#فرهنگ_عامه
#چله_شو
#یلدا
🔲مراسم سنتی « #چیله_گجه_سی » در شهرستان کمیجان
📌شب یلدا در کمیجان به چیله گئجه سی شهرت دارد که نمادی از مهربانی، صمیمیت و دورهمی و صله رحم است.
📌خوراکیهای سفره شب چله در این منطقه از دیرباز متفاوت بوده است. کشمش، نخودچی، گندم، جو، عدس و برنج برشته ، مغز گردو، بادام، تخمه کدو، قیسی، سنجد و کدو، چغندر و... پای ثابت سفره شب چله بوده است.
📌همچنین در این شب مردم در کمیجان اشعار محلی بایاتی میخوانند و گل یا پوچ بازي میکنند.
💠#چیلله_گجه_سی مردم آذربایجان
چیلله گجه سی آیین مردم آذربایجان در آخرین شب آذرماه و درازترین شب سال است، که در این شب مرم آذربایجان به جشن شب نشینی می پردازند.
🔲آئین های شب یلدا در آذربایجان شرقی
✍جشنی که در شب یلدا برگزار می شود یک سنت باستانی دارد و از زمان های گذشته تا به امروز در میان مردم مرسوم بوده و مردم آذربایجان شرقی نیز برای زنده نگه داشتن این شب به یاد ماندنی طبق آداب و رسوم خود جشنی را بر پا می کنند.
به عنوان مثال در این استان اهالی شب آخر چله، رسمی دارند به نام "چله قاشدی" که جوانان و بچه های یک کوچه یا هر خانواده، بالای پشت بام یا در یک جای وسیع جمع می شوند و اتش بزرگی درست می کنند و از روی آن می پرند و در همان حال می خوانند، می رقصند و شادی می کنند و در موقع پریدن از روی آتش این شعر را به زبان ترکی می خوانند:
چله قاشدی ها چله قاشدی ها
( چله فرار کرد ها چله فرار کرد)
با این رفتار و گفتار، چله را از خانه و دیار خود بیرون می رانند. برخی ها نیز در شب چله تپانچه دستی درست می کنند تا با صدای آن چله را بترسانند که زودتر فرار کند.
📌همچنین مردم آذربایجان در شب یلدا "#چیلله_قارپزی" می خورند و بر این باور هستند که با خوردن هندوانه در این شب سرمای زمستان را حس نمی کنند و بعد از شام انواع تنقلات همانند لبو، باقلا، انواع میوه های خشک همانند انجیر، آلبالو و آلو، انواع میوه شامل انار، هندوانه در سفره های خود می گذارند و در شب نشینی های طولانی شرکت کرده و برای یکدیگر چیستان، مثل، داستان تعریف کرده و با گرفتن فال حافظ شب خاطره انگیزی را در کنار خانواده در طولانی ترین شب سال به ارمغان می آورند.
💝فرستادن #خونچا یا #چیلله_لیق برای نو عروسان
✍رسم بردن اول زمستانی یا چله ای برای نو عروس و یا تازه داماد در این شب رایج است و در قدیم برای نوعروسان هدایایی شامل شیرینی، میوه، یک دست لباس، یک جفت کفش، پارچه های رنگارنگ و... می فرستادند که شاید امروزه این رسم تغییر کرده و لباس های زمستانی، زیور آلات و یا لوازم خانگی با برند خارجی جایگزین آن شده است.
چیلله یک کلمه تورکی است به معنای نهایت کشیدگی به کنار و این شب به خاطر کشیدگی یعنی طولانی بودن آن بدین صورت نامگذاری شده است.
🔎#چیلله که جمعا ۶۰ روز است ۴۰ روز چله بزرگ (بؤیوک چیلله ) و ۲۰ روز چله کوچک (کیچیک چیلله ) البته بعد از بؤیوک چیلله و کیچیک چیلله ، قاری ننه چیلله سی هم از اول اسفند تا ۱۰ اسفند ادامه می یابد و بعد از آن بایرام آیی شروع می شود...
🔲#جشن_خدر_نبی رسمی کهن در آذربایجان غربی
✍از قدیمیترین رسمهای منطقه آذربایجان در شب چله برگزاری جشن خدر نبی و #قورتولوش_بایرامی (عید نجات) است که ریشه در باورهای ایرانیان باستان دارد که تا حدودی از بین رفته ولی خاطرات آن هنوز در اذهان مادربزرگها و پدربزرگها به جا مانده است.
📌در عید خدر نبی جوانان دم بخت هر روستا حبوباتی نظیر نخود، گندم، ذرت، تخم هندوانه و خربزه از منازل اهالی روستا جمع میکردند و پس از پختن و خشک کردن، همراه نمک در هاون میکوبیدند که در اصطلاح محلی «قووت» نامیده میشود.
📌هر یک نفر از جوانان به اندازه هفت ناخن از این قاووت را زیر زبان خود گذاشته و میخوابیدند و خوابهایی که میدیدند توسط بزرگتر ها تعبیر میشد، همچنین دختران دم بخت از حبوبات جمع آوری شده آش پخته و بین همسایهها تقسیم میکردند. که در واقع نوعی نذری برای باز شدن بختشان بود.
#متل_خوانی
📌یکی دیگر از رسمهای زیبای مردم این استان در شب یلدا متل خوانی بزرگترها برای کوچک ترها بود که این رسم دیگر با آمدن تلویزیون به خانهها برچیده شد و جوانان بیشتر جذب برنامههای تلویزیونی شده و توجهی به داستان فلکلور و پندآموز بزرگترها نشان نمیدهند.
📚اقتباس از کتاب جشن ها و شادی های کهن در ایران و جشن شب یلدا در ایران به قلم حمید سفیدگر شهانقی، انتشارات ائلشن، ۱۳۹۳
📑گردآورنده:
🖊#محسن_داداش_پور_باکر
۱۴۰۳/۰۹/۲۸
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3908
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─