برگی از تاریخ اسلام #اسلام_درعهد_صفوی (قسمت اول) 🔸دورۀ صفوى، دوره‌اى درخشان در تاريخ ايران اسلامى است. 🔹➖در اواخر قرن نهم، يكى از مهم‌ترين جريانات تصوف( فرزندان شيخ صفى)، خرقۀ صوفيانه را كنار گذاشت، لباس رزم پوشيد و با انبوه هواداران خود، براى كسب قدرت سياسى، به پا خاست، حکومت شیعی صفویه را بنا گذاشت و نزدیک به دويست و سى سال دوام آورد . شاه اسماعيل با تكيه بر نفوذ خاندانى و داشتن هواداران بى‌شمار كار را آغاز كرد و در سال 906 به تخت نشست. 🔸مى‌توان، دورۀ صفوىه را نقطۀ قوّت در تاريخ ایران به حساب آورد؛ چرا كه دولت صفوى سبب شكوفايى همه‌ جانبه در ايران شد. آبادى ايران از لحاظ اقتصادى در دورۀ صفوى قابل توجه است. 🔹➖رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران گفته اند: « صفويه بزرگ‌ ترين حق را به دانش فقاهت و كلام شيعى دارند» 🔸تا قبل از ظهور صفویان ، حکومت اسلامی بر پایه فقه اهل سنت بود، صفویان توانستند اولین حکومت شیعی را پایه گذاری کنند . 🔹➖خاندان شيخ صفى، گرچه صوفى بودند ، اما هنگامى كه به قدرت رسیدند، فقهای بزرگی از شیعه را به خود جذب کردند. علامه مجلسی از جمله علمایی بود که به دربار صفوی نزدیک شد و عاملی بود برای فاصله انداختن بین صفویه با فرقه های صوفی . 🔸پادشاه عثمانى ، از علمای اهل سنت که تا حدودی تند رو بودند فتوی گرفت و توانست سرزمين عثمانى را بر ضد صفویان بسيج كند. ♨️جنگ چالدران در رجب سال 920 از خونين‌ترين نزاعهايى است كه ميان اين دو دولت اسلامی واقع شد. ادامه دارد... تدوین: سید محمد حسین مرکبی

#برگی از تاریخ اسلام #اسلام_درعهد_صفوی (قسمت دوم)🔻 🍃چراغ سبز صفويان: 🔸در مرحله تأسيس دولت صفوى هيچ فقيهى نقش نداشت. 🔹از اواخر دولت شاه اسماعيل، پاى فقهاى شيعه در حد ادارۀ امور شرعى و قضايى در دولت صفوى باز شد. با روى كار آمدن شاه طهماسب، که سخت معتقد به تشيع فقاهتى بود ، حضور فقهای شيعه در دربار صفوى، بیشتر شد . 🔸محقق كركى، از فقهاى برجستۀ شیعه لبنانی به ایران آمد و با كمال جرأت، نظريۀ مشاركت علما را در دولت صفوى مطرح كرد. تا قبل از آن بعضی از علما، همکاری با دولت صفوی را فقط در حد همکاری حداقلی با دولت ظالم توصیه میکردند. 🔹البته سالها قبل شيخ مفيد و سيد مرتضى و جمعی از فقها بر نظریه ولایت فقیه بر امت اسلامی تأکید کرده بودند . 🍃اینک حکومت صفوی چراغ سبز داده بود و تا حد قابل توجهی حاضر بود با علما همکاری کند، پس علمای شیعه فرصت را بسیار مغتنم شمردند و برای اجرای احکام اسلام به حکومت نزدیک و نزدیک تر شدند. 🔸در حقیقت علمایی چون علامه مجلسی و محقق کرکی منتظر شرایط ایده آل نماندند و به همین حد توافق با صفویان راضی شدند و اجازه شرعی دادند که مردم با حاکمان صفوی همکاری کنند چرا که: 🌀آب دریا را اگر نتوان کشید – هم به قدر معرفت باید چشید 🔸پس از این توافق ، شاه طهماسب، به تمامى استانداران دستور داد كه به آنچه محقق كركى امر مى‌كند، بدون استثناء عمل كنند. 🌀البته قدرت شاه و درباريان در حدی بود که اگر می خواستند، مانع کار مقامات دينى مى‌شدند. در واقع اعمال نفوذ علما تا جایی بود که به مواضع شاه بر خورد نکند. همین مقدار اختیارات علما هم کم نبود بطوری که دست فقها از جهات زيادى براى اجرای احكام دينى باز شد. تدوین: س.م.ح.مرکبی

#برگی از تاریخ اسلام #اسلام_درعهد_صفوی (قسمت سوم)🔻 🌀علما و ضعف اخلاقی حاکمان : 🔸همچنان که یک اجاره نشین اگر صاحب خانه شود خیلی برایش شیرین است، شیعیان که با روی کار آمدن دولت شیعه و قدرتمند صفوی پس از سالها به کشوری مستقل دست یافتند بسیار خرسند شدند. 🔹علما هم گرچه می دانستند ورود به کار دولتی از قداست و محبوبیتی که در میان مردم داشتند می کاهد. اما اینک تشيع از حالت تقيّه خارج شده بود ، مردم آزادی عمل پیدا کرده بودند، علمای دین هم باید کنار دست حکومت قرار می گرفتند تا خطاهای احتمالی دولت را رفع کنند چون هر اقدامی که این دولت انجام می داد در تاریخ، به نام شیعه ثبت می شد و مردم هم از آن الگو می گرفتند. 🔸علما از طرفی خرسند بودند و می نوشتند : آفتاب عالم تاب دولت صفوي طلوع كرده ... اوضاع شيعيان ايران منتظم گرديد.(1) ❌اما به جهاتی نگرانی هایی داشتند، مثلا علامۀ مجلسى، دل خوشی از همنشينى با پادشاهان نداشت و از آثار منفى آن می ترسید. روزی بر روى منبر با گريه ‌گفت: در حديث آمده است كه در مسند قضا، كسى جز نبىّ، وصىّ يا شقى نمى‌نشيند و من نمى‌دانم چه كرده‌ام كه امروز بر اين مسند نشسته‌ام. يك ‌بار نيز كه وارد دربار شد و درباريان را مست ديد، آهى كشيد و از خداوند خواست تا جان او را بگيرد.(2) 🔸این در حالی بود که خاندان شيخ صفى تا پيش از رسيدن به قدرت، شهرت خاصى در تقيّد به احكام شرع داشتند. تنها بى‌قيدى مذهبى که در آنها مشاهده می شد، تصوف آن‌ها بود كه در آن روزگار، عامل منفی مهمی محسوب نمی شد. ادامه دارد... 1- مقالات تاريخى، از رسول جعفريان، دفتر هفتم، ص 42 2- کتاب صفویه در عرصه دین فرهنگ و سیاست/از رسول جعفریان ص137 تدوین:س. م.ح.مرکبی

#برگی از تاریخ اسلام #اسلام_درعهد_صفوی (قسمت چهارم): 🔻 🌀میزان رعایت مسائل شرعی توسط شاهان صفوی ❌خصلت سلطنتى بودن حكومت در ايران، همواره، زمينه‌اى براى فساد اخلاقى و در رأس آن‌ها شراب‌خوارى بوده و متأسفانه در حکومت صفوی هم نفوذ کرده بود. شاید دربار با داشتن ثروت بيش از حد و اختيارات فوق‌العاده، آمادگى فراوانى براى آلوده شدن به انواع فساد را داشت! 🌀شاهان صفوی متفاوت با هم عمل می کردند، یکی شراب می خورد، دیگری مؤمن و مقید بود، مثلا شاه طهماسب در سالهاى نخست سلطنتش، به دليل كمى سن و سال، اسير دست درباريان بود، که گرفتار مشروب‌ خوارى و بعضی مفاسد بودند. در 20 سالگی توبه کرد و دستورالعملى نيز براى تمامى ممالك نوشت تا بساط مشروب‌ و فساد برچيده شود. ص372 🔸اما پس از او شاه عباس با همۀ اظهار دین داری كه مى‌كرد، در بزم خاص خود گرفتار شراب‌خوارى بود. ص370 🌀پس از درگذشت وى، شاه سلطان حسين، قدرت را به دست گرفت که به عكس پدرش ، فردى اهل دانش و پرهيزكار بود ، به پیروی از او جامعه به سوی پرهیزکاری تغییر مسیر داد، علامه مجلسی هم از فرصت استفاده كرد و زمينه را براى اصلاحات اخلاقى فراهم نمود. 💥به در خواست علامه مجلسی ، شاه، فرمان منع باده‌ گسارى صادر کرد، كليۀ باده‌ فروشى‌ها منهدم گرديد و تمامى ظروف مخصوص باده معدوم شد. ظروف پر از شراب كه در سرداب‌هاى قصر سلطنتى ذخيره شده بود، بیرون آورده و در انظار مردم شكستند. و اجرای حد شرعی تازیانه به باده نوشان کلید خورد. 🔸علامه مجلسی به عنوان شيخ الاسلام ، مسئوليت اجرايى از بين بردن فساد را بر عهده داشت. (1) 1-کتاب صفویه در عرصه دین فرهنگ و سیاست/از رسول جعفریان ص394 تدوین:س. م.ح.مرکبی