#هنر_و_معارف
الإمامُ الصّادقُ عليه السلام: حُسنُ الجِوارِ يُعمِّرُ الدِّيارَ ، ويَزيدُ في الأعْمارِ. [ الكافي : 2/667/8 . ]
حُسن همسايگى ، خانه ها را آباد و عمرها را زياد مى كند.
تبیین: بخش اول حدیث گویا بیشتر نشان از روابط عادی و طبیعی دارد که باید بدانیم اگر به مانند یک فرهنگ اجتماعی صحیح، تمام افراد یک جامعه نسبت به همسایگان خود بانیکی رفتار کنند طبیعی است که شهرها آباد میشود؛ گرچه ممکن است اثرات معنوی و غیر مادی نیز داشته باشد. اما در مورد طولانی شدن عمرها، نشان دهنده این است که این عمل خیر سبب برکت هایی معنوی میشود و عمر انسان را طولانی میکند.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
واقعه طف
#کربلا از آغاز تا پایان
قسمت 26
رقم سپاه کوفه را تا 35 هزار نفر نوشته اند، که ممکن است بسیارى از آنان از نیمه راه گریخته باشند. فرماندهان سپاه به طور عمده، از میان اشراف کوفه و مشایخ قبایل مختلف بودند که بنى امیه از روز نخست دل به تطمیع آنان بسته و با استفاده از ایشان، جمعیت قبایل را به دفاع از خود آماده میکردند. ابن زیاد، مبالغ هنگفتى پول به اهل ریاست، یعنى همین اشراف داد: و وضع لأهل الریاسة العطاء و أعطاهم، و نادى فیهم أن یتهیأوا للخروج الى عمر بن سعد لیکونوا عَوْنًا له فى قتل الحسین. براى اهل ریاست بخشش ها قرار داده و به آنان اطلاع دادند تا آماده خروج براى پیوستن به سپاه عمر بن سعد و کمک به او براى کشتن حسین باشند. این اشراف نقش مهمى در ایجاد انحراف در حرکتهاى انقلابى در تمام این دوران داشتند. لشکر کوفه به طور کامل در روز ششم محرم در کربلا حاضر بود.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
@ehsankhattat
#تقویم_قرآنی_حدیثی
امروز شنبه 6 مرداد ۱۴۰۳
و 21 محرم ۱۴۴۶
"رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : قَلبٌ لَيسَ فيهِ شَيءٌ مِنَ الحِكمَةِ كَبَيتٍ خَرِبٍ ، فتَعَلَّموا ، و عَلِّموا ، و تَفَقَّهوا ، و لا تَموتوا جُهّالاً ؛ فإنَّ اللّه َ لا يَعذِرُ عَلَى الجَهلِ .[كنز العمّال : 28750.] پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : دلى كه در آن چيزى از حكمت نباشد، مانند خانه اى مخروبه است. پس، دانش بياموزيد و بياموزانيد و فهميدگى به دست آوريد و نادان نميريد؛ زيرا خداوند عذرِ نادانى را نمى پذيرد."
تبیین: طبق این گفتار شریف انسان با جهل آغاز میکند، و با جریان آموختن و آموزاندن به دیگران و تفقه و تفهم، حالت حکمت در قلب انسان پدید میآید؛ پس حکمت منتهی جریان یادگیری انسانی و نقطه مقابل جهل است.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 84
8- باب وجوب فرمانبردارى از عقل و مخالفت نمودن با جهل و نادانى
84- امام موسى بن جعفر عليه السّلام فرمود: اى هشام! خداوند در كتابش عاقلان و فهميدگان را بشارت داد و فرمود: «پس بشارت ده بندگان مرا، آنان كه سخن را میشنوند و از نيكوترين آن پيروى میكنند آنان كسانى هستند كه خداوند هدايتشان فرموده و آنان خردمندانند» اى هشام! لقمان به پسرش گفت: در مقابل حقّ تواضع و فروتنى كن تا عاقلترين مردمان باشى و همانا كسى كه در برابر حقّ زيرك باشد، كم است. ادامه دارد...جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 69
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
@ehsankhattat
واقعه طف
کربلا از ٱغاز تا پایان
قسمت 27
شیعیان کوفه چه میکردند؟
شیعیان کوفه، این زمان که لشکریان ابن زیاد برای اعزام به کربلا عزیمت میکردند، در چه حالی بودند و چه میکردند؟ این پرسشى است که تاکنون تحقیق جدى درباره آن صورت نگرفته است. طى پنج روز از زمانى که امام حسین(ع) به کربلا رسید تا روزى که لشکر عظیم کوفه ـ که شمارش بین 22 تا 28 هزار نفر میرسید ـ به کربلا رسید، شیعیان در یک حالت بلاتکلیفی مانده، و تشکّل لازم را براى تصمیمگیرى متمرکز نداشتند. این همان مشکلى بود که در زمان حضور مسلم بن عقیل در کوفه هم داشتند. ترس از شمشیر عبیدالله هم که بى امان افراد مظنون را به قتل میرساند، آنان را خانه نشین کرده و تنها در این اندیشه بودند که اولا جان خود را از تهدید حکومت در امان بدانند. و ثانیا آن که به زور مجبور نشوند در سپاه کوفه حاضر شده، در کربلا برابر امام حسین(ع) قرار گیرند. شمار زیادى از کسانى که در شرایط عادى میتوانستند در سپاه امام باشند، به اجبار در سپاه کوفه حاضر شدند. تلاش آنان این بود تا از این سپاه فاصله گرفته بگریزند. به همین دلیل همراه سپاه از کوفه بیرون آمده و در طول مسیر میگریختند: و کانَ الرّجل یبْعث فى ألف، فلایصل إلاّ فى ثلاثمائة و أربعمائة و أقلّ من ذلک، کراهة منهم لهذا الوجه. گاه یک فرمانده با هزار نفر اعزام میشد، اما تنها با سیصد، چهارصد یا کمتر از آن به کربلا میرسید؛ چرا که مایل به آمدن به این جنگ نبودند. (116)
116. انساب الاشراف، ج 3، ص 178 ـ 179
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
واقعه طف
کربلا از ٱغاز تا پایان
قسمت ۲۸
هرثمة بن سلیم که از شیعیان على بن ابى طالب(ع) بوده، از کسانى بود که به کربلا آمد و از آنجا گریخت. وى در این باره یادآور شد که وقتى در مسیر صفین با امام على(ع) در اینجا آمدند، حضرت مشتى از خاک کربلا برداشت و فرمود: واهًا لک یا تربة! لیحشرنّ منک قوم یدخلون الجنّة بغیر حساب. وى میگوید: وقتى در سپاه کوفه به کربلا رسیدم، خدمت امام رفتم و ماجرا را تعریف کردم و گفتم اکنون نه میخواهم با تو باشم و نه علیه تو. حضرت فرمود: از اینجا بگریز و شاهد کشته شدن من مباش که هیچ کس شاهد آن نخواهد بود مگر آن که خداوند او را در آتش خواهد سوزاند. و من هم از آنجا گریختم. (117)
پیوستن برخى از شیعیان به طور تک تک در روزهاى آخر ادامه یافت. یکى از آنان عبدالله بن عمیر کَلْبى مجاهد در جبهههاى جنگ با کفار بود. وقتى دید عدهای در نخیله کوفه آماده جنگ با امام حسین(ع) میشوند، گفت: من علاقمند بودم در جهاد با مشرکین شرکت کنم؛ اما اکنون احساس میکنم نبرد با کسانى که به جنگ حسین فرزند فاطمه میروند، اولى است. آن گاه به خانه آمد و این مطلب را با همسرش در میان گذاشت. همسرش از سخن وى استقبال کرد و گفت: درست دریافته اى؛ من هم با تو میآیم. ایندو شبانه از کوفه خارج شده به امام حسین(ع) ملحق شدند، فخَرَج بها لیلاً حتى أتى حُسَینا فاقامَ معه. (118)
حبیب بن مظاهر از شیعیان برجسته کوفه بود که در همین ایام به امام حسین(ع) پیوست. وى کوشید تا شمارى از طایفه بنى اسد را که در آن نزدیکى زندگى میکردند به امام حسین(ع) ملحق سازد؛ آنان را راضى کرد، اما سپاه ابن زیاد از راه رسید و مانع شد. (119)
117. وقعة صفین، صص 140 ـ 140
118. تاریخ الطبرى، ج 5، ص 429
119. انساب الاشراف، ج 3، ص 180
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#هنر_و_معارف
الإمامُ الصّادقُ عليه السلام: ... و طلبت صحبة الناس، فوجدتها في حسن الخلق... و همراهي و گفتگوي با مردم را جستجو نمودم، پس آن را در خوشخويي يافتم. مستدرك الوسائل، حدیث 13810
تبیین: امام صادق (ع) در حدیث مفصلی که به 25 گنج بزرگ دنیا معروف شده است، به معرفی 25 خصلتی میپردازند که سبب موفقیتهای شگرفی در زندگی دنیوی میشود و بیست و چهارمین مورد آن خوشخویی است و گوئیا میفرمایند کسی که همراهی مردم با خودش را میخواهد راهی جز این ندارد.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#تقویم_قرآنی_حدیثی
یکشنبه 7 مرداد 1403 و
السبت 22محرم 1446
وفات شیخ طوسی (22 محرم سال 460 قمری) و پایان دوران عالمان متقدم شیعه.
{إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا. خداوند به شما فرمان میدهد که امانتها را به صاحبانش بدهید! و هنگامی که میان مردم داوری میکنید، به عدالت داوری کنید! خداوند، اندرزهای خوبی به شما میدهد! خداوند، شنوا و بیناست. نساء 58}
آیه در روایات:
امام باقر (ع): در این مورد چند نظر است. اوّل: منظور، تمام امانتهایی است که به اشخاص سپرده میشود و امانتهای خدا، اوامر و نواهی اوست و امانات مردم آن اموالی است که به رسم امانت به یکدیگر میسپارند. تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۳۶
تبیین: گرچه بسیاری از روایات مصداق اصلی آن را مقام امامت معرفی نمودهاند و فرمودهاند مردم لازم است این مقام امامت را که خداوند در نزد ایشان به امانت نهاده به اهل بیت پیامبر (ص) بازگردانند؛ اما این آیه یکی از عمومیترین آیات قرآن است و هر چیزی که به نحوی امانت محسوب شود از مصادیق این آیه است.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 84-2
8- باب وجوب فرمانبردارى از عقل و مخالفت نمودن با جهل و نادانى
در ادامه فرمود: اى پسرم! دنيا دريايى عميق است كه عالمى بسيار در آن غرق گشتهاند پس بايد در اين درياى ژرف كشتى تو تقواى الهى و درون آن كشتى ايمان و بادبان آن توكّل و متصدى و متولّى آن عقل و راهنماى آن دانش و سكّان آن شكيبايى باشد. جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 69
تبیین: همانند سفر دریایی که بدون کشتی ممکن نیست، سالم بیرون آمدن از دنیا هم بدون تقوا امکان ندارد. ایمان وسایل لازم پیش برنده این سفر است؛ یعنی بدون ایمان نیز امکان سلامت سفر را نداریم. تشبیه توکل به بادبان این است که توکل همانند بادبان ظرفیتها و مددهای الهی را به خود جذب می کند تا این کشتی به تواند حرکت کند و اگر توکل به خدا نباشد، هر چقدر تقوا و ایمان هم در وجود فرد باشد، امکان سفر معنوی ندارد. متولی بودن عقل نیز به این است که عقل، همانند ناخدای کشتی تمام قوای درونی را کنترل می کند؛ مثلا جایی که توکل فروخفته، با بیدار کردن خود و توجه دادن به توکل، بادبان کشتی را برای جذب نسیم رحمت الهی برافراشته میکند. و دانش به راهنما تشبیه شده یعنی دانش همانند نقشه خوان در کشتی، میتواند بهترین راه برای رسیدن به مقصد را برای ناخدا (عقل) تبیین کند. شکیبایی نیز همانند سکان است که اگر وجود نداشته باشد، کشتی وجود آدمی در طوفانهای زندگی به هر سویی میرود و و حتی اگر راهنما (دانش) مسیر درست را به ناخدا (عقل) بیاموزد، اگر سکان تغییر و ترمیم مسیر (صبر) نباشد، امکان سفر فراهم نیست.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
@ehsankhattat
واقعه طف
کربلا از آغاز تا پایان
قسمت ۲۹
نمونه دیگر مسلم بن عَوْسجه بود که وى نیز از شیعیان مقیم کوفه بود که به امام حسین(ع) پیوست. این نشان میداد که اگر شیعیان کوفه اراده میکردند، میتوانستند به امام بپیوندند. حتى شمارى از آنان با سپاه کوفه به کربلا آمدند و در آنجا به امام حسین(ع) پیوستند. عمار بن ابى سلامه دالانى کوشید تا در نخیله عبیدالله را ترور کند، اما نتوانست. پس از آن به سرعت گریخت تا به امام حسین(ع) ملحق شد. در راه با سپاه زحر بن قیس که به کربلا میرفت، برخورد کرد. در آنجا با رشادت جنگیده و در حال جنگ به کربلا رفته، به امام حسین(ع) پیوست. (120)
120. انساب الاشراف، ج 3، ص 180؛ بنگرید: مقتل الحسین مقرم، ص 240
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#هنر_و_معارف
الإمام علي (عليه السلام): عليك بالإحسان، فإنه أفضل زراعة، وأربح بضاعة (10). امام علی (ع) فرمودند: بر خود نیکی به دیگران را لازم بدان چون این کار برترین زراعت و سودمندترین سرمایه است. ميزان الحكمة ج١ - الصفحة ٦٤٠.
تبیین: راز اینکه امام (ع) نیکی را به کشاورزی تشبیه نمودهاند شاید این باشد که انسان توجه داشته باشد، این کار باید به صورت مستمر صورت پذیرد و همان گونه که کشاورز از یکبار دانه پاشیدن یا آبیاری، محصول نمیگیرد، در صورتی که نیکی به دیگران در درازمدت ادامه داشته باشد، چنین تاثیراتی دارد. گفتن سرمایه نیز میتواند اشاره به این باشد که با نیکی های دامنهدار، دوستان و اطرافیان به برترین سرمایه اجتماعی فرد تبدیل خواهند شد.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
واقعه طف
کربلا از آغاز تا پایان
قسمت ۳۰
آغاز سختگیری بر لشکر امام حسین (ع)
از روز هفتم محرم، بر اساس فرمانى که عبیدالله فرستاد، قرار شد تا میان سپاه امام و آب فرات فاصله انداخته شود. یعنى آنها حق استفاده از آب را نداشته باشند. نامه ابن زیاد به عمر بن سعد این بود: حُلْ بین حسین و أصحابه و بین الماء فلایذوقوا منه قطرة، کما صنع بالتّقى الزّکى المظلوم. همان طور که اجازه استفاده از آب به عثمان داده نشد، اجازه استفاده حتی یک قطره آب را به حسین و یارانش ندهید. (121)
در خبر بلاذرى افزوده شده است: این اقدام، سه روز پیش از شهادت امام حسین(ع) بوده است. در نقل صدوق آمده است: و حُلْ بین الماء و بینه کما حیل بین عثمان و بین الماء یوم الدار. (122) خبرى در مقتل الحسین(ع) خوارزمى آمده است که بر اساس آن امام پشت خیمه حفرهای کند که قدرى آب در آن آشکار شد، اما آن نیز اندکى بعد تمام شد. (123) در خبر دیگرى آمده است که ابن زیاد ضمن نامهای به عمر بن سعد نوشت: «شنیده ام که حسین و اصحابش دسترسى به آب داشته، چاه هایى کنده اند. هنگامى که نامه به دستت رسید، آنها را حتى الامکان از کندن چاه محروم کرده و با سختگیرى تمام اجازه بهره بردارى از آب فرات را به آنان نده».(124) این نامه اشاره به کندن چاه توسط امام حسین(ع) دارد که ظاهرا سودى در بر نداشته است.
121. انساب الاشرف، ج 3، ص 180؛ تاریخ الطبرى، ج 5، ص 412؛ الارشاد، ج 2، ص 86
122. امالى صدوق، ص 155
123. مقتل الحسین(ع) خوارزمى، ج 1، ص 244
124. الفتوح، ج 5، ص 162
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#اخلاق_در_قرآن
#قرآن_مهر
""إِلَّا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَٰئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿٧٠﴾ وَمَنْ تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَابًا ﴿٧١﴾ مگر آنان که توبه کنند و ایمان آورند و کار شایسته انجام دهند، که خدا بدی هایشان را به خوبی ها تبدیل می کند؛ و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. سوره فرقان 70و71""
آیه در آئینه روایات:
((پیامبر اکرم(ص): هنگامیکه روز قیامت فرا برسد، خداوند عزّوجلّ بر بندهی مؤمن خود متجلّی میشود و او را از تکتک گناهانش آگاه میکند و سپس او را میبخشد و هیچیک از فرشتگان مقرّب و پیامبران فرستاده شده را از این امر آگاه نمیکند و آنچه را که نمیخواهد کسی بداند، میپوشاند سپس به کارهای زشت او میگوید که به نیکیها بدل شوید. تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۹۲))
تبیین:
خداوند متعال در بسیاری از آیات به قبولی توبه و بخشش تاکید میکند؛ در آیه 114 سوره هود که پیامبر آن را امیدبخشترین آیه نامیدند ""(إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ،) ... حسنات و نیکیها آثار سیئات و بدیها را برطرف میسازد."" خداوند وعده میدهد که با انجام خوبیها، بدیها از نامه عمل پاک میشود؛ اما در این آیه تاکید مینماید که پس از توبه و ایمان آوردن و انجام کارهای شایسته، خداوند تمام گناهان فرد توبه کننده را به نیکی تبدیل مینماید و این وعدهای بسیار بزرگ برای گناهکاران است.
https://eitaa.com/quranmehr_audio
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#تقویم_قرآنی_حدیثی
دوشنبه8مرداد 1403 و
الاثنین23محرم 1446
روز بزرگداشت شیخ شهابالدین سهروردی
""امام صادق (علیه السلام) : وَ قَالَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: اِتَّقُوا اَللَّهَ وَ عَلَيْكُمْ بِأَدَاءِ اَلْأَمَانَةِ إِلَى مَنِ اِئْتَمَنَكُمْ - فَلَوْ أَنَّ قَاتِلَ عَلِيٍّ اِئْتَمَنَنِي عَلَى اَلْأَمَانَةِ لَأَدَّيْتُهَا إِلَيْهِ. با تقوا باشيد و امانت كسى را كه به شما اعتماد كرده به او برگردانيد،زيرا اگر قاتل على عليه السّلام امانتى را از روى اعتماد به من بدهد به او بر خواهم گرداند.""
تبیین:
امانتداری مقولهای است که از دو جزء امانت دهنده و امانت گیرنده تشکیل شده است و در صورتی که در ادای امانت کوتاهی شود در حق فردی که اعتماده کرده کوتاهی میشود. (حق الناس)
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 84-3
8- باب وجوب فرمانبردارى از عقل و مخالفت نمودن با جهل و نادانى
در ادامه امام موسى بن جعفر عليه السّلام فرمود: اى هشام! هر چيزى راهنمايى دارد و راهنماى عقل تفكّر است و رهنماى تفكّر سكوت است ... جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 69
تبیین: یعنی تا زمانی که انسان به تفکر روی نیاورد، عقل او نمیتواند به نتایج درست برسد و این تفکر نیازمند به خاموشی است که انسان بتواند تامل کند و حقایق عالم را بفهمد.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
@ehsankhattat
واقعه طف
کربلا از آغاز تا پایان
قسمت ۳۱
این نامه اشاره به کندن چاه توسط امام حسین(ع) دارد که ظاهرا سودى در بر نداشته است.
روز نهم که تشنگى اصحاب کاروان جدى شد، امام یک سپاه پنجاه نفرى را با بیست ظرف آب به فرماندهى عباس بن علی برادرش و نیز نافع بن هلال فرستاد تا لشکر عمرو بن حجاج را کنار زده، قدرى آب بیاورند. زمانى که این گروه در برابر شریعه فرات رسیدند، عمرو بن حجاج جلوى آنان ایستاد. نافع جلو رفت؛ عمرو پرسید: براى چه آمدهاید؟ گفت: از آب استفاده کنیم. عمرو پاسخ داد: تو میتوانى. نافع گفت: أفأشرب و الحسین عطشان؟ پس از آن افراد وارد شریعه شدند و وقتى عمرو با سپاهش جلو آمد، با آنان درگیر شدند و به هر روى توانستند ظرفهاى خود را از آب پر کنند. (125)
125. انساب الاشراف، ج 3، ص 181
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#هنر_و_معارف
امام رضا عليه السلام: عَجِبْتُ لِمَنْ يَشْتَرِى الْعَبيدَ بِمالِهِ فَيُعْتِقُهُم كَيْفَ لا يَشْتَرِى الاَحْرارَبِحُسْنِ خُلقِهِ؛
در شگفتم از كسى كه بندگان را با ثروت خويش مى خرد تا آزادشان كند، چگونه باخوش اخلاقىِ خويش آزادگان را نمى خرد. [فقه الرضا، ص 354]
تبیین: اعمال خیر همیشه نیازمند مال و داریی نیست و نیکیها بیشتر نیازمند اخلاق نیکوست. با خوشخویی میتوان دیگران در بند محبت خود داشت. احادیث دیگری نیز مشابه این مورد وجود دارد همانند اینکه فرمودهاند:
امام على عليه السلام: الإنْسانُ عَبدُ الإحْسانِ.انسان، بنده احسان است[غرر الحكم : 263 .]
و یا اینکه فرمودهاند:
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: إنَّكُم لَن تَسَعُوا النّاسَ بأموالِكُم ، فالْقُوهُم بِطَلاقةِ الوَجهِ وحُسْنِ البِشرِ. شما هرگز نمى توانيد همه مردم را از اموال خود بهره مند سازيد، پس با آنان با گشاده رويى و خوشرويى تمام برخورد كنيد.[الكافي : 2 / 103 / 1]
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
واقعه طف
کربلا از ٱغاز تا پایان
قسمت ۳۲
گفتگوهای امام حسین (ع) با عمر بن سعد
گفتگوهاى چندى میان امام حسین(ع) و عمر بن سعد در این روزها صورت گرفت. امام در صحبت ها، روى مسأله بازگشت به حجاز تکیه داشت و بر آن بود تا وضعیت به گونهای درآید که عجالتا بتواند از قلمرو نفوذ و قدرت ابن زیاد خارج شود. تقریبا در همه منابع کهن این خبر یا به این صورت آمده است که امام فرمود: یا اجازه دهید به جایى که از آنجا آمده ام بازگردم، یا به نزد یزید بروم و دست در دست او بگذارم، و یا آن که به یکى از نقاط مرزى دنیای اسلام بروم و همانند یکى از مرزبانان باشم. (126) عقبه بن سمعان میگوید: من از مدینه تا مکه و از مکه تا عراق، تا وقت کشته شدن او همراهش بودم. هیچ کلمهای نگفت جز آن که شنیدم. به خدا سوگند که آنچه میان مردم شهرت دارد، و گمان میبرند که حسین(ع) گفته است، اجازه دهید نزد یزید رفته دست در دست او بگذارم، یا به یکى از نقاط مرزى بروم، اشتباه میکنند؛ او چنین چیزى را نگفت، تنها چیزى که میگفت این بود: فلأذهب فى هذه الأرض العریضة، حتى ننظر ما یصیر أمر الناس. (127) (پس در این زمین پهناور حرکت میکنم تا ببینم عاقبت این کار به کجا می رسد)
شاید وقتى خبر این گفتگوهاى خصوصى به ابن زیاد رسید، او به وى نوشت: من تو را براى منادمه و همنشینی با حسین نفرستادهام. (128) یک گفتگوى شبانه میان این دو نفر در وسط سپاه دو طرف بدون حضور شخص ثالث صورت گرفت که کسى از محتواى آن آگاه نشد؛ گرچه حدسهایى زده میشد که در منابع تاریخى منعکس شده است. (129)
126. ترجمة الامام الحسین(ع) ص 69؛ الامامة و السیاسة، ج 2، ص 6؛ انساب الاشراف، ج3 ص 225؛ تاریخ الطبرى، ج 5، ص 389
127. تاریخ الطبرى، ج 5، ص 412 ـ 413
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#تقویم_قرآنی_حدیثی
سه شنبه 9 مرداد 1403
الثلاثاء 24 محرم 1446
روز اهدای خون
امام على عليه السلام: خَيرُ النّاسِ قُضاةُ الحَقِّ . بهترين مردم، قاضيان حق اند.[ بحار الأنوار : 104 / 266 / 20 .]
تبیین: بالاترین مصداق این حدیث قضاتی هستند که وظیفه خویش را به نحو صحیح انجام میدهند و در صورتی که همه قضات این گونه شوند، ظلم از جامعه رخت برمیبندد. اما این حدیث فقط منحصر به به قاضی محکمهها نیست؛ انسانها به صورت دائمی در حال قضاوت کردن در مورد دیگران و جامعه خویش هستند و حتی این قضاوتها را در مورد چگونگی رفتار و یا حتی ایمان دیگران را به زبان میآورند. در این مواقع بهتر است به خود یادآوری کنیم که این عمل قضاوتی است که ممکن است تبعات اخروی بسیار نامطلوبی داشته باشد. اما کسی که در تمام حالات به خصوص در زمانی که حقی به ضرر اوست، آن را میپذیرد (در حقیقت به حق حکم داده و عمل نموده) از بهترین مردم است. همانند حدیث شریف:
امام على عليه السلام: حَسْبُ المَرءِ ··· من عَقلِهِ إنصافُهُ مِن نَفسِهِ ··· و مِن إنصافِهِ قَبولُهُ الحَقَّ إذا بانَ لَهُ.
در خردمندى انسان همين بس كه از خود دادخواهى كند و انصاف به خرج دهد··· و در انصافدارى او همين بس كه هرگاه حقيقت برايش روشن شد، آن را بپذيرد. (کشف الغمه ،ج3 ،ص137)
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
احادیث کتاب #جهادالنفس شماره 84-4
8- باب وجوب فرمانبردارى از عقل و مخالفت نمودن با جهل و نادانى
در ادامه امام موسى بن جعفر عليه السّلام فرمود: ... و هر چيزى مركبى دارد و مركب عقل تواضع و فروتنى است و براى نادانيت همين بس كه بر چيزى سوار شوى كه از سوار شدن بر آن نهى شدهاى...
جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى، ص: 67
تبیین: سوار شدن بر مرکب، کنایهای به معنی انجام کار است؛ یعنی فرد صحیح نیست کاری که در شأن و جایگاه و تخصص او نیست را قبول کند.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
واقعه طف
کربلا از آغاز تا پایان
قسمت ۳۳
این حدسها چنین است که امام (ع) از عمر بن سعد خواسته تا هر دو سپاه را رها کنند و نزد یزید بروند! اما عمر بن سعد گفته است که ابن زیاد خانهام را منهدم میکند و املاکم را میگیرد. ابن اعثم گزارش مفصلترى آورده که در نهایت عمر بن سعد درخواست امام ع را در عدم جنگ با او نمى پذیرد و امام هم او را نفرین میکند. (130)
عمر بن سعد، بار دیگر خواسته امام یا خواسته ای به نقل از امام (ع) اما در واقع از خودش را به ابن زیاد منعکس کرد. از جمله آن که حسین حاضر است نزد یزید برود و با او بیعت کند یا به یکى از مرزها برود. متن نامه وى در منابع نقل شده و این که پس از طرح پیشنهادها نوشت: هذا لکم رضاً و للامّة صلاح.(131)(این سبب رضایت شما و اصلاح در امت اسلامی است)
ابن زیاد در حال پذیرفتن آن بود که شمر رأى او را زد و گفت: اگر حسین بن على از اینجا برود، به دست آوردن او دشوار است.(132) ابن زیاد سخن او را پذیرفت و شمر بن ذى الجوشن ضبابى را نزد عمر بن سعد فرستاد تا به حسین بن على(ع) بگوید: تنها راه، پذیرفتن حکم و فرمان ابن زیاد است. امام حسین(ع) از این سخن برآشفت و فرمود: أنزل على حکم ابن الزانیة؟ لا واللّه لاأفعل ، الموت دون ذلک و أحلى. (133)(آیا دستوری از فرزند زنی زانیه برایم آورده؟ بخدا قسم آن را انجام نمی دهم مرگ بهتر و شیرین تر است.)
ابن زیاد، به شمر گفت: اگر عمر بن سعد مصمم بر جنگ نیست، بگو تا کار فرماندهى را به تو بسپارد. (134)
130. الفتوح، ج 5، ص 164
131. تاریخ الطبرى، ج 5، ص 414
132. ترجمة الامام الحسین(ع) ص 69
133. الامامة و السیاسة، ج 2، ص 6
134. انساب الاشراف، ج 3، ص 182 ـ
183؛ تاریخ الطبرى، ج 5، صص 414 ـ 415؛ مناقب ابن شهرآشوب، ج 4، صص 97 ـ 98
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#هنر_و_معارف
عنه عليه السلام: إنّما جُعِلَ الجَماعَةُ و الاجتِماعُ إلى الصَّلاةِ لكَي يُعرَفَ مَن يُصَلِّي ممَّن لا يُصَلِّي، و مَن يَحفَظُ مَواقيتَ الصَّلاةِ مِمّن يُضَيِّعُ، و لَو لا ذلكَ لَم يُمكِنْ أحَدا أن يَشهَدَ على أحَدٍ بِصَلاحٍ؛ لأِنَّ مَن لَم يُصَلِّ في جَماعَةٍ فلا صلاةَ لَهُ بينَ المُسلمينَ؛ لأنَّ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله قالَ: لا صَلاةَ لِمَن لَم يُصَلِّ في المَسجِدِ مَع المُسلمينَ إلاّ مِن عِلَّةٍ .[علل الشرائع : 325/1.] امام صادق عليه السلام: جماعت و اجتماع كردن براى نماز، بدين سبب قرار داده شده است تا نماز خوان از بى نماز باز شناخته شود، و معلوم گردد چه كسى نماز را به وقتش مى خواند و چه كسى آن را ضايع مى كند ؛ اگر نماز جماعت نبود، هيچ كس نمى توانست به صلاح و پاكى كسى شهادت دهد ؛ زيرا كسى كه با جماعت نماز نخوانَد، از نظر مسلمانان بى نماز است ؛ چه اينكه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود : كسى كه بدون علت و عذرى نمازش را در مسجد با مسلمانان نگزارد نماز ندارد.
تبیین: هر کدام از اعمال دینی ممکن است دلایل بسیار زیادی داشته باشد. در برخی روایات دلایلی برای برخی اعمال دینی ذکر میشود؛ اما باید توجه داشت این تعلیلها، تنها علت تشریع این اعمال نیست. همانند این حدیث که حداقل میدانیم نماز در وهله اول برای دوری از شرک واجب شده است؛ اما در کنار فوائد اصلی میتوان مواردی چون تشکیل فرهنگ دینی و مشارکت همگانی و ارتباط مومنان و ... را نیز برشمرد.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
واقعه طف
کربلا از آغاز تا پایان
قسمت ۳۴
تصمیم بر جنگ از عصر تاسوعا
شمر عصر روز پنج شنبه نهم محرم وارد کربلا شد (برخى جمعه را نهم محرم میدانند) و آخرین پیام ابن زیاد را به عمر بن سعد داد. (135) عمر بن سعد، شمر را به خاطر این اقدامش که رأى ابن زیاد را زده، سرزنش کرد و گفت: لایستسلم واللّه الحسین، به خدا سوگند حسین تسلیم نخواهد شد و حتما جنگ صورت خواهد گرفت. نه، من فرماندهى میکنم و تو فرمانده نیروهاى پیاده باش. (136) عمر بن سعد پیغام ابن زیاد را براى تسلیم محض شدن به امام حسین(ع) فرستاد و حضرت فرمود: و اللّه لا أضع یدى فى ید ابن مرجانة ابدا. (137) (به خدا قسم دست بیعت در دست پسر مرجانه نمی گذارم)
در این وقت شمر که از طایفه بنى کلاب بود ـ و ام البنین هم از همین طایفه ـ اماننامهای برای عباس و برادرانش آورد. عباس پاسخ داد: لاحاجة لنا فى أمانکم، أمان الله خیر من أمان ابن سمیة. (138) (احتیاجی به امان نامه شما ندارم. امان نامه الهي خیر من است نه امان پسر سمیه)
در نقلى دیگر آمده است که خود شمر اماننامه را به کربلا آورد و چهار برادر پاسخ دادند: لعنک الله و لعن أمانک، أتؤمننا و ابن بنت رسول الله لا أمان له. (139) (خدا تو را و امان تو را لعنت کند. آیا تو به ما امان میدهى و پسر دختر رسول خدا امان نداشته باشد.)
عصر تاسوعا ابن سعد سپاه کوفه را با فریاد یا خیل الله! ارکبى؛ای سپاه خدا سوار شوید! پس از نماز عصر به نبرد با امام حسین (ع) فرستاد. ملاقات عباس با دشمن همراه بیست نفر از سپاهیان امام (ع) از جمله زُهَیر بن قین و حبیب بن مظاهر صورت گرفت. شخصى به زهیر گفت: تو عثمانى مذهب بودى؟ زهیر گفت: البته من نامه ننوشتم، اما وقتى دیدم شما به او خیانت کرده، نقض عهد نموده و میل به دنیا پیدا کردید، وظیفه خود دانستم از او حمایت کنم و در حزب او قرار گیرم تا حقى را که شما از رسول الله (ص) ضایع کرده اید، حفظ کنم. (140)
135. ترجمة الامام الحسین(ع) ص 70
136. تاریخ الطبرى، ج 5، ص 416؛ الارشاد، ج 2، ص 89
137. تذکرة الخواص، صص 141 ـ 142
138. تاریخ الطبرى، ج 5، ص 415
139. انساب الاشراف، ج 3، ص 184
140. انساب الاشراف، ج 3، ص 184 ـ 185
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#اخلاق_در_قرآن
#قرآن_مهر
""وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا"" و کسانی که شهادت به باطل نمیدهند (و در مجالس باطل شرکت نمیکنند)؛ و هنگامی که با لغو و بیهودگی برخورد کنند، بزرگوارانه از آن میگذرند.فرقان 72.
آیه در آئینه روایات:
امام صادق فرمودند: خداوند بر گوش واجب کرده که از گوشدادن به حرام پاک بماند و از هرآنچه که حلال نیست و حرام شمرده شده و موجب خشم اوست دوری گزیند. و اینگونه در کتابش فرمود: وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً، که منظور از نشان ایمان، گوش ندادن به غیر حلال است که خداوند بر گوشها واجب کرده است. تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۹۸
تبیین:
در روایات ذیل این آیه به برخی گناهان اشاره شده است؛ اما اینها مصادیقی برای دو حالتی است که برای تقابل انتخاب شده است. از یک سو "الزور" که به معنی نمایاندن باطل در لباس حق است (دروغ و هر كار باطل و بيهوده) و همچنین "اللغو" که باز هم کاری بیهوده است و در مقابل آن رفتار بزرگوارانه عبادالرحمن که بیاعتنایی و گذر نمودن است. (همانند آیه اول که از مشی فروتنانه آنان و گذشتن از جاهلان فرمود)
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#تقویم_قرآنی_حدیثی
چهارشنبه 10 مرداد 1403
الأربعاء 25 محرم 1446
شهادت امام سجاد و آغاز امامت امام باقر علیهما السلام (94 قمری)
""يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا ۚ اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ"" ای کسانی که ایمان آوردهاید! همواره برای خدا قیام کنید، و از روی عدالت، گواهی دهید! دشمنی با جمعیّتی، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است! و از (معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام میدهید، با خبر است! 8سوره مائده.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat👈 لینک معرفی کانال