⭕️ وجوب زیارت امام حسین علیه السّلام ✍️ مرحوم علّامه مجلسی می‌نویسد: «از اکثر احادیث ظاهر می شود که زیارت امام حسین (صلوات الله علیه) واجب می‌باشد و مُعارض ظاهری ندارد؛ امّا مشهور میان علماء آن است که سُنّت مؤکّد است و به حسب احادیث، وجوب زیارت آن حضرت، (حدّأقل) یک مرتبه در تمام عُمْر نهایتِ قوّت را دارد؛ و شیعه‌ای که بر این تأکیدات در احادیث مطّلع شود و با وجود قدرت بر زیارت، ترک زیارت کند، در غایتِ ضعفِ ایمان است!» 📚 تُحفة الزائر، نشر موسسهٔ امام هادی علیه السلام، ص ۲۲۲ - ۲۲۱

⭕️ آیا نمایش آلات موسیقی قبح‌زدایی از گناه است؟ بر اساس روایت مشترک شیعه و سنّی، پیامبر (صلی الله علیه و آله) مأمور به محو آلات لهو بود ✅ استاد سیّد احمد مددی: روایت معروفه‌ای است که هم در منابع اهل‌سنت ذکر شده و هم در منابع شیعه آمده است که از نظر ما سندش معتبر است. از عجائب این روایت این است که متن آن، هم در نقل اهل‌ سنت و هم در نقل اهل‌ تشیع، یکی است؛ یعنی بدون تفاوت متنی، از هر رو طریق روایت شده است. آن روایت این است که ابوامامه باهلی نقل می‌کند که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «إنّ الله بعثنی رحمة للعالمین، و لأمحق المعازف و المزامیر»: پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند مرا برانگیخت تا رحمت برای عالمین باشم و مغازف و مزامیر را ریشه‌کن کنم. «مَحَقَ» در لغت عرب به معنای ریشه‌کن‌ کردن است؛ یعنی همه آلات موسیقی را جمع کنید و آتش بزنید، باز خاکسترش می‌ماند. پیامبر می‌فرماید: من اصولاً مبعوث شدم تا ریشه این را از جامعه بکنم. بحث صرفاً نمایش دادن یا ندادن آلات موسیقی نیست؛ بلکه بحث بر سر این است که نگه‌ داشتن و خریدوفروش و به‌ کار بستن و انواع تصرفاتی که این آلات می‌شود مشکل دارد و حرام است. این روایت کلیه تصرفات در آلات موسیقی را حرام اعلام می‌کند. نمایش، نکته‌ای خاصی ندارد که متمایز از سایر تصرفات شود. سابق نیز که در مجالس خلفا و امراء بود و عده‌ای زنان و مردان می‌خواندند، همگی مصداق فعل حرام بود. الآن هم همین‌گونه است. 🔗 متن گفتگو @ebnearabi

⭕️ چهره یعقوبی قائنی در میان علما و طلاب حوزه نجف 🖋 فهرست ▪️مخالفت علما و فقها با یعقوبی قائنی ▪️سیمای یعقوبی قائنی در میان طلاب - تردید طلاب نسبت به تشیع یعقوبی قائنی و هم فکرانش - شهریه به یعقوبی قائنی، اعانه بر اثم است - تجلی شیاطین برای صوفیان - اعتراف یعقوبی قائنی به بی سوادی خودش ▪️برپایی محافل صوفیانه - تکه‌فیلمی از برق گرفتگی و جذبه صوفیانه - برخی پیامدهای وجد صوفیانه از آنجایی که علمای نجف و طلاب حوزه به شدت مخالف تصوف و عرفان های صوفیانه بوده اند و همواره طریقت صوفیه را در تضاد با شریعت و دین بر می شمردند، آقای یعقوبی قائنی نیز آنها را دشمن درجه یک خود می شمرد و سعی داشت مراودات و تعاملات خود با آنها را به حداقل رساند. وی به شدت نسبت به طلاب علوم دینی موضع منفی داشته و در طول عمر از علما کناره گیری می کرد و حتی المقدور با آنها باب دوستی نمی گشود... او همچنین اعتراف می کند که حتی طلاب دوست و نزدیک به آنها، در اسلام و شیعه بودنشان تردید داشته و آنها را مومن به دیانتی دیگری غیر از اسلام می دانستند... نکته دیگری که باید بدان اشاره کرد، چهره مخدوشی است که یعقوبی قائنی بعد از اندک مدتی در میان روحانیون نجف اشرف از خود به جا گذاشته بود. این چهره به حدی مذموم و منفی است که حتی او را لایق شهریه ماهیانه ای که به تمامی طلاب داده می شد نیز نمی دانستند، بلکه هرگونه کمک مادی و معنوی به وی را مصداق “اعانه بر اثم” بر می شمردند... طلاب و علمای نجف به اندازه ای نسبت به آنها بد بین بودند که وقتی یعقوبی قائنی به استاد خود می گوید این عرفا در نماز متحول و متغیر و منقلب می شوند، بلافاصله حرف او را قطع کرده و با عصبانیت شدیدی می گوید: «یعنی چه! برای اینها در نماز شیطان تجلی می کند. خدا کجا بود!»[7] وی در جای دیگر از کتاب خود بیان می دارد که مجتهدین نجف، آقای انصاری همدانی و دیگر اساتید او را با عنوان صوفی می شناختند و به شدت مردم از راه و روش آنها بر حذر داشته و آنان را گمراه و ضال و مضل می خواندند... نکته بسیار مهم این است که قائنی در عین حالی که اعتراف دارد «آنان به حسب ظاهر اهل فضل و به اصطلاح ملا بودند و بنده نیز معلومات کافی برای بحث با آنها نداشتم» اما باز هم حاضر نیست سخنان منتقدین را بپذیرد!... به طور کلی آقای قائنی در جای جای کتاب زندگانی خود نوشتش سفینة الصادقین، از حالت های عجیب و وجد و جذبه های صوفیانه اش سخن رانده و نکته جالب تر این است که نتیجه و پیامد این حالات غیر طبیعی و غیر معمول – که او آنها را نشانه تجلی خدا و رویت حقایق و دریافت الهام می پنداشت – علاوه بر برق گرفتگی و حالت سکر و … تمایل شدید به جویدن و خوردن سنگ ریزه و لذت بردن از آن بوده است!... نامبرده در بیان یکی دیگر از حالت های جذبه خویش، مدعی می شود که مورد عنایت امام عصر عجل الله تعالی فرجه قرار گرفته است. پیامد جذبه در این مورد و ادعا نیز اشتیاق بالا به خوردن خاک های زمین عنوان گردیده است... بنابر آیات و روایات صحیحه، نتایج حالات معنوی صحیح و تجلیات الهی، خشوع و رقت قلب، آرامش و سکینه و خوف الهی بیشتر است. اما در مقابل، از نتایج بدیهی و رایج سلوک صوفیانه، نعره، برق گرفتگی، حالت وجد و بی خودی، زوال عقل و تمایل به رقص و سماع و… است. در آیات شریفه قرآن کریم آمده است که: « إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ: مؤمنان همان كسانى‏ اند كه چون خدا ياد شود دلهايشان بترسد و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد و بر پروردگار خود توكل مى كنند »[18] همچنین آمده است که: «لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَل لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ: اگر این قرآن را بر کوه نازل مى کردیم، خاشع و ترسان و از خوف خدا شکافته مى شد.»[20] «به حضرت باقر (علیه السلام) عرض كردم : مردمى هستند كه چون آيه اى از قرآن را ذكر كنند و يا براى آنان خوانده شود مدهوش گردند و چنان مى نمايند كه اگر دستها يا پاهايش را ببرند نمى فهمد؟ حضرت در پاسخ فرمود: سبحان اللّه. اين كار شيطان است بچنين چيزى توصيف نشده اند، و همانا تاءثر از قرآن باينست كه دل نرم شود و برقت قلب و اشك ريختن و ترس ‍ است .»[21] علاوه بر آن در سیره اهل بیت علیهم السلام و اصحاب خاص و نزدیکان ایشان هم به هیچ عنوان حالاتی که به صوفیان دست می دهد، دیده نشده است. 📌مطالعه مشروح مطلب و مستندات آن در سایت: https://ebnearabi.com/147180/یعقوبی-قائنی-علما.html 🌐 پژوهشی درباره ابن عربی، عرفان و تصوف: www.ebnearabi.com https://t.me/ebnearabi https://eitaa.com/ebnearabi @ebnearabi

✍🏻 نقد و بررسی تفسیر بیان‌السعاده از منظر کلامی 🔺اولین نشست علمی از سلسله نشست‌های تصوف پژوهی به همت گروه تصوف‌پژوهی پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام برگزار می‌گردد 🎙سخنران ▫️حجت‌الاسلام والمسلمین رضا داودی 🔗 لینک جلسه به صورت آنلاین 🏢 قم، خیابان صفائیه، کوچه ۲۱، فرعی ۳، پلاک ۵۰، پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام 🕰 ۲۳ شهریور، ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۴۵ ✧⁦‿‿‿‿‿‿✧‿‿‿‿‿‿✧ 🌐https://maaref.org

⭕️ مقاله بررسی آموزه وحدت وجود در مکاتب و ادیان ✍ سید محمد حسین حسینی بحر - رضا داودی 📚فصلنامه تخصصی کلام و ادیان، دوره 5، شماره 2 – شماره پیاپی 10، تابستان 1402، صفحه 49-67 🖋 فهرست ▪️چکیده ▪️مقدمه ▪️اهمیت و ضرورت بحث ▪️پیشینۀ بحث ▪️مفهوم وحدت وجود ▪️وحدت وجود در مکاتب یونان باستان ▪️وحدت وجود در عرفان چینی تائو ▪️وحدت وجود در ادیان هند باستان ▪️وحدت وجود در دین مسیحیت ▪️وحدت وجود در دین یهود ▪️نتیجه‌گیری ✅ چکیده نظریۀ وحدت وجود یکی از مباحث جنجالی در عرصۀ خداشناسی است که از دیرباز تاکنون در گسترۀ وسیعی از مشرق تا مغرب زمین مطرح گردیده است. این دیدگاه عمدتا توسط عارفان و اهل شهود در ادیان و آیین‌های مختلف بیان شده، اما مکاتب فلسفی نیز از آن غافل نبوده‌اند؛ به‌طوری‌ که می‌توان ردپای آن را از فلسفه‌های یونانی و رومی تا فلسفۀ صدرایی مشاهده کرد. این جستار با رویکرد توصیفی و تحلیلی و بر پایۀ داده‌های کتابخانه‌ای به معرفی مشهورترین قائلین به وحدت وجود در مکاتب و ادیان غیر اسلامی می‌پردازد. بدین منظور، ابتدا به بررسی ادیان و مکاتب باستانی از هند تا یونان و روم پرداخته و سپس به ادیان ابراهیمی مانند مسیحیت و یهود نگاهی می‌اندازد تا ردپای وحدت وجود را در هریک از این مکاتب شناسایی کند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که وحدت‌گرایی در الهیات و اعتقاد به وحدت خالق و مخلوق تنها مختص صوفیان مسلمان نیست؛ بلکه این نظریه در سایر مکاتب و ادیان نیز با عبارات متفاوت مطرح شده است. همچنین فاصله‌گرفتن از تعالیم رسمی ادیان و سلوک باطنی گاه می‌تواند به گرایش به این دیدگاه منجر شود. ✅ نتیجه گیری با کنارگذاشتن مناقشات فلسفی که در تبیین برخی وجوه وحدت وجود مطرح است، می‌توان گفت که قول به وحدت وجود همواره در میان مهم‌ترین ادیان و مکاتب دنیا به‌عنوان یک دیدگاه خاص در خداشناسی مطرح بوده است. اگرچه عالمان و حافظان رسمی دین به‌ویژه در سه دین ابراهیمیِ یهود، مسیحیت و اسلام همواره با قائلین به این دیدگاه مقابله کرده و این نظر را کفر و الحاد می‌خواندند و از مایستر اکهارت و اسپینوزا تا ابراهیم ابوالعافیه و سپس ابن‌عربی را به‌دلیل تفوه به این قول تکفیر یا استنطاق کرده‌اند، اما این مخالفت‌ها به امحا و نابودی این دیدگاه نینجامیده است و همچنان به‌عنوان یک دیدگاه و تقریر در خداشناسی مطرح است. 📌 مطالعه مقاله در سایت: https://ebnearabi.com/147212/وحدت-وجود-مکاتب-ادیان.html 🌐 پژوهشی درباره ابن عربی، عرفان و تصوف: www.ebnearabi.com https://t.me/ebnearabi https://eitaa.com/ebnearabi @ebnearabi

هم اکنون پخش زنده این نشست در لینک زیر https://eitaa.com/maaref_org/1520

✍🏻 بررسی فرقه نقشبندیه عثمانیه در ایران 🔺دومین نشست علمی از سلسله نشست‌های تصوف پژوهی به همت گروه تصوف‌پژوهی پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام برگزار می‌گردد 🎙سخنران ▫️حجت‌الاسلام والمسلمین حسین‌زاده 🏢 قم، خیابان صفائیه، کوچه ۲۱، فرعی ۳، پلاک ۵۰، پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام 🕰 دوشنبه، ۳۱ شهریور۱۴۰۴، ساعت ۱۵ ✧⁦‿‿‿‿‿‿✧‿‿‿‿‿‿✧ 🌐https://maaref.org

🎙گزارش نشست تصوف‌پژوهی(1): نقد و بررسی تفسیر بیان‌السعاده از منظر کلامی + دانلود فایل صوتی و متن پیاده شده نخستین نشست از سلسله نشست‌های علمی «تصوف‌پژوهی» به همت گروه تصوف‌پژوهی پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم السلام برگزار شد. در این نشست که با حضور جمعی از استادان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به‌صورت حضوری و مجازی دنبال گردید، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا داودی به ایراد سخنرانی با موضوع «نقد و بررسی تفسیر بیان‌السعاده از منظر کلامی» پرداخت. سخنران در ابتدای جلسه با اشاره به سابقه طولانی نقدهای فقها و متکلمان بر جریان تصوف، تصریح کرد که یکی از مهم‌ترین نقاط مناقشه، شیوه خاص صوفیه در مواجهه با قرآن است. به گفته وی، صوفیه با گرایش باطن‌گرایانه، ظاهر قرآن را رها کرده و به تأویل‌های رمزی و ذوقی روی آورده‌اند؛ رویکردی که بارها از سوی علمای شیعه مورد نقد قرار گرفته است. حجت‌الاسلام والمسلمین داودی: «این تفسیر بیش از آنکه به تبیین معارف قرآنی بپردازد، درصدد تثبیت ولایت قطب صوفیه است و بسیاری از مباحث آن زمینه‌ساز پذیرش چنین دیدگاهی است.» 📌مطالعه مشروح مطلب و دانلود فایل های صوتی و متنی در سایت: https://ebnearabi.com/147217/تصوف-پژوهی-1.html 🌐 پژوهشی درباره ابن عربی، عرفان و تصوف: www.ebnearabi.com https://t.me/ebnearabi https://eitaa.com/ebnearabi @ebnearabi

⭕️ قائمة بأحدث مقالات الموقع باللغة العربية 🇮🇶 ▪️مذهبُ شيوخِ التصوّف قبلَ القرنِ السابع ▪️عبارات ملا صدرا في رثاء الفلاسفة عبارات غریبة تشبه الزیارات، على شاكلة زيارة الجامعة الكبيرة ▪️إهانة وشبهة الكفر التي نسبها اعلام التصوف إلى حضرة أبي طالب عليه السلام ▪️السيد الخوئي والقائلين بوحدة الوجود ▪️فساد التصوف وعقيدة وحدة الوجود: السيد تقي الطباطبائي القمي رضوان الله عليه ▪️أشعار جلال الدین الرومی عن السيدة فاطمة الزهراء سلام الله عليها 🌐 بحثٌ بطريقة النقد حول ابن عربي، العرفان و التصوف: www.ebnearabi.com/ar https://t.me/ebnearabi https://eitaa.com/ebnearabi @ebnearabi

⭕️ کتاب آسیب شناسی تصوف به قلم سیدعلیرضا موسوی منتشر شد این کتاب، حاصل هفت سال پژوهش مستمر نویسنده است که با نگاهی تحلیلی به جریان عرفان و تصوف در ایران معاصر می‌پردازد. اثر حاضر کوشیده است مهم‌ترین چالش‌ها و نقاط آسیب‌زای این جریان عرفانی را تبیین کند و در کنار آن، جذابیت‌های صوفی‌گری و راهکارهای مواجهه با آن‌ها را نیز به تصویر بکشد. ▪️در بخشی از مقدمه این کتاب می خوانیم: تصوف به عنوان یکی از جریان های مؤثر در سنت معنویت گرایانه مسلمانان همواره با چالش های عمیقی در شکل دهی به حیات دینی و فکری جوامع اسلامی روبه رو بوده است. با وجود تأثیر فراوان آن در غنای ادبی و اخلاقی تمدن اسلامی این نحله فکری از دیرباز با آسیب هایی همراه بوده که نه تنها از سوی ناقدان بیرونی بلکه از جانب خود اهل طریقت نیز مورد توجه و تذکر قرار گرفته است. هر چند تصوف در جوهره خود بر تعالی معنوی و تهذیب نفس تأکید دارد، اما برخی از جلوه های آن در طول تاریخ زمینه ساز انحراف در آموزه های دینی کژفهمی در تفسیر معارف اسلامی، و تساهل و تسامح بیش از حد در قبال احکام شریعت شده است. این موارد نه تنها به تحریف مبانی اعتقادی مسلمانان و تضعیف انسجام اجتماعی انجامیده، بلکه در برخی موارد، سلامت روانی و جسمانی پیروان آن را نیز تحت تأثیر قرار داده است. مطالعه انتقادی تصوف و بررسی پیامدهای آن از منظر تاریخی جامعه شناختی و کلامی، گامی ضروری در جهت بازشناسی ابعاد مثبت و منفی این جریان است تحلیل این آسیب ها نه تنها به اصلاح شناخت کژتابیهای عرفانی در جوامع اسلامی یاری میرساند، بلکه امکان انطباق آن با نیازهای معاصر را نیز فراهم ساخته و مسیر صحیح سلوک عرفانی را در چارچوب تعالیم اصیل اسلامی ترسیم میکند. اثر پیش رو با اتکا به روشهای تحلیلی و تطبیقی به واکاوی مبانی و علل بروز آسیب های تصوف پرداخته و نحوه باز تولید این چالش ها در میان جوامع مسلمان به ویژه در حوزه تفکر شیعی را مورد بررسی قرار می دهد هدف اصلی این پژوهش شناسایی دقیق کاستی ها و پیامدهای نامطلوب ،تصوف همراه با ارائه راهکارهای اصلاحی بر مبنای آموزه های اصیل اسلامی است تا حفظ ارزش های معنوی و ابعاد کاربردی عرفان و سلوک عرفانی، کژتابی های آن روشن و بستری برای بازآفرینی معنویت مبتنی بر مبانی مستحکم دینی فراهم گردد. نگارنده این پژوهش بر آن است که با تبیین چالش های اساسی تصوف و جریان های مدعی معنویت، رهیافت هایی مؤثر برای اصلاح و باز تعریف سلوک عرفانی در چارچوب معارف اصیل اسلامی ارائه دهد. امید می رود که این تحقیق بتواند از رهگذر تحلیل پیامدهای منفی و آسیب های این جریان ها زمینه ساز درک عمیق تر و دقیقتری از آموزه های راستین معنویت اسلامی شده و گامی مؤثر در جهت پالایش و تقویت گفتمان عرفانی مبتنی بر اصول اصیل دینی بردارد. 📌 مشاهده فهرست + فایل مقدمه کامل کتاب و لینک خرید با تخفیف ویژه در سایت: https://ebnearabi.com/147234/آسیب-شناسی-تصوف.html 🌐 پژوهشی درباره ابن عربی، عرفان و تصوف: www.ebnearabi.com https://t.me/ebnearabi https://eitaa.com/ebnearabi @ebnearabi

⭕️ واکنش مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی به فوت یکی از مشاهیر عرفان و تصوف: تجلیل از وی را جایز نمی‌دانم! آقا (حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی) نسبت به اهل انحرافات و کسانی که در مقابل اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام، جرأت به خرج داده، اسائه ادب کرده و‌ پا را فراتر می‌گذاشتند، بسیار غیور‌ بودند و بی‌مجامله، رفتار می‌کردند. خاطرم هست در همین سال‌های اخیر که یکی از به اصطلاح عرفا فوت کرده بود، اصرار زیادی از سوی برخی افراد برای صدور پیام تسلیت می‌شد. عصر روز بعد که حسب المعمولِ هر روز خدمت معظم له رسیدم، عرض کردم: آقا! خبر فوت فلان آقا را شنیدید؟ فرمودند: «بله، برخی آقایان هم اصرار دارند که پیام تسلیت بدهم؛ ولی به هیچ وجه، چنین کاری نمی‌کنم؛ با چه حجتی پیام بدهم در صورتی که این آقا، احترام ساحت ربوبی و محضر خداوند متعال را نگه نداشته است!؟ شما آثارشان را ببینید. خیلی از موارد است که انسان از تفوّه به آن در برابر ذات اقدس الهی خجالت می‌کشد و چنین جرأتی نمی‌کند. آیا العیاذ بالله اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام درباره وجود خداوند متعال اینگونه مثل وی سخن گفته‌اند که قائل به این شده جماع مرد با زن از قبیل شهود حق است و فاعل و منفعل، خداوند متعال است: “فان الحقّ غيور على عبده أن يعتقد أنّه يلتذ بغيره، فطهره بالغسل ليرجع العبد بالنظر إليه فيمن فنی فيه، إذ لا يكون إلّا ذلك. الخ” یا اینکه کجا اهل بیت علیهم‌السلام فرمودند که “لاتأخذني سنة و لا نوم” و یا سخنان دیگری که در کتاب‌هایشان فراوان است و با مبانی قرآن و اهل بیت علیهم‌السلام در تضاد است! هیچ حجّتی برای اینکه پیام تسلیتی برای فوت گوینده این سخنان بدهم ندارم و تجلیل از وی را جایز نمی‌دانم!» 📚منبع: (محضرِ آفتاب) نکوداشت مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت الله حاج آقا لطف الله صافی گلپایگانی قدس سره تالیف محسن اکبری شاهرودی 📌 مشاهده در سایت: https://ebnearabi.com/147273/واکنش-آیتالله-صافی-گلپایگانی.html 🌐 پژوهشی درباره ابن عربی، عرفان و تصوف: www.ebnearabi.com https://t.me/ebnearabi https://eitaa.com/ebnearabi @ebnearabi

⭕️ نقد صریح حضرت آیت الله سیستانی بر مطالب ملاصدرا در باب احکام فقهی ملاصدرا مدعی شده است که به دلیل بی اهمیتی مباحث فقهی و احکام دینی، نیازی به اعتبار سنجی و زحمت و دقت در سند روایات مربوطه نیست. مرجع اعلی آیة الله حاج سيد على سيستانى مدّ‌ظله‌العالی ضمن اشاره به این سخنان ملاصدرا، دیدگاه او مبنی بر بی‌فایده بودن دقت علمی در متون و نصوص مرتبط با احکام و مسائل فقهی را مورد نقد قرار داده و آن را بسیار سست می شمارند. اوضاع وقتی وخیم تر می شود که با مراجعه به روایاتی که ملاصدرا در مسائل مهم و اعتقادی استفاده کرده، مشاهده می کنیم که آنها نیز اکثرا از منابع صوفیه یا اهل تسنن بوده و به شدت از ضعف سندی و دلالی رنج می برند: «بیش از دو سوم احادیث موجود در این کتاب (أسفار ملاصدر)، از مصادر اهل عرفان اخذ شده که آنها نیز برگرفته از کتب حدیثی اهل سنت و یا کتب خاص عرفاست و کمتر از یک سوم آنها را در مصادر حدیثی شیعه پیش از قرن ششم می توان یافت.» «در برخی موارد به دلیل وجود برخی قرائن می توان گفت وی احادیثی کـه در مصادر معتبر شیعی نیز وجود داشته را از مصادر عرفانی و اهل سنت نقل کرده است.» (📚 بازشناسی منابع حدیثی أسفار ملاصدرا، محمد مهدی کرباسچی، عباس همامی، مجله پژوهش های قرآن و حدیث، سال چهل و پنجم، شمارۀ دوم، پاییز و زمستان ،1391، صص 159-143) و از همه بدتر تفسیرهای عجیب و غریبی است که ملاصدرا از این روایات ارائه کرده است. برای مطالعه بیشتر در این زمینه رک به: ملاصدرا چگونه روایات را تفسیر می کند؟ فهم بسیار ضعیف ملاصدرا از روایات حضرت آیت الله سیستانی مبنای فکری ملاصدرا در پذیرش هر مطلبی که به اهل‌بیت علیهم‌السلام نسبت داده شده – حتی در صورتی که از نظر سندی بسیار ضعیف باشد – را به‌شدت نکوهش می کنند. ایشان همچنین از جنبه‌های فردی و اجتماعی به نقد دیدگاه‌های ملاصدرا پرداخته و با تحلیلی دقیق و موشکافانه، ضعف و کوته بینی نگاه وی نسبت به ابعاد گوناگون مسائل فکری، انسانی و اجتماعی را تبیین و آشکار می‌سازند. و در نهایت با اشاره به سیره اهل بیت علیهم السلام در اهمیت دادن به مسائل شرعی و احکام الهی، و یادآوری موضع‌گیری صریح ایشان در برابر مذاهب فقهی مخالفین، به روشنی نشان می‌دهند که دیدگاه‌های ملاصدرا در تعارض آشکار با سیره عملی و فکری اهل‌بیت علیهم‌السلام قرار دارد. متن کتاب المنهج في علم الأصول: «یکی از سخنان اشتباه ملاصدرا در رابطه با فقه این است که در شرحش بر اصول کافی، نوشته است: «اختلافِ روایات در احکام مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ چراکه فقه و شناخت احکام جایگاه بلندی در مجموعه دین ندارد و آنچه اهمیت دارد فقط مسائل اعتقادی است. فلذا در این اختلافات به هر حدیثی که فقط انتساب به معصومین علیهم‌السلام داشته باشد _اگرچه اعتبارش ثابت نشود_ میتوان عمل نمود. اما مردمِ نادان چون این مطالب مهمِ ما را درک نکرده‌اند خود را به زحمت انداخته و در پی اعتبار سنجی احادیث و دقت در سند و متن آنها رفته‌اند.» و اشکال این مطالبِ سست، بسیار روشن است. زیرا پر واضح است که دین مبین اسلام، متکفل هدایت در تمام جوانب زندگی انسان شده است. همانگونه که دین اسلام به تصحیح عقائد ارزش داده است، به تنظیم ارتباط مردم با خدای خودشان و اصلاح روابطشان با یکدیگر نیز پرداخته است. و بسیاری از این احکام مربوط به مسائل اجتماعی و حقوق الناس و دماء و أعراض است كه بلاشک بيشترين حساسيت را دارد. چگونه ممکن است چنین سخنانی درست باشد و حال آنکه ائمه‌ی طاهرین علیهم‌السلام اهتمام فراوان بر مقابله با مذاهب فقهی غیر شیعی داشته‌اند تا جائیکه نزاع فقهی شکل میگرفت؟! و اساسا چگونه ممکن است کسی بگوید می‌توان به هر روایتی که منتسب به ایشان علیهم‌السلام باشد أخذ كرد؟!» 📚منبع: المنهج في علم الأصول ج۱، ۳۲۸ تا ۳۳۰ لازم به ذکر است که این رویکرد ملاصدرا در مواجهه با احکام الهی و مسائل مربوطه، از آموزه‌های عرفانی و صوفیانه در تحقیر و کم‌اهمیت شمردن شریعت متأثر است. برای مطالعه بیشتر رک به: مقاله مبانی شریعت‌گریزی صوفیه – دکتر حسن یوسفیان مقاله مبانی شریعت گریزی در تصوف – سید علیرضا موسوی 📌 مشاهده در سایت: https://ebnearabi.com/147279/آیت-الله-سیستانی-ملاصدرا.html 🌐 پژوهشی درباره ابن عربی، عرفان و تصوف: www.ebnearabi.com https://t.me/ebnearabi https://eitaa.com/ebnearabi @ebnearabi