چند مغالطه در بحث نیاز بشر به دین
✍️مصطفی ملکیان:
🔹دین نیز از مخترعاتِ انسان است. منظور از مخترع بودن دین، جعلی بودن آن نیست؛ بلکه بدین معناست که مثل خط و زبان میماند، تا بشر به دین، احساس نیاز نکند، دین بهوجود نمیآید یا اگر هم بهوجود آمد، زمانیکه به آن احساس نیاز نکنند، از بین خواهد رفت. البته اینکه دین از مقولۀ مخترعات است، هیچ وهنی برای دین بهحساب نمیآید. اگر مخترع بودن زبان، برای زبان وهن است؛ پس مخترع بودن دین نیز برای دین، باید وهن بهحساب آید، آن نیست و بهتبع این هم نیست.
🔹لذا تا هر مرحله، از مراحل تاریخ که دین وجود دارد، باید بفهمید هنوز بشر به دین، احتیاج دارد. همانطور دربارۀ خط، تا وقتی در جهان هست، باید یقین کنید بشر به خط احتیاج دارد و از غیر از خط، آن احتیاج، برآوردهشدنی نیست. تا وقتی هم که دین وجود دارد، بدانید نیازی هست که آن نیاز هنوز هم از دین برآورده میشود. یعنی اولاً نیازی هست که دین آنرا برمیآورد و ثانیاً هیچ پدیدۀ دیگری آن نیاز را مثل دین برآورده نمیکند. وگرنه دلیل نداشت دین وجود پیدا بکند و به وجود خود ادامه بدهد.
❇️ تأثیر دین بر منش آدمی | جلسۀ اول
نقددیدگاه آقای ملکیان
فنایی اشکوری:
✍️اولا: اینکه دین از مخترعات انسان است یک مدعا و یک نظر است که در اینجا بدون هیج توجیهی قطعی و مسلم فرض شده است. دست کم در اینجا دلیلی برای آن ذکر نشده است. نظر مقابل که نظر خود دینداران است این است که دین حق اختراع انسان نیست، بلکه تشریع خداوند است. شمااین نظر را ابطال نکردید و صرفا عقیده خود را به صورت اصلی مسلم بیان کردید. بنابراین اصل مدعا بی پایه و اثبات نشده است.
📌ثانیا : قیاس دین به خط و زبان قیاس مع الفارق است. خط و زبان اموری انشایی و قرار دادی هستند و ادعای کشف و بیان واقع (truth claim) ندارند، برخلاف دین که مدعی بیان حقیقت است. از این نظر دین مثل علم و فلسفه است که مدعی بیان واقع است، نه صرفا امری قراردادی یا ابزاری برای رفع نیازی مثل زبان و خط.
📌ثالثا :وجودداشتن چیزی دلیل معتبری برای نیاز به آن نیست. مواد مخدر هم وجود دارد، ظلم و ستم هم در تاریخ بشر همواره بوده است، خرافات هم همیشه بوده است، اما بشر به آن ها نیاز ندارد؛ بلکه صلاح بشر در این است که آنها نباشند. بین خواسته و نیاز فرق است. بسیار رخ می دهد که فرد یا جمعی چیزی را می خواهد و آن را تولید می کند و بدست می آورد، اما در واقع نیازی به آن ندارد، بلکه ای بسا برایش مضر هم باشد، مانند همان مواد مخدر. البته بشر به دین نیاز دارد و دین هم وجود خواهد داشت، اما صرف وجود داشتنش دلیل و نشان نیاز بشر نیست. از نگاه خود ادیان الهی بشر به دین نیازمند است و سعادتش در گرو دینداری است، چه به این نیاز توجه داشته باشد و به آن ترتیب اثر بدهد چه از آن غافل باشد و یا حتی آن را انکار کند و با آن بستیزد. دیدگاه دینی این است که خداوند دین را برای پاسخ به نیاز حقیقی بشر ارسال کرده است، چنانکه رزق مورد نیاز برای حیات بشر را خلق کرده است.
📌رابعا: اگر دیدیم بشر به چیزی نیاز دارد و آن چیز هم وجود دارد، نمی توانیم نتیجه بگیریم که لزوما بشر خود آن را اختراع کرده است. بشر به آب و هوا هم نیاز دارد و آنها هم وجود دارند، اما میدانیم که بشر آب و هوا را خلق نکرده است، چنانکه برخی از نیازمندی هایش را هم خود اختراع کرده است مانند تمام مصنوعاتی که از آن استفاده می کنیم. پس برای اینکه بدانیم چیزی مصنوع انسان است یا نیست صرف وجود داشتن آن چیز و نیاز داشتن کافی نیست. دلیلی دیگری لازم است.
📌خامسا: اعراض بشر از چیزی و از بین رفتن چیزی لزوما دلیلی بر آن نیست که بشر به آن نیاز ندارد. بشر ممکن است از روی جهل و یا هوای نفس چیزی را که سخت به آن نیازمند است کنار نهد. اعراض از چیزی حداکثر می تواند دلیلی باشد بر عدم احساس نیاز به آن چیز. و می دانیم که فرق است بین عدم احساس نیاز به چیزی و نیاز نداشتن به آن چیز. یک کودک بیمار ممکن است احساس نیاز به مصرف یک داروی تلخ را نداشته باشد و از آن بیزار باشد، اما ممکن است شدیدا به آن دارو نیازمند باشد و حیاتش وابسته به مصرف آن دارو باشد.
#معارف_اعتقادی👇🌷
https://eitaa.com/ehyakalam
⁉️ آيا قصاص بر خلاف عقل و عواطف انسانى است؟
📌گروهى كه بدون تأمل، بعضى از مسائل جزائى اسلام را مورد انتقاد قرار داده اند به خصوص درباره مسأله قصاص سروصدا راه انداخته مى گويند:
۱. جنايتى كه قاتل مرتكب شده بيش از اين نيست كه انسانى را از بين برده است، ولى شما به هنگام قصاص همين عمل را تكرار مى كنيد!.
۲ .قصاص جز انتقامجوئى و قساوت نيست، اين صفت ناپسند را بايد با تربيت صحيح از ميان مردم برداشت، در حالى كه طرفداران قصاص هر روز به اين صفت ناپسند انتقامجوئى روح تازه اى مى دمند!
۳. آدمكشى گناهى نيست كه از اشخاص عادى يا سالم سرزند، حتماً قاتل از نظر روانى مبتلا به بيمارى است، و بايد معالجه شود، و قصاص دواى چنين بيمارانى نمى تواند باشد.
۴ . مسائلى كه مربوط به نظام اجتماعى است بايد دوش به دوش اجتماع رشد كند، بنابراين قانونى كه در هزار و چهارصد سال پيش از اين پياده مى شده نبايد در اجتماع امروز عملى شود!
۵ .آيا بهتر نيست به جاى قصاص، قاتلان را زندانى كنيم و با كار اجبارى از وجود آنها به نفع اجتماع استفاده نمائيم با اين عمل هم اجتماع از شر آنان محفوظ مى ماند، و هم از
وجود آنها حتى المقدور استفاده مى شود.
اينها خلاصه اعتراضاتى است كه پيرامون مسأله قصاص مطرح مى شود.
📌دقت در آيات قصاص در قرآن مجيد جواب اين اشكالات را روشن مى سازد (ولكم فى القصاص حياة يا اولى الالباب).
زيرا از بين بردن افراد مزاحم و خطرناك گاه بهترين وسيله براى رشد و تكامل اجتماع است، و چون در اينگونه موارد مسأله قصاص ضامن حيات و ادامه بقا مى باشد شايد از اين رو قصاص به عنوان غريزه در نهاد انسان گذارده شده است.
🔵نظام طب، كشاورزى، دامدارى همه و همه روى اين اصل عقلى (حذف موجود خطرناك و مزاحم) بنا شده زيرا مى بينيم به خاطر حفظ بدن، عضو فاسد را قطع مى كنند، و يا به خاطر نمو گياه شاخه هاى مضر و مزاحم را مى برند، كسانى كه كشتن قاتل را فقدان فرد ديگرى مى دانند تنها ديد انفرادى دارند، اگر صلاح اجتماع را در نظر بگيرند و بدانند اجراى قصاص چه نقشى در حفاظت و تربيت ساير افراد دارد در گفتار خود تجديد نظر مى كنند، از بين بردن اين افراد خونريز در اجتماع همانند قطع كردن و از بين بردن عضو و شاخه مزاحم و مضر است كه به حكم عقل بايد آن را قطع كرد، و ناگفته پيدا است كه تاكنون هيچكس به قطع شاخهها و عضوهاى فاسد و مضر اعتراض نكرده است، اين در مورد ايراد اول.
🔵در مورد ايراد دوم بايد توجه داشت كه اصولا تشريع قصاص هيچگونه ارتباطى با مسأله انتقامجوئى ندارد، زيرا انتقام به معنى فرونشاندن آتش غضب به خاطر يك مسأله شخصى است، در حالى كه قصاص به منظور پيشگيرى از تكرار ظلم و ستم بر اجتماع است و هدف آن عدالتخواهى و حمايت از ساير افراد بى گناه مى باشد.
#ادامه
🔵در مورد ايراد سوم كه قاتل حتماً مبتلا به مرض روانى است و از اشخاص عادى ممكن نيست چنين جنايتى سر بزند، بايد گفت: در بعضى موارد اين سخن صحيح است و اسلام هم در چنين صورتهائى براى قاتل ديوانه يا مثل آن حكم قصاص نياورده است، اما نمى توان مريض بودن قاتل را به عنوان يك قانون و راه عذر عرضه داشت، زيرا فسادى كه اين طرح به بار مى آورد و جرأتيكه به جنايتكاران اجتماع مى دهد براى هيچكس قابل ترديد نيست، و اگر استدلال در
مورد قاتل صحيح باشد در مورد تمام متجاوزان و كسانى كه به حقوق ديگران تعدى مى كنند نيز بايد صحيح باشد، زيرا آدمى كه داراى سلامت كامل عقل است هرگز بديگران تجاوز نمى كند، و به اين ترتيب تمام قوانين جزائى را بايد از ميان برداشت، و همه متعديان و متجاوزان را به جاى زندان و مجازات به بيمارستانهاى روانى روانه كرد.
🔵اما اينكه: رشد اجتماع قانون قصاص را نمى پذيرد و قصاص تنها در اجتماعات قديم نقشى داشته اما الان قصاص را حكمى خلاف وجدان مى دانند كه بايد حذف شود پاسخ آن يك جمله است و آن اينكه:
ادعاى مزبور در برابر توسعه وحشتناك جنايات در دنياى امروز و آمار كشتارهاى
ميدان هاى نبرد و غير آن ادعاى بى ارزشى است، و به خيالبافى شبيه تر است، و به فرض كه چنين دنيائى به وجود آمد، اسلام هم قانون عفو را در كنار قصاص گذارده و هرگز قصاص را راه منحصر معرفى نكرده است، مسلماً در چنان محيطى خود مردم ترجيح خواهند داد كه قاتل را عفو كنند، اما در دنياى كنونى كه جناياتش تحت لفافه هاى گوناگون قطعاً از گذشته بيشتر و وحشيانه تر است حذف اين قانون جز اينكه دامنه جنايات را گسترش دهد اثرى ندارد.
🔵و در مورد ايراد پنجم بايد توجه داشت كه هدف از قصاص همانطور كه قرآن تصريح مى كند حفظ حيات عمومى اجتماع و پيشگيرى از تكرار قتل و جنايات است، مسلماً زندان نمى تواند اثر قابل توجهى داشته باشد (آنهم زندانهاى كنونى كه وضع آن از بسيارى از منازل جنايتكاران بهتر است) و به همين دليل در كشورهائى كه حكم اعدام لغو شده در مدت كوتاهى آمار قتل و جنايت فزونى گرفته، به خصوص اگر حكم زندانى افراد طبق معمول در معرض بخشودگى باشد كه در اينصورت جنايتكاران با فكرى آسوده تر و خيالى راحت تر دست به جنايت مى زنند. (۱)
۱ تفسير نمونه ۱/۶۰۷
#شبهه
#معارف_اعتقادی👇🌷
https://eitaa.com/ehyakalam
⁉️⁉️
یه عالمه شبهات اعتقادی تو ذهنتون هست و جوابی براشون ندارید😳
⁉️⁉️⁉️
دوست دارید وقتی تو یه جمع نشستید و عقایدتون رو زیر سوال بردند بتونید از عقایدتون دفاع کنید 😊
با کانال #معارف_اعتقادی و گروه #پرسمان_فرزانگان همراه باشید تا به پاسخ شبهات و سوالاتتون برسید.
💫تبیین آموزه های اعتقادی دین اسلام
💫ارتقاء سطح معرفتی و فکری جامعه
💫پاسخگویی به سوالات و شبهات اعتقادی
💫نقد فرقه ها و جریان های فکری انحرافی
💫معرفی کتب اعتقادی و معرفی مراکز فعال
درعرصه اعتقادات🌷🌷🌷
👇👇👇
کانال #معارف_اعتقادی👇🌷
https://eitaa.com/ehyakalam
گروه #پرسمان_اعتقادی👇🌷
https://eitaa.com/joinchat/1120272523Cfbc7256076
گروه#پرسمان_اعتقادی روبیکا👇🌷
https://rubika.ir/joing/CIJGBFGE0OBSVRRJZJCIKLMECEWOTCZI
🔺پیام خوانندگان کتاب #ترگل
▫️بیست دلیل عقلی برای حجاب
ترگل فوق العادست، من جواب تمام سوالهامو از این کتاب گرفتم...
دریافت فایل کتاب ترگل👇
eitaa.com/joinchat/3540123659C99964b6104
👌چه پویش زیبایی در مدارس کشور شکل گرفته شما هم میتوانید به این پویش بپیوندید...
#معارف_اعتقادی👇🌷
https://eitaa.com/ehyakalam
در باب اسلام و روشنفکری دینی.pdf
139.4K
✔️مقاله ای متفاوت از آقای دکتر ابولقاسم فنایی
✔️ فنایی که سالهاست در سایه گفتمان روشنفکری دینی تنفس کرده و قلم می زند به تازگی مقاله ای نوشته و در آن چالشهایی اساسی در برابر برخی روشنفکران دینی قرار داده است .
#معارف_اعتقادی👇🌷
https://eitaa.com/ehyakalam
1_768647880.pdf
12.8M
نسخهی پیدیاف سه کتاب کاربردی؛
▫️ترگل (دلایل عقلی حجاب)
پرشمارهترین کتاب حجاب در سالهای اخیر.
▫️شاخه نبات (کنترل شهوت و نگاه)
▫️اینترنت پاک
(سالمسازی اینترنت برای کودکان)
⚠️📱 گروه #روبیکا مجموعه پرسمان اعتقادی راه اندازی شد
🍃منتظر حضور سبزتان هستیم🌷👇
https://rubika.ir/joing/CIJGBFGE0OBSVRRJZJCIKLMECEWOTCZI
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
مناظره حجتالاسلام #کهرمی و حسن آقامیری درباره گشتارشاد و مهسا امینی
🔻به نظرتون کسی که حرف حسابی و منطقی بزنه ، لازمه اینقدر فحش بده؟
https://eitaa.com/ehyakalam
#معارف_اعتقادی
🟢 معنای وحدت اسلامی چیست؟
🔹معتقدین به اندیشه وحدت اسلامی میگویند هیچ ضرورتی ایجاب نمیکند که مسلمین به خاطر اتحاد اسلامی، صلح و مصالحه و گذشتی در مورد اصول یا فروع مذهبی خود بنمایند، همچنانکه ایجاب نمیکند که مسلمین درباره اصول و فروع اختلافی فیمابین بحث و استدلال نکنند و کتاب ننویسند.
🔸 تنها چیزی که وحدت اسلامی، از این نظر، ایجاب میکند، این است که مسلمین - برای اینکه احساسات کینهتوزی در میانشان پیدا نشود یا شعلهور نگردد - متانت را حفظ کنند، یکدیگر را سبّ و شتم ننمایند، به یکدیگر تهمت نزنند و دروغ نبندند، منطق یکدیگر را مسخره نکنند و بالاخره عواطف یکدیگر را مجروح نسازند و از حدود منطق و استدلال خارج نشوند و در حقیقت - لااقل- حدودی را که اسلام در دعوت غیرمسلمان به اسلام لازم دانسته است، درباره خودشان رعایت کنند: ادْعُ الی سَبیلِ رَبِّک بِالْحِکمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتی هِی احْسَنُ. (نحل/۱۲۵)
🔹 نتیجه آنکه منظور علمای روشنفکر اسلامی از وحدت اسلامی، حصر مذاهب به یک مذهب و یا اخذ مشترکات مذاهب و طرد مفترقات آنها و ایجاد مذهبی جدید که نه معقول و منطقی است و نه مطلوب و عملی، نیست؛ منظور از وحدت اسلامی متشکل شدن مسلمین است در یک صف در برابر دشمنان مشترکشان.
📒 استاد مطهری، شش مقاله، مقاله الغدیر و وحدت
#معارف_اعتقادی👇🌷
https://eitaa.com/ehyakalam
💢 اهمیت مداومت در کارها
💠 امام علی علیه السلام فرمودند:
🍃 قلِيلٌ تَدُومُ عَلَيْهِ، أَرْجَى مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ.
🔹 چيز اندكى كه بر آن مداومت كنى، بهتر است از بسيارى كه از آن خسته گردى.
📚 حکمت 278 نهج البلاغه
#معارف_اعتقادی👇🌷
https://eitaa.com/ehyakalam
♨️حیا و حجاب تمدنی ایرانیان
📍ویل دورانت، تاریخنگار سرشناس غربی در کتاب تاریخ تمدن مینویسد:
"نقش پوشش و حجاب زنان در ایران باستان چنان برجسته است که میتوان ایران را منشاء اصلی پراکندن حجاب در جهان دانست." ج۲ ص۷۸
📍پررنگ بودن حجاب در بین اقوام ایرانی به قدری است که حتی این مورخ، اشتباها معتقد است که ایرانیان حجاب سختگیرانهای را بر اسلام تحمیل کردهاند!!! و مینویسد: "ارتباط عرب با ایران موجب رواج حجاب در قلمرو اسلام بود..." ج۴ ص۲۸۲
🇮🇷خائنان و دشمنان بدانند که مقولهی حیا و حجاب و غیرت ایرانی چنان ریشهدار است که نه قُلدریهای رضاخانی توانست خدشهای وارد کند و نه فریبهای #انگلیسی_سعودی میتواند!
#معارف_اعتقادی👇🌷
https://eitaa.com/ehyakalam