حمیدرضا مطهری، پژوهشکده تاریخ و سیره: سلسله نشست‌های سبط النبی برگزار شد دومین نشست سلسله نشست‌های سبط النبی به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی(ع) از سوی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) با حضور حجت الاسلام و المسلمین حمیدرضا مطهری با عنوان «گروه‌ها و جریانات سیاسی اجتماعی دوران امام حسن مجتبی(ع)»، به صورت مجازی برگزار شد. دکتر مطهری گفت: یکی از مظلومیت‌هایی که به امام مجتبی(ع) نسبت داده شده، انتساب صلح به ایشان است. ایشان واقعا دنبال صلح با معاویه نبود، بلکه به معاویه نامه نوشتند و از او خواستند که به حکومت امام(ع) گردن نهند، اما او زیر بار نرفت. وی افزود: دلیل دیگر بر عدم تمایل امام(ع) به صلح با معاویه این بود که برخی جاسوسان معاویه در قلمرو حکومت امام دستگیر شدند و امام آنها را مجازات کردند و امام(ع) تصمیم به جنگ با معاویه داشتند تا از طریق نیروی نظامی او را مجبور به پذیرش حکومت کنند. اما کوفیان که از جنگ خسته شده‌اند امام(ع) را مجبور به پذیرش صلح کردند و معاویه هم با وجود تعهداتی که داده بود، به مفاد صلح‌نامه عمل نکرد. بنابراین واژه صلح امام حسن(ع) واژه درستی نیست و باید از تعبیر «صلح اجباری» استفاده کنیم. عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به گروه‌های حاضر در لشکر امام حسن(ع)، تصریح کرد: یک گروه، شیعیان بودند که امام(ع) برای حفظ جان ایشان مجبور به صلح شدند. گروه دیگر سپاهیان امام(ع) خوارجی بودند که در جنگ با امام علی(ع) حضور داشتند و نهایتاً ایشان را شهید کردند؛ حضور اینها در سپاه امام حسن(ع) به خاطر بغض و دشمنی با معاویه بود، نه به خاطر حمایت از امام حسن مجتبی(ع

حمیدرضا مطهری، پژوهشکده تاریخ و سیره: اینان حتی بعد از شنیدن صلح به امام حمله‌ور شدند و امام(ع) را مجروح کردند. گروه بعدی، سران قبائل بودند که در سپاه امام حسن(ع) حضور داشتند و وقتی رئیس قبیله از سپاه امام(ع) جدا می‌شد، پیروان آنها هم انگیزه ای برای ماندن نداشتند. این وضعیت در جامعه عربی از دوران قبل از اسلام وجود داشت و پیامبر(ص) تلاش کردند تا این سنت جاهلی را از بین ببرند ولی مع الاسف بعد از رحلت رسول خدا(ص) این مسئله دوباره اوج گرفت و در جریانهای مختلف از جمله دوران امام مجتبی(ع) خود را نشان داد. بعدها در جریان قیام امام حسین(ع) و حضور مسلم بن عقیل ور کوفه هم مسئله قبیله‌گرایی را شاهد بودیم. استاد تاریخ اسلام حوزه علمیه قم افزود: عبیدالله بن عباس که پسر عموی امام مجتبی(ع) بود، وقتی از لشکر ایشان جدا شد، دوسوم سپاه امام(ع) یعنی هشت هزار نفر از امام(ع) جدا شدند و ضربه سنگینی بر لشکر امام(ع) وارد شد. گروه دیگری هم که در لشکر امام حضور داشتند، پیروان بنی امیه و به اصطلاح حزب عثمانی بودند و شاید همین‌ها بودند که به معاویه نامه نوشتند و گفتند حاضرند امام(ع) را دست بسته تحویل او بدهند. رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) گفت: معاویه با تطمیع یاران امام(ع)، بیشترین ضربه را به سپاه امام مجتبی(ع) زد. البته ناگفته نماند که معاویه برخی از یاران امام حسن(ع) مثل قیس بن سعد را نتوانست به هیچ قیمتی همراه خود کند و قیس بن سعد به امام(ع) وفادار ماند، همانطور که در دوره امام علی(ع) هم دست از یاری امام(ع) برنداشت و نسل و نوادگان او هم در دوره‌های بعد جزء ارادتمندان به اهل بیت(ع) باقی ماندند. امام حسن(ع) با چنین وضعی مواجه شدند. با رفتن عبیدالله ابن عباس ، سپاه ایشان از هم پاشیده و خود امام تم هدف حمله خوارج قرار گرفت. در چنین حالتی پیشنهاد صلح معاویه رسید اما با حالت مجروح و بهم ریختگی سپاه باز زیربار صلح نرفتند و از کوفیان مشورت خواستند و به مردم تأکید کردند معاویه پیشنهاد صلحی را داده که خیری در آن نیست (از همین تعبیر امام نیز درمی‌یابیم که آن حضرت باز تمایلی به صلح نداشتند) و از مردم کوفه خواستند که برای جنگ با معاویه بپاخیزند، ولی آنها تمایلی نشان ندادند و فریاد صلح سر دادند، لذا صلح تحمیل شد.

درباره حدیث مشهور بشارت به ربیع استاد یدالله مقدسی این سخن مشهور؛ تنها در کتاب الرواشح السماوية ص201 ـ 202) مرحوم ميرداماد (1041ق) آمده است. در منبع دیگری نقل نشده است. او می‌گوید: «و وقع فى كتاب النجم للافليشى‏ ... و ممّا يجرى فى كلام النّاس معزوّا الى النّبى صلّى اللّه عليه و آله قولهم: ... و من بشّرنى بخروج صفر بشّرته‏ بالجنّة ... از سخن‌های منسوب به پیامبر احادیث ... است» که در ادامه این عبارت من بشّرنى بخروج صفر بشّرته‏ بالجنّة را در کنار برخی احادیث دیگر نقل کرده که افليشى از عالمان اهل سنت، آنها را به عنوان احادیث موضوعه (جعلی) آورده است؛ ولی میرداماد می‌گوید: «برخی از این احادیث نبوی صحیح و برخی نیز از ائمه ع نقل شده اند، بعضی هم موضوع هستند». وی به احادیث موضوع تصریح ندارد که کدام است؛ ولی از سیاق عبارت میرداماد بر می‌آید که حدیث موضوع همین حدیث «من بشّرنى بخروج صفر بشّرته‏ بالجنّة» و عبارت «خیر خلّکم خلّ خمرکم» است که در ادامه همان صفحه آمده است. به هر روی تعبیر «من بشّرنى بخروج صفر بشّرته‏ بالجنّة» به عنوان حدیث نبوی مستندی ندارد. الرواشح السماوية في شرح الأحاديث الإمامية (کتاب رجالی)؛ محمدباقر بن محمد ميرداماد (1041ق)، ۱۴۱۱ق.

سلسله نشست‌های پیامبر رحمت برگزار می‌شود به مناسبت میلاد با سعادت رسول اکرم(ص)، از سوی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) سلسله نشست‌هایی با عنوان «سلسله نشست‌های پیامبر رحمت» برگزار می‌گردد. سلسله نشست‌های پیامبر رحمت با حضور شش کارشناس با موضوعات «حقوق کارگزاران در حکومت نبوی(ص)»؛ «حقوق بشردوستانه در سیره نبوی (ص)»، «حقوق اقلیت‌ها در حکومت نبوی(ص)»؛ «حقوق همسران در پیشگیرانه‌های پیامبر(ص) در مسأله ازدواج»، «حقوق شهروندی در حکومت نبوی(ص)» و «حقوق زنان در سیره نبوی (ص)» از روز شنبه بیست و چهارم تا روز پنج شنبه بیست و نهم مهر ماه یکهزار و چهار صد برگزار خواهد شد. 💠لینک حضور: 🌐dte.bz/historyconf 🌐https://bbb01.dte.ir/b/vv2-jpi-207-uen 🌐tv.balagh.ir

✅پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام برگزار می کند. ⬅️سلسله نشست های پیامبر رحمت با حضور اساتید حوزه و دانشگاه ⬅️نشست اول: حقوق کارگزاران در حکومت نبوی(ص) 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر ذاکری ⏰زمان: شنبه بیست و چهارم مهر ماه 1400 ساعت 11 الی 12 💠لینک حضور: 🌐dte.bz/historyconf 🌐https://bbb01.dte.ir/b/vv2-jpi-207-uen 🌐tv.balagh.ir

✅پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام برگزار می کند. ⬅️سلسله نشست های پیامبر رحمت با حضور اساتید حوزه و دانشگاه ⬅️نشست دوم: حقوق بشردوستانه در سیره نبوی(ص) 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمیدرضا مطهری ⏰زمان: یکشنبه بیست و پنجم مهر ماه 1400 ساعت 11 الی 12 💠لینک حضور: 🌐dte.bz/historyconf 🌐https://bbb01.dte.ir/b/vv2-jpi-207-uen 🌐tv.balagh.ir

کتاب «تبیین جایگاه کوفیان در فرایند نهضت امام حسین(ع)» در نخستین دوره «دوسالانه کتاب عاشورا» برگزیده شد اختتامیه نخستین دوره «دوسالانه کتاب عاشورا»، در روز پنجشنبه ۲۲ مهرماه برگزار شد. در این مراسم که ویژه معرفی و تقدیر از برترین‌های کتاب‌های عاشورایی انتشار یافته در سال‌های ۹۸ و ۹۹ بود، از نوسندگان برتر این حوزه تقدیر به عمل آمد. کتاب «تبیین جایگاه کوفیان در فرایند نهضت امام حسین(ع)» اثر دکتر حسین قاضی خانی، عضو هیأت علمی و مدیر گروه تاریخ تشیع پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به عنوان اثر برگزیده معرفی شد. دکتر قاضی خانی در این کتاب آورده است: «در سخن از نقش کوفیان در حرکت امام حسین(ع)، گروهی این پیوند را چنان می‌بینند که حرکت امام(ع) از عدم بیعت تا شهادت را بر اساس آن تحلیل می‌کنند و در مقابل گروهی دیگر تنها بخشی از نهضت حضرت را در ارتباط با کوفیان قابل رصد می‌دانند. جایگاه کوفیان در فرایند نهضت حضرت با رویکردهای مختلفی قابل بررسی است و نگاه تاریخی به دلیل بازشناسی بستر شکل‌گیری واقعه جایگاه خاص خود را داراست. در این پژوهش با بهره گیری از روش تبین تاریخی که هدف از آن ورود به لایه‌هایی فراتر از پوسته‌ی رویین حوادث تاریخی در جهت فهم ژرفای وقایع است، ضمن فراچنگ آوردن داده‌ها، سراغ از چرایی رخ دادن حوادث گرفته می‌شود تا در این میان ضمن دست یابی به علت وقوع رویداد در محدوده‌ی گزارش‌های تاریخی به گونه‌ای داده‌های قابل اعتماد از دیگر داده‌ها نیز شناسایی گردند.

با توجه به تبیین تاریخی انجام شده مساله‌ی امتناع امام حسین(ع) از بیعت، در پیوند با کوفه نبوده است و ریشه در شایستگی امام حسین(ع) بر امر خلافت، رفتارهای معاویه و عدم لیاقت یزید در خلافت بر مسلمانان داشته است. پیوند کوفیان با قیام امام نیز به دلیل فشارهای حکومت اموی بر شیعیان کوفه، نالایقی یزید برای حکمرانی و جایگاه امام حسین(ع) به عنوان محور گرد آمدن شیعیان در کنار ایشان در مرحله مکّی حرکت امام(ع) صورت پذیرفته است. امام حسین(ع) که امر به معروف و نهی از منکر را هدف قیام خویش خوانده بود در راستای اصلاح جامعه بدان دلیل که تنها بارقه‌ی امید جهت یاری امام در راستای این اصلاح در کوفه دیده می‌شد مسیر کوفه را در پیش گرفت. در تبیین بازماندن کوفیان از یاری امام حسین(ع) پراکندگی طرفداران امام در میان قبائل کوفه نقشی اساسی دارد. همچنین بدان روی که برخی سران شیعه به هنگام حضور مسلم در کوفه در کنار وی گرد نیامدند با ورود عبیدالله به کوفه و جمع آمدن سران قبائل و اشراف کوفه نزد او، اوضاع کوفه به جانب طرفداران گروه اموی چرخید و در نهایت دستگیری هانی و حوادث مرتبط با آن گسیختگی انسجام شیعه در کوفه را به همراه آورد و عبیدالله توانست با کنترل شدید مسیرهای منتهی به کوفه مانع ارتباط گیری شیعیان و امام حسین(ع) و پیوستن طرفداران حضرت به ایشان گردد. تزلزل و سستی کوفیان در پای بندی به عهد خویش مبنی بر یاری امام نیز تحت تاثیر این حوادث بروز ویژه دارد. باید دانست در ترسیم چگونگی حرکت امام گزارش‌های تاریخی اهمیّتی دو چندان می‌یابند لذاست که اهتمام به بازخوانی گزارش‌های منابع کهن در راستای دست یازیدن به واقعیت تاریخی در این اثر نمود بارزی یافته است. اهمیّت بازخوانی گزارش‌ها زمانی بیشتر چهره نشان می‌دهد که در مواجهه با برخی دانسته‌های عمومی از وقایع پیرامونی این نهضت، خوانش جدیدی از آنها شکل می‌گیرد.»

لوح تقدیر دو سالانه کتاب عاشورا- دکتر قاضی خانی-1400.6.22

✅پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام برگزار می کند. ⬅️سلسله نشست های پیامبر رحمت با حضور اساتید حوزه و دانشگاه ⬅️نشست سوم: حقوق اقلیت‌ها در حکومت نبوی(ص) 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر مصطفی صادقی ⏰زمان: دوشنبه بیست و ششم مهر ماه 1400 ساعت 11 الی 12 💠لینک حضور: 🌐dte.bz/historyconf 🌐https://bbb01.dte.ir/b/vv2-jpi-207-uen 🌐tv.balagh.ir

✅پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام برگزار می کند. ⬅️سلسله نشست های پیامبر رحمت با حضور اساتید حوزه و دانشگاه ⬅️نشست چهارم: حقوق همسران در پیشگیرانه‌های پیامبر(ص) در مسأله ازدواج 👤ارائه دهنده: دکتر حسین قاضی خانی ⏰زمان: سه شنبه بیست و هفتم مهر ماه 1400 ساعت 11 الی 12 💠لینک حضور: 🌐dte.bz/historyconf 🌐https://bbb01.dte.ir/b/vv2-jpi-207-uen 🌐tv.balagh.ir

✅پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام برگزار می کند. ⬅️سلسله نشست های پیامبر رحمت با حضور اساتید حوزه و دانشگاه ⬅️نشست پنجم: حقوق شهروندی در حکومت نبوی(ص) 👤ارائه دهنده: دکتر سعید طاووسی مسرور ⏰زمان: چهار شنبه بیست و هشتم مهر ماه 1400 ساعت 11 الی 12 💠لینک حضور: 🌐dte.bz/historyconf 🌐https://bbb01.dte.ir/b/vv2-jpi-207-uen 🌐tv.balagh.ir

✅پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام برگزار می کند. ⬅️سلسله نشست های پیامبر رحمت با حضور اساتید حوزه و دانشگاه ⬅️نشست ششم: حقوق زنان در سیره پیامبر(ص) 👤ارائه دهنده: دکتر زهرا روح اللهی امیری ⏰زمان: پنج شنبه بیست و نهم مهر ماه 1400 ساعت 11 الی 12 💠لینک حضور: 🌐dte.bz/historyconf 🌐https://bbb01.dte.ir/b/vv2-jpi-207-uen 🌐tv.balagh.ir

حضور مدیر گروه فرهنگ و تمدن اسلامی در شبکه چهار سیما دکتر سید حسین فلاح زاده در برنامه درس گفتار، کاری از گروه فرهنگ و اندیشه شبکه چهار در ششمین قسمت با عنوان «بررسی تاریخ هخامنشیان تا سقوط ساسانیان» از روز چهارشنبه 28 مهر ماه تا روز سه شنبه 4 آبان ماه 1400 حضور خواهند یافت. درس گفتار مدیر گروه فرهنگ و تمدن اسلامی، هر روز از ساعت 20/17 شروع خواهد شد و بازپخش آن در روز بعد از ساعت 30/10 خواهد بود.

صوت نشست اول سلسله نشست‌های سبط النبی.

صوت نشست دوم سلسله نشست‌های سبط النبی.

صوت نشست سوم سلسله نشست‌های سبط النبی.

صوت نشست چهارم سلسله نشست‌های سبط النبی.

👇صوت نشست اول سلسله نشست‌های پیامبر رحمت👇

👇صوت نشست دوم سلسله نشست‌های پیامبر رحمت👇

👇صوت نشست سوم سلسله نشست‌های پیامبر رحمت👇

👇صوت نشست چهارم سلسله نشست‌های پیامبر رحمت👇