🍀جوامع و نظام تعلیم و تربیت(2)🍀 🍀علی کنگاوری🍀 ✍اینکه جریان و ماهیت تعلیم و تربیت در جوامع چگونه باشد؟ از کجا سرچشمه میگیرد؟و چه اهمیتی دارد؟ بحثی بسیار کیفی و مهم است. ✍زیرا، تعلیم و تربیت علقه ها و تعلقات خود را از فلسفه زندگی، جهان بینی دریافت می کند. از سوی دیگر سبک زندگی هم تحت تاثیر آموزه ها و دستاوردهای تعلیم و تربیت است. ✍به عبارت دیگر؛ چیستی و چگونگی تعلیم و تربیت، رابطه مستقیمی با نوع و کیفیت نگرش¬ ها و جهان بینی حاکم بر افراد و گروه ها دارد. 🌸از همین روست که چگونگی عملکرد در حوزه تعلیم و تربیت در طول زمان، تاریخ حیات بشر و در جوامع مختلف بسیار متحول بوده است. ✍ لذا پس از نگاهی به زمینه های فکری موثر بر تعلیم و تربیت در تاریخ معاصر، به مبحث کاربردی تعلیم و تربیت می پردازیم: 🍀از یک زاویه و نگرش خاص، نظریه ها و دیدگاه های شکل گرفته را در این باره، می توان به دو نوع مکتبِ اثبات گرایی (Positivisme ‎) و ساختارگرایی (Structuralism) در تاریخ معاصر تفکیک کرد. نگاه اثبات گرایی معتقد براین است که در حوزه تربیتی همه چیز اعم از خوبی ها و بدی ها (آسیب ها و ارزش ها) واقعیت عینی دارد و عینیت پذیر است و هیچگونه نسبیتی در کار نیست. 🍀 پس بایستی با افق واقع گرایی و مطلق گرایی به امور منفی و مثبت در بحث تعلیم و تربیت نگاه کرد و خطاها و ثواب ها را نیز «عینِ وجود» و مستقل پنداشت و در نتیجه با آنها باید برخوردی جدّی و عینی کرده و تشویق و تنبیه ملموس و بدون گذشتی برای آنها رواداشت. ✍به طور مثال؛ سعدی (ره) در باب هفتم گلستان که در حقیقت این فصل صرفا پیرامون تعلیم و تربیت نگاشته شده است می گوید؛ 🌸 «تربیت نا اهل را چون گردکان بر گنبد است(یعنی تربیت ناهل امکان ندارد؛ و یا اینکه با بسیاری سخت گیری¬ها و اعمال شدت عمل امکان پذیر خواهد شد). 🌸 یا هم ایشان می گوید: سگ به دریای هفتگانه بشوی که چو تر شد پلیدتر باشد خرعیسی گرش به مکه برند چون بیاید هنوز خر باشد یا ؛ این شعار که می گوید: عاقبتِ گرگ زاده گرگ شود. 🌸 یا به طور مثال می گویند: تا نباشد چوبِ تر فرمان نبرند گاو و خر 🍀این قبیل نگاه ها در حقیقت پنداشت اثبات گرایی است که در حقیقت بدی ها را نیز به نوعی در ذات انسان نهادینه شده، عینی و طبیعی می انگارد و به همین دلیل با فرآیندها تشویقی و تنبیهی در تعلیم و تربیت به طور جدی برخورد می کنند. ( البته نظر اسلام دیدگاه خاصی است که در ادامه خواهد آمد. - بدی ها و شرور از منظر شهید مطهری مجازی بوده و همچون کف روی آب هستند). 🌹🌹در نتیجه با باز شدن دریچه و روزنه نظریه پردازی های بدبینانه نسبت به ذات انسان از طریق افرادی چون ماکیاولی و هابز در دنیای غرب و حشر و نشر و تعامل تفکرات میان جوامع و تحت تاثیر قرار گرفتن جوامع شرقی از این قبیل تعالیم غربی – که افرادی مثل هابز با بد بینی به ذات انسان، در این راستا نقش اساسی ایفا کرد - در واقع الگوهای جبری حکومت بر انسان ها را در عالم سیاست و مهار زورمدارانه افراد جامعه مطرح گردید و از آنجا به حوزه تعلیم و تربیت تسری یافت. 🍀لذا نهاد خانواده و تعلیم و پرورش انسان ها نیز از این الگوی غربی متاثر گردید. یعنی پای الگوهای تربیتی سخت و زور مدارانه نیز به عالم تعلیم و تربیت باز شد. ✍نظریه پردازانی همچون ماکیاولی و توماس هابز در حقیقت با پنداشت انسان به عنوان گرگ انسان، شیوه های برخورد سخت و طاقت فرسا و توام با تنبیه شدید را در عالم حکومت و سیاست رواج دادند که این امر به تدریج به حوزه تعلیم و تربیت کشیده شد. ✍بنابراین، طی سالیان متمادی رواج تنبیه بدنی و انواع سخت گیری های غیر منطقی در خصوص تربیت فرزندان جای خود را به عنوان هنجارهای مطلوب ولی غیر منطبق با تعالیم الهی و اسلامی در جامعه باز کرد. ✍در این میان حتی تعالیم خوب و درست قرآنی که در حقیقت مباحث عمیق و مطابق با فطرت انسانی در خصوص تعلیم و تربیت را در شرق تزویج می نماید به ورطه فراموشی سپرده شد و یا عمل به آنها ضعیف شد. در نتیجه روش های سخت تربیتی عالم گیر شد و تا دهه های اخیر نیز رواج داشت. ...... ادامه دارد #تعلیم_تربیت #پوزیتویسم_و_تربیت #هابز_ماکیاولی #عینیت_گرایی_تعلیم #سبک_زندگی_فلسفه_تربیتی #فلسفه_غرب_و_تربیت_شرقی https://eitaa.com/drpeighambardoost1401