✡️ ریپورترها، اینتلیجنس سرویس و ایران (١)
💥 اردشیرجی کیست؟
1️⃣ اردشیرجی پسر ایدلجی پسر شاپورجی در یک خانواده زرتشتی ایرانیتبار در بمبئی بهدنیا آمد. پدر و پدربزرگ او گزارشگران روزنامه انگلیسی تایمز بودند و لذا اردشیر نام خانوادگی «ریپورتر» را برگزید. با توجه به تاریخ استعمار بریتانیا در هند و بهرهگیری گسترده آن از عوامل بومی و با توجه به اینکه، سیستم جذب دستگاه اطلاعاتی انگلیس یک سیستم موروثی است و با توجه به اینکه هم اردشیر و هم پسرش شاپور ریپورتر در طول زندگی خود کارت خبرنگاری روزنامه تایمز لندن را در جیب داشتهاند، مُحقّیم که این خانواده را کارمندان بومی #اینتلیجنس_سرویس در بمبئی معرفی کنیم.
2️⃣ اردشیر در نوجوانی برای تحصیل عازم انگلیس شد و با حمایت اینتلیجنس سرویس تحصیلات دانشگاهی را در رشتههای علوم و حقوق سیاسی، تاریخ شرق و تاریخ باستان به پایان رسانید و عالیترین #آموزشهای_اطلاعاتی را فرا گرفت. در این دوران اردشیر استعداد سرشار از خود نشان داد و توانست چنان چهره درخشانی از خود ترسیم کند که او را شایسته مهمترین مأموریتهای سرّی در ایران متلاطم عهد مشروطه و پس از آن بگرداند و وی را تا پایان عمر در زمره «دوستان صمیمی» رجال معروف انگلیس قرار دهد.
3️⃣ با توجه به نقش #روچیلدها و رابطهی ویژهای که بعدها لرد ویکتور روچیلد با شاپورچی، پسر اردشیرجی، داشت و با توجه به عملکردهای اردشیرجی در ایران معتقدیم که در سالهای اقامت در انگلیس اردشیرجی روابط ویژهای با لرد لئونیل والتر روچیلد و برادرانش داشت و همین رابطه نقش اساسی در سرنوشت بعدی اردشیر و ارتقاء وی در دستگاه اطلاعاتی انگلیس ایفاء کرد. اقامت اردشیر در لندن تا سال ١٨٩٣ ادامه داشت و در اوائل این سال اردشیر ٢٧ساله با اندوختهای غنی به بمبئی بازگشت.
4️⃣ چند ماه پس از بازگشت به بمبئی، اردشیر از سوی نایبالسلطنه هندوستان مأموریت یافت که راهی ایران شود و سنگرهای دستگاه پُرتوطئه و ترفندباز اینتلیجنس سرویس انگلستان را استوار سازد. ورود #اردشیر_ریپورتر به ایران به یک پوشش مناسب نیاز داشت، بهنحوی که وی در قالب آن بتواند بهسرعت و سهولت به دربار و محافل اشرافی حاکم راه یابد.
5️⃣ با مرگ مرموز سرپرست زرتشتیان ایران، در کرمان و در میانه سفر به تهران، که حامل هدایای انجمن اکابر پارسیان بمبئی برای دربار بود، موقعیتی مطلوب پدید شد. اردشیر بهعنوان نماینده انجمن و سرپرست جدید زرتشیان ایران محموله گرانبهای فوق را بهدست گرفت و در تهران به ناصرالدینشاه، ظلالسلطان، امینالسلطان (صدراعظم) و دیگر رجال ناصری تقدیم کرد. بدینسان، نقش پنهان و بس مؤثر ۴٠ساله اردشیر ریپورتر آغاز شد و نام او را بهعنوان مؤسس و کارگردان نخستین شبکههای اینتلیجنس سرویس و از بنیانگذاران #فراماسونری_ایران در تاریخ معاصر به ثبت رسانید.
✍️ استاد عبدالله شهبازی
✡️ ریپورترها، اینتلیجنس سرویس و ایران (۴)
1️⃣ در سال ١٣٢٢ق. اردشیر را در زمرهٔ اعضای #انجمن_مخفی تهران، که توسط ملکالمتکلمین و سیدجمالالدین واعظ رهبری و اداره میشد و اعضای آن عمدتاً از ماسونهای ایرانی بودند، مییابیم و بدینترتیب مُحقّیم که نقش مرموز و درجه اول #اردشیر_ریپورتر را در عملیات پس پرده حوادث #مشروطه مورد تأکید مجدد قرار دهیم. در سال ١٣٢۴ق. نیز شاهد تأسیس #لژ_بیداری_ایران هستیم، که اردشیر ریپورتر از اعضای آن بهشمار میرفت و به اعتقاد ما مؤسس واقعی و کارگردان اصلی، ولی در پسپرده، این مجمع ماسونی بود.
2️⃣ #فراماسونری در ایران، در واقع نوعی مکتب بهمنظور جلب نخبگان، پرورش و ارتقاء آنان در هرم سیاسی و فرهنگی کشور در جهت اهداف استعمار بریتانیا بهشمار میرفته، که در مرکز و در پسپردههای آن دست پنهان #اینتلیجنس_سرویس در کار بوده است. بنابراین، آنچه که بیش از وابستگیهای رسمی لژهای ایرانی به فراماسونری بینالمللی حائز اهمیت است، همین نقش فراماسونری ایران بهعنوان پوشش سیاسی ـ فرهنگی سرویس اطلاعاتی بریتانیا میباشد.
3️⃣ اردشیر ریپورتر با بهرهگیری از موقعیت شامخی که در محافل اشرافی ایران کسب کرده بود، ارتباطات وسیعی را با رجال و معاریف کشور برقرار ساخته و با لطایفالحیل میکوشید تا آنان را به درجات مختلف، از هواداری فرهنگی غرب تا مزدوری رسمی اینتلیجنس سرویس، جذب کند.
4️⃣ اردشیر ریپورتر طی دوران فعالیت ۴٠ساله خود در ایران (که از ورود او در سال ١٨٩٣م.، سه سال پیش از قتل ناصرالدینشاه، تا مرگ او در ٢٣ فوریه ١٩٣٣م./ ۴ اسفند ١٣١١ش. در تهران در اوج سلطنت رضاشاه ادامه دارد)، علاوه بر میراث سیاسی که در قالب #سلطنت_پهلوی تبلور یافت، شبکهای از عوامل اینتلیجنس سرویس را نیز برجای گذارد که بهمثابه یک «اشرافیّت اطلاعاتی» موقعیت ممتاز خود را در درون یک کاست بسته و موروثی محفوظ داشتند و اعقاب آنان نیز در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی اهرمهای اساسی حکومت را بهدست گرفتند.