🔰عدم چاپ کتاب و عقب افتادگی ما
مسائل مختلفی در عقب افتادگی علمی ما مهم است، اما شاید کمتر عاملی به اهمیت«چاپ» در رشد علم در اروپا و عقب ماندگی علمی میان ما مهم باشد.
چاپ یک کتاب در هزار مجلد، تا تکثیر یک دستنوشته در یک یا چند نسخه در توزیع علم، نقش مهمی دارد.
حالا مروری بر تاریخ های زیر بفرمایید:
اولین کتاب چاپ در اروپا در سال 1455 میلادی توسط #گوتنبرگ (می گویند قبلش در چین هم بوده است)
اولین کتاب چاپ شده در عثمانی توسط یهود و #ارامنه در سال 1493 در حالی که مسلمانان ممنوع می دانستند و #ابراهیم_متفرقه اولین بار در سال 1729 چاپخانه ای در استانبول دایر کرد.
اولین کتاب چاپی در شبه قاره توسط پرتغالی ها در شهر #گوا به سال 1556 و اولین کتاب از سوی مسلمانان و هندی ها در شبه قاره در سال 1808
اولین کتاب چاپی در ایران (در چاپخانه ارامنه حوالی سال 1638 در #جلفای اصفهان) و اولین کتاب توسط مسلمانان در سال 1818 (1233 ق)
این تاریخ ها را با یکدیگر مقایسه کنید ببینید فاصله ما با اروپا چه قدر است. 1455 در اروپا و 1818 در ایران. یعنی 363 سه سال بعد. حدود چهار قرن. این همان مقدار عقب افتادگی ما را نشان می دهد.
این در حالی است که کتابهای چاپی از زمان #شاه_عباس (سلطنت از 1588 م ـ 996 ـ 1038ق) وارد ایران می شد.
در دوره شاهان بعدی هم کتابهای چاپی توسط خارجی ها به آنان اهدا می شد، اما نخستین بار در سال 1818 در دوره سلطنت #فتحعلی_شاه ما کتاب چاپ کردیم.
چه چیزی در سر ما بوده است که با چاپ موافقت نکرده ایم در حالی که از زمان #صفویه می توانستیم این کار را انجام دهیم؟
✍رسول جعفریان
https://eitaa.com/ejtemaiyatt
🔰خودکشی با تریاک
✍ خودکشی با خوردن #تریاک بسیار رایجتر از قتل با آن بود. هم در ایران و هم در هند #گورکانی که "مان بای" همسر اول سلطان جهانگیر در آنجا در سال ۱۶۰۵ به همین شیوه خودکشی کرد؛ بر اثر اندوه شدید به خاطر قیام پسرش و ضد شوهرش.
کسانی که میخواستند با تریاک خودکشی کنند، ابتدا تکه بزرگی تریاک و به دنبال آن مقداری سرکه میخوردند تا کسانی که در اطرافشان بودند، نتوانند با داروهای تهوعآور آنها را زنده نگه دارند و در حالتی شاد و راحت جان میدادند.
◽️عمادالدین شیرازی اشاره میکند که تریاک اگر با روغن کنجد در هم آمیزد بسیار مهلک میشود.
موارد متعددی از خودکشی با تریاک در اسناد عصر صفوی ثبت شده است.
▪️میرعبدالله یکی از مقامات بلندپایه در دوران شاه طهماسب در سال ۹۳۲ ق با تریاک خودکشی کرد.
▪️هلندیها یک مورد غم انگیز در اوایل قرن ۱۷ را در ارتباط با #صفی_قلی_میرزا پسر #شاه_عباس اول گزارش کردند که به دستور پدرش در فرح آباد کور شد. وقتی صفی قلی میرزا به اصفهان بازگشت پسر ۴ سالهاش را به دست خود خفه کرد چون میگفت سرنوشت بهتری از خودش نخواهد داشت و سپس با خوردن تریاک خودکشی کرد.
▪️در سال ۱۰۴۶ق بکتاش بیگ فرمانده کل سپاه صفوی که از بغداد دفاع میکرد پس از آنکه امیدش برای حفاظت از شهر و ممانعت از اشغال آن به دست عثمانیان رنگ باخت با خوردن تریاک خودکشی کرد.
▪️نقدعلی بیگ سفیر صفوی به انگلستان در سال ۱۰۳۷ق به علت افراط در خوردن تریاک جان سپرد زیرا میترسید به خاطر تخطی از دستوراتش در خارج از کشور ممکن است در بازگشت به ایران سرنوشت شومی در انتظارش باشد.
▪️وقتی در اواخر سال ۱۰۵۵ ق آغا پروانه را که خزانهدار میرزا #ساروتقی، صدراعظمی که هم در دوران #شاه_صفی وی و هم در دوران شاه #عباس_دوم در قدرت بود، فلک کردند و مورد انواع دیگر شکنجهها قرار دادند تا مجبورش کنند داراییهای اربابش را افشا کند، او هم با خوردن تریاک خودکشی کرد
زنانی که با شوهرشان اختلاف داشتند هم اغلب با خوردن تریاک به حیات خود پایان میدادند.
خودکشی با تریاک به عنوان شیوه مطلوب خاتمه دادن به زندگی خود تا قرن بیستم در ایران مشخصا در شهرهای بزرگ ادامه یافت و گفته میشود خصوصا تعداد قابل ملاحظهای از زنان هنوز به این شیوه خودکشی میکنند.
📔تفریحات ایرانیان، مسکرات و مخدرات از صفویه تا قاجاریه/ اثر رودی مته ترجمه مانی صالحی علامه ص ۱۵۲ و ۱۵۳
https://eitaa.com/ejtemaiyatt