#چالش‌های_پیش‌روی_حدیث
🔰عنوان راویِ واقع در سند، #محرّف از عنوانی دیگر نباشد
توضیح آن که گاهی بر اثر تحریف، نام یک راوی به نام راوی دیگری تبدیل می‌شود. این #تحریف خود دو صورت دارد:
1⃣گاهی اسم تحریف شده، از قضا با نام راوی دیگری که دارای مصداقی عینی و واقعی است، اشتباه می‌شود؛ برای نمونه سند زیر را بنگرید: محمدبن یحیی، عن 👈أحمدبن محمد👉، عن احمدبن الحسن، عن عمروبن سعید... (الکافی ط-الإسلامیه، ج۳ ، ص۱۵۹)
در این سند، عنوان راوی #أحمدبن_محمد، یک عنوان تحریفی و محرَّف از #محمدبن_أحمد است. عنوان تحریفی، یعنی #أحمدبن_محمد ، از قضا دارای مصداقی عینی و خارجی است. (برای آگاهی از پاره‌ای توضیحات تفصیلی در این باره بنگرید به: الکافی ط-دارالحدیث، ج۵، ص۴۱۸، پانوشت۶[الظاهر وقوع التقدیم و التأخیر فی العنوان، و الصواب «محمدبن احمد»؛ فقد روی المصنف عن محمدبن یحیی، عن محمدبن احمد، عن احمدبن الحسن [بن عليّ] في عدد من الأسناد. و لم یثبت توسّط أحمدبن محمد بین محمدبن یحیی و احمدبن الحسن فی هذا الطریق المنتهی الی عماربن موسی. راجع: معجم رجال الحدیث، ج۱۴، ص۴۳۷_۴۳۸، و یوید ذلك أنّ الخبر رواه الشیخ الطوسی فی التهذیب، ج۱، ص۳۴۰، ح۹۹۷])
2⃣گاهی نیز اسم #تحریف شده، با نام راوی دیگری که دارای مصداق عینی و خارجی باشد، تشابه ندارد و از این رو اسم تحریف شده، مصداق واقعی و عینی نمی‌بابد؛ برای نمونه بنگرید: ⬅️أحمدبن محمد العاصمیّ عن 👈علی‌بن الحسن‌بن فضّال👉 عن علی‌بن أسباط ... (الکافی ط-الإسلامیه، ج۵،ص۳۹۱)
⬅️أحمدبن محمد العاصمیّ عن 👈علی‌بن الحسن التَّیْمِيِّ👉 عن علی‌بن أسباط ... (الکافی ط-الإسلامیه، ج۵، ص۳۱۸)
⬅️أحمدبن محمد العاصمي عن 👈علی‌بن الحسن👉 عن علی‌بن أسباط ... (الکافی ط-الإسلامیه، ج۶، ص۴۷)
⬅️أحمدبن محمد العاصمي عن 👈علی‌بن الحسن التیملی👉 عن علی‌بن أسباط ... (الکافی ط-الإسلامیه، ج۶، ص۶)
⬅️أحمدبن محمد العاصمي عن 👈علی‌بن الحسن السلمي👉 عن علی‌بن أسباط ... (الکافی ط-الإسلامیه، ج۴، ص۴۶۵)
⬅️أحمدبن محمد العاصمي عن 👈علی‌بن الحسن المیثمی👉 عن علي‌بن أسباط ... (الکافی ط-الإسلامیه، ج۷، ص۳۷۴)
در تمامی این اسناد، راوی دوم که از #أحمدبن_محمد_العاصمی از او روایت می‌کند، همان #علی‌بن_الحسن‌بن_فضّال است
در چهار سند نخست، عنوان راوی دوم، عنوانی واقعی و حقیقی است، ولی در دو سند آخر، این عنوان، عنوانی تحریفی است و دارای مصداق عینی و خارجی نیست، یعنی عناوین ِ«علي‌بن الحسن السُّلَمِي» و «علی‌بن الحسن المیثمي»؛ بلکه [عنوان] درست «علی‌بن الحسن التَّیْمُلِي» است (برای آگاهی از پاره‌ای توضیحات تفصیلی در این باره بنگرید به: الکافی ط-دارالحدیث، ج9، ص۳۶، پانوشت۷ [⬅️... و الصواب ما أثبتناه و علي‌بن الحسن التیمُلي هو عليّ‌بن الحسن‌بن فضّال. روی عنه أحمدبن محمد العاصمي في عدّة من الأسناد. لاحظ ما قدّمناه فی الکافي، ذیل ح۲۳۳۳]
و بنگرید به: الکافی ط-دارالحدیث، ج۱۴، ص۵۴۴، پانوشت۱۲[⬅️... و تقدّم غیر مرّة أنّ أحمدبن محمد العاصميّ یروی عن علي‌بن الحسن‌بن فضّال الذی یلقّب في بعض الأسناد بالتیمي أو التیمّلي و کلاهما صحیح. لاحظ ما قدّمناه الکافی ط-دارالحدیث، ذیل ح۲۳۳۳])
[حضرت استاد #حسینی_شیرازی ، در ذیل تعلیقه ، بر حدیث ۲۳۳۳ که الکافی ط-دارالحدیث، ج۳، ص۶۲۳، می‌باشد ، می‌فرمایند: در برخی نسخ و حاشیه «علی‌بن الحسن المیثمی» آمده است. و هو سهو؛ فإنّ علي‌بن الحسن الراوي عن محمدبن عبدالله بن زراه، هو علی‌بن الحسن‌بن فضال و هو یلقّب في اسناده تارة بالتیمي و أخری بالتیمُلي؛ لأنهم من موالي تیم اللّه، کما ورد في ترجمة أبیه. راجع: رجال النجاشی، ص۳۴، الرقم۷۲؛ رجال البرقی، ص۵۴؛ الفهرست للطوسی، ص۱۲۳، الرقم۱۶۴؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۱، ص۳۴۵، الرقم۸۰۱۶، و ص۳۴۶، الرقم۸۰۱۷ و ص۵۶۶؛ الأنساب للسمعانی، ج۱، ص۴۹۷_۴۹۸
👇👇👇👇👇
https://eitaa.com/Elal_alhadith
https://t.me/Elal_alhadith2
#چالش‌های_پیش‌روی_حدیث
🔰عنوان راویِ واقع در سند ، با عنوان راوی دیگر #مشترک نباشد
توضیح آنکه در بسیاری موارد، یک نام و عنوان ویژه، مصادیق چندی در میان راویان دارد. برای نمونه، راویان چندی با نام #أحمدبن_محمد یا #محمدبن_یحیی در سند روایات وجود دارند:
أحمدبن محمد #ابن‌عیسی_الأشعری، أحمدبن محمد #ابن‌خالد_برقی، أحمدبن محمد #ابن‌ابی‌نصر_بزنطی و جز اینان؛
یا محمدبن یحیی #العطار، محمدبن یحیی #الخزاز، محمدبن یحیی #الخثعمی و جز اینان.
در مواردی از این دست، اگر در سلسلهٔ سند، ویژگی‌های نسب شناختی راویان (ابن‌عیسی الأشعری، ابن‌خالد برقی و ابن‌ابی‌نصر بَزَنطِی یا العطّار، الخَزّاز و الخَثعَمی) یاد نشود، احتمال خلط بین مصادیق، وجود خواهد داشت.
برای آنکه کمی محسوس‌تر سخن گفته باشیم، نمونه‌ای شاهد می‌آوریم👈 به این روایت و سند آن توجه کنید:
علی‌بن ابراهیم، عن أبیه، عن ابن‌أبی‌نجران، عن عاصم‌بن حُمَیْد، عن #محمدبن_قیس، عن أبی‌جعفر علیه‌السلام قال: «قَضَی أمیرُالمؤمنین علیه‌السلام في رجل أَوْصَی لآخَرَ و المُوصَی له غائِبٌ فتُوُفِّيَ الذی أُوصِيَ له قَبْلَ المُوصِي، قال: الوصیّة لوارث الذی أُوْصِيَ له قال: و من أَوْصَی لأحد شاهداً کان أو غائباً فتُوُفِّيَ المُوصَی له قبْل المُوصِي، فالوصیّة لوارث الذی أُوصي له إلاّ أنْ یرجع في وصیّته قبل موته» (الکافی دارالحدیث، ج۱۳، صص۳۴۴-۳۴۵)
با رجوع به نگاشته‌های رجالی معلوم می‌شود که دست کم 👈 ۹ راوی به نام #محمدبن_قیس، شماره شده‌اند: محمّدبن قیس #أبوأحمد_الأسدی ، محمّدبن قیس‌بن #ابورَهم_الأشعری ، محمّدبن قیس #أبوعبداللّه_البَجَلی ، محمّدبن قیس #أبوعبداللّه_الأسدی ، محمّدبن قیس #أبونصر_الأسدی ، محمّدبن قیس #ابوقدامة و راویان دیگری با این نام. از میان این راویان، برخی ثقة، بعضی ضعیف، گروهی ممدوح و دسته‌ای نیز مجهول‌اند.
مرحوم شهید ثانی در مسالك الأفهام، پس از یاد کرد این روایت، بی‌آن که به رفع #اشتراک از عنوان #محمدبن_قیس بپردازد، این روایت را ضعیف می‌داند و می‌گوید: و هذه الروایة نصٌّ فی الباب لو تمَّ سندُها، إذ لایخفی أنّ #محمدبن_قیس الذی یروی عن الباقر علیه‌السلام #مشتركٌ بین الثقة و الضعیف و غیرهما، فکیف تُجعَل روایتُه مستند الحکم؟ إلّا أن یدّعوا جبرَها بالشهرة علی ما هو المشهور بینهم فی ذلك؛ و فیه ما فیه. (ج۶، ص۱۲۸)
⬅️ حال آن که اگر به طبقۀ این مجموعه از راویان که هر یک می‌تواند مصداق عنوان #محمدبن_قیس قرار گیرد، و آگاهانیدنی‌های راه یافته به یاد کرد آنان توجه شود، آشکار خواهد شد که تنها #محمدبن_قیس_أبوعبدالله_البَجَلی است که شیخ و استاد #عاصم‌بن_حمید است.(بنگرید به: نجاشی، الرجال، ش ۸۸۱)
پس با نظر داشت طبقۀ راوی و نیز شاگردان و مشایخ او، می‌توان از میان این ۹ راوی، مصداق آن را به درستی نمایان ساخت.
👇👇👇👇👇
https://eitaa.com/Elal_alhadith
https://t.me/Elal_alhadith2