🔰#علت ها و #دليل ها
🌷#تمثيل روباه زنگوله به گردن
#پندانه
🔔زنگولهای بر گردن
▪️میگویند آقامحمدخان قاجار علاقه خاصی به شکار روباه داشته. تمام روز را در پی یک روباه میتاخته، بعد آن بیچاره را میگرفته و دور گردنش، زنگولهای آویزان کرده و آخر رهایش میکرده.
▪️تا اینجا ظاهراً مشکلی نیست. البته که روباه بسیار دویده، وحشت کرده اما زنده است؛ هم جانش را دارد، هم دُمش و هم پوستش. میماند آن زنگوله.
▪️از این به بعد روباه هرجا که برود زنگوله در گردنش صدا میکند. دیگر نمیتواند شکار کند چون صدای زنگوله، شکار را فراری میدهد. بنابراین گرسنه میماند. صدای زنگوله، جفتش را هم فراری میدهد پس تنها میماند. از همه بدتر، صدای زنگوله، خود روباه را آشفته میکند و آرامش را از او میگیرد.
▪️این همان بلایی است که انسان امروزی سر ذهن پر تَنشِ خود میآورد و فکر و خیال رهایش نمیکند.
▪️زنگولهای از عادتها، خلقیات و افکار منفی، دور گردنش قلاده میکند بعد خودش را گول میزند و فکر میکند که آزاد است ولی نیست. برده افکار و رفتار خودش شده و هرجا برود آنها را با خودش میبرد. آن هم با چه سر و صدایی، درست مثل سر و صدای یک زنگوله.
❗️راستی هر یک از ما چقدر اسیر زنگوله هایمان هستیم؟ اصلاً از وجودشان آگاهیم ؟
💽 @kotahshenidanie 💽
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi
#تمثيل نی
💠🔹مرحوم حاج اسماعیل دولابی
حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام
شبها با دل و جان و نیتش
در آسمان چهارم بین همه مخلوقات
رزق تقسیم میکرد و با بدنش هم
نان و خرما به دوش میگرفت
و به در خانه نیازمندان میبرد
تو هم دو کاره باش
هم با نیّتت کار کن و هم با بدنت
نیت مثل نی، توخالی است
اگر نیت خالص و خوب شود
خدا در آن میدمد
خلوص که آمد نیت را منتفی میکند
عمل خالص کاری است که
انجام دهنده آن در پی غرض و نیتی
از طریق انجام آن عمل نباشد
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi
🔰نظم در #شعر فارسی
جهان چون خط و خال و چشم و ابروست
که هر چیزی بجای خویش نیکوست
👈نظم شگفت و محیرالعقولی که در همه مخلوقات، حرکت سیاّرهها و ستارگان، گیاهان، موجودات دریایی و صحرایی، بدن انسان، گردش خون و... وجود دارد، همه و همه معلول تدبیر خداوند حکیم، مدبّر و تواناست.
( شعر در مورد نظم قانون مداری )
قانون مداری در سیره پیامبر صلی الله علیه و آله نیز بدین معناست که آن حضرت قوانین الهی را که خودآورنده آن از جانب خداوند می باشد عادلانه اجرا نموده حقوق همگان را در سایه حاکمیت قانون الهی رعایت کرده و خود قانونمندترین انسان ها بوده است
نظم دنیا
دل باین دنیا مبند کاین خاکدام هیچست هیچ
پای بر سه نه جهان را کاین جهان هیچست هیچ
پس ای مؤمنان در هر حال عمل صالح بورزید و کار آخرت بسازید که همه دنیا فانی خواهد بود و نظر در آن وقت کنید که ناگاه اجل برسد و کار بر شما تنگ شود در آن ساعت پشیمانی و اندوه سودی ندارد و دریغ و افسوس نفع نکند
🌷سفارش به #اندازه و نظم
بهر خود چه، مي كنى اندازه كن
گرد خود چون كرم پيله بر متن
مولوى
يكى صحت دگر اسمش امان است
كه هر يك باعث نظم جهان است
☺️بر گرفته از حديث شريف:
نعمتان مجهولتان الصحة و الامان نهج البلاغه
🌷#تدبير و نظم
سفارش به تدبیر شخصی
بر ما گذشت نیک و بد اما تو روزگار
فکری به حال خویش کن این روزگار نیست
عماد خراسانی
فکر فردای خود امروز، کن ای مرد خدا
که کسی یاری تو، غیر تو فردا نکند
صادق سرمد
☺️☺️هدف اکثر، مألفان کتاب☺️☺️
بماند سالها اين نظم و ترتيب
ز ما هر ذره خاك افتاده جايي
غرض نقشي است كه از ما باز ماند
كه هستي را نمیبینم بقايي
مگر صاحبدلي روزي به رحمت
كند در حقّ درويشان دعائي
سعدي
🔰کاربد اين شعر در موضوع نظم است.
برچسب ها:
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi
🔰اهمیت رعایت #نظم :
👈هر چيز به جاي خويش نيكوست .
توضیح : بهره وري خوب از هر چيز درجاي خودش ارزشمند است.
🌷سفارش به رعایت نظم :
☺️به آسیا که رسیدی پاس دار نوبت.
- آسيا بنوبت، آسيا و پستا. مراد : هر كسى را بايد بانتظار نوبت خود بود.
🌷رعایت نظم عمومی :
آن طور بخور كه خودخواهي، آن طور بپوش كه مردم خواهند
- هميشه شعبان، يك بار هم رمضان. مراد : تا به حال نوبت تو بود، حالا هم نوبت من است.
☺️اما مثل های عاميانه
☺️سرزنش بی نظمی : يا كوچه گردي يا خانه داري !
- مگر آمدى موش ها را شير بدهى.+ صبح به اين زودى آمدى، كار مهمى نبود.
تدبير و نظم
🌷سفارش به تدبیر : از پیر تدبیر از جوان جنگ.
- هر چيز به جاي خويش نيكوست.
- اول ، چاه را بكن، بعد منار را بدزد !
- آدم باید یک خوراک برای روز مبادای خویش نگهدارد.
- امروز بدان مصلحت خويش كه فردا + دانى و پشيمان شوى و سود ندارد.؟
- چه به گشتی طبیب از خود میازار. سعدی
- از دل شكسته تدبير درست نيابد.
ندبیر بموقع : چو فردا شود، فكر فردا كنيم.
سفارش به تدبیر :
اول، چاه را بكن، بعد منار را بدزد!
* عامل تدبير نادرست :
سرزش بي تدبیر : چاه نكنده منار مي دزدد.
- شير را كه اسير كنند، تدبير زنجير كنند.
مقامات حميدى
🔰کاربد اين مثل در موضوع نظم است.
برچسب ها:
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi
🔰بر ضد نظم
سرزنش #آشفتگى :
دزد بازار را آشفته مي خواهد.
پرهیز از آشفتگی : نزديك شتر نخواب تا خواب آشفته نبيني !
#آشفته بازار : كى به كيست ؟. مقصود، تميز و تشخيصى در ميان نيست (چون)، بسيار شلوغ و درهم و آشفته است.
بازار آشفته : هرد مبیل مقصود، بازار آشفته و بی سر و سامان، درهم و برهم و بی نظم و قانون است.
_موقعیت آشفته : خر بیار باقالی بارکن این اصطلاح عامیانه را هنگام پیش آمدن آشوب و موقعیت آشفته و خراب می گویند.
_اصطلاح آشفتگی : هر کی هرکی سخن عامیانه است در صورت آشفتگی و هرج و مرج و کسی به کسی نبودن می گویند.
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi
🔰اهمیت اتحاد
اگر دو برادر نهد پشت پشت
تن كوه را باد ماند مشت
فردوسي
🌷تمثيل شعری.
قطره ی اشکیم اما در درون دل نهان
گر به سوی دیده ره یابیم دریا می شویم
مسکین بخارایی
نداني كه چون با هم آيند مور
ز شيران جنگي بر آرند شور
سعدي
🌷تمثيل شعری
دو دل يك شود بشكند كوه را
پراكنده گي آررد انبوه را
نظامي سعدي
🌷تمثيل شعری
برگرفته از انما المؤمنون اخوه
آب را چون مدد بود از آب
گلستان گردد آن چه بود خراب
سنائي
🌷تمثيل شعری
چو تنهاست از رشته كمتر است
چو پر شد ز زنجير محكم تر است
سعدي
در كار زار دهر نيايد ظفر به دست
گر اتفاق را نبود پاي در ميان
آن آگه از حقيقت ايمان بود كه هست
دل با زبان او به همه حال همزبان
گلچين تواني
برچسب: روزگار ،پيروزی ،اتفاق ،آگاهی ، ايمان
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi
🔰اهمیت اتحاد :
💠اتحاد موجب قوت است.
- آب به آب می خورد، زور بر می دارد.
مقصود: دستيارى با يكديگر مزيد قوت همگان است
- پشه چو پر شد بزند فیل را.
📚سعدی
🌷ضرورت اتحاد :
از يك دست صدا برنخيزد و برنيايد.
- يك دست صدا نداره !.یعنی به تنهایی نمی توان کاری را از پیش برد، موفقیت در سایه اتحاد و همکاری به دست می آید.
- يك دست بىصداست.
مراد : نيست ممكن كه ز يك دست صدا برخيزد.
📚صائب
- رشته تا یکتاست او را زور زالی بشکند
✅ستایش اتحاد و همبستگی :
مورچگان را چو بود اتفاق شیر ژیان را به راننده پوست.
🌷هدف از اتحاد :
دو تا در را پهلوي هم مي گذارند. براي اين است كه به درد هم برسند !
❌اتحاد دشمن :
دشمنان در زندان با هم دوست شوند !
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi
🔰ادامه مقدمه شعر مثل تمثيل
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi/6
👈علاوه بر وجود ذوق و سليقه های مختلف در جامعه؛ بعضاً سخن حکيمانه مثل «کم گوی و گزيده گوی چون در» و نيز #اشعار اين گونه ای، به ما کمک می کنند.
نمونه اش را در اين حکايت بخوانيد.
🌷نمونه #کابرد_شعر_و_اشعار در #نتيجه_گيری از بيان معارفی
💦توشه برگيری برای آخرت
انفاق
#یک_داستان_یک_پند
🔹 مردی مدام در نماز بود. در تابستان انبار منزل خود از گندم پُر کرد که در زمستان از گرسنگی محتاج کسی نشود. روزی درویشی به در خانهی او آمد و از او قدری گندم خواست. مرد گفت: مرا معاف دار! مرا زمستان سردی در پیش است.
🔹درویش گفت: درشگفتم از تو برای زمستان اصلی خود (بعد از مرگ) چیزی نمیفرستی و نماز میخوانی؟ مگر نمیدانی نماز بدون زکات قبول نمیشود؟
🌸 وأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا ۚ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا
️و نماز به پا دارید و زکات مالتان (به فقیران) بدهید و به خدا قرض نیکو دهید (یعنی برای خدا به محتاجان احسان کنید و قرضالحسنه دهید)، و هر عمل نیک برای آخرت خود پیش فرستید (پاداش) آن را البته نزد خدا بیابید و آن اجر و ثواب آخرت (که بهشت ابد است، از متاع دنیا) بسی بهتر و بزرگتر است.
📖 سوره مزمل_ آیه ۲۰
🔹 ای مرد نمازخوانِ طالب دنیا! بدان اگر در این دنیا در زمستان گندم تمام کنی کسی هست تو را گندم قرض دهد، اگر کسی هم نبود کسی هست صدقهای بدهد تا زمستان از گرسنگی نمیری و به بهار برسی، ولی اگر اکنون گندم به من ندهی بعد از مرگ کسی به تو چیزی نمیتواند ببخشد حتی اگر بخواهد به تو ببخشد خدا نمیگذارد.
🌸 يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لَا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ ، ️
ای اهل ایمان! از آنچه به شما روزی کردهایم انفاق کنید، پیش از آنکه روزی بیاید که در آن نه
دادوستدی است و نه دوستی و نه شفاعتی!
📖 سوره بقره_ ۲۵۴
☝️ای مرد نماز خوان بدان!
🌸 ومَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا ۖ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ
️و هیچکس نمیداند که فردا (از سود و زیان) چه خواهد کرد و هیچکس نمیداند که به کدام سرزمین مرگش فرا میرسد. (و به خاک میرود) 📖 سوره لقمان_ ۳۴
⁉️ تو نمیدانی آیا عمرت به زمستان دنیای عمرت وصل خواهد شد یا نه؟ ولی شک نکن به زمستان آخرت عمرت روزی بیتردید متصل خواهد شد و آن را خواهی دید.
🌸 أيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ
⚡️هر کجا باشید اگر چه در کاخهای بسیار محکم، شما را مرگ فرا رسد. 📖 سوره نساء_ ۷۸
🔹 در شگفتم از تو که سختترین زمستان عمر خود را فراموش کردهای و بیرحمترین و خشنترین روز احتیاج خود را از یاد بردهای و از زمستانی میترسی که شاید آن را نبینی. درویش این را بگفت و از آن غافل دور شد.
🔸خانه پر از گندم و یک جو نفرستاد بگور
🔸 غم مرگت چو غم برگ زمستانی نیست
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi
🔰اهميت ضرب المثل
نادره سنجان چو سخن ساختند
گفته خود را به مثل آراستند
👈و در باره ضرب المثل گفته شده :
ضرب المثل، كليد انديشه است. و ضرب المثل ها حكمت و فلسفه كوچه و بازار است. و ضرب المثلهاي كهن، فرزندان حقيقت اند. و ضرب المثل دزد را عاقل مي كند.
#اخلاق نيک و #نرم_خوبی
👈از جمله بايدها و نبايدهای #آموزش و #پرورش برخورداری از اين دو خصلت خوب است. البته در حد لازم و بجا !
🌷اهمیت #نرمخوئي :
به نرمي توان رخنه در سنگ كرد.
- به نرمي درآيد ز سوراخ مار.
- زبان خوش، کلام نرم و شیرین، مار را از سوراخ بيرون مي آورد.
- به زبان لطف مار را از سوراخ بيرون آورد.
مرزباننامه
❇️نرمی و درشتی :
از درشتى نايد اينجا هيچ كار
هم بنرمى سر كند از غار مار.
مولوى
- آب را ميل جانب پستى است.
مراد : مردمان سالم و نرمخوى بفروتنى و فرودستى گرايند
🌷سفارش به نرمخويي :
آسيا باش درشت بستان نرم بازده.
❌ پرهیز از نرمخوئي زیاد :
تا گفته ای غلام توام، می فروشنت!
- نرمي ز حد مبر كه چو دندان مار ريخت
هر طفل ني سوار كند تازيانه اش !
صائب
- بهوش باش كه سر در سر زبان نكنى.
🎂سرزنش نرمش زیادی :
عزيز كرده پدر و مادر، آخرش حمال مي شود.
💦عوارض نرمی بيش از اندازه
- چو نرمی کنی خصم گردد دلیر.
سعدی
- شل بدهی سفت می خواری.
- اگر گرگ نباشی گرگانت مخورند.
https://eitaa.com/dastan_latifeh
🔰اهميت سخن از روی ضوابط
👈می بينيم، فرد عالم ،عاقل، با اينکه:
🌷سخن نيكو صياد دل هاست.
👈اما با توجه به حکيم بودن او :
🌷هزار گونه سخن در زبان و لب خاموش.
👈وقتی دهان باز می کند اين گونه شروع می کند:
🌷سخن پیامبر (ص) : گفت پيغمبر كه حرفش كيمياست.
👈و اما در قبال مدعيان ... فقط يک جمله می گويد :
☺️ - هر چه كنى بخود كنى گر همه نيك و بد كنى !
☺️ - هر چه بكاري، تو درو مي كني.
☺️ - هر كسي آن درو كند عاقبت كاركه كشت.
👈ليکن اين را بدان :
🌷 - دانا علم خود را با عمل همراه كند.
👈البته در موارد مختلف سخن فرق می کند، برخی از نمونه ها:
🌷سخن با تجربه ها :
🌷نخورديم نون گندم، ديديم دست مردم.
👈يا در مقام احتجاج و مناظره می گويد:
جواب سؤال :
☺️تو بهتر مي داني يا پيغمبر خدا.
👈و نيز در جواب بی ربط می گويد:
☺️يا سخن دانسته گوي اي مرد عاقل يا خموش!
☺️ - من سخن از آسمان مي گويم او از ريسمان.
توضيح : ميان گفتار من و او هيچ تناسبى نيست.
👈اما در برابر حرف حق سرفرود می آورد و می گويد:
☺️- حرف حساب جواب، ندارد.
👈در مورد صبر بر گرفتاري :
☺️ - خدا رو شكر كن مبادا از بد، بدتر شود.
👈حتی در موقع جدائی محترمانه می گويد:
🎂تو به خیر و من به سلامت،
یعنی : دیگر ما به یکدیگر کاری نداریم.
👈بنابر اين :
🌷هرسخن جايي و هر نكته مقامي ارد.
👈و از جمله بايد های و نبايد های سخن گفتن:
🌷میانه روی در سخن :
☺️ - نه چندان درشتي كن كه از تو سير گردند و نه چندان نرمي كن كه بر تو دلير شوند.
🎂پرهیز از تكرار سخن :
☺️ - در خانه اگر كسي است، يك حرف بس است. سعدی
👈تا انشاء الله اين گونه شويم:
🌷سخن مطیع دوست واقعی:
☺️ - از دوست یک اشارت ، از ما به سر دویدن
مراد: آماده اجرای اوامر شما هستیم
👈نه که افراد زده شده و بعضا بگويند!
🎂 - چرا همه اش آیه یأس می خوانی
مقصود: سخنان نا امید کننده می گویی. آيه يأس خواندن
👈يا حتی دچار مشکل و مشکلات شويم:
🎂با نادانسته گويي:
☺️ - عالمي را يك سخن ويران كند.
👈بنابر اين:
☺️ - بهوش باش که سر در سر زبان نکنی؟!
والسلام مرتضوی
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi
🔰اقسام #تمثيل:
1 - #تمثيل_قرآنی
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi/241
👈البته بسياری از تمثيلات عادی هم مستند قرآنی هستند مثل اين مورد #تمثيل_عادی مستند قرآنی 🌷عذرخواهی #اندکی_تفکر
👈يکي از صحنه هاي مسابقه فوتبال خطاهايي است که بازيکنان مرتکب مي شوند بيشتر بازيکنان پس از ارتکاب خطا از بازيکناني که نسبت به او خطا نموده اند و از داور مسابقه #عذرخواهي مي نمايند که صحنه بسيار زيبايي است.
👈شايسته است انسان نيز در اين زمين بزرگ مسابقه و ميدان زندگاني دنيا هرگاه مرتکب خطا و... اشتباه شده . از افرادي که در حق آنان خطا نموده عذرخواهي نمايد
و کوشش در جبران بکند و از داور هستي خداوند بزرگ هم به خاطر خطاهاي خود طلب عفو و مغفرت نمايد
و بدانند که خداوند خطاي بندگان خود را مي بخشد.
❤️ #خداوند_متعال ميفرمايد:
🍀 وإِنِّي لَغَفَّارٌ لِمَن تَابَ وَ آمَنَ. (طه: 82)
🍃من براي توبه کنندگان و ايمان آوردگان اهل غفران و بخشش هستم.
2 - #تمثيل_روايي
👈ايمان
مَثَل مؤمن و بلا :
☺️تمثيل دو كفه ترازوست!
قال الكاظم (ع) : المؤمن كمثل كفتى الميزان كلما زيد فى ايمانه زيد فى بلائه بحارالانوار، ج 75، ص 320.
مؤمن همانند دو كفه ترازوست ، هر اندازه در ايمانش فزونى باشد در گرفتاريش فزونى است .
قال رسول اللّه (ص) : مثل المؤمن كمثل الارض منافعهم منها و اذا هم عليها
سفينة البحار، ج 1، ص 40.
☺️برادران دينى :
🌷تمثيل دو دست
مثل الاخوين مثل اليدين تغسل احدهما الاخرى
نهج الفصاحه ، ص 566.
دو برادر (دينى ) همچون دو دست باشند كه يكى ديگرى را بشويد.
☺️تعليم به كودك :
🌷تمثيل نقش بر روى سنگ
قال رسول اللّه (ص) : مثل الذى يتعلّم فى صغره كالنقش فى الحجر و مثل الذى يتعلّم فى كبره كالذى يكتب على الماء
كنزالعمال ، ج 10، ص 249.
مثل كسى كه در كودكى علم فرا گيرد، چون نقش بر روى سنگ باشد و كسى كه در بزرگى دانش آموزد همچون نوشتن بر آب باشد.
3 - #تمثيل_تفسيری
☺️تمثيل رنگ تبری بعد تولی
👈یا سفید باشید یا سیاه خاکستری نباشید
خاکستری خطرناکه این معلوم نیست با کیه کدوم طرف هست با عمرسعد و مقابل ابیعبدالله يا مثل حر کنار ابیعبدالله
اما آدمهایی داشتیم تو سپاه ابیعبدالله امام حسین را دوست داشتند تو سپاه عمرسعد هرثمة بن سلیم با عمرسعد هم همکاری نکردند امام حسین هم تنها گذاشتند ببینید اولین کلمهای که پیغمبر یاد داد توش تبری و تولی است.
لا بگید اله بعد اول تبری بعد تولی حالا تولی و تبری که می گیم غلطه صحیحش تولی و تبری است «فَمَن یَکفُر بِالطّاغوتِ وَ یُؤمِن بِاللهِ» این مهمه این ارزشه
4 - #تمثيل_داستانی عادی کوچه بازاری
🌷تمثيل شاخه خشم و نماز
☺️چگونگى گناهان فرو مى ريزد
👈ابوعثمان مى گويد: من با سلمان فارسى زير درختى نشسته بودم ، او شاخه خشكى را گرفت و تكان داد همه برگ هايش فرو ريخت . آنگاه به من گفت : نمى پرسى چرا چنين كردم ؟ گفتم : چرا اين كار را كردى ؟ در پاسخ گفت : يك وقت زير درختى در محضر پيامبر (صلى الله عليه و آله ) نشسته بودم ، حضرت شاخه خشك درخت را گرفت و تكان داد تمام برگ هايش فرو ريخت . سپس فرمود: سلمان ! سؤ ال نكردى چرا اين كار را انجام دادم ؟ عرض كردم : منظورت از اين كار چه بود؟ فرمود: وقتى كه مسلمان وضويش را به خوبى گرفت ، سپس نمازهاى پنچگانه را بجا آورد، گناهان او فرو مى ريزد، همچنان كه برگ هاى اين درخت فرو ريخت . بحار ج 82، ص 319.
5 - #تمثیل_شعری
🌷نمونه تمثیل شعری
☺️تمثیل دریای عمیق
💦عارفان و دنیا
دنیا مثال بحر عمیق ست پر نهنگ
آسوده عارفان که گرفتند ساحلی
سعدی
- تمثیل مرغ بی پـــر
🌷ضرورت علم
جان بی علم بی نوا باشد
مرغ بی پـــر نه بر هوا باشد
سنایی
https://eitaa.com/danestanyhayshearefarsi