📜نسخه خطی چیست:
✍نسخه خطی یا دست نویس در اصطلاح به کتاب های قدیمی گفته می شود که با دست نوشته شده و چاپی نیستند.
همچنین در ادبیات کتابداری، دست نویس به نوشته هایی می گویند که تک نسخه بوده و توسط نویسنده تولید شده است. برای مثال متن اثری که نویسنده مهیا کرده تا به چاپخانه برساند که می تواند شامل همه متون ادبی، علمی و تاریخی و.. باشد.
📌دست نویس ها یا نسخه های خطی به سبب ارزش بالای پژوهشی و آرشیوی حائز اهمیت بسیار هستند. اما آن چه در ادبیات فارسی به آن نسخه خطی گفته می شود، کتاب هایی است که معمولا در دوران قبل از رواج صنعت چاپ در ایران و کشورهای اسلامی تولید می شد.
لازم به ذکر است که تهیه ویرایش انتقادی، تصحیح و تولید فهرست آن ها یکی از مهم ترین پژوهش های ادبی در ایران و سایر کشورهای اسلامی بوده است.
📜تولید نسخه های خطی کهن:
در اویل قرون وسطی دیرها و صومعه سراها مراکز اصلی تولید کتاب بودند. #کشیشان و #راهبان برای زنده نگه داشتن زبان لایتن و بقایای دانش کلاسیک، مسیحیت را ترویج می دادند. #کاتبان در اتاق های نسخه نویسی آثار مذهبی و غیر مذهبی را نسخه نویسی می کردند. پس از چندی نسخه نویسی توسط راهبان افزایش پیدا کرد و کتاب های غیر دینی برای اشراف و پادشاهان و کتاب های دینی برای روحانیون نوشته می شد.
📌با ازبین رفتن انحصار کلیسا بر امر آموزش، تقاضا برای افزایش کتب غیر دینی زیاد شد و بسیاری از کاتبان غیر روحانی کارگاه هایی در نزدیکی دانشگاه ها و مراکز تجاری دایر کردند. پس از سال ها، افزایش برای کتب آموزشی بیشتر شد و راه های نو ابداعی برای تولید کتاب پدید آمد که در نتیجه ازیاد تولید نسخه های خطی یکدست مطابق با متن اصلی بود.
📌در #تمدن_اسلامی هم نسخه نویسی در ابتدا فقط مخصوص قرآن بود و پس از چندی گسترش پیدا کرد. در زمان حکومت عباسی بود که مراکر نسخه برداری توسط صاحب منصبان و شاهزادگان ایجاد شد که افرادی تحت عنوان نسخه نویس و یا کتاب آرا در آن به کار مشغول بودند. زاویه ها و خانقاه های عارفان هم دارای کتابخانه هایی بودند که در آن جا به ایجاد نسخه خطی مشغول بودند.
📌دسته دیگر هم وراقان بودند که شامل بسیاری از فضلا و دانشمندان می شدند که نسخه های خطی به همت ایشان نوشته می شد. در پایان هم باید به خطاطان و خوشنویسان اشاره کنیم که نقش مهمی در ماندگاری نسخه های خطی داشتند. تبریز و هرات از جمله مهم ترین مراکز نسخه برداری ایران محسوب می شدند.
#نسخه_خطی
#خط_و_قلم
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
ادامه👇👇