابتدای عرضه ده شاهی فروخته میشد به این اسم معروف بود.
کَت یا کرت: بخشی از یک زمین کشاورزی
کتونه: مکان کوچکی برای نگهداری مرغ در خانه
کفتربچه: نوعی گلابی
کلک: محلی که آتش در آن روشن میکردند و دو طرف جانبی آن مسدود بود به شکلی که باگذاشتن چند میله روی آن میشد ظروف را روی آتش قرار داد
کلون: سازهای چوبی که پشت درب نصب و درب با آن قفل و باز می شد.
کِوِیج: زالزالک، خَفجه، کیالک، یمیشان، با نام علمیCrataegus aronia ، میوه ای است درختی و پاییزی با سه نوع زرد، سیاه و قرمز. کِوِج گویش محلی آن است.
گالش: نوعی کفش، محفضهای لولهای شکل با دسته که استکان در آن گذاشته می شود.
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
چگونه با تاریخ و پیشینه زادگاه خودمان(ماربین، سده، همایونشهر، خمینی شهر) آشنا شویم؟؟؟؟
//////////////////////////////////////////////////////////////
تعطیلات تابستانی فرصت مناسبی برای آشنایی با تاریخ کهن و پیشینه خمینی شهر است با این کتابها و فضای مجازی
آشنایی با رخدادهای منطقه از مهاجرت آریایی ها تا تشکیل شهرستان خمینی شهر با کتاب «رخدادهای مهربین»
///
آشنایی با رخدادهای چهل ساله منطقه با کتاب «رخدادهای خمینی شهر»
///
آشنایی با تعدادی از قصه های شهر با کتاب « چهل پسینه» و بزودی کتاب آدم دوسره
///
آشنایی با ریشه نامها و پیشینه آبادیهای ماربین، سده، همایونشهر، خمینی شهر و شهرت ها با کتاب « نامها و نشانهها »
///
آشنایی با سال شمار و روزشمار هزارسال تاریخ منطقه از ماربین به خمینی شهر همراه عکس های رنگی با کتاب «هزار سال خمینی شهر»
///
آشنایی با تاریخ شفاهی پیشینه منطقه با کتاب « راویان ماربین جلد 1 »
///
آشنایی با عناوین و برخی اسناد دسته بندی شده، از مهربین تا تشکیل شهرستان با کتاب« زبان اسناد »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی سده از دهستان ماربین تا تشکیل بخش با کتاب « راویان ماربین جلد 2 »
///
آشنایی با تاریخ سده و همایونشهر، از مشروطیت تا پیروزی انقلاب اسلامی با کتاب « مروری بر تاریخ سده و همایونشهر »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی سده از تشکیل بخش تا تغییر نام به همایونشهر (1338-1326) با کتاب « راویان ماربین جلد 3»
///
آشنایی با پیشینه نیکوکاری و وقف و خیریه های منطقه از صفویه تا سال1400 با کتاب « سرزمین مهر »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی اواخر دهه 1330 تا اوایل دهه 1350 با کتاب « راویان ماربین جلد 4 »
///
آشنایی با تاریخ پزشکی منطقه با کتاب « سرگذشت پزشکی »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی دوران انقلاب با کتاب « راویان ماربین جلد 5 »
///
آشنایی با آثار و بناهای تاریخی، خانههای قدیمی، چشمه ها و مناطق گردشگری، فضاهای سبز، موزه ها و میراث معنوی شهرستان با کتاب جاذبه های خمینی شهر
///
آشنایی با تاریخ شفاهی دهه 1360 با کتاب راویان ماربین جلد 6
///
آشنایی با تاریخ حال و پیشینه منطقه از طریق مجازی با سایت« دانشنامه شهرستان خمینی شهر »http://daneshnam.ir
++++
انتشار این متن کمک موثری به آشنایی دیگران با تاریخ کهن (ماربین، سده، همایونشهر، خمینی شهر) می کند.
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
جوزدان
پیشینه و موقعیت جغرافیایی
اسامی جوزجان و جوزان هم برای این منطقه به کار رفته است. منطقه ای در شمال غربی اصفهان است که لنبان در جنوب آن واقع می باشد. از آبادیهای ماربین به حساب می آمده و اکنون از محلات اصفهان است.
در محاسن اصفهان و معجم البلدان جوزدان را قریه بزرگی در دروازه اصفهان ذکر کرده اند که اهل اصفهان آنرا کوزدان گویند. حافظ ابونعیم آنرا یکی از پانزده قریه ای ذکر کرده که با توسعه و بهم پیوستن اصفهان را به وجود آورده اند.
ریشه نام جوزان
جوزدان متشکل از دو کلمه جوز به اضافه دان میباشد کلمه جوز در لغت عرب به معنی گردو میباشد و دان آن پسوند دارا بودن میباشد.
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
نکونامان
ءءءءءءء
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز / مرده آن است که نامش به نکویی نبرند
به جاست تحت عنوان فوق به تدریج نکونامانی از گوشه و کنار استان و منطقه ماربین معرفی شود:
سراجالدّین صدر جبلعاملی موسوی
از جمله شخصیّتهای آزادیخواه صدر مشروطیّت، و از روشنفکر ترقّی خواه و روزنامه نگار پر بود. از زندگانی او اطّلاع چندانی در دست نیست. آنچه معلوم و مشخص است اینکه ، ایشان به سال 1252ش. ( 1290 ق ) متولّد شده و قسمتی از عهد سلطنت ناصر الدّین شاه قاجار ( 1264 - 1313 ق.) را درک کرده است. از اوایل عمرش تا شروع انقلاب مشروطیّت، که دوره رشد و ظهور کمالات علمی و ادبی و سیاسی اوست، ایام را به تحصیل. از اساتید برجسته وی در این دوره «آقا نجفی» بود.
با شروع حرکت های مردمی برای کسب آزادی، او نیز برای نیل به اهداف تلاش و کوششهای فراوانی انجام داد تا اینکه با به ثمر رسیدن انقلاب و اعلام تشکیل «انجمنهای ایالتی» او به عنوان یکی از اعضاء اتجمن ایالتی اصفهان، انتخاب و با شرکت در آن در پیشرفت امور این انجمن خدمات مهمی انجام داد. پس از آن پیشنهاد چاپ روزنامه برای ارائه افکار و بیانات و نظریات این انجمن از طرف او مطرح شد و خود او مأمور انتشار روزنامه شد. چند سال بعد با تعطیلی این روزنامه، سراج الدّین گوشه نشینی و عزلت را اختیار کرده و سرانجام در سال 1314ش. (1354ق.) دیده از جهان فرو بست. وی در تخت فولاد تکیه مادر شاهزاده به خاک سپرده شد.
صدر عاملی، از سادات و روحانیون برجسته و سرشناس اصفهان به شمار می رفت و از اعتماد و احترام زیادی در بین مردم برخوردار بود. به خاطر صداقت در گفتار و کردار خدمات صادقانه اش، از او همواره به عنوان «سید المجاهدین» و «مدیر روشن ضمیر» یاد میکردند. انجمن ایالتی اصفهان نیز او را امین خود می دانست، سراج الدّین نگارشش شیوا و روان بود و هر چند تیز و بی پروا می نوشت، ولی حریم و احترام اشخاص را همواره حفظ و محترم می شمرد.
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
در دهه 1320 چه مشاغلی در سده فعال بودند؟؟
<<<<<<
در سال 1322 شهرداری سده اقدام به صورت برداری از دکانهای سه محله ورنوسفادران، فروشان و خوزان کرد. بر طبق اسناد مذکور، در محله ورنوسفادران 368 ، در محله فروشان 262 دکان به اضافه 22 شیرکش و در محله خوزان 112 دکان با مشاغل گوناگون وجود داشت.
در فهرست مذکور علاوه بر مشاغل معمول مانند بقالی به مشاغلی بر می خوریم که امروزه در دسته کهنپیشه ها جای می گیرند. کلاه مالی، سُردوزی، پالاندوزی، علاقهبندی، ندافی، صباغی علافی، بارورزی، حلاجی، تختکشی، نعلبندی و چیت سازی از جمله آنهاست.بر اساس این اطلاعات در محله ورنوسفادران بیشترین دکانها مربوط به تخت کشی بوده که حدود 110 دهنه را تشکیل می داده است.
برای تولید گیوه تخت را مردها در دکانها و رویه را زنها در خانه درست می کردند. بنابراین می شود گفت حدود 250 نفر بدون احتساب شاگردان احتمالی به تولید گیوه که حتی قزاقها مشتری آن بودند اشتغال داشتند.
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
فرهنگ لغات نیاکان(6)
اشاره:اسامی و کلماتی در پیشینه شهر به کار برده می شد که ممکن است عده ای با آن آشنا نباشند. این گونه لغات با عنوان (فرهنگ لغات نیاکان) از طریق دانشنام به تدریج نشر می شود. امید است همراهان عزیز هم با فرستادن لغات محل خود همراهی بفرمایند.
صبا: فردا، صبا صبح: فردا صبح
صندوقخانه: بخش دوم اطاقهای قدیمی
طاس تاس فارسی بی مو، کچل ، تشت، طشت، کعب، نرد، پیاله، پیمانه، ساغر، قدح، تاس، کاسه، لگن
عاشق دلاله: پرستو یا پرنده ای شبیه به آن
قاطی: مخلوط
قاشوه: وسیله ای دندانه دار که با آن پوست مثلا گاو را تیمار می دادند
کالاجوش: نوعی غذا با ترکیب پیاز، کشک، گردو و کشمش
کَش: مرتبه، دفعه، چندکش: چندبار
کَل: غلافهای گندم که پس از خرمن کردن هنوز حاوی دانههای گندم بودند و به خانهها منتقل و با کوبیدن آنها دانهها را جدا میکردند
کَهریز: کاریز، قنات.
کُت کِنه: جوجه تیغی
کُتِکچوق: چوبی دستهدار با سر پهن و بیضی شکل که هنگام شستشوی لباس روی لباسهای کثیف میکوبیدند تا چرکهای آن خارج شود.
کاغذ دهشاهی: کاغذ خطدار به انداز کاغذ آ3 که از وسط تا خورده بود و چهار صفحه میشد. برای امتحانات، دانشآموز آنرا میخرید. بقالها هم آنرا با آویزان کردن از بند جلوی مغازه عرضه میکردند چون در ابتدای عرضه ده شاهی فروخته میشد به این اسم معروف بود.
کَت یا کرت: بخشی از یک زمین کشاورزی
کتونه: مکان کوچکی برای نگهداری مرغ در خانه
کفتربچه: نوعی گلابی
کلک: محلی که آتش در آن روشن میکردند و دو طرف جانبی آن مسدود بود به شکلی که باگذاشتن چند میله روی آن میشد ظروف را روی آتش قرار داد
کلون: سازهای چوبی که پشت درب نصب و درب با آن قفل و باز می شد.
کِوِیج: زالزالک، خَفجه، کیالک، یمیشان، با نام علمیCrataegus aronia ، میوه ای است درختی و پاییزی با سه نوع زرد، سیاه و قرمز. کِوِج گویش محلی آن است
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
آدم دوسره، در آستانه روز قلم منتشر شد
مجموعه داستان کوتاه با عنوان«آدم دوسره» از زیر چاپ خارج شد. این مجموعه را محمدعلی شاهین بر پایه سبک زندگی و باورهای مردم برخی از مناطق ایران در دهه هایی اولیه قرن 14 نگارش کرده است. آدم دوسره شامل 29 داستانک است که در 150 صفحه با این عناوین نگارش شده است
باز هم تابستان
پا به پای ننه جون
پاداش برف روبی
پالان دوز
پیش آهنگی
جذامی
چون سواری
خانم های پایین باغچه
خفاش سرگردان
در انتظار نوروزعلی
دردسر های فیلم دیدن
دودی های محله
آدم دوسره
سلام خان
سلام علیک کلافکنی
سوتک های امامزاده
شرط بندی های عجیب
غلوم عباس
قصه های نا تمام بابا
کتک چُوق
کُرکُری
گیتی نورد
لجبازی های علی کلاه مال
نان و پنیر و سبزی
نذر بادام
نسخه شیر
نوجوان مهاجر
هیاری
یک سر و دو گوش
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از محمدعلی شاهین
نکونامان
ءءءءءءء
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز / مرده آن است که نامش به نکویی نبرند
به جاست تحت عنوان فوق به تدریج نکونامانی از گوشه و کنار استان و منطقه ماربین معرفی شود:
سیدابوالحسن سیادت
سیدابوالحسن فرزند سید عباس در سال 1252 خورشیدی در محله خوزان سده چشم به جهان گشود
وی در حوزه های علمیه اصفهان در محضر علمای بزرگی چون آیات عظام سید محمدباقر درچه ای، آخوند کاشانی، شیخ عبدالکریم حائری و میرزا احمد اصفهانی تلمذ نمود. تحصیلات حوزوی را تا اخذ درجه اجتهاد ادامه داد. مدرک اجتهاد وی در سال 1317 به تایید وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه رسید. سیدابوالحسن سیادت ملقب به عمادالشریعه از پیشگامان فعالیت های اجتماعی فرهنگی، خدماتی و عمرانی بود. او که مردی خیّر و معتمد مردم بود با پشتوانه و همت همسرش حاج عصمت، بنایانگذار و پیشران خدمات زیادی در سده آن زمان گردید.سوایق کاری و اجتماعی وی را می توان به چند دسته بنیانگذاری تحصیلات نوین در سده، پیشرانی احداث بیمارستان سده، عضویت در انجمن بلدیه سده، محضرداری و حل اختلافات مردم محل و تربیت فرزندان تحصیل کرده و متخصص تقسیم نمود.
https://eitaa.com/danehnameh