پژوهش اِدمُلّاوَند
꧁꧂🌼꧁꧂🌼꧁꧂
#مازندران_شناسی
#مازنی
#خرمن، لِفا، فییِه، کیلِه، وَنده
🔸خرمن، اصل و چهار تای دیگر فرع بر آن هستند و به ازای اصل، کاربرد پیدا می کنند.
👈برای خرمن زنی سنّتی، اول می بایست مکان همواری را معین می کردند و با زدن آب و جارو و تمیز کردن آن، برای ریختن دسته های گندم و جوی درو شده(کَسو) - که از قبل کوفا( کوپّا) شده بودند - آماده می نمودند.
👈بعد از مهیا شدن خرمن، بسته به مقدار محصول درو شده، شُرَکا، گردن دو رأس اسب یا چند رأس اسب را جفت هم با ریسمانی می بستند تا در حین حرکت در داخل خرمن از هم جدا نشوند و کار خرمن کوبی مختل نشود.
📌شخص خرمن زَننده، با دستی بر افسار اسبان و با دستی دیگر، گرفتن شاخه ی نازکی از درخت - که به آن شیشک می گفتند- در مرکز دایره خرمن قرار می گرفت و با تکرار « بِیَه بِیَه بِیَه...» و تکاندن شیشک، اسبان را دایره وار می چرخاندند و این چرخش را آنقدر ادامه می دادند تا اینکه ساقه های گندم و جو، زیر پاهای اسبان خُرد و دانه هایش از خوشه های آن جدا می شدند.
📌شایان ذکر است، تک اسبه، دو اسبه، سه یا چهاراسبه استفاده کردن کشاورزان، بستگی به اندازه محصول شان داشت.
👈بعد از این مرحله (جداشدن دانه از خوشه)، برای باد دادن آن، از «لِفا» - که غالبا چوبی به اندازه ی یک و نیم متر، صاف و بِرشتِه شده ی در پَتخال آتش به صورت دو شاخ و بعضا سه شاخ بوده - بهره می گرفتند تا کاه را از گندم و جو جدا کنند، جوها یا گندم ها در وسط خرمن و کاه را به فاصله دو سه متری آن تلمبار یا کود می کردند و برای جدایی کاملتر دانه و کاه، بعد از مدت کمی استفاده از لِفا، از ابزار چوبی دیگری، پارو مانند، بنام «فییِه» استفاده می کردند تا محصول خرمن شده، کاملا خالص گردد.
👇👇
بعد از مراحل لفا و فییِه زنی، مرحله کیلِه کردن (پیمانه) می رسید، در این مرحله فردی دستمال به سر و آغشته به کاه و نِنگِه (از کاه ریزتر) کنار محصول جمع شده می نشست و شُرَکا یکی یکی کیسه به دست، می آمدند و کیله کننده بعد از بردن نام خدا و جدا کردن مال خدا (سهم فقرا) و با تکرار عددها ( یک و یک و یک، دو و دو دو...) و بر زبان آوردن کلماتی مسجّع و شعر گونه 👇
( اول نوم خدا،
برکت هِدا خدا،
سوم دین محمد،
چهارم صلوات بر محمد...)،
سهم و قسمت هرنفر را می دادند و از همدیگر با خوشرویی و بجا آوردن حمد و شُکر خدا، خدا حافظی می کنند.
✍باید یادآوری کنم در آن زمان‌ها (دهه قبل از ۱۳۶۰ شمسی)، خریداران کاه از قبل با صاحبان محصول هماهنگی و موقع خرمن زدن کشاورزان، کاه ها ی خریداری شده را وَنده (قفسه های دایره ای نخی یا پشمی) می کردند و برای تغذیه زمستانی مال های شان می بردند ودر اینجا، کار خرمن به مرحله ی تکامل و اتمام خود می رسید.
🖊#منصور_جعفری
#دودانگه
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/2979
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─