⚠️ بررسی فقهی محارب
♦️ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی:
#محاربه عبارت است از کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آنان، به نحوی که موجب #ناامنی در محیط گردد.
♦️ماده ۲۸۲ قانون مجازات اسلامی:
حد محاربه یکی از چهار مجازات زیر است:
اعدام
صلب (به دار آویختن)
قطع دست راست و پای چپ (انگشتان)
نفی بلد (تبعید)
♦️آیه محاربه:
«إِنَّمَا جَزَاء الَّذِينَ يُحَارِبُونَ الله وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُواْ أَوْ يُصَلَّبُواْ أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلافٍ أَوْ يُنفَوْاْ مِنَ الأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ» (۳۳) مائده
جزای کسانی که با خدا و پیامبرش جنگ میکنند و در زمین به فساد میکوشند، فقط آن است که کشته شوند یا بر دار گردند یا دستها و پاهایشان یکی از چپ و یکی از راست بریده شود یا از سرزمین خود تبعید شوند. اینها رسواییشان در این جهان است و در آخرت نیز به عذابی بزرگتر آیند.
✍ بین فقهای عظام شیعه در بین حکم محاربه ۲ نوع نظر و قول وجود دارد:
قول اول #تخییر است؛ یعنی اگر حکم کسی محارب باشد، به شدت کاری که کرده توجه نمیشود و قاضی میتواند حتی اگر فرد محارب کسی را به قتل نرسانده باشد، حکم اعدام او را بدهد. نیز میتواند هر کدام از ۴ روش فوق را اجرا کند که به این روش تخییر میگویند یعنی مخیر بودن قاضی در حکم.
این قول، نظر اکثر فقهای شیعه است و اکثرا آن را بر اساس ظاهر صریح آیه که (اَو) (به معنی یا) است و سایر روایت قبول کرده اند.
⬅️ قول دیگر #ترتیب است؛ یعنی بر اساس نوع جرمی که محارب مرتکب شده او را مجازات میکنند و حتما اعدام در آن نیست مثلا اگر کسی را کشته باشد اعدام میشود یا اگر مالی دزدیده باشد دست و پایش قطع میشود و اعدام نمیشود (بر خلاف قول تخییر که قاضی میتوانست اعدام نیز کند).
این قول نظر بعضی فقها مانند آیت الله العظمی #خویی و #صاحب_جواهر است.
بر اساس قول تخییر نیز بود که محسن شکاری با وجود اینکه کسی را نکشته بود اعدام شد.
⏹ در این زمینه نظر حضرت امام در #تحریر_الوسیله نیز بیان میکند که:
در حد محارب، بنا بر اقوی حاکم بین مجازات های ۴ گانه مخیر است. و بعید نیست که برای حاکم بهتر باشد که جنایت را ملاحظه کند و آنچه که مناسب باشد اختیار کند...(یعنی ترتیب) (ج ۲ تحریر بخش محاربه مسئله ۵).
همان طور که دیده شد امام خمینی نیز رعایت ترتیب را بد نمیداند، هرچند نظر فقهی ایشان نیز تخییر است.
#محسن_شکاری اولین حکم اجرا شده در زمینه اغتشاشات اخیر بود ولی سوالی که مطرح میشود این است که آیا این اعدام ها ادامه دار میشود(با توجه به اینکه بسیاری نیز کارهای شبیه وی انجام داده اند) یا اینکه مانند اعدام #سلطان_سکه استثنا خواهد بود و ادامه دار نمیشود؟
✍ منکبرنی
🆔️ @notifya