eitaa logo
تاریخ معاصرمان_ سلمانیان پژوهشگر
147 دنبال‌کننده
1.2هزار عکس
1.5هزار ویدیو
100 فایل
تاملاتی در باب تاریخ
مشاهده در ایتا
دانلود
🔹شماره ۲ 🔴تورم‌های بی‌سابقه دولت روحانی و کاهش 18 درصدی تورم در یک‌سال اخیر اقتصاد ما در سال‌های گذشته به‌ویژه سه سال پایانی دهه 90 را با تورم‌های سرسام‌آوری سپری نمود؛ تورم بالای 30 درصد برای سه سال پیاپی در دولت روحانی طی 60 سال اخیر بی‌سابقه بود و متوقف کردن این روند بسیار دشوار است. تورم تحویل گرفته در پایان دولت روحانی 59 درصد بود با این ‌وجود نرخ تورم در خرداد امسال در روندی کاهشی به 41 درصد رسید که بر اساس آمار بانک مرکزی 18 واحد درصد کمتر از تورم ابتدای دولت سیزدهم (59 درصد) است. این اتفاق در حالی رخ داد که حذف ارز رانتی 4200 تومانی یک شوک تورمی در خرداد ایجاد کرده بود اما اثرات تورمی آن در خرداد و تیر به‌تدریج خالی شد و از این ‌پس نرخ تورم نزولی‌تر خواهد شد. تورم ماهانه کل از ۱۲ و دو دهم درصد در خرداد به چهار و 6 دهم درصد در تیرماه کاهش یافت. شایان ‌ذکر است که در بررسی آمار تورم باید به موج کم‌سابقه تورم در دنیا که در نتیجه بحران انرژی و غذا ناشی از جنگ اوکراین و سایر تنش‌های بین‌المللی رخ داده هم توجه نمود. این موج تورمی که در اروپا و آمریکا رکوردهای چند دهه اخیر را شکسته، هزینه واردات را به‌شدت افزایش داده است. کانال الله اکبر @allahoak_bar
🔹شماره ۱ 🔴خاموشی در دولت قبل و روشنایی در دولت کنونی احتمالاً هم‌اکنون و در زمان مطالعه این گزارش، هوای مطبوعی را استشمام می‌کنید و خبری از قطعی برق و خاموشی تابستان نیست. شاید این موضوع حالا عادی شده و دستاوردی به شمار نیاید، اما فراموش نکنید که تابستان چند سال اخیر خصوصا سال آخر دولت روحانی قطعی‌های برق چندساعته با و بدون اعلام قبلی، آن هم در گرمای طاقت‌فرسای تابستان امان مردم را بریده بود. ولی خوشبختانه با چند اقدام دولت سیزدهم، اکنون خبری از این خاموشی‌ها نیست بر اساس آمار وزارت نیرو، ‌از ابتدای سال 1392 تا پایان سال 1399 ظرفیت اسمی تولید برق کشور فقط 23 درصد افزایش یافت که در بین دولت‌های پس از انقلاب، به‌نوعی بدترین عملکرد محسوب می‌شود. به گزارش فارس، کم‌کاری دولت گذشته در توسعه ظرفیت تولید برق کشور، سبب شده که پس از دو دهه مجدداً خاموشی‌ها به مردم تحمیل شود، اما دولت سیزدهم در همین یک سال در زمینه تولید برق، افزایش 6 هزار مگاواتی ظرفیت نیروگاهی را در دستور کار قرار داد و دررابطه‌با مدیریت مصرف، اقداماتی نظیر تغییر شیفت و همپوشانی زمان برنامه مدیریت مصرف با برنامه تعمیرات تابستانی و کنترل پرمصرف‌ها با ابزارهای تعرفه‌ای را دنبال کرد و به‌این‌ترتیب کوچک‌ترین خاموشی ایجاد نشده و تا امروز برق پایدار برای همه مشترکان تأمین شده است البته فراموش نکنیم که این موفقیت در شرایطی رقم خورده که امسال گرمای کم‌سابقه به کشور هجوم آورده و مصرف برق رکوردشکنی کرده است. یعنی مصرف برق بیشتر شده و هم گرما شدیدتر اما خاموشی نداریم کانال الله اکبر @allahoak_bar
🔹ش۵ 🔴اصلاح رابطه دولت و بانک مرکزی برای درک بهتر از علت آرام شدن سرعت رشد متغیرهای پولی، لاجرم باید به برنامه‌های دولت برای اصلاح نظام بانکی هم اشاره نمود. افزایش پایه پولی به دلایلی همچون استقراض دولت از بانک مرکزی برمی‌گردد. دولت سیزدهم تمام تلاش خود را انجام داد تا بتواند از طریق اصلاح برخی ساختارهای گذشته پایه پولی را تا حد قابل قبولی کنترل نماید. در این راستا استقراض دولت از بانک مرکزی با دستور رئیس‌جمهور خط قرمز اعلام شد و دولت با تشکیل کارگروهی متشکل از بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه‌وبودجه با استفاده از روش‌هایی مانند استفاده از منابع دولتی نزد بانک مرکزی، فروش اموال منجمد و... منابع خود را تأمین کرد تا از ناحیه استقراض دولت از بانک مرکزی فشاری به پایه پولی وارد نشود. بازپرداخت بدهی‌های دولت قبل بر اساس اعلام سازمان برنامه‌وبودجه در توصیف شرایط اقتصاد کشور در زمان تحویل به دولت سیزدهم، در پایان دولت قبل حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان تخصیص بدون وجود منابع در خزانه گیر کرده بود؛ یعنی دولت سیزدهم نه خزانه خالی بلکه خزانه مقروض را تحویل گرفت که این مبالغ را تسویه کرد. همچنین دولت گذشته بیش از 500 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی منتشر کرد که بازپرداخت آن به دوش دولت سیزدهم افتاد و هم‌اکنون دولت ماهیانه حدود 12 هزار میلیارد تومان بازپرداخت این بدهی‌ها را انجام می‌دهد و این وضعیت برای پنج سال ادامه خواهد داشت. کانال الله اکبر @allahoak_bar
🔹ش۶ 🔴مقابله با برداشت‌های بی‌حساب و کتاب بانک‌ها از بانک مرکزی یکی دیگر از دلایل مهم افزایش پایه پولی و بروز تورم از ناحیه خلق پول، ناترازی و اضافه برداشت‌های بی‌حساب‌وکتاب بانک‌ها از بانک مرکزی بوده است که ریشه در ساختار معیوب بانکداری کشور دارد. به‌عنوان‌مثال در دولت یازدهم ماجرای بحران مؤسسات اعتباری پیش آمد که در نهایت حسن روحانی با افتخار اعلام کرد با پرداخت 30 هزار میلیارد تومان از منابع بانک مرکزی بابت سپرده‌ها مشکل رفع شد، اما تورم ناشی از آن خلق پول و موارد مشابه را مردم با گوشت و پوست خود لمس کردند. اما در یک سال اخیر درمورد بانک‌های متخلف تصمیماتی مانند افزایش نرخ سپرده قانونی از 10 به 15 درصد و محدودیت رشد ترازنامه به یک و نیم درصد اتخاذ شد. همچنین اضافه برداشت منوط به تودیع وثیقه نزد بانک مرکزی شد تا از این طریق بار اقدامات مخرب نظام بانکی به دوش بانک مرکزی نیفتد. همه این موارد کمک کرد تا آمار پایه پولی و نقدینگی کنترل شود و امید است با ادامه این روند در آینده آثار بسیار بیشتری در اقتصاد به‌ویژه در کنترل تورم نمایان شود. انتشار اسامی ابر بدهکاران بانکی بعید است فراموش شده باشد که ماجرای انتشار اسامی بدهکاران بانکی، چطور در سال‌های گذشته به ابزار بازی‌های انتخاباتی جناح‌های سیاسی بدل شده بود و در هر دوره‌ای یک کاندیدا تهدید می‌کرد که از جیبش اسامی بدهکاران را خارج می‌کند. نمونه اخیر آن هم اظهارات عبدالناصر همتی، رئیس‌ کل اسبق بانک مرکزی در انتخابات ریاست جمهوری بود. ولی دولت سیزدهم به این حرف‌ها برای همیشه پایان داد.
🔹ش۸ 🔴تسهیلات‌دهی به نفع مردم یکی از گلایه‌های مردم در دولت قبل، اولویت بودن سرمایه‌داران کلان در دریافت تسهیلات از نظام بانکی بود. اما در دولت سیزدهم رابطه بانک و مردم بازتعریف شد و دولت هم پای آن ایستاد. پس از تأکید رئیس‌جمهور در سال گذشته مبنی بر اینکه از سال 1401 اعطای تسهیلات بانکی بر اساس اعتبارسنجی صورت گیرد، این کار تا حدودی در نظام بانکی انجام شده است. طبق اعلام وزارت اقتصاد، از ابتدای بهمن ۱۴۰۰ تا پایان تیرماه امسال بانک‌های دولتی ۱۵ هزار و ۹۳۱ میلیارد و ۶۳۲ میلیون تومان اعتبار به ۴۷۵ هزار و ۴۴۸ نفر تسهیلات پرداخت کرده‌اند. پرداخت وام‌های حمایت از تولید هم در این دولت دنبال شده است. به گفته رئیس‌ کل بانک مرکزی، مانده تسهیلات شرکت‌های دانش‌بنیان در پایان تیرماه امسال به ۷۹ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به چهار‌ماهه سال گذشته افزایش ۳۰ درصدی داشته است. از ابتدای امسال تا پایان تیرماه به هزار و 715 شرکت دانش‌بنیان ۲۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است که رشد ۷۹ درصدی داشت و نشان از عملکرد خوب شبکه بانکی در این مسیر دارد. کانال الله اکبر @allahoak_bar
🔹ش۳ 🔴از صف‌های وحشتناک مرغ و آشوب بنزینی در دولت قبل تا مردمی‌‌سازی مدبرانه یارانه‌ها در دولت فعلی همان‌طور که اشاره شد، موضوع تورم به‌ویژه در ماه‌های اخیر، با ماجرای حذف رانت ارز ترجیحی گره خورده است. به اعتقاد کارشناسان، دولت قبل می‌توانست عواقب تصمیمی ک در بهار 97 برای تخصیص ارز 4200 به واردکنندگان کالاهای اساسی گرفته بود را خیلی زودتر و با هزینه بسیار کمتر اصلاح کند، با این‌حال رانت ارز 4200 تا پایان دولت قبل ادامه یافت و هزینه اصلاح آن هم به‌مراتب بیشتر شد. البته دولت قبل فقط این اهمال کاری را نداشت بلکه حتی از توزیع مرغ بین مردم به نرخ دولتی هم عاجز بود و بسیاری از مردم برای خرید چند کیلو مرغ باید ساعت‌ها در گرما و سرما آن هم در شرایط خطرناک کرونایی در صف می‌ایستادند. همچنین دولت قبل ماجرای اصلاح نرخ بنزین را هم آن‌قدر ناشیانه انجام داد که حتی حسن روحانی به عنوان رئیس‌ دولت مجبور شد بگوید من هم صبح جمعه فهمیدم بنزین گران شده! که البته این اصلاح ناشیانه به آشوب و بلوایی در کشور تبدیل شد که خسارات سنگینی به اموال عمومی و مردم وارد کرد. اما دولت جدید وقتی به درجه اهمیت اصلاح ارز 4200 تومانی پی برد و دریافت که باید برای کمک به اقتصاد جامعه این رانت را حذف کند، پای کار آمد و در نخستین سال استقرار خود، تبعات کار را به جان خرید و طرح بزرگ مردمی‌‌سازی یارانه‌ها را کلید زد البته با مدیریت منطقی. دولت که می‌دانست تورمی از این ناحیه به جامعه تحمیل می‌شود، افزایش یارانه نقدی را در دستور کار قرار داد تا فشار کمتری از جانب افزایش قیمت‌ها به مردم وارد شود
🔹ش۴ 🔴کنترل نقدینگی و پایه پولی پس از رکوردشکنی دولت قبل کاهش سرعت تورم در دولت سیزدهم بی‌علت نبوده است. دولت از ابتدای شروع به کار خود، عوامل محرک پایه پولی و نقدینگی همچون استقراض دولت از بانک مرکزی را خط قرمز خود اعلام کرد که هم اکنون آثار این تصمیمات در ارقام پولی منعکس گردیده است. لازم به یادآوری است که از نظر کارشناسی، نرخ رشد نقدینگی مهم است نه مقدار مطلق آن. براین‌اساس، رشد نقدینگی که در دولت قبل بالاترین رکورد را به ثبت رساند، در دولت سیزدهم در حال کاهش است. نرخ رشد نقدینگی در خردادماه امسال به ۳۷ و هشت دهم درصد رسید، درحالی‌که در مهرماه سال گذشته و ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم که توسط بانک مرکزی منتشرشده، روندی کاهشی را نشان می‌دهد زیرا در ماه‌های ابتدایی شروع به کار دولت سیزدهم (مهرماه ۱۴۰۰) این عدد ۴۲ و هشت دهم درصد بوده است. همچنین یکی از سیاست‌های دولت این بوده که بتواند پایه پولی را که محل اصلی افزایش نقدینگی طی سال‌های اخیر بوده، کنترل نماید. به‌این‌ترتیب رشد پایه پولی در اوائل دولت سیزدهم ۴۲ و یک دهم درصد (مردادماه ۱۴۰۰) بود که در خردادماه امسال به ۲۷ و هشت دهم درصد کاهش پیدا کرد. کانال الله اکبر @allahoak_bar
🔹ش۷ 🔴انتشار اسامی ابر بدهکاران بانکی بعید است فراموش شده باشد که ماجرای انتشار اسامی بدهکاران بانکی، چطور در سال‌های گذشته به ابزار بازی‌های انتخاباتی جناح‌های سیاسی بدل شده بود و در هر دوره‌ای یک کاندیدا تهدید می‌کرد که از جیبش اسامی بدهکاران را خارج می‌کند. نمونه اخیر آن هم اظهارات عبدالناصر همتی، رئیس‌ کل اسبق بانک مرکزی در انتخابات ریاست جمهوری بود. ولی دولت سیزدهم به این حرف‌ها برای همیشه پایان داد و ابتدا وزارت اقتصاد در راستای شفافیت حداکثری، صورت‌های مالی بانک‌ها، بیمه‌ها و شرکت‌های دولتی را از پستوی حسابداری این دستگاه‌ها خارج و منتشر کرد. در ادامه، بانک مرکزی هم در چارچوب قانون بودجه 1401، اسامی بدهکاران بانکی را منتشر کرد و قرار است هر سه ماه یک‌بار آن را به‌روزرسانی کند. لازم به تذکر است که بدهکاران بانکی هم در این زمینه بیکار ننشسته‌اند. متأسفانه در به‌روزرسانی اخیر، بانک مرکزی آمار تسهیلات زیر 100 میلیارد تومان را سانسور کرده که می‌تواند عوارض بدی در پی داشته باشد. همچنین به‌تازگی لایحه اصلاح بودجه 1401 از سوی دولت به مجلس ارسال شده که بند چهارم آن می‌تواند شفافیت اخیر در انتشار اسامی ابربدهکاران را مخدوش کند؛ لذا ضروری است دولتمردان دلسوز در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند. کانال الله اکبر @allahoak_bar
🔹ش۹ 🔴تحول در نظام مالیاتی دولت سیزدهم شعاری که در گذشته لقلقه زبان مسئولان بود را محور اقدام خود قرار داد و شعار افزایش درآمدهای مالیاتی به جای درآمدهای نفتی را در عمل دنبال کرد. درحالی‌که بیش از دو سال (1398) از تصویب قانون ساماندهی پایانه‌های فروشگاهی می‌گذرد ولی کارهای آن روی زمین مانده و اتصال کارت‌خوان‌ها به نظام مالیاتی برقرار نشده بود. پس از اینکه دولت سیزدهم کار خود را شروع کرد این کار با جدیت هم در سازمان امور مالیاتی و هم در بانک مرکزی دنبال شد و ابتدا هم از کارت‌خوان‌های پرتراکنش آغاز شد و به‌مرور سایر کارت‌خوان‌ها ساماندهی شد و هم اکنون بیش از ۸‌میلیون کارت‌خوان ساماندهی شده و این پروژه به پایان رسیده است. در نتیجه برنامه‌های دولت در حوزه مالیات، رکورد ارائه چهار میلیون و 300 هزار اظهارنامه مالیاتی تا پایان تیرماه امسال ثبت شد که نسبت به سال گذشته 47 درصد رشد نشان می‌دهد. بر این اساس بالغ ‌بر 140 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی در چهار ماه نخست امسال وصول شده که دستیابی دولت به پیش‌بینی تحقق درآمد مالیاتی 454 هزار میلیارد تومانی برآوردی سال 1401 و جدا شدن بودجه از چاه‌های نفت را امکان‌پذیر می‌نماید. البته دولت و مجلس در زمینه تصویب قوانین مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد عملکرد قابل قبولی نداشته‌اند که امید است در این زمینه اقدامات جهادی صورت بگیرد کانال الله اکبر @allahoak_bar
🔹ش۱۰ 🔴از افزایش چندبرابری نرخ ارز در دولت قبل تا ثبات بازار ارز در دولت سیزدهم یکی دیگر از موضوعات مهم اقتصادی موضوع ثبات در بازار ارز و سکه در یک‌سال اخیر است. در شرایطی که سال گذشته عده‌ای جو‌سازی می‌کردند که با رای آوردن آقای رئیسی نرخ دلار افسار پاره می‌کند اما اتفاقات بازار ارز در 12ماه اخیر نشان داد که در بدترین شرایط در یک ‌سال اخیر هم نرخ دلار از سقف تاریخی خود یعنی 32 هزار تومان که در دولت قبل زده شده بود هیچ‌گاه فراتر نرفت. این در حالی است که ارز 4200 تومانی هم حذف شده بود و عده‌ای خیال می‌کردند با این اقدام نرخ دلار بالا می‌رود اما با تدابیر دولت این اتفاق رخ نداد. گفتنی است نرخ دلار در دولت قبل از حدود3 هزار تومان در سال 92 به حدود 32 هزار تومان در سال 99 رسید. هرچند در پایان دولت قبل به کانال 26هزار تومان برگشت اما التهابات بازار ارز در دولت قبل موجب شد تا رئیس ‌دولت مجبور به برکناری رئیس ‌بانک مرکزی شود. کانال الله اکبر @allahoak_bar