💠پول؛ از فقه تا نظام بانکی 🔸پول یکی از پدیده های پیچیده اقتصادی است و بسیار ضروری است تا به عنوان یک موضوع فقهی و اقتصادی به نحو دقیق مورد بررسی قرار گیرد. 🔸اگر نظام بانکی ما بخواهد در ارتباط با پول، هم از نظر شرعی و هم از نظر کارایی، صحیح عمل کند، باید سه کار اساسی مترتب بر هم، به صورت طولی و به طور دقیق انجام پذیرد: 1️⃣ شناخت دقیق ماهیت و ویژگی های پول 2️⃣ معلوم و مشخص شدن احکام فقهی آن 3️⃣ بکارگیری و اتخاذ سیاستهای پولی متناسب با آن ماهیت و ویژگیهای شناخته شده و احکام فقهی مترتب بر آن. 📚ماهیت پول (و راهبردهای فقهی و اقتصادی آن)، ص15. #پول #ماهیت_پول #نظام_بانکی @emh_ismc_ir •┈┈••••✾◾️◾️◾️✾•••┈┈• 🎋جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی🔰 عضویت در گروه👇 https://eitaa.com/joinchat/90636304C6a5afed72d عضویت در کانال👇 🌐 @eghtesad_mardomi

💎منشا ارزش و مالیت #مقدمه_ماهیت_پول ♦️مال در ابواب مختلف فقه، در مباحث اقتصاد و حقوق کاربرد های فراوانی دارد. بنابراین مناسب است آن را از دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار دهیم تا روشن شود که ارزش و مالیت از کجا برای یک شیء ناشی می شود. 🔹دو نوع ارزش: 1️⃣ ارزش مبادله ای: ارزشی که دیگران برای بدست آوردن آن، حاضر به پرداخت عوض مالی و یا خدمتی می باشند. 2️⃣ ارزش مصرفی یا استعمالی مبتنی بر فایده استفاده از هر شیء (کالا یا خدمت). 🔹هوا و خاکی که در یک منطقه دور دست، فراوان یافت می شود به طور قطع برای آن منطقه فایده دارد بلکه از بسیاری از اشیای گران قیمت، مانند طلا مفید تر است؛ اما هرگز کسی حاضر به پرداخت قیمتی برای بدست آوردن آنها نیست. این گونه فایده های مصرفی اشیاء را در اصطلاح ارزش مصرفی (استعمالی) می نامند. 🔹ولی افراد برای تصاحب یک اتومبیل حاضرند از چیزهایی که در نزدشان قیمتی است، صرف نظر کنند. چنین ارزشی را ارزش مبادله ای می نامند. اتومبیل هم دارای ارزش مصرفی و هم دارای ارزش استعمالی است. 🔹انواع دیگری از اشیاء وجود دارند که پیش از آنکه ارزش مبادله ای پیدا کنند، هیچ گونه ارزش مصرفی ندارند و با اعتبار ارزش مبادله ای مورد قبول عرف و عقلاء، ارزش استعمالی می یابند؛ مثل پول تحریری و اسکناس. #ماهیت_پول #مالیت #ارزش @emh_ismc_ir •┈┈••••✾◾️◾️◾️✾•••┈┈• 🎋جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی🔰 عضویت در گروه👇 https://eitaa.com/joinchat/90636304C6a5afed72d عضویت در کانال👇 🌐 @eghtesad_mardomi

🌐 از اقتصاد تهاتری تا تولد پول 🔹شکل ابتدایی زندگی انسان غالبا حول خانواده یا قبیله بود و اقتصاد نیز در درون قبیله به نحو خودکفایی اداره می شد. 🔹 اما بعضی قبیله ها با مازاد تولید بر نیاز خود مواجه بوده برای برآوردن سایر نیازهای خود احتیاج به مبادله آنها پیدا می کردند. برای رفع این نیازها مبادله مستقیم و پایاپای شکل گرفت. 🔹ناهمگونى و ناهمسانى ارزشهاى مختلف انواع كالاها، مشكل عمده و اساسى، براى معاملات پاياپاى بود. 🔹سرانجام وفاق عمومی بر آن شد که کالایی وجود داشته باشد تا ارزش مبادله ای همه کالاهای دیگر به کمک آن انجام گیرد. این کالای معادل همگانی نام پول به خود گرفت. 🔹پول در این مرحله دارای دو نوع ارزش بود: 1️⃣ارزش استعمالی: فایده ای که ماده پول با صرف نظر از جنبه پولی دارای چنین ارزش مصرفی بود. 2️⃣ ارزش مبادله ای: ارزشی که به وسیله آن، سایر کالاها و خدمات اندازه گیری میشد. 🔹بعد از آنکه این اشیاء در نظرعرف و عقلاء به عنوان پول پذیرفته می شد، این امکان وجود داشت که بیش از پیش مورد تقاضا قرار گیرند. 🔹بنابراین میزان ارزش مبادله ای پول کالایی، قراردادی و اعتباری نبود؛ کما اینکه اصل ارزش مبادله ای در پول کالایی نیز اعتباری و قراردادی نبود؛ بلکه عرف اصل ارزش مبادله ای شیء ای را به عنوان واحد سنجش ارزش سایر کالاها و خدمات اعتبار می کرد و در نتیجه، آن شیء به عنوان واسطه در مبادله، در مبادلات به کار گرفته می شد. #ماهیت_پول @emh_ismc_ir •┈┈••••✾◾️◾️◾️✾•••┈┈• 🎋جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی🔰 عضویت در گروه👇 https://eitaa.com/joinchat/90636304C6a5afed72d عضویت در کانال👇 🌐 @eghtesad_mardomi

🔶 پول فلزی- بخش یک ✅در زمانی که کالا به عنوان #پول در صحنه مبادلات اقتصادی، وظیفه خود را انجام می داد، تدریجا بشر بر تخصص و تقسیم کار خود می افزود. نتیجه این امر افزایش تولید کالاها و خدمات قابل مبادله بود. با اشباع بازارهای محلی، این کالاها باید به بازارهای دوردست حمل می شد، اما نقل و انتقال پولهای کالایی و نواقص دیگر آنها، اشکالات فراوانی را برای طرفهای مبادله ایجاد می کرد. بنابراین بشر باید به وسیله مبادله دیگری می اندیشید تا مبادله کالاها به واسطه آن به نحو آسان تری صورت گیرد. این وسیله مبادله، #پول_فلزی بود. 🔰برخی امتیازات پول فلزی (نسبت به پول کالایی) : 1️⃣ پول هر چه سبکتر و قیمتی تر باشد، حمل و نقل و به کارگیری آن در مبادلات آسانتر صورت می گیرد. طلا و نقره چنین خصوصیتی داشتند. 2️⃣ این دو فلز در طول زمان فاسد نمی شدند؛ در نتیجه به عنوان ذخیره دارایی بسیار مناسب بودند. 3️⃣واحد سنجش ارزشها باید قابل انقسام به اجزای مختلف باشد تا بتواند ارزشهای اقتصادی متفاوت را اندازه گیری کند و با انقسام به اجزای کوچکتر، مجموع اجزا ارزشی برابر با ارزش کل داشته باشد. مقادیر مختلف طلا و نقره با کمیتهای متساوی و درجه خلوص مشابه، نمایانگر ارزشهای یکسانی هستند. 4️⃣ هر چه مقبولیت همگانی پول گسترده تر باشد، عملکرد آن نظام پولی موفق تر خواهد بودو این ویژگی در طلا و نقره نسبت به کالاهای دیگر بیشتر بود. 5️⃣ ارزش نسبی طلا و نقره در طول زمان، تغییرات کمی پیدا می کرد. #ماهیت_پول

2️⃣ تقویت اقتدار و نظارت بانک مرکزی جهت جلوگیری از سوء استفاده از خلق پول: ✳️ رویکرد دوم طیف دیگری است که نگاه عمیق تری به مساله بانکداری دارند اما جنبه اسلامیت آنها در حد طیف رویکرد اول نیست؛ بلکه جنبه مبارزه با فساد آنها جدی تر است. اینها معتقدند مساله ما در بانکداری، مفاسدی است که در ذیل خلق پول توسط سیستم بانکی در جریان است (نه لزوما عقود). مثل اینکه برخی بانکها صرفا به وابستگان خود وام می دهند، به بنگاهداری می پردازند، عدم شفافیت در پرداخت تسهیلات کلان و از این قبیل امور. 🔹پیشنهاد پیروان این رویکرد برای اصلاح، افزایش نظارت بر بانکها، ضابطه مندی اعطای تسهیلات و در حقیقت افزایش اقتدار بانک مرکزی است. ♻️ دوستان مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در این رویکرد قرار می گیرند. قانون اصلاح عملیات بانکی ( ) حاصل همکاری رویکرد 1 و 2 بود. 🔸اینکه باید واقعا جلوی مفاسد بانک را گرفت، سخن حقی است که دوستان رویکرد دوم مدعی آن هستند. اما اینکه آیا با صرف افزایش قدرت نظارت بانک مرکزی، می توان به تنظیم و کنترل بانکها پرداخت؟! اینجا اختلاف نظر وجود دارد؛ عده ای از همین دوستان مرکز پژوهش ها موافق و عده ای مخالف هستند. و ثانیا اینکه آیا این رویکرد کافی است یا نه؟ پاسخ خیر است، با صرف افزایش نظارت بانک مرکزی، ما به همه اهداف دست نمی یابیم. 3️⃣ اصلاح ساختار بانک در جهت دستیابی به اصول و اهداف ✳️ این همان رویکردی است که شهید صدر در مقدمه البنک اللاربوی بدان اشاره کرده؛ اینکه باید یک نهاد پولی متناسب با نظام اقتصادی اسلام و بر اساس مبانی اسلامی طراحی شود و از سوی دیگر این طراحی باید برخاسته از توقعات شما از بخش واقعی اقتصاد باشد. (بخش پولی باید تنظیم کننده و تسهیل کننده بخش واقعی اقتصاد و تابع آن باشد). این رویکرد به عنوان نظریه مختار در مقاطع بعدی تفصیل خواهد یافت. ♻️ شورای بانکداری مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی و گروه بانکداری در پژوهشگاه فقه نظام، ذیل رویکرد سوم می گنجند. ما در پژوهشگاه فقه نظام، بر اساس مبانی اسلامی به الگوی تفکیک سه بخشی رسیده ایم که بخشی از آن ذیل بانک و بخشی غیر بانکی است. 4️⃣تکیه بر ماهیت پول و انکار مشروعیت پول اعتباری و بانکی و تاکید بر پول کالایی ✳️ رویکرد چهارم معتقد است اگر شما ساختار را هم اسلامی کنید به نتیجه کاملی نمی رسید؛ مادامی که در #ماهیت_پول وارد نشوید. اینکه آیا در تاریخ تطور پول، ما مسیر درستی را طی کرده ایم و هم اکنون آیا پول، واقعا به بالاترین حد ارتقاء خود رسیده یا از وقتی به سمت پول کاغذی و اعتبار سنجی دولتی و اعتبار قدرت به عنوان پشتیبان پول حرکت کردیم، مسیر انحرافی آغاز شد و در مرحله پول الکترونیک همه چیز زوال یافت و بسیاری از مفاسد از این مسیر انحرافی شکل گرفت؟! 🔹طرفداران این رویکرد معتقدند باید به دوره #پول_کالایی باز گردیم؛ البته به شکل های مدرن و نوین آن. ♻️اولین کسی که این ایده را مطرح کرد و خیلی هم متهم شد مرحوم #آیت‌الله_حایری_شیرازی بود. در زمان کنونی نیز #آیت‌الله_اراکی مطرح کننده این دیدگاه است. پولطلایی ها نیز در ذیل این رویکرد قرار دارند. 🔸موضع ما نسبت به رویکرد چهارم، نه به شکل نفی است و نه به شکل شرط. یعنی در طراحی الگو به این توجه داشته ایم که اگر زمانی خواستیم به مدلهای پول کالایی برگردیم الگو پاسخگو باشد در عین حال با نظام پولی فعلی هم بتواند کار کند. (به عبارتی با تغییر پول، سیستم به هم نریزد). اما شرط نگذاشتیم که حتما می خواهیم به سمت پول کالایی برویم. شاید در آینده با تقویت مباحث و بنیانهای علمی، به الگوی جدیدی از ماهیت پول برسیم. 🆔 @emh_ismc_ir •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• 🎋جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی🔰 عضویت در گروه👇 🌐 https://eitaa.com/joinchat/90636304C6a5afed72d عضویت در کانال👇 🌐 @eghtesad_mardomi