⁉️خوبان پارسی گوی یا #ترکان پارسی گوی؟
✍ دکتر خرمشاهی در شرح ابیات #حافظ(حافظ نامه ج ۱ ص ۱۳۶) بحث جالبی در این زمینه دارد که کدام یک از این ضبط های نسخ درست است.
وی مینویسد در بعضی نسخ به جای خوبان، ترکان آمده است.
ضبط خوبان پارسی گوی برابر است با نسخه قزوینی، خانلری و شرح سوده.
نسخه قدسی، عیوضی_بهروز، انجوی: ترکان #پارسی_گوی است.
چند شرح دیگر هم ترکان پارسی گوی را ترجیح داده اند. اما دلایل آن:
۱) خوبان فارسی و ایرانی، خواه نا خواه فارسی گو هستند و این فضیلتی نیست.
لطف معنی در این است که سخن از زیبا رویانی باشد که علاوه بر زیبایی، از هنر پارسی گویی نیز برخوردار باشند.
ترک فارسی گو همان ترک شیرازی است که در غزل ۳ اشاره شد.
مرحوم غنی هم همین نظر را دارد.
جاحظ میگوید لحن و لهجه معشوق هم بر زیبایی معشوق میافزاید(ترکانی که لهجه دارند).
۲) دلیل دوم رندان پارسا در مصرع دوم است. در اینجا پارسا به معنی پاکدامن نیست زیرا رند با صفاتی که در حافظ دارد نمیتواند پارسا باشد بلکه به معنی پارسی یعنی اهل فارس است.
حافظ در ابیات زیر نیز پارسایان را به معنی اهل فارس میداند:
تازیان را غم احوال گرانباران نیست/ پارسایان مددی تا خوش و آسان بروم
مرید طاعت بیگانگان مشو حافظ/ ولی معاشر رندان پارسا میباش
و علامه قزوینی تصریح کرده پارسایان یعنی اهل پارس.
https://eitaa.com/ejtemaiyatt