#یادداشت_تحلیلی
✍️حجت الاسلام مهدی کریمی (عضو شورای علمی گروه مطالعات عدالت اجتماعی)
✔️چرا تقاطع عدالت و نگرش تمدنی مهم است؟ (قسمت اول)
🔸غالباً تمدن پژوهان نگرشی زمان مند به تاریخ دارند اما این زمان در نگرش تمدنی بازه ای حداقل هزارساله را شامل می شود. به تعبیر تمدن پژوهان، کمترین میزان ظهور و افول یک تمدن هزار سال است. از سوی دیگر جامعه ای که بستر تحقق تمدن است ویژگی هایی دارد که بر امتداد یا انحطاط تمدنی تأثیر می گذارد. عدالت در این میان نقش مهمی ایفاء می کند چنانکه در حدیث آمده است: الملک یبقی مع الکفر و لایبقی مع الظلم(حکومت با کفر باقی می ماند و با ظلم باقی نمی ماند). اگر حکومت را یکی از اصلی ترین اجزاء ساختمان تمدنی بدانیم، نقش عدالت را در بقاء تمدن و امتداد آن به خوبی درک می کنیم. نگاه تمدنی به عدالت و نگاه عدالت محورانه به تمدن، نگرش دقیق تری در حوزه مباحث انضمامی عدالت به یک عدالت پژوه می بخشد. ذیلاً برخی از محورهای مشترک میان دو حوزه عدالت و تمدن را برشمرده ام و البته واکاوی هر قسمت نیازمند مباحث دقیق و تخصصی است که در یادداشت های بعدی به تناسب اشاراتی خواهم کرد:
👈نظم عادلانه: یکی از الگوهای معروف عدالت که در کلام امیرالمؤمنین علیه السلام نیز آمده است، وضع کلّ شئ فی موضعه است. این تعبیر نتیجه بخش الگوهای منظم در فرد و نهادها در جامعه عادلانه است. در این نگرش عدالت به مثابه نظم دیده می شود. در میان عدالت پژوهان نیز فردریش هایک عدالت را بر اساس نظم به تصویر کشیده است و نظریه عدالت خود را بر مبنای مفاهیمی مثل نظم، قواعد، قانون و البته آزادی(از جهت التزام به سنت لیبرال) بنا کرده است.
👈حکمرانی: یکی از پرسش های مبنایی در حوزه عدالت و برابری پرسش عدالت یا برابری از طرف چه کسی است؟ به تعبیر دیگر اگر عدالت یک مطلوب اجتماعی است چه کسی مسئول تحقق آن در سطح کلان اجتماعی است؟ یکی از پاسخ ها به این پرسش، نهاد حکمرانی است. هر چند این پرسش در حوزه عدالت پاسخ های دیگری نیز دارد که کلیه نهادها و حتی افراد را شامل می شود. اما آنچه در نگرش تمدنی دخیل است نقش بی بدیل حکمرانی در تحقق و استمرار تمدن است. بنابراین نهاد حکمرانی یکی دیگر از زوایای مشترک دو حوزه عدالت و تمدن است. در نگرش دینی نیز معارف اسلامی مشهون از دستور العمل ها و قواعد متعدد برای تحقق عدالت است به گونه ای که بسیاری از مباحث فقهی به نوعی تبیین بخش های متعدد نظریه عدالت الهی و اسلامی است.
👈 خیرات: برخی تمدن پژوهان تصریح کرده اند که تمدن چیزی نیست جز تراکم خیرات. اگر تمدن تراکم خیرات و عدالت توزیع عادلانه خیرات بنابراین خیرات گوناگون مانند پول، قدرت ، فرهنگ، آموزش و... هم موضوع عدالت و هم تمدن است.
👈روابط میان فردی: هر تمدنی بر شبکه ای ارتباطی از ارتباط فرد با فرد، فرد با نهاد و نهاد با نهاد استوار است. در این میان مفهوم اخوت و برادری که رفتار میان فردی را در شبکه تمدن اسلامی نشان می دهد، خود یک الگوی اخلاقی برای تحقق عدالت در جامعه است. اخوت سبب می گردد، دو فرد در نسبتی الهی با یکدیگر فرار بگیرند و از ظلم به یکدیگر بپرهیزند. علاوه بر آن به تعبیر روایت هر برادر، برادر خود را در سختی وآسانی یاری دهد و همه اینها اسباب عدالت و تحقق برابری را از حیث اخلاقی فراهم می سازد. تأثیر الگوی برادری بر تحقق عدالت و نحوه تأثیر برادری بر تداوم تمدنی خود محلّ بحث و دقت است که در یادداشت دیگری به تفصیل بدان خواهم پرداخت. ادامه دارد.....
#عدالت
#تمدن
#justice
#civilization
#equality
#order
@edalateejtemaei
فهرست کشورهای منتخب براساس میزان نابرابری اقتصادی/ایرانیان شرایط بدتری دارند یا مردم آفریقا؟!
🔹«ضریب جینی»، به عنوان یکی از معیارهای نابرابری در توزیع درآمد، در #اقتصاد_ایران در حال افزایش است. ضریب جینی شاخصی میان صفر و یک است و هر چه این عدد به یک نزدیک تر باشد از میزان نابرابری شدیدتری حکایت می کند.
🔹برخی بررسیها نشان میدهند که بالاترین میزان این ضریب در #اقتصاد ایران در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی تجربه شده است.
🔹حالا اما پس از تجربه کاهش قابل توجه «ضریب جینی» در دهه ۱۳۸۰و پس اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، نشانهها از اوجگیریِ دوباره این شاخص حکایت دارند.
🔹در دستکم یک دهه اخیر، «آفریقایجنوبی» بالاترین میزان «ضریب جینی» (حدود ۰٫۶۳ واحد) را داشته و به این ترتیب، نابرابرترین اقتصاد جهان بوده است.
🔹پس از این کشور، کشورهایی همچون «نامیبیا»، «سورینام»، «زامبیا» و «جمهوری آفریقای مرکزی» قرار دارند.
🔹براساس آخرین گزارش مرکز آمار #ضریب_جینی کشور در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، به ترتیب ۰٫۳۹ و ۰٫۴ واحد اعلام شده که نشان میدهد شکاف میان #فقیر و غنی دوباره در حال افزایش است. افزایش شکاف طبقاتی و تفاوت سطح درآمد و ثروت میان فقیر و غنی میزان فقدان عدالت اجتماعی را نشان می دهد.
@edalateejtemaei
درسگفتار فقه عدالت؛ جلسه دوم
استاد حجت الاسلام احمد واعظی
تاریخ برگزاری؛ نهم آبان 1395
لینک صوتی: https://b2n.ir/m14620
@edalateejtemaei
#معرفی_کتاب◀️ گزارش مختصری از تبارشناسی عدالت در دوره آثار افلاطون. قسمت نخست
👈آنچه در دوره آثار افلاطون آمده است، گفت و گوهایی است که میان سقراط استاد افلاطون و برخی شاگردانش جریان دارد. در مواضع مختلفی از کتاب به بحث عدالت پرداخته شده که برخی از آن موارد را در این گزارش ذکر می کنیم:
👈در جلد دوم، کتاب جمهوری سقراط معنای عدالت را اینگونه شرح می دهد که هر کس در جامعه به یک کار مشغول باشد و به کار دیگران دخالت نکند.
👈از دیدگاه سقراط، سه فضیلت شجاعت، دانایی و خوشتن داری مبتنی بر عدالت است و با تحقق عدالت است که این سه فضیلت نیز پا برجا می ماند.
از نگاه سقراط هر کدام از طبقات اجتماعی لازم است در حوزه فعالیت خود باقی بماند و وارد شدن اصحاب ثروت در دیگر مشاغل مانند نظامی گری به وسیله بهره مندی از ثروت و قدرتی که در اختیار دارند سبب بی نظمی و آشفتگی می شود و این بزرگترین ظلم در قبال جامعه است. بنابراین طبقات مختلف لازم است تنها به انجام وظیفه خود اکتفاء کنند و این مقتضای عدالت است.
👈سقراط در ادامه بحث با تشبیه نظام جامعه به آدمی و اینکه انسان نیز چون جامعه دارای اعضا و قوای گوناگون است و لازم است هر کدام از اعضاء کار مخصوص خود را انجام دهند، ارتباط میان عدالت اجتماعی و عدالت فردی را اثبات می کند. مرد عادل کسی است که اجازه ندهد اجزای روحش در کار یکدیگر مداخله کنند. بر خود مسلط باشد و در درون خود نظمی زیبا ایجاد کند و مراقب باشد که در نظم روحش خللی ایجاد نشود. همین ایده در خصوص جامعه نیز جریان دارد. ادامه دارد...
#عدالت
#افلاطون
#سقراط
#متون_کلاسیک_عدالت
@edalateejtemaei
درسگفتار فقه عدالت؛ جلسه سوم
استاد حجت الاسلام احمد واعظی
تاریخ برگزاری؛ شانزده آبان 1395
لینک صوتی: https://b2n.ir/x85422
@edalateejtemaei
#معرفی_مقاله
عنوان؛
بررسی رویکردهای رایج در مفهوم عدالت جنسیتی
نویسنده:
حجت الاسلام دکتر مهدی شجریان؛ عضو گروه مطالعات عدالت اجتماعی
نشریه علمی پژوهشی مطالعات اسلامی زنان و خانواده دوره 7، بهار و تابستان
شهریور 1399
صفحه 31-52
لینک دانلود:https://b2n.ir/j12748
@edalateejtemaei
#معرفی_مقاله
عنوان: تحلیل شبکه معنایی عدالت با تأکید بر رویکرد برابری پیچیده مایکل والزر
نویسنده: حجت الاسلام دکتر مهدی کریمی (عضو شورای علمی گروه مطالعات عدالت اجتماعی)
لینک دانلود: https://b2n.ir/s88615
@edalateejtemaei
بسم الله الرحمن الرحیم
ضمن خوشامدگویی به اعضای جدید، این کانال جهت اطلاع رسانی دوره ها، کارگاه ها، هم اندیشی ها و دیگر فعالیت های حوزه مطالعات عدالت اجتماعی ایجاد شده است.
علاقمندان به عدالت پژوهی با عضویت در این کانال در شبکه ارتباطی گروه مطالعات عدالت اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ قرار می گیرند.
در کنار یکدیگر علاوه بر مطلع شدن از فعالیت های مرتبط با حوزه عدالت پژوهی، میتوانیم در پیشبرد فعالیت ها به یکدیگر کمک کنیم.
@edalateejtemaei
📚کتاب جدید استاد احمد واعظی در باب عدالت اجتماعی از چاپ خارج شد.
حجت الاسلام و المسلمین واعظی که در کنار عرصه هایی چون هرمنوتیک، فلسفه سیاسی، مباحث کلام جدید و ...، سال ها در عدالت پژوهی نیز کار کرده، پس از نگارش مقالات متعدد در باب عدالت و کتاب هایی چون «نقد و بررسی نظریه های عدالت»، «جان رالز؛ از نظریه عدالت تا لیبرالیسم سیاسی» و «مطهری و عدالت» اکنون پژوهش دیگری با نام «بازاندیشی عدالت اجتماعی» را به رشته تحریر درآورده است.
فصل نخست که به چیستی عدالت اجتماعی می پردازد، پس از واکاوی برخی مباحث مربوط به مفهوم شناسی عدالت و جایگاه واقعی آن در نظریه پردازی عدالت به تبیین مراد از عدالت اجتماعی به ویژه نسبت آن با عدالت توزیعی و تطورات تاریخی آن می پردازد.
فصل دوم متمرکز بر چرایی و ضرورت عدالت اجتماعی و نظریه پردازی درباره تغییر آرایش مناسبات اجتماعی بر وفق هرگونه مدل و الگوی عادلانه است.
فصل سوم کتاب حاضر به تبیین مراد از ارزش های اجتماعی و جایگاه عدالت و نسبت آن با دیگر ارزش های اجتماعی اختصاص دارد.
فصل چهارم کتاب که در قالب نظریه ای با عنوان "نظریه ارزش اخلاقی فراگیر و خودبسنده عدالت" مطرح شده است، درواقع می کوشد اصلی ترین نکات مختار و مورد پذیرش نویسنده را در دو مبحث مهم چیستی و چرایی عدالت اجتماعی تجمیع و در قالب یک نظریه منسجم عرضه کند.
کتاب بازاندیشی عدالت اجتماعی را می توانید از فروشگاه ها و وب سایت رسمی بوستان کتاب دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تهیه فرمایید. #احمد_واعظی #عدالت
@edalateejtemaei
درسگفتار فقه عدالت؛ جلسه چهارم
استاد احمد واعظی
تاریخ برگزاری؛ 23 آبان 1395
لینک صوتی: https://b2n.ir/y82894
@edalateejtemaei
#معرفی_مقاله
عنوان:
تأملاتی معرفت شناختی در باب عدالت فرهنگی
نویسندگان:
احمد اولیایی-احمد واعظی
نشریه اسلام و مطالعات اجتماعی سال هشتم زمستان 1399 شماره 3 (پیاپی 31)
لینک دانلود: https://b2n.ir/e04007
در گزارش جدید سازمان بهداشت جهانی آمده است که جنسیت لزوما محدود به مرد یا زن نمی شود
#قابل_تأمل
#عدالت_جنسیتی
@edalateejtemaei
✅ به مناسبت عید سعید غدیر
◀️نمونه اى از ارزيابى حضرت على عليه السلام در باره عدالت:
اَ تأمرونى اَن اَطلب النّصر بالجور والله ما اَطور به ما سمر سمير وما ام نجم فى السماء
نجما ،لو كان المال لى لسويت بينهم فكيف و
انما المال مال الله . (نهج البلاغه خطبه ١٢٦)
شما از من مى خواهيد كه پيروزى را به قيمت تبعيض وستمگرى به دست اورم؟ از من مى خواهيد كه عدالت رابه پاى سياست و سيادت قربانى كنم؟
خير، سوگند به ذات خدا كه تا دنيا دنيا است چنين كارى نخواهم كرد وبه گرد چنين كارى نخواهم گشت، من و تبعيض ؟
من و پايمال كردن عدالت؟ اگر همه اين اموال عمومى كه در اختيار من است مال
شخصى خودم و محصول دسترنج خودم بود و مى خواستم ميان مردم تقسيم كنم هرگز تبعيض روا نمى داشتم، تاچه رسد كه مال مال خدا است و من امانت دار خدايم.
⏪عيد سعيد غديرخم مبارک.
@edalateejtemaei
📚معرفی کتاب:
✔️کتاب تبهکاران اقتصادی(Economic Gangsters) کتابی با محتوای اقتصاد توسعه و توجه به ریشه های فرهنگی عقب ماندگی است.
♦️دو مقوله فساد و خشونت و راه های مبارزه با آنها محتوای اصلی کتاب را تشکیل می دهد. فساد را می توان مهم ترین عامل عقب ماندگی در کشورهایی دانست که دچار عقب ماندگی شده اند. ♦️نکته مهم آن است که فساد منتهی به عقب ماندگی و عقب ماندگی نیز خود یکی از زمینه های بی عدالتی می باشد.
♦️کشورهایی که نابرابری های گسترده را در سطح جهانی از طریق استثمار و استعمار کشورهای توسعه یافته تجربه کرده اند با تحقق عنصر فساد و عقب ماندن از پیشرفت دچار بازتولید نابرابری در سطحی بین المللی و اشکال تازه ای از نابرابری می گردند. ♦️این کتاب با ترجمه روان فرخ قبادی به زبان فارسی برگردان شده است و نشر نگاه معاصر آن را منتشر کرده است.
@edalateejtemaei
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#عدالت_شهید_مطهری ⏪شهید مطهری معتقد است راه آینده ما تنها یک راه است و آن تحقق عدالت اجتماعی در سایه اسلام است.
⏪ اسلام دینی است که در مقام انتقام و کیفر نیز عدالت را رعایت میکند.
⏪شهید مطهری در این سخنرانی #عدالت_کیفری را یکی از مهم ترین ارکان عدالت می داند و از #حقوق_مجرمین بر اساس تعالیم اسلامی سخن می گوید.
✅اینجا چراغی روشن است...
@edalateejtemaei
مسائل راهبردی برابری.pdf
249.5K
📙مسائل راهبردی برابری مطالعه ای راهبردی در خصوص برابری و مسائل گوناگون آن است.
◀️ این اثر مبتنی بر مسائل برابری در دنیای مدرن طراحی شده و به عموم مسائل میدانی برابری توجه کرده است. این اثر یک اثر قدیمی در این حوزه محسوب می گردد (2005) و به همت انجمن بین المللی اقتصاد و جامعه ایرلند تدوین شده است.
◀️ این اثر به مهم ترین زوایای میدانی موضوع برابری پرداخته است و می توان آن را درآمدی بر برابری اجتماعی به شکل کاربردی دانست. پژوهش در مسائل مطرح در این متن می تواند زوایای موضوع برابری را روشن تر سازد. علاوه بر آنکه این پژوهش ها بر مبنای یک نگرش واقع بینانه به فضای جامعه مدرن شکل می گیرد. در عین حال توجه به این نکته مهم است که این گزارش با توجه به اقتضای جامعه مدرن و غربی نگارش یافته و تحلیل و بومی سازی آن برای جامعه ایرانی نیازمند پژوهشی دیگر است.
✅ اینجا چراغی روشن است...
@edalateejtemaei
#معرفی_انتشارات_عدالت
⏪ انتشارات قانون و عدالت(law and justice publishing co) انتشاراتی آسیایی و واقع در دهلی است این انتشارات از سال 1954 فعالیت خود را با انتشار کتاب های حقوقی آغاز کرده است.
⏪ دو واژگان قانون و عدالت ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و بی توجهی به یک مفهوم منجر به بدفهمی دیگری می گردد. این انتشارات با تمرکز بر کتاب هایی با موضوع قانون، فلسفه قانون و عدالت سعی بر پرداختن به تبیین این دو مفهوم در میان جامعه علمی می پرپازد.
کتاب#تاریخچه_مختصر_عدالت_اجتماعی نوشته #دیوید_جانسون و نیز کتاب نظریه عدالت اجتماعی از جمله کتاب هایی است که این انتشارات به نشر آن اقدام نموده است.
✅ اینجا چراغی روشن است...
@edalateejtemaei
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#کلیپ_آموزشی_عدالت ✅ در این کلیپ به بررسی این پرسش پرداخته می شود که عدالت اجتماعی چیست؟ در ادبیات مدرن دو رویکرد نسبت به عدالت اجتماعی وجود دارد رویکرد نخست پذیرش مفهوم عدالت اجتماعی و تلاش برای تحقق آن به عنوان یک ارزش اجتماعی است و رویکرد دوم #نفی_عدالت_اجتماعی به مثابه یک ارزش و اعتقاد به تحقق عدالت در صورت اصلاح بنیان های اجتماعی و اقتصادی است که #فردریش_هایک را می توان پیشرو این نظریه دانست.
✅ این ویدئو به تبیین این دوگانه می پردازد و رویکرد نفی به عدالت اجتماعی برای تحقق جامعه آزاد را تبیین می کند.
✅ اینجا چراغی روشن است...
@edalateejtemaei
the-rich-get-richer-and-the-poor-get-prison-2008.pdf
32.4K
◀️ #یادداشت، ثروتمندان ثروتمندتر می شوند و فقیران زندانی، با موضوع #عدالت_کیفری که در فصلنامه علوم سیاسی منتشر شده است.
◀️در این یادداشت استدلال می شود که چگونه میان مجازات در خصوص فقرا و ثروتمندان #تبعیض وجود دارد به گونه ای که حتی با وجود انجام جرم مشابه باز هم مجازات ثروتمندان به مراتب کمتر است. این امر سبب می شود که عدالت کیفری میان مجرمان یقه سفید و مجرمان فقیر مراعات نشده و عدالت اجتماعی در حوزه قضائی نقض گردد.
✅ اینجا چراغی روشن است...
@edalateejtemaei
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#عدالت_رهبری
🔷 آنچه در عدالت اجتماعی مهم است لزوم توجه به سیر رسیدن به عدالت اجتماعی از یک نقطه به نقطه دیگر است.
🔷مقام معظم رهبری، با اذعان به عقب ماندگی کشور در موضوع عدالت گام های مثبتی را که در این راه برداشته شده یادآور می گردد و عدالت را به مثابه یک فرآیند که یک حرکت رو به رشد و زمان بر است معرفی می کند.
✅ اینجا چراغی روشن است...
@edalateejtemaei
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#تعارض_منافع #عدالت_میدانی
◀️ تعارض منافع یکی از اصلی ترین موانع تحقق عدالت و سبب اتخاذ تصمیم های #جانبدارانه و نقض #بیطرفی است.
◀️ در کشور ما در سطوح مختلف مدیریتی تعارض منافع سبب شده است که مدیران با ترجیح #منافع_شخصی بر #منافع_عامه موجبات بی عدالتی گسترده ای فراهم می گردد.
◀️ حوزه های مختلف مدیریتی از جمله حوزه #اموزش، #بهداشت، #صنعت، #نظام_پولی و... متأثر از تعارض منافع است.
◀️ واقعیت آن است که برای تحقق عدالت لازم است دو حوزه تصمیم گیری و #مدیریت_خصوصی از یکدیگر تفکیک شده تا با نفی تعارض منافع و تصمیم گیری بدون در نظر گرفتن منافع شخصی زمینه تحقق عدالت فراهم گردد.
✅ اینجا چراغی روشن است...
@edalateejtemaei
@edalateejtemaei.mp3
3.14M
#عدالت_نهج_البلاغه
#کلیپ_صوتی
⏪ دکتر #عماد_افروغ در خصوص جایگاه عدالت در #نهج_البلاغه به مفهوم مهم حق و تاثیر مبانی الهیاتی، انسان شناسی، جامعه شناسی و ... در تلقی مفهومی و نظری از عدالت اجتماعی می پردازد.
⏪ حق از نگاه #امام_علی یک مفهوم چند وجهی و دارای ابعاد گوناگون است که بدون توجه به آن نمی توان تلقی صحیحی از عدالت اجتماعی داشت.
✅ به کانال مطالعات عدالت اجتماعی بپیوندید...
@edalateejtemaei
#مصاحبه
"چالشهای عدالت جنسیتی را باید از مسیر فرهنگ حل کنیم"
🎤مصاحبه شونده: احمد اولیایی
📠خبرگزاری مهر
لینک مصاحبه: https://mehrnews.com/xYjD8
@edalateejtemaei
#یادداشت
"#سقط_جنین و مسأله عدالت"
🎤مصاحبه شونده: مهدی کریمی
📠خبرگزاری مهر
لینک مصاحبه: mehrnews.com/xXYm9
@edalateejtemaei
مقاله #علمی_پژوهشی جدید
فلسفههای حجاب و عدالت جنسیتی
🔹 نویسندگان در توجیه حجاب بر نکاتی تأکید میکنند: حفظ آرامش روانی، سلامت خانواده و سلامت جامعه.
🔸 این امور در حقیقت فلسفه عفت به معنای «کنترل تمایلات جنسی» هستند نه لزوماً فلسفه «حجاب فقهی».
🔹 ممکن است شخصی به هر دلیلی حجاب فقهی را رعایت کند، اما عفت لازم را نداشته باشد؛ چنانچه ممکن است فردی اهل حجاب فقهی ـ مثلاً پوشش بخشی از موی سر ـ نباشد اما معتقد به مرزهای عفتورزی باشد و روابط آزاد جنسی را مجاز نداند.
🔸 به نظر میرسد با فلسفههای رایج، حجاب فقهی توجیه کاملی نخواهد داشت. «عدالت جنسیتی» خصوصاً در سطح ادراکی با این فلسفهها به سامان نمیرسد.
🔹 حجاب مقولهای تعبدی، درون دینی و شرعی است؛ نباید آن را برابر با عفاف شمرد.
مهدی شجریان
✅ لینک مقاله:
https://jiss.isca.ac.ir/article_72724.html
@edalateejtemaei