🔀 بروز نشانههایی از تغییر رویکرد در سیاست خارجی ایران
💯 محمولهای که مناسبات اقتصادی- سیاسی را تغییر میدهد
یکی از تاکتیکهای این راهبرد تلاش برای ترساندن شرکای تجاری ایران است، موضوعی که سبب شد تا کشورهای مختلف از خرید نفت و مبادله کالا با کشورمان صرفنظر کنند. این ترس به حدی واقعی است که نفتکش سانچی با پرچم کشوری دیگر و تحت مدیریت یک فروشنده صوری و البته با جیپیاس خاموش حرکت میکرد و تاکنون مشخص نشده که خریدار آن محموله کدام کشور بود.
حرکت همزمان پنج ابرنفتکش ایرانی به سمت کشور ونزوئلا برای تامین سوخت در این کشور بحرانزده را باید مهمترین خبر اخیر رویدادهای بینالمللی دانست؛ اتفاقی که برخی کارشناسان از جمله شیرین هانتر، عضو شورای روابط خارجی آمریکا از آن به عنوان «نشانگر دوره جدید در مناسبات قدرت جهانی» یاد کرده است.
⁉️به راستی اهمیت این حرکت و پیامدهای آن چیست؟
💢 سیاست و اقتصاد؛ دوقلوهای ناهمسان
از جمله مباحث تخصصی در حوزه بینارشتهای را باید اقتصاد سیاسی برشمرد، موضوعی که به تاثیر متقابل تصمیمات اقتصادی و سیاسی بر حوزه عملکردی یکدیگر میپردازد. در کشورمان اما گویا مسئولان طی چهار دهه گذشته اعتقاد چندانی به این موضوع نداشتند و بسیاری از تصمیمات اقتصادی و سیاسی آنها در بستری شکل گرفت که به صدمه در سایر حوزهها منتهی شد.
در دولت سازندگی و تمرکز دولت وقت بر توسعه اقتصادی، شاهد این بودیم که اقتصاد به عنوان نقطه ثقل تصمیمات کلان تعریف شد. تلاش برای عضویت رد سازمانهای بینالمللی اقتصادی همچون بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی سبب شد تا برنامههای پولی و مالی از سوی این نهادها به کشورمان تحمیل شود که در نهایت به تورم 50درصدی و حوادث ناگوار اوایل دهه هفتاد منجر شد. همچنین سیاست خارجی ایران در منطقه نیز تحت تاثیر این موضوع قرار گرفت! به حدی که شائبه معامله بر سر گروههای مقاومت برای حضور ایران در بازارهای جهانی منتشر شد.
در پایان دولت سازندگی نیز شاهد بودیم که عدم توازن این دو موضوع؛ سبب شد ✘نه توسعه اقتصادی را شاهد باشیم و ✘نه آرزوهای دولت وقت در حوزه سیاست خارجی که به واقعیت نپیوست.
در دوره #اصلاحات این مسیر ادامه داشت به حدی که #صادق_خرازی به نمایندگی از رئیسجمهور وقت در نامهای محرمانه به طرفهای آمریکایی از آمادگی #خلع_سلاح گروههای #مقاومت در مقابل تصویب پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی خبر داد. از سویی دیگر، تلاش برای به دست آوردن دل اروپاییها باعث شد تا #فرصتهای #اقتصادی در حوزه آسیاس میانه #از_بین_برود.
در #دولت_احمدینژاد اما با چرخشی 180 درجه، این سیاست بود که برای اقتصاد تعیین تکلیف میکرد. دولت وقت با اتخاذ #راهبرد_گسترش_حوزه ریالدیپلماتیک به منظور افزایش توان جبههای برای مقابله با تحریمها؛ به سمت ارتباط به کشورهایی رفت که زمینه #اتحاد_علیه_آمریکا را داشتند و یا در راستای منافع اقتصادی، حاضر بودند با جمهور اسلامی مشارکت داشته باشند. گسترش صنایع تبدیلی ایرانی در #آفریقا، صدور فناوریهای زیرساختی به #کشورهای_آمریکای_لاتین و #سرمایهگذاری_مستقیم در کشورهای مختلف از جمله ابعاد این سیاست بود.
نکته مهم در این میان طولانی بودن پروسه بهرهبرداری اقتصادی از این سرمایهگذاریهای سیاسی و همچنین عدم توجه به تغییرات سیاسی در کشورها بود. موضوعی که سبب شد تا زیرساختهای دیپلماتیک ایران در برخی کشورهای آمریکای لاتین با تغییر روسای جمهور بلااستفاده شود.
🔂 روحانی و بازگشت به بیست سال پیش!
از همان دوره تبلیغات ریاستجمهوری سال 92 مشخص بود که حسن روحانی تمایل به احیای رویکرد دولت سازندگی در استفاده از سیاست برای اهداف اقتصادی دارد. بازگشت به همین رویکردباعث شد تا دولت وی برای #خرید_چند_هواپیما صنعت هستهای کشور را به تعطیلی بکشاند!
طی هفت سال گذشته، دولت اعتدال با نگاهی افراطی در این حوزه حاضر شد و تمام دستاوردهای سیاسی (اعم از داخلی و خارجی) را به پای اقتصاد #قربانی کند؛
🔸صنعت موشکی
🔸سرمایهگذاری دیپلماتیک در آمریکای لاتین
🔸مناسبات تجاری نادعادلانه
🔸و در نهایت گره زدن همه امور داخلی حتی آب خوردن به ثمرات اقتصادی برجام؛ از جمله نتایج این رویکرد افراطی است. در نهایت آن چه بعد از هفت سال نصیبمان شد! #اقتصادی به شدت #صدمه_دیده و #سیاست_خارجی #فشل است. نه چرخ کارخانهها چرخید و نه سانتریفیوژها!
در واقع باید گفت از دهه هفتاد بدین سو؛ هیچکدام از دولتها نتوانستند میان اقتصاد و سیاست تعادل و تعامل برقرار کنند، یا به خاطر اقتصاد حاضر شدند دستاوردهای کلان سیاست خارجی را قربانی کنند و یا با برجستهسازی جنگ دیپلماتیک فرصتهای اقتصادی را از دست دادند.
ادامه دارد...
دفاع همچنان باقیست
https://eitaa.com/defa_baghist