نقل شده که :((خريد آرد باعث فقر مي گردد.)) آيااین روایت صحیح است وفلسفه آن چیست؟ پاسخ شيخ کليني در اصول کافي در ضمن  بابی با عنوان «باب فضل شراء الحنطة و الطعام»، فضيلت خريدن گندم و طعام، سه حديث از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل مي کند که در آنها به خريدن گندم توصيه شده و از خريدن آرد و نان نهي شده است. 1. عده اي از اصحاب از احمد بن محمد، از ابن محبوب، از نصر بن اسحاق کوفي، از عباد بن حبيب گفت: از امام صادق ـ عليه السلام ـ شنيدم مي گفت: ((خريدن گندم فقر را از بين مي برد و خريدن آرد موجب فقر مي شود. و خريدن نان از بين بردن مال است. مي گويد عرض کردم: خداوند حافظ شما باشد پس کسي که قدرت بر خريدن گندم ندارد چه کار کند، فرمود: اين حکم (ممانعت، نهي) براي کسي است که قدرت بر خريد گندم دارد ولي اين کار را نمي کند.))[1] در روايت ديگر از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل مي کند که حضرت فرمود: ((زماني که پولي و درهمي به دست آوردي با آن گندم بخر و اگر آرد بخري پول تو از دست رفته است.))[2] در روايت ديگر ابو صباح کناني از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل مي کند که حضرت فرمود: ((خريدن آرد مايه ذلت است و خريدن گندم مايه عزت و خريدن نان مايه فقر، پس پناه مي برم به خداوند از فقر و ناچيزي.))[3] از آنجا که گندم به عنوان يک کالاي واسطه است لذا خريد و فروش آن و مدت نگهداري آن و خطرات از بين رفتن آن نسبت به آرد و نان بيشتر است و آرد و نان به عنوان کالاي نهائي و مصرفي است لذا به خريدن آن و يا به تعبير ديگر به تجارت آن توصيه نمي شود. از آنجائيکه اين روايات در باب تجارت وارد شده اند لذا مي توان گفت ريسک تجاري درباره خريد آرد ونان  خطرناک است و در سطح وسيع مي توان به اين امر اشاره کرد که حضرت مي فرمايد اگر مي خواهي تجارت کني و کالا به کشور وارد کني آرد و نان وارد نکن و وابستگي کشور اسلامي را به بازارهاي بيرون بيشتر نکن و کالايي که نهايي است خريداري نکن و اگر مي خواهي کالا وارد کني کالاي واسطه اي وارد کن تا علاوه بر کم کردن وابستگي، اشتغال و توليد فزوني يافته و به تدريج کشور اسلامي به خودکفايي برسد.[4] و امروزه اگر به اين امر توجه شود مخصوصا در سطح کلان اگر آرد و نان خريداري و وارد کشور شود، چون اين دو کالا، کالاي نهايي و مصرفي هستند و هر چه سريعتر بايد مصرف شوند لذا کشور تبديل به يک کشور مصرفي و وابسته مي شود اما اگر توجه به خريد گندم که استفاده چند جانبه دارد و حتي مي توان با همان گندم اشتغال ايجاد کرد و دوباره آن را کاشت و برداشت کرد و به خودکفايي رسيد لذا امام چنين سفارشي را به مسلمانان کرده اند؛ تا جامعه مسلمان با عدم وابستگي به ديگر جوامع، احساس عزت و شخصيت و کرامت کنند. اين توجيه را مي توان در ميان جامعه و به افراد هم توسعه داد مخصوصا در جامعه اي که خودش اکثر ملزومات و مايحتاج خود را توليد مي کند لذا سفارش مي شود که سراغ کالاي مصرفي و نهايي مخصوصا کالائي که در همه حال مورد نياز بشر است نرود و سعي کند کالائي خريداري کند که دوام ماندگاري، قابل ايجاد ارزش افزوده در آن کالا بوده باشد. لذا حضرت مي فرمايد: اگر گندم بخري انگار پولت را در راه منفعت آور و سودآور هزينه کرده اي ولي اگر آرد و نان بخري بدين معني است که پولت را از دست داده اي چون کالائي که خريده اي مصرفي و نهائي است. بر اين اساس برخي فقهاي شيعه فتوا داده اند که خريد گندم مستحب است و خريد آرد کراهت دارد ولي خريد نان کراهتش شديدتر است.[5]  معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1ـ ترجمه و شرح اصول کافي، سيد هاشم رسولي محلاتي. 2ـ ترجمه و شرح اصول کافي، محمد باقر کمره اي.   [1]. شيخ کليني، الکافي، تحقيق غفاري، علي اکبر، دارالکتب الاسلاميه، 1367ش، ج5، ص167. [2]. همان، و شيخ طوسي، تهذيب الاحکام، دارالکتب الاسلاميه، 1365ش، ج7، ص162. [3]. کليني، همان، ج5، ص167، و طوسي همان. [4]. هادوي کاشاني، اصغر، موفقيت اقتصادي از دو نگاه، ماهنامه پاسدار اسلام، شماره هاي 243 ـ 244. [5]. شهيد اول، الدروس الشرعيه، قم، جامعه مدرسين، 1414ق، ج3، ص187. #نان #گندم #خرید #فقر