🔴 #حوزه_تهران_باید_مستقل_شود (۱) این جمله، چند صباحی است که از زبان اصحاب #حوزه_تهران بسیار شنیده می‌شود و شاید بتوان ادعا کرد که دغدغه‌ی تعداد قابل توجهی از طلاب، اساتید و مدیران #حوزه_تهران است. اما آیا مسأله‌ی امروز #حوزه_تهران، #استقلال سازمانی آن از حوزه علمیه #قم است؟ #هویت_حوزه‌های_علمیه نسبت مشخصی با #جغرافیای_مکانی_و_زمانی آنها داشته است؛ منطقه‌ای که در آن قرار گرفته‌اند، نوع زندگی مردم، ملابسات سیاسی و اجتماعی خاص آن منطقه، همه در شکل‌گیری #هویت_یک_حوزه_علمیه مؤثر بوده است. درعین‌حال؛ این #هویت پیوند مشخصی با #اساتید آن حوزه و #شخصیت‌های_مؤثر_سیاسی‌اجتماعی حاضر در آن جغرافیا دارد. بی‌تردید هویت صدسال‌أخیر #حوزه_قم تحت تأثیر شخصیت حاج‌شیخ‌عبدالکریم‌حائری و آیةالله‌العظمی‌بروجردی و أخیراً امام‌راحل رحمةالله‌علیهم است، همان‌طور که هویت #حوزه_نجف در سال‌های أخیر، تحت تأثیر شخصیت آیات عظام حکیم و خویی رحمةالله‌علیهما است. #استقلال_هویتی_حوزه_علمیه ی یک منطقه‌ی جغرافیایی، نقش اساسی در #کارآمدی آن حوزه برای دستیابی به اهداف تشکیل آن - تفقه در دین و ترویج آن و تلاش برای حاکمیت دین بر ساحت زندگی - داشته و دارد. بررسی تاریخ به خوبی نشان می‌دهد هویت حوزه قم در بین دهه‌های سی و چهل شمسی تا چه اندازه در تحقق انقلاب اسلامی ۵۷ مؤثر بوده است. برای مثال؛ #نقش_فلسفه در حوزه قم، #روش_استنباط محقق‌حائری و محقق‌بروجردی در پرورش شاگردانی که توان اداره و ارائه‌ی #نظام_فکری توانا برای ساخت #نظم_نوین_اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی را داشته‌اند، قابل ملاحظه است. #مشروطیت نیز - به‌عنوان حادثه‌ای که تحت تأثیر عوامل گوناگون داخلی و خارجی شکل جدیدی به جامعه‌ی ایرانی بخشید - خود متأثر از #هویت_حوزه_تهران شد. بی‌شک انگیزه‌ی برخی مشروطه‌خواهان همان اندازه که از جهت محدود نمودن قدرت سلاطین در إعمال قواعد دل‌بخواه قابل تقدیر است، از جهت تلاش برای ارائه‌ی نظام قانونگذاری بدون توجه به محور عبودیت در شریعت، می‌توانست آسیب‌رسان باشد. اما بررسی محتوا و شکل #قانون_مدنی که جلد اول آن در سال ۱۳۰۷ و باقی تا سال ۱۳۱۴ به تصویب رسید، نشان می‌دهد غنای علمی و حضور فعّال و مؤثّر #حوزه_تهران، چگونه در تعدیل و إصلاح حرکتی که می‌توانست به استقرار اندیشه‌ی سکولار در ایران بیانجامد، مؤفّق عمل کرده است. #تدوین کنندگان_پیش نویس_قانون_مدنی یا #محصول_حوزه_تهران و به طور مشخص، شاگرد میرزا حسن آشتیانی(ره) بوده‌اند و یا از بزرگان و اساتید #حوزه_تهران. شاید اگر #استقلال_هویتی_حوزه_تهران در آن سال‌ها نبود، قانون مدنی - که حاوی قواعد اصلی روابط خصوصی میان مردم است - تحت تأثیر تحصیل‌کردگان سکولار به شکل دیگری تدوین می‌شد. مواجهه‌ی فیلسوفان حوزه‌های علمیه ایران با اندیشه‌ی فیلسوفان غربی، با نوشته‌ها و تحقیقات اساتید فلسفه #حوزه_تهران آغاز شده است. #هویت سیاسی-اجتماعی شهر #تهران عامل مهمی در انتقال سؤالات و نگرش‌های جدید فلسفی مطرح در غرب به ایران بوده است؛ برای مثال کتاب «بدایع‌الحکم» آقاعلی‌حکیم‌مدرس در پاسخ به پرسش‌های فلسفی خاصی که در اروپا مطرح شده و شاهزاده‌ای قاجاری آن را بازگو می‌کند، نوشته شده است. ذوق فلسفی حاکم بر #حوزه_تهران و توجه به معقول، نقش مهمی در تحولات فکری سال‌های ملتهب منتهی به انقلاب اسلامی دارد. همین مسیر است که فضا را برای بروز و ظهور شخصیتی چون #شهید_مطهری در تهران فراهم آورده است و از این راه اندیشه‌ی بزرگ‌مردی چون علامه‌طباطبایی(ره) را به رویارویی با اندیشه‌ی غربی فرا خوانده است ... #محمدعبدالصالح_شاه‌نوش #ششم_شهریور_نود_و_شش @khanehtollabtehran