❇️ تاریخ دحوالارض و وقایع آن
بنابر روایات و کتابهای فقهی، دحوالارض روز ۲۵ ذیالقعده است. (۱)
مطابق برخی روایات در این روز اتفاقاتی در رابطه با برخی پیامبران واقع شده است. این وقایع عبارتند از:
⬅️ نزول نخستین رحمت آسمانی بر حضرت آدم(ع). (۲)
⬅️ نشستن کشتی نوح بر کوه جودی. (۳)
⬅️ تولد حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی بن مریم(ع). (۴)
📚منبع
(۱) الآثار الباقیه، ابوریحان بیرونی، ص۲۷۳
(۲) من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۲، ص۲۴۲
(۳) مصباح المتهجد، شیخ طوسی، ص۸۲۰
(۴) ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص۷۹
#کانال_نوحه_یازینب_سلام_الله_علیها
#دحوالارض
📗 دحوالارض در روایات
در برخی از آیات اینگونه فهمیده میشود که زمین در آغاز از زیر کعبه فعلی گسترش یافته است.
در مفاتیح الجنان در باب اعمال ماه ذیالقعده روایتی نقل شده که حسن بن وشّاء میگوید: من کودک بودم که با پدرم در خدمت امام رضا(ع) شام خوردیم در شب بیست و پنجم ماه ذی القعده پس فرمود: «امشب حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی(ع) متولد شدهاند و زمین از زیر کعبه پهن شده است، پس هر که روزش را روزه بدارد، چنان است که شصت ماه را روزه داشته باشد.» (۱)
در ادامه شیخ عباس قمی اینگونه آورده است: در روایتی روزهاش مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفاره هفتاد سال است و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت بسر آورد از برای او عبادت صد سال نوشته شود و از برای روزهدار این روز هر چه در میان آسمان و زمین است استغفار کند و این روزی است که رحمت خدا در آن منتشر شود و از برای عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز اجر بسیاری است. (۲)
علامه طباطبایی روایات دحوالارض را بسیار دانسته و آن را مخالف دلایل علمی ندانسته است. (۳)
در حدیثی طولانی که حکایت مناظره امام صادق(ع) با ابن ابی العوجاء است، حضرت امام صادق(ع) از دحوالارض یاد کرده و در تعریف کعبه فرمودهاند:
«هَذَا بَیْتٌ اسْتَعْبَدَ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ لِیَخْتَبِرَ طَاعَتَهُمْ فِی إِتْیَانِهِ فَحَثَّهُمْ عَلَی تَعْظِیمِهِ وَ زِیَارَتِهِ جَعَلَهُ مَحَلَّ أَنْبِیَائِهِ وَ قِبْلَةً لِلْمُصَلِّینَ لَهُ فَهُوَ شُعْبَةٌ مِنْ رِضْوَانِهِ وَ طَرِیقٌ یُؤَدِّی إِلَی غُفْرَانِهِ مَنْصُوبٌ عَلَی اسْتِوَاءِ الْکَمَالِ وَ مُجْتَمَعِ الْعَظَمَةِ وَ الْجَلَالِ خَلَقَهُ اللَّهُ قَبْلَ دَحْوِ الْأَرْضِ بِأَلْفَیْ عَامٍ فَأَحَقُّ مَنْ أُطِیعَ فِیمَا أَمَرَ وَ انْتَهَی عَمَّا نَهَی عَنْهُ وَ زَجَرَ اللَّهُ الْمُنْشِئُ لِلْأَرْوَاحِ وَ الصُّوَرِ.» (۴)
این خانهای است که خدا خلق خود را توسّط آن بهپرستش واداشته تا فرمانبری ایشان را بیازماید و به تعظیم و زیارت آن تشویق کند، خداوند کعبه را مرکز پیغمبران و قبله نمازگزاران ساخته، کعبه شعبهای است از رضوان خدا و راهی است به آمرزش و غفران او، آن بر استواری کمال و بنیاد عظمت برجاست، خداوند آن را دو هزار سال پیش از دحو (کشش) زمین آفریده، بنابراین شایستهتر فردی که باید از آن فرمان برد و از آنچه ممنوع ساخته و بازداشته باز ایستاد همان کسی است که جانها و کالبدها را آفریده است.
⬅️ در این روایت تاریخ خلقت کعبه را دوهزار سال قبل از دحوالارض بیان شده است و این بیانگر دو مطلب است:
اول شرافت کعبه و دیگر آنکه خشکیهای زمین از زیر کعبه پدید آمده است و اولین خشکی زمین کعبه بوده که آن گسترش یافته و منشاء حیات کره خاکی شده است.
⬅️ روایتی دیگر از امام حسین(ع) و در جریان آمدن گروههایی از جنیان برای یاری امام اینگونه آمده است که گروهی از جنیان به محضر حضرت اباعبدالله(ع) آمده و عرض کردند: «ای مولای ما! ما از شیعیان و یاران تو هستیم، آنچه را بخواهی به ما فرمان بده، اگر در همین جا باشی و به ما دستور نابودی همه دشمنانت را بدهی، ما قبل از اینکه از اینجا حرکت کنی، آن را اجرا میکنیم.»
امام حسین(ع) برای آنها دعای خیر کرد، و به آنها فرمود: «آیا قرآن را که به جدّم رسول خدا(ص) نازل شده نخواندهاید که میفرماید: قُلْ لَوْ کُنْتُمْ فِی بُیُوتِکُمْ لَبَرَزَ الَّذِینَ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ إِلی مَضاجِعِهِمْ.» (۵)
«اگر من در وطن خود بمانم این مردمِ واژگون شده به وسیله چه کسی آزمایش میگردند، و چگونه آنها امتحان میشوند و چه کسی در قبر من سکونت گزیند؟ با اینکه خداوند هنگام «دحو الارض» (کشیدهشدن و گستردگی زمین) آن قبر را برای من برگزیده است و آن قبر را و پناهگاه شیعیان و دوستان ما کرده است، خداوند اعمال و نمازهای آنها را بپذیرد و دعاهای آنها را اجابت کند و شیعیان ما در آنجا ساکن شوند، تا آنجا مایه ایمنی آنها در دنیا و آخرت، از عذاب باشد.»(۶)
در این روایت روز دحوالارض روزی نام گرفته که خداوند در آن روز، زمین کربلا و قبر امام حسین(ع) را انتخاب کرده و نگاهی ویژه به آن سرزمین داشته است.
📚 منبع
(۱) مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، اعمال ماه ذیقعده، ص ۲۴۹
(۲) همان، ص ۲۵۰
(۳) تفسیر نور، محسن قرائتی، ج۱، ص ۵۶۸
(۴) کافی، شیخ کلینی، ج۴، ص۱۹۸
(۵) سوره آل عمران، آیه ۱۵۴
(۶) غمنامه کربلا، محمدی اشتهاردی، ص۹۲
#کانال_نوحه_یازینب_سلام_الله_علیها
#دحوالارض
✳️ اهمیت روز دحوالارض در کلام امیرالمؤمنین(ع)
از حضرت علی(ع) روایت است که فرمودند: «نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد در روز بیست و پنجم ماه ذی القعده؛ روز دحوالارض بوده است.
هرکس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد به پاداش عبادت صد ساله رسیده است؛ عبادت صد سالهای که روزهای آن را به روزه و شبهای آن را به عبادت گذرانیده است و هر جماعتی که در این روز گِرد هم آیند و به ذکر پروردگار بپردازند پراکنده نخواهند شد مگر آنکه خواستههای آنان برآورده خواهد شد و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل میشود که نود و نه درصد آن از آنِ کسانی است که روزش را به روزه و ذکر مشغول باشند و شبش را به احیا و عبادت.»
📚 منبع
المراقبات، میرزاجواد ملکی تبریزی، ص ۱۸۶
#کانال_نوحه_یازینب_سلام_الله_علیها
#دحوالارض
🟩 پاداش روزه دحوالارض
حسن بن علی وشّا میگوید: من کودک بودم که شب بیست و پنجم ذی القعده با پدرم در خدمت امام رضا(ع) شام خوردیم.
آنگاه آن حضرت فرمود: «امشب حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی(ع) متولّد شدهاند و زمین از زیر کعبه پهن شده است، پس هر که روزش را روزه بدارد، چنان است که شصت ماه را روزه داشته است.»
📚منبع
مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ص ۴۵۱
#دحوالارض
♻️ دحوالارض روز قیام حضرت مهدی(عج)
از حسن بن علی وَشّاء روایت شده که گفته: من کودک بودم که با پدرم در شب بیست و پنجم ماه ذوالقعده، در خدمت حضرت رضا(علیهالسلام) شام خوردیم، حضرت فرمود:
«امشب حضرت ابراهیم و حضرت عیسی متولّد شدهاند و زمین از زیر کعبه پهن شده، پس هرکه روزش را روزه بدارد، چنان است که شصت ماه روزه داشته باشد.»
در روایت دیگر است که فرمود: «در این روز حضرت قائم(عج) قیام خواهد کرد.»
📚منبع
اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ص ۵۲۵
#کانال_نوحه_یازینب_سلام_الله_علیها
#دحوالارض
🔵 پاسداشت روز دحوالارض در کلام آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی
ایشان فرمودند: خداوند بزرگ در چنین روزی زمین را برای سکنای فرزندان آدم و زندگی بر روی آن آماده فرمود، و روزیهای ما و نعمتهای پروردگار در چنین روزی گسترش یافته است؛ روزیها و نعمتهایی که از شماره بیرون است و کسی را یارای شکر آن نیست. و اگر تو در بزرگی شأن دحوالارض اندیشه نمایی حیرت زده خواهی شد.
و از این جاست که انسان عارف و مراقب روز دحوالارض، در برابر همه این نعمتهای گوناگون، شکری بر خویشتن واجب میبیند، و چون به قلب خویش مراجعه میکند، میبیند که حتی بر ادای حق ناچیزی از آن همه نعمتها توانا نیست.
و چون بندهای نسبت به آن همه نعمتها شناخت حاصل کند، به عجز و کوتاهی خویش در ادای حق آن نعمتهای انبوه اقرار خواهد کرد و تلاش خود را در انجام شکر آنها ناچیز خواهد شمرد و همواره خود را در برابر آفریننده آن همه نعمتها سرافکنده خواهد دید.
📚منبع
المراقبات، میرزا جواد ملکی تبریزی، ص۱۹۳
#کانال_نوحه_یازینب_سلام_الله_علیها
#دحوالارض
🔶 دحوالارض از کعبه شروع شد
امام رضا علیهالسلام:
«عِلَّةُ وَضعِ البَيتِ وَسَطَ الأَرضِ ؛ أنَّه المَوضِعُ الّذي مِن تَحتِهِ دُحيَتُ الأَرضُ ، وكُلُّ ريحٍ تَهُبُّ فِي الدُّنيا فإِنَّها تَخرُجُ مِن تَحتِ الرُّكنِ الشّاميِّ ، وهي أوَّلُ بُقعَةٍ وُضِعَت فِي الأَرضِ ؛ لِأَنَّها الوَسَطُ ، ليَكونَ الفَرضُ لِأَهلِ الشَّرقِ وَالغَربِ في ذلِكَ سَواءً.»
«علّت قرارگرفتن كعبه در وسط زمين، آن است كه دحو الارض (گسترش خشكى) از آن جا شروع شد و هر بادى كه در عالم مىوزد از زير ركن شامى بيرون مىآيد و آن نقطه، نخستين قطعهاى از خشكى است كه در زمين نهاده شد؛ زيرا آن جا وسط [كره زمين ] است تا فاصله مردم شرق و غرب با آن يكسان باشد.
📚منبع
عيون أخبار الرضا، شیخ صدوق، ج۲ ، ص۸۸
#کانال_نوحه_یازینب_سلام_الله_علیها
#دحوالارض
🟤 دحوالارض، روز هبوط آدم
خَرَجَ عَلَينا أبو الحَسَنِ – يعني الرِّضا عليه السلام – في يومِ خَمسَةٍ وَ عِشرينَ مِن ذي القَعدَةِ ، فَقالَ : صوموا فإِنّي أصبَحتُ صائِماً. قُلنا: جُعِلنا فِداكَ أيُّ يومٍ هُوَ؟ فقالَ: يومٌ نُشِرَت فيهِ الرَّحمَةُ و دُحيَت فيهِ الأَرضُ ونُصِبَت فيهِ الكَعبَةُ وَ هَبَطَ فيهِ آدَمُ عليه السلام.
ابوالحسن، يعنى امام رضا عليهالسلام در روز بيست و پنجم ذیقعده به ميان ما آمد و فرمود: «[امروز را ] روزه بگيريد من هم روزه هستم». گفتيم: قربانت شويم! امروز چه روزى است؟ فرمود: «روزى است كه در آن، رحمت منتشر شد و زمين گسترش يافت (دحو الأرض) و كعبه برپا شد و آدم عليهالسلام [به زمين] هبوط كرد.»
📚منبع
الكافی، شیخ کلینی، ج ۴، ص ۱۴۹
#کانال_نوحه_یازینب_سلام_الله_علیها
#دحوالارض
«أيُّما جَماعَةٍ اجْتَمَعَتْ ذلِكَ الْيَوْمَ فِي ذِكْرِ رَبِّهِمْ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَتَفَرَّقُوا حَتّىٰ يُعْطَوْا [يُؤْتَوْا] سُؤْلَهُم»*
🔹 هر جماعت و گروهی از افراد که در روز #دحوالارض دور هم جمع شوند و #یاد_خدا کنند؛ متفرّق نمیشوند مگر اینکه درخواستهایشان از خدا به آنها عطا و عنایت میشود.
⬅️ بنابراین یکی از مراقبههای روز #دحوالارض این است که مؤمنین دور هم جمع شوند و یاد و ذکر خدا کنند و به #یاد_خدا باشند. این کار فضیلت بسیار زیادی دارد و جزء مراقبات روز دحو الارض است.
📘 سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ج ۱، ص ۳۱۲.
🔴🔵 مراقبات شب و روز دحوالارض
🌺 روز دحوالارض (۲۵ ذیالقعده) روزی است که زمین از نقطهای که کعبه بنا شده است، سر از زیر آب بیرون آورد و پهن و گسترده شد. از کعبه هست که زمین شایستهی سکونت خلیفهالله میشود. دحوالارض روز گسترش رحمت الهی و روز تفضّلات بزرگ خدای متعال است.
♦️ شب دحوالارض هم از ليالی شریف و شبی بسیار عظیم است. شب ظهور و تولّد انبیاء بزرگ؛ حضرت ابراهیم علیه السّلام و حضرت عیسی بن مریم علیه السّلام و شب عنایات خاصّهی الهی به اهل عبادت و خلوت است. شبی است که رحمت خدا در آن نازل میشود و قیام به عبادت در آن اجر بسیار دارد.
🍃 اعمال روز دحوالارض:
🌼 ۱- غسل
🌼 ۲- روزه
▫️ روز دحوالارض یکی از چهار روزی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است و از برای روزهدار این روز هرچه بین آسمان و زمین است، استغفار میکنند.
▫️روزه اين روز همانند روزه هفتاد سال است و در روايت ديگر آمده كه كفاره هفتاد سال است، و هر كه اين روز را روزه بدارد و شب را به عبادت به سر آورد، براى او عبادت صد سال نوشته شود.
🌼 ۳- دو رکعت نماز که مستحبّ است در آغاز روز، هنگامی که آفتاب کمی بلند شود (هنگام چاشت) خوانده شود و بخواند در هر رکعت:
▪️سوره «حمد» ۱ بار
▪️سوره «شمس» ۵ بار
▫️و بعد از نماز هم بگوید:
▪️لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللهِ الْعَلیِّ الْعَظيمِ
▫️سپس دعا كند و بخواند:
▪️يا مُقيلَ العَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی، يا مُجيبَ الدَّعَواتِ اَجِـبْ دَعْـوَتی، يـا سامِعَ الاَْصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی، وَارْحَمْنی وَتَجاوَزْ عَنْ سَيِّئاتی وَما عِنْدی، يا ذَاالْجَلالِ وَالاْكْرامِ.
▫️ای ناديده گيرندهی لغزشها! لغزشم را ناديده گير، ای اجابت كنندهی دعوت ها! دعوتهايم را اجابت كن، ای شنوای صداها! صدايم را بشنو و به من رحم كن، و از بدیهايم و آنچه نزد من است درگذر، ای صاحب جلال و اکرام.
🌼 ۴- خواندن دعایی که شیخ طوسی رحمت الله علیه توصیه نموده است:
▪️اللَّهُمَّ دَاحِیَ الْكَعْبَةِ وَ فَالِقَ الْحَبَّةِ وَ صَارِفَ اللَّزْبَةِ وَ كَاشِفَ كُلِّ كُرْبَةٍ أَسْأَلُكَ فِی هَذَا الْيَوْمِ مِنْ أَيَّامِكَ الَّتِی أَعْظَمْتَ حَقَّهَا وَ أَقْدَمْتَ سَبْقَهَا وَ جَعَلْتَهَا عِنْدَ الْمُؤْمِنِينَ وَدِيعَةً وَ إِلَيْكَ ذَرِيعَةً وَ بِرَحْمَتِكَ الْوَسِيعَةِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ الْمُنْتَجَبِ فِي الْمِيثَاقِ ..... (برای خواندن متن کامل دعا به مفاتیحالجنان مراجعه فرمایید)
🌼 ۵- زیارت امام رضا علیهالسّلام
#مراقبات_ماه_ذیالقعده
#دحوالارض
.
به مناسبت روز #دحو_الارض
#دحوالارض
ای که بر قلب این زمین و زمان
اذن و فرمانی از تپش دادی
چون اراده نمودی ،از کعبه
به زمین امر گسترش دادی
آمدم سوی درگهت یارب
کن نگاهم به روز دحوالارض
متجلی شده به چشمم باز
جلوۀ دل فروز دحوالارض
من به اندازۀ زمین و فلک
از چنین بندگی پریشانم
به همین وسعت زمین یارب
وسعتی تازه ده به ایمانم
گرچه مثل همیشه محضرتو
بار جرم و گناه آوردم
تا نگاهم کنی به صد امید
بر امامم پناه آوردم
آمدم محضر امام رئوف
تا تحول دهی تو بر حالم
محضرت سربلند خواهم شد
گر که امضا زنی بر اعمالم
هر که را بنگرم چنین روزی
در حرم بر زیارت آمده است
کاش گویند از رضایت تو
زائران را بشارت آمده است
باز ای رحمت آفرین بر ما
بارش رحمتی تو نازل کن
با ظهور امام عصر و زمان
رحمتت را به خلق کامل کن
سوخت جانم برآن امامی که
عرصه بر او چقدر تنگ آمد
تکیه بر نیزۀ غریبی داد
بر جبینش ز کینه سنگ آمد
خواست خون از جبین خود گیرد
پیرهن را به روی پاک افکند
ناگهان تیر حرمله آمد
تا که او را به روی خاک افکند
در عزا و مصیبتش گفتند
گرچه تسبیح میشود هر آه
ای «وفایی» خموش شو که هنوز
نرسیده محرمش از راه
#سیدهاشم_وفایی ✍
.#کانال_نوحه_یازینب_سلام_الله_علیها