خادمان راوی حدیث
راویان حدیث فراوان اند و می توان با لحاظ های مختلف ، ایشان را به گروههای متعدد تقسیم کرد. تعدادی از راویان حدیث را می‌توان در قالب یک دسته و گروه مورد مطالعه قرار داد. یکی از این گروه ها ، خادمان امامان اند.
در متون حدیثی برخی از خادمان امامان که نقش راوی را ایفا کرده اند با الفاظی مانند مولی و خادم و ... شناسانده شده اند. کشف ، تدوین نام های خادمان راوی و تحلیل عملکرد ایشان ، می تواند روشن کننده بخش هایی از تاریخ حدیث شیعه باشد.
.... عن ابی حیون مولی الرضا ع علل الشرایع ، باب۳۸۵٫۲ ، ح۴
... عن ابی سلیمان مولی ابی الحسن العسکری ع قال ساله بعض موالیه و انا حاضر ... علل الشرایع باب ۵۸۲
... عن محمد بن عبدالله الخراسانی خادم الرضا ع علل الشرایع باب ۹۸
...احمد بن محمد بن نصر ... کان یقوم ببعض امور الماضی ثواب الاعمال ، ص۴۰۲
... محمد بن عیسی عن عباس مولی الرضا علیه السلام عن ابی الحسن الرضا... ثواب الاعمال ،ص۳۵۰
...عن سیف بن المبارک بن زید (یزید)مولی ابی الحسن موسی علیه السلام... ثواب ، ص۱۳۴
... عن علی بن حسان الواسطی عن عمه عبدالرحمن بن کثیر الهاشمی مولی محمد بن علی عن ابی عبدالله..... ثواب الاعمال، ص۴۸
🆔@drsmma55
دستکاری نسخه نویسان در متن حدیث
یکی از موارد تصحیف و تغییر در متن حدیث، از سوی کاتبان و نسخه برداران روی داده که نمونه‌های متعددی از آنها در آثار اهل فن، به ثبت رسيده است.
یکی از این موارد را مرحوم شیخ ابوجعفر بابویه معروف به شيخ صدوق، در کتاب " فضائل شهر رجب" متذکر شده است. حدیث درباره‌ی روز بعثت پیامبر اکرم و ثواب روزه گرفتن در آن روز است. وی پس از نقل روایت هفتم : بعث الله محمدا لثلاث مضین من رجب فصوم ذلک الیوم کصوم سبعین عاما .
سپس از قول شیخ سعد بن عبدالله و او از مشایخ خود نقل می‌کند که :" قال سعد بن عبدالله کان مشایخنا یقولون: ان ذلک غلط من الکاتب و ذلک انه ثلاث لیال بقین من رجب ؛ این اشتباهی از سوی کاتب است و درستش. سه شب مانده از رجب است.
توضیح: کلمه «بقین» به «مضین» تغییر یافته است.
(رسائل ابن بابویه، ۱۳۹۸ش، ص۴۵۸)
🆔@drsmma55
میزان محفوظات حافظان حدیث ، بر اساس سلامت جسم و جان و قدرت ذهن ایشان، متغیر بود.
در باره فقیه و محدث بلخی ابومعاذ بن سلیمان البلخی گفته اند: او یکصد هزار حدیث در در حفظ داشت (علی ظهر قبله) هنگامی که سنش بیشتر شد و ضعف جسمانی ، به هفتاد هزار حدیث رسید و بعد از برخورد امیر خراسان علی بن عیسی بن ماهان با او و تبعید به فرغانه، محفوظاتش به ده هزار حدیث رسید.
(القند فی ذکر علماء سمرقند، ص۲۱)
🆔@drsmma55
4_5785157287983191383.mp3
17.09M
بایسته‌های مغفول در پژوهش‌های اعتبارسنجی و رجالی
🎙 عمیدرضا اکبری
مجمع البیان ، ج ۶۵.aac
24.94M
تفسیرمجمع البیان، جلسه ۶۵
سوره بقره ، آیه ۳۳(۲)
دکتر سید محسن موسوی
#مجمعـالبیان