✅ پتخ گْنُوا یا فتحه مستعاره
פַּתַּח גְּנוּבָה
(pataḥ gnuva, furtive pataḥ, stolen pataḥ)
هنگامی که یکی از سه حرف ה, ח یا ע در پایان کلمه بیاید و قبلش صدای بلند آمده باشد، این سه حرف، پتخ میگیرند که به آن پتخ گنوا گفته میشود.
در این صورت، برخلاف همیشه که ابتدا حرف خوانده میشود، بعد صدا، در اینجا ابتدا پتخ خوانده میشود، بعد حرف.
مثال:
גָּבוֹהַּ: گاوُاَه (بلند) gavoa(h)
תַּפּוּחַ: تَپواَخ (سیب) tapuach
נוֹסֵעַ: نُسِاَع (سفر میرود) nosea
https://eitaa.com/ebri_biyamoozim
✅ قواعد درس اول (۱):👇
الف) فعل ربطی
در عبری، برای زمان حال فعل ربطی (هستم، هستی، هست...) نداریم.
من داوود هستم. = אֲנִי דָּוִד.
✳️ هرچند، در جملههای اسمیه، معمولاً برای تأکید بیشتر، برای سوم شخص، بعد از اسم، ضمیر هم آورده میشود.
داوود دانشآموز است. = דָּוִד הוּא תַּלְמִיד.
https://eitaa.com/ebri_biyamoozim
✅ قواعد درس اول (۲):👇
ویژگیهای اسم:
۱. جنس:
تمام اسمها به دو جنس مذکر (זָכָר) و مؤنث (נְקֵבָה) تقسیم میشوند. در عبری، جنس خنثی نداریم.
🔅بطور کلی، اسمها همه مذکرند، مگر اینکه نشانی از تأنیث داشته باشند.
اسمهای مؤنث معمولاً به ת و ـָـה ختم میشوند. استثناهایی نیز وجود دارد که در درس ۶۴ گفته خواهد شد.
در طول درسها نیز اگر استثنایی آمده باشد، در مقابل آن اشاره خواهد شد.
מוֹרֶה (معلم مرد) => מוֹרָה (معلم زن) תַּלְמִיד (دانشآموز پسر) => תַּלְמִידָה دانشآموز دختر
۲. شمار
در زبان عبری، اسمها مفرد و جمع دارند. مثنى تنها برای موارد خاصی کاربرد دارد.
🔅عموماً با افزودن ִـים (برای مذکر) به اسمهای مذکر و -וֹת (برای مؤنث)، اسمها جمع (רִבּוּי) بسته میشوند.
תַּלְמִיד => תַּלְמִידִים
תַּלְמִידָה => תַּלְמִידוֹת
🔺دقت داشته باشیم که علامتهای جمع، به اسم مفرد مذکر اضافه میشود، حتی برای جمع مؤنث.
🔅برخی اسمها از این قاعده پیروی نمیکنند. در هر درس، حالت جمع اسمها در برابر خود کلمه آمده است.
🔅زمانی هم که اسم به ה ختم شده باشد، هنگام جمع شدن، این حرف حذف میشود.
מוֹרֶה => מוֹרִים
מוֹרָה => מוֹרוֹת
🔅کاربرد جمع مذکر:
زمانی که اسم جمع به هر دو جنس مذکر و مؤنث اشاره دارد، از جمع مذکر استفاده میشود.
سارا و داوود دانشآموز هستند.=> שָׂרָה וְדָוִד הֵם תַּלְמִידִים.
۳. شناس (معرفه یا نکره)
در عبری برای اسمهای نکره علامتی وجود ندارد و بطور کلی، اسمها نکره هستند.
תַּלְמִיד= دانشآموز پسری
תַּלְמִידָה= دانشآموز دختری
🔅اما برای معرفه کردن اسم، حرف تعریف הַ بر سر اسم میآید که حرف اول کلمه بعد از خودش را مشدد میکند (حرف اول کلمه، داگش میگیرد).
הַמּוֹרֶה= این معلم مرد
הַמּוֹרָה= این معلم زن
https://eitaa.com/ebri_biyamoozim
✅ ویژگیهای فعل در زبان عبری:
۱. فعل در زبان عبری، عموماً از یک ریشه سه حرفی و گاه چهار حرفی تشکیل شده است.
۲. فعلها دارای سه زمان گذشته، حال و آینده هستند. و البته فعل امر و نهی هم داریم.
۳. فعل در زمان گذشته و آینده، در ده صیغه صرف میشود. فعل زمان حال، امر و نهی نیز چهار صیغه دارد.
۴. هر فعل در زبان عبری، در یک باب یا بینْیان (בִּנְיָן یا בניין) صرف میشود. هفت باب اصلی و پرکاربرد در زبان عبری هست. چهار باب کمکاربرد هم داریم که کمتر به آن پرداخته میشود.
سه حرف اصلی فعل در این بابها قرار گرفته، معنای خاص، حالت لازم یا متعددی و معلوم یا مجهول پیدا میکنند.
✅ فعل در زمان حال👇
فعلهای عبری در زمان حال، در اصل فعل نیستند، بلکه اسم فاعل هستند. به همین خاطر است که ما در زمان حال، صرف فعل نداریم، بلکه اسم فاعل را در چهار حالت به کار میبریم.
۱. مفرد مذکر
۲. مفرد مؤنث
۳. جمع مذکر
۴. جمع مؤنث
✳️ به این ترتیب،
یک فعل زمان حال، یا به عبارت دقیقتر یک اسم فاعل، برای چند شخص به کار میرود.
۱. مفرد مذکر برای من، تو، او (مذکر)
אֲני, אַתָּה, הוּא
۲. مفرد مؤنث برای من، تو، او (مؤنث)
אֲני, אַתְּ, הִיא
۳. جمع مذکر برای ما، شما، آنها (مذکر)
אֲנַחְנוּ, אַתֶּם, הֵם
۴. جمع مؤنث برای ما، شما، آنها (مؤنث)
אֲנַחְנוּ, אַתֶּן, הֵן
بنابراین، زمانی که میگوییم: «من میگویم.» در واقع معنای اصلی آن «من گوینده هستم.» میشود.
👈 אֲנִי אוֹמֵר. (مفرد مذکر)
👈 אֲנִי אוֹמֶרֶת. (مفرد مؤنث)
https://eitaa.com/ebri_biyamoozim
✅ کلمات جدید درس اول (שיעור א):👇
אֲנִי: من
אַתָּה: تو (مذکر)
אַתְּ: تو (مؤنث)
הוּא: او (مذکر)
הִיא: او (مؤنث)
אֲנַחְנוּ: ما
אַתֶּם: شما (مذکر)
אַתֶּן: شما (مؤنث)
הֵם: آنها (مذکر)
הֵן: آنها (مؤنث)
גַּם: همچنین
הַ...: حرف تعریف
🔅הַ... به کلمه بعدش میچسبد.
مثال: הַמּוֹרֶה= المعلم (معرفه)
וְ...: و (حرف عطف)
🔅וְ... به کلمه بعدش میچسبد.
مثال: דָּוִד וְרוּת= داوود و روت
כֵּן: بله
לֹא: نه
מַה (מָה- מֶה): چه کاره؟، چه چیز؟
🔅صدای مم (מ) با توجه به صدای کلمه بعدی مشخص میشود. ضمن اینکه حرف اول کلمه بعدی نیز اگر حلقی (א, ה, ח, ע + ר) نباشد، داگش میگیرد.
مثال: מַה שָּׂרָה? (سارا چه کاره است؟)
מוֹרֶה (מוֹרִים): معلم (مذکر)
מוֹרָה (מוֹרוֹת): معلم (مؤنث)
מִי: چه کسی؟
שָׁלוֹם (שְׁלוֹמוֹת): سلام، صلح
שִׁעוּר ~ שיעור (שִׁעוּרִים ~ שיעורים): درس
תַּלְמִיד (תַּלְמִידִים): دانشآموز (مذکر)
תַּלְמִידָה (תַּלְמִידוֹת): دانشآموز (مؤنث)
🔆 کلمهای که بعد از علامت تقریبا (~) آمده و نقطهگذاری نشده، حالت آن کلمه در متن ماله است.
✅ بررسی درس اول:👇
📝 عنوان
שִׁעוּר "א"
درس اول
הַמּוֹרֶה: שָׁלוֹם, תַּלְמִידִים.
معلم: سلام دانشآموزان!
🔺הַמּוֹרֶה: הַ + מוֹרֶה
🔅حرف تعریف بر سر מוֹרֶה آمده، حرف اول מוֹרֶה داگش گرفته.
🔺תַּלְמִידִים: תַּלְמִיד + ִים
🔅ساختن جمع مذکر
אֲנִי הַמּוֹרֶה.
من معلم هستم.
הַתַּלְמִידִים: שָׁלוֹם, מוֹרֶה.
دانشآموزان: سلام معلم!
🔺הַתַּלְמִידִים: הַ + תַּלְמִידִים
🔅תַּלְמִידִים حرف تعریف گرفته، اما چون حرف اولش (תּ)، خودش داگشدار بود، تغییری نکرد.
הַמּוֹרֶה: מִי אַתְּ?
معلم: چه کسی [هستی] تو؟
🔅מִי از نام سؤال میکند.
🔅کلمهای برای فعل ربط (هست، است) در عبری نداریم.
שָׂרָה: אֲנִי שָׂרָה.
سارا: من سارا [هستم].
הַמּוֹרֶה: שָׂרָה, אַתְּ מוֹרָה?
معلم: سارا! تو معلم [هستی]؟
🔺מוֹרָה:
🔅چون سارا مؤنث است، از کلمه مؤنث معلم برای او استفاده شده.
🔅وقتی از شغل کسی سؤال میکنیم، آن شغل نیاز به حرف تعریف ندارد.
שָׂרָה: אֲנִי לֹא מוֹרָה.
سارا: من نیستم معلم.
🔅לֹא برای منفی کردن جمله استفاده میشود.
אֲנִי תַּלְמִידָה.
من دانشآموز هستم.
🔺תַּלְמִידָה: תַּלְמִיד + ָה
🔅مؤنث شدن اسم مفرد مذکر با افزودن کاماتص و هی.
הַמּוֹרֶה: שָׂרָה, מִי הִיא?
معلم: سارا! چه کسی [هست] او؟
שָׂרָה: הִיא רוּת.
سارا: او روت [است].
גַּם הִיא תַּלְמִידָה.
همچنین او دانشآموز [است].
הַמּוֹרֶה: מִי אַתָּה?
معلم: چه کسی [هستی] تو؟
דָּן: אֲנִי דָּן.
دان: من دان [هستم].
אֲנִי תַּלְמִיד.
من دانشآموز [هستم].
הַמּוֹרֶה: דָּן, מִי הוּא?
معلم: دان! چه کسی [هست] او؟
דָּן: הוּא דָּוִד.
دان: او داوود [است].
גַּם הוּא תַּלְמִיד.
همچنین او دانشآموز [است].
הַמּוֹרֶה: שָׂרָה וְרוּת,
معلم: سارا و روت!
אַתֶּן תַּלְמִידוֹת?
شما دانشآموزان [هستید]؟
🔺תַּלְמִידוֹת: תַּלְמִיד + וֹת
🔅اسم مفرد مذکر با וֹת (علامت جمع مؤنث) جمع بسته شده، برای اشاره به دو دختر.
הַתַּלְמִידוֹת: כֵּן, אֲנַחְנוּ תַּלְמִידוֹת.
دانشآموزان (مؤنث): بله، ما دانشآموزان [هستیم].
הַמּוֹרֶה: דָּן וְדָוִד,
معلم: دان و داوود!
🔺וְדָוִד: וְ + דָּוִד
🔅با اضافه شدن حرف عطف (וְ) بر سر דָּוִד، داگش دالت (דּ) افتاده.
✳️ نکته: همانطور که آموختیم، حروف بِگِدکِفِت یا داگشدار (בּגּדּ כּפתּ) در ابتدای کلمه حتما داگش دارند. اما با افزوده شدن برخی حروف، مثل حرف عطف، به قبل از آن داگششان را از دست میدهند.
אַתֶּם תַּלְמִידִים?
شما دانشآموزان [هستید]؟
הַתַּלְמִידִים: כֵּן, אֲנַחְנוּ תַּלְמִידִים.
دانشآموزان: بله، ما دانشآموزان [هستیم].
הַמּוֹרֶה: רוּת, מַה שָּׂרָה וְדָוִד?
معلم: روت! چه کاره [هستند] سارا و داوود؟
🔺מַה שָּׂרָה: מַה + שָׂרָה
🔅سارا چون بعد از מַה آمده، حرف اولش داگش گرفته.
רוּת: תַּלְמִידוֹת.
روت: دانشآموزان.
🔅از لفظ مؤنث استفاده کرده.
הַמּוֹרֶה: לֹא, רוּת.
معلم: نه، روت!
הֵם תַּלְמִידִים.
آنها دانشآموزان [هستند].
🔅از لفظ مذکر استفاده کرده. چون همانطور که در قواعد گفتیم، صرف وجود یک مذکر در یک جمع، لفظ مورد استفاده را مذکر میکند.
https://eitaa.com/ebri_biyamoozim
✅ تمرینهای درس اول کتاب هیسود👇
1. מִי הוּא?
2. מַה הוּא?
3. הוּא תַּלְמִיד.
4. הִיא תַּלְמִידָה.
5. רוּת תַּלְמִידָה וְגַם שָׂרָה תַּלְמִידָה.
(רוּת הִיא תַּלְמִידָה וְגַם שָׂרָה הִיא תַּלְמִידָה.)
6. כֵּן, אֲנַחְנוּ תַּלְמִידוֹת.
7. הוּא הַמּוֹרֶה.
8. לֹא, אַתָּה הַמּוֹרֶה.
9. דָּוִד תַּלְמִיד וְגַם דָּן תַּלְמִיד.
(דָּוִד הוּא תַּלְמִיד וְגַם דָּן הוּא תַּלְמִיד.)
10. שָׂרָה וְדָן תַּלְמִידִים.
(שָׂרָה וְדָן הֵם תַּלְמִידִים.)
11. מִי הַמּוֹרֶה?
12. מִי הַתַּלְמִידִים?
13. הִיא הַמּוֹרָה וְהֵם הַתַּלְמִידִים.
14. אֲנַחְנוּ תַּלְמִידִם וְגַם הֵם תַּלְמִידִים.
15. שָׁלוֹם, תַּלְמִידוֹת!
🔅به حروف بگد کفت یا داگشداری که به دلیل اضافه شدن حرف عطف به قبلشان، داگششان را از دست دادهاند، دقت کنید.
https://eitaa.com/ebri_biyamoozim
✅ قواعد درس دوم:👇
عموماً ریشه هر فعل، از سه حرف اصلی تشکیل شده است که شبیه «فَعَل» عربی بوده، وارد بابهای مختلف میشود، معانی متفاوتی پیدا میکند و قابل صرف است.
✳️ در این حالت، آن سه حرف اصلی را به صورتهای زیر میخوانند:
- פֵּא הַפֹּעַל
- עַיִן הַפֹּעַל
- לָמֶד הַפֹּעַל
که در واقع مانند همان فاءالفعل، عین الفعل و لام الفعل در زبان عربی است.
✳️ از آنجا که خود فعل یا پُعَل (פֹּעַל) دارای حرف حلقی است و حرف حلقی از جمله حروف اطواری بوده، در بابهای مختلف و هنگام صرف، دچار تغییر صدا میشود، و به این ترتیب، صدای اصلی آن حرف در آن باب را نشان نمیدهد، معمولاً برای نشان دادن صرفها، از ریشه نوشتن (כָּתַב) استفاده میکنند.
https://eitaa.com/ebri_biyamoozim