📚 #با_نهج_البلاغه درود خدا بر او، فرمود: با مردم آنگونه معاشرت كنيد، كه اگر مرديد بر شما اشك ريزند، و اگر زنده مانديد، با اشتياق سوى شما آيند. مى‌دانيم اسلام دينى اجتماعى است و آيات قرآن و روايات اسلامى به‌طور گسترده از معاشرت خوب با مردم سخن گفته است و روايات متواترى در اين باره در منابع حديث وارد شده. كلام امام عليه السلام در اينجا نيز ناظر به همين معناست مى‌فرمايد: «آن‌گونه با مردم معاشرت كنيد كه اگر بميريد بر مرگ شما اشك ريزند و اگر زنده مانيد به شما عشق ورزند»؛ (خَالِطُوا النَّاسَ‌ مُخَالَطَةً‌ إِنْ‌ مِتُّمْ‌ مَعَهَا بَكَوْا عَلَيْكُمْ‌، وَ إِنْ‌ عِشْتُمْ‌ حَنُّوا إِلَيْكُمْ‌) . اشاره به اين‌كه پيوند محبت و دوستى را از طريق برخورد خوب و نيكى و خدمت كردن به مردم آنچنان محكم كنيد كه شما را به منزلۀ نزديك‌ترين عزيزان خود بدانند؛ هرگاه از دست برويد جاى شما در ميان آنها خالى باشد؛ ولى در دل همواره از شما ياد كنند و بر عواطف و محبت‌هايى كه نسبت به آنها داشتيد اشك بريزند و در حال حيات پروانه‌وار گرد شما بگردند و از معاشرت با شما لذت ببرند. در واقع امام عليه السلام در اينجا مسئلۀ محبت و نيكى كردن به مردم را با دلالت التزامى و ذكر لوازم بيان فرموده است، زيرا اشك ريختن بعد از مرگ و عشق ورزيدن در حال حيات از لوازم قطعى محبت با مردم است. در حديثى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله حسن معاشرت با مردم، نشانۀ اسلام شمرده شده مى‌فرمايد: «أَحْسِنْ‌ مُصَاحَبَةَ‌ مَنْ‌ صَاحَبَكَ‌ تَكُنْ‌ مُسْلِماً؛ با كسى كه همنشين توست خوش‌رفتارى كن تا مسلمان باشى». در حديث ديگرى از امام امير مؤمنان عليه السلام مى‌خوانيم: «صٰاحِبِ‌ الْإخْوٰانَ‌ بِالْإحْسٰانِ‌ وَ تَغَمَّدْ ذُنُوبَهُمْ‌ بِالْغُفْرٰانِ‌؛ با برادران نيكى كن و گناهانشان را ببخش». امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد: «إِنَّهُ‌ لَيْسَ‌ مِنَّا مَنْ‌ لَمْ‌ يُحْسِنْ‌ صُحْبَةَ‌ مَنْ‌ صَحِبَهُ‌ وَ مُرَافَقَةَ‌ مَنْ‌ رَافَقَه؛ آن‌كس كه با دوستانش خوشرفتارى نكند و با رفيقش رفاقت نداشته باشد از ما نيست». اين دستورات كه نمونه‌هاى فراوان ديگرى نيز در روايات دارد بر خلاف چيزى است كه در دنياى مادى امروز معمول است؛ نه در زندگى با دوستان خود عشق مى‌ورزند و نه بعد از مرگشان بر آنها اشك مى‌ريزند، زيرا در دنياى مادى عواطف را درك نمى‌كنند و همواره دنبال منافع مادى خويشند. @eilebijnavand #دیاربیجنوند